Przypisy

rien ne va plus (fr.) — więcej nie wolno już stawiać (zapowiedź krupiera tuż przed uruchomieniem ruletki). [przypis edytorski]

Riez!… Mais riez, riez! (fr.) — ależ niech pan się śmieje. [przypis edytorski]

rigolo (fr.) — zabawne; osobliwe. [przypis edytorski]

Rira bię, ki rira le dernie, właśc. Rira bien qui rira le dernier (fr.) — ten się śmieje, kto się śmieje ostatni. [przypis edytorski]

rira bien (fr.) — urwana formuła przysłowia: rira bien qui rira le dernier (tj. ten się śmieje, kto się śmieje ostatni). [przypis edytorski]

rira bien, qui rira le dernier (fr.) — ten się śmieje, kto się śmieje ostatni. [przypis edytorski]

rira bien qui rira le dernier (fr.) — ten się śmieje, kto się śmieje ostatni. [przypis edytorski]

rira bien qui rira par derrière (fr.) — ten się śmieje, kto się śmieje ostatni. [przypis edytorski]

rit mieux, qui rit le dernier (fr.) — ten się śmieje, kto się śmieje ostatni. [przypis edytorski]

robdeszan (z fr.) — szlafrok. [przypis edytorski]

robe de chambre (fr.) — szlafrok; podomka. [przypis edytorski]

robront (z fr.) — szeroka, sztywna suknia kobieca. [przypis edytorski]

robron (z fr. robe ronde: okrągła suknia) — suknia o szerokiej (szczególnie z boków i z tyłu) spódnicy podtrzymywanej na sztywnym stelażu z obręczy fiszbinowych, wiklinowych a. drucianych; damski strój dworski, balowy, popularny w XVIII w. [przypis edytorski]

Roi des poetes en guenilles… (fr.) — Królu poetów w łachmanach / łajdaku, mistrzu Franciszku Villonie/ pijaku i kobieciarzu, wielki melancholiku w szmatach. / Twoje wiersze, nad twą przeklętą głową / zapaliły święty promień, / oszuście, żebraku, sutenerze, geniuszu. [przypis edytorski]

Roi Soleil (fr.) — Król Słońce, przydomek króla Francji Ludwika XIV. [przypis edytorski]

Roi Soleil (fr.) — Król Słońce, przydomek Ludwika XIV, króla Francji i Nawarry w latach 1643–1715. [przypis edytorski]

roman à „je” continu (fr.) — powieść ustawicznego „ja”. [przypis edytorski]

romancier (fr.) — powieściopisarz. [przypis edytorski]

rond (fr.) — kółko. [przypis edytorski]

rondo a. rondeau (fr.) — forma w muzyce (również w poezji i tańcu), której konstrukcja opiera się na wielokrotnych powtórzeniach tematu. [przypis edytorski]

rond-point (fr.) — rondo a. półkole; tu: okrągłość. [przypis edytorski]

roturier (fr.) — plebejusz; tu: „to, co plebejskie”, plebejskość. [przypis edytorski]

rouge et noir (fr.) — czerwone i czarne (kolory obstawiane w grach hazardowych). [przypis edytorski]

rouge-et-noir (fr.) — czerwone i czarne. [przypis edytorski]

rouge (fr.) — czerwony. [przypis edytorski]

rouge gagne, couleur perd (fr.) — czerwony wygrywa, kolor przegrywa. [przypis edytorski]

rouge perd et couleur (fr.) — czerwony przegrywa i kolor. [przypis edytorski]

rouleau compresseur (fr.) — walec drogowy. [przypis edytorski]

rue de la Paix (fr.) — ulica Pokoju. [przypis edytorski]

rue de la Republique (fr.) — ulica Republiki; nazwa nadawana ulicom w wielu miejscowościach francuskich w okresie nasilenia się idei republikańskich pod koniec XIX w. [przypis edytorski]

rue (fr.) — ulica. [przypis edytorski]

rue (fr.) — ulica [przypis edytorski]

ruelle (fr.) — uliczka; obyczaj ruelle: zwyczaj przyjmowania gości w sypialni, w łóżku. [przypis edytorski]

ryważ (neol., z fr. rivage) — brzeg rzeki. [przypis edytorski]

sabotier (z fr.) — szewc. [przypis edytorski]

sacré, diable (fr.) — przeklęty, diabeł. [przypis edytorski]

sacré nom de nom (fr.) — uświęcone (a. przeklęte) imię imion. [przypis edytorski]

Sacrebleu! (fr.) — francuskie przekleństwo. [przypis edytorski]

sacre bleu (fr.) — przekleństwo: do diaska itp. [przypis edytorski]

sacristi (fr.) — do kroćset! [przypis edytorski]

sacrrr… (fr.) — urwane przekleństwo sacrebleu: cholera. [przypis edytorski]

Sa fille? (fr.) — Jej córka? [przypis edytorski]

sa fortune (fr.) — swój los, swoje szczęście. [przypis edytorski]

saillie (fr.) — tu: dowcipny, błyskotliwy komentarz, żart. [przypis edytorski]

sais tu (fr.) — wiesz? [przypis edytorski]

sakwojaż (z fr.) — torba podróżna. [przypis edytorski]

sale corvée de la vie (fr.) — dosł.: ohydny przymus życia [przypis edytorski]

sale quele que tu es (fr.) — ależ jesteś brudny. [przypis edytorski]

salut (fr.) — witaj. [przypis edytorski]

Sangwinaria (z fr. les Sanguinaires) — cztery niewielkie wyspy leżące w zatoce Ajaccio. [przypis edytorski]

sankiulota (z fr. sans-culotte) — najbardziej radykalnie nastawiona grupa społeczna z okresu rewolucji francuskiej, składająca się z miejskich robotnic i robotników, drobnych rzemieślników, bezrobotnych i drobnej burżuazji. Sankiuloci domagali się najdalej idących zmian w systemie politycznym i społecznym Francji. Grupa ta była szczególnie dotknięta przerwami w dostawach żywności i innych artykułów, stąd też wielu sankiulotów było zwolennikami terroru jako metody zwalczania spekulacji, korupcji oraz kontrrewolucyjnych spisków rojalistów. Niejednokrotnie zmieniła przebieg rewolucji, stosując tzw. insurekcje, tj. wymuszając groźbą użycia przemocy na członkach Konwentu podejmowanie decyzji, na które ci nie byli gotowi. Nazwa grupy wywodzi się od pogardliwego określenia żołnierzy Armii Rewolucyjnej, którzy pochodzili z klas niższych noszących tzw. culottes, długie luźne spodnie, w przeciwieństwie do noszonych przez profesjonalne armie obcisłych, sięgających kolan bryczesów (sans-culotte oznaczało zatem „bez bryczesów”). [przypis edytorski]

sankiulota (z fr. sans-culottes: bez spodni) — w czasie Rewolucji Francuskiej nazwa nadawana rewolucjonistom, którzy nosili spodnie długie, zamiast modnych wówczas wśród szlachty krótkich spodni z koronkami (fr. culotte). [przypis edytorski]

sans conséquence (fr.) — bez konsekwencji. [przypis edytorski]

sans culotte (fr.) — bez spodni. [przypis edytorski]

sans-culotte (fr.) — człowiek z najuboższej klasy społecznej a. radykalny rewolucjonista (sankiulota). [przypis edytorski]

sans-culotte (fr.) — dosłownie: bez (krótkich) spodni; w czasie Rewolucji Francuskiej nazwa nadawana rewolucjonistom, którzy nosili spodnie długie, zamiast modnych wówczas wśród szlachty krótkich spodni z koronkami (fr. culotte). [przypis edytorski]

sans-façons (fr.) — bezceremonialność. [przypis edytorski]

sans le savoir (fr.) — nie wiedząc o tym, nieświadomie. [przypis edytorski]

sans mademoiselle (fr.) — bez panienki. [przypis edytorski]

sans peur et sans reproche (fr.) — bez strachu i bez wymówki. [przypis edytorski]

sans peur ni reproche (fr.) — bez trwogi ani skazy. [przypis edytorski]

sans son galant (fr.) — bez swego amanta. [przypis edytorski]

Sans souci (fr.) — bez trosk; nazwa na wzór Schloss Sanssouci, rokokowej letniej rezydencji królów pruskich, wybudowanej w II poł. XVIII w. w Poczdamie pod Berlinem. [przypis edytorski]

Sanssouci (z fr. sans souci: beztroski) — rokokowy pałac Hohenzollernów w Poczdamie, w pobliżu Berlina, wzniesiony w latach 1745–1747 jako letnia rezydencja króla Prus Fryderyka II Wielkiego. [przypis edytorski]

sa patience de supporter une âme (fr.) — cierpliwość we wspieraniu duszy. [przypis edytorski]

saperlipopette (fr.) — do kaduka! [przypis edytorski]

sapristi (fr.) — dobre nieba, do licha itp. (emocjonalny wykrzyknik). [przypis edytorski]

Sapristi! (fr.) — Do diabła! [przypis edytorski]

saszetka (z fr.) — torebka lub poduszeczka napełniona wonnymi substancjami, wkładana dawniej między bieliznę dla nadania jej zapachu. [przypis edytorski]

Satisfait. Ah, oui, oui, je comprands (fr.) — Zadowolony. A, tak, rozumiem. [przypis edytorski]

sauce mousseline (fr.) — sos muślinowy: sos holenderski (emulsja żółtek jaj i masła) z dodatkiem bitej śmietany; podawany do szparagów. [przypis edytorski]

sauce naturelle (fr.) — sos własny. [przypis edytorski]

sauté (fr.) — smażone w niewielkiej ilości tłuszczu. [przypis edytorski]

savoir faire (fr.) — zręczność w postępowaniu z ludźmi. [przypis edytorski]

savoir vivre (fr.) — zasady dobrego obyczaju, etykieta. [przypis edytorski]

savoir-vivre (fr.) — zasady właściwego zachowania się w towarzystwie, dobre maniery. [przypis edytorski]

savoir vivre (fr.) — zasady właściwego zachowania się w towarzystwie, dobre maniery. [przypis edytorski]

savoir-vivre (z fr.) — dobre wychowanie. [przypis edytorski]

sawantka (daw.; z fr. savante: uczona) — kobieta wykształcona, erudytka. [przypis edytorski]

sawantka (z fr. savante: uczona; daw.) — kobieta wykształcona, erudytka. [przypis edytorski]

sawantka (z fr. savante: uczona; daw.) — kobieta wykształcona. [przypis edytorski]

saynetka (neol.; z fr. saynète) — scenka; komedyjka. [przypis edytorski]

Schneider malade? Toujours malade! (fr.) — Schneider chory? Zawsze chory! [przypis edytorski]

sciences oraz lettres (fr.) — nauki matematyczne i przyrodnicze oraz nauki humanistyczne. [przypis edytorski]

sciences sociales (fr.) — nauki społeczne. [przypis edytorski]

sec (fr.) — wytrawne (wino). [przypis edytorski]

seconde personnalite narcotique (fr.) — druga, narkotyczna osobowość. [przypis edytorski]

seduktorski (z fr. seducteur) — uwodzicielski. [przypis edytorski]

sentiments généreux (fr.) — uczucia wspaniałomyślne (hojne, szczodre). [przypis edytorski]

se pose en s'opposant (fr.) — ustanawia się poprzez stawianie się w opozycji. [przypis edytorski]

se recommencer (fr.) — zaczynać się na nowo, odnawiać się. [przypis edytorski]