Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | chiński | czasownik | czeski | dopełniacz | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | japoński | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | przysłówek | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 159187 przypisów.
Stanhope, Hester Lady (1776–1839) — podróżniczka, pochodząca z wysokiej arystokracji brytyjskiej. [przypis edytorski]
Stanhope, Hesther (1776–1839) — brytyjska awanturniczka i podróżniczka; w 1810 wyruszyła na M. Śródziemne, przeżyła rozbicie statku, przez dwa lata podróżowała po Grecji, wyspach greckich i na Bliskim Wschodzie, w 1814 zamieszkała w Libanie; słynęła z ekscentryczności, nosiła wyłącznie męskie ubrania i paliła fajkę wodną. [przypis edytorski]
stanica (daw.) — strażnica wojskowa na terenie położonym niedaleko granicy państwa. [przypis edytorski]
stan ich ulega bardzo szczególnej odmianie (…) na liche i plugawe życie — Niektórzy komentatorowie dopatrywali się w tym niewinnym ględzeniu zmartwychwstałego Epistemona „krwawej satyry”, „dantejskich obrazów” etc. Istotnie trzeba dużo dobrej woli i wyobraźni, aby się tego wszystkiego dopatrzyć w błahym ustępie w rozwlekły sposób rozprowadzającym jedną i tę samą myśl, samą przez się dość chudą. [przypis tłumacza]
staniczek (starop., zdrobn.) — mająteczek. [przypis edytorski]
staniczek — tu: zdr. od wyrazu stan. [przypis edytorski]
staniczek — zdrobn. od stanik, tu zapewne w znaczeniu: górna część sukni, od pasa do ramion (bez rękawów). [przypis edytorski]
stanieć się — skrócone od: stanie ci się. [przypis edytorski]
stanieć — skrócone od: stanie ci. [przypis edytorski]
staniech — dziś popr. forma Msc.lm: stanach. [przypis edytorski]
Stanie ci w myśli Genezis zasada — Na zapytanie poety: z jakiej zasady wynika, że lichwa obraża Boga? Wirgiliusz odpowiada: Genezis, księga Mojżesza napisana z natchnienia bożego mówi: „Będziesz w pocie twojego czoła swój chleb pożywał”. Tę zasadę na każdym kroku człowiekowi przypomina natura, która córką jest bożą; ludzkie zaś umiejętności i sztuki jako córki natury, będąc wnukami bożymi, koleją tejże samej zasady nas uczą. A ponieważ lichwiarze, nie stosując się do tej zasady, ażeby na chleb swój w pocie czoła pracować, wysokie procenta biorą od kapitałów i od procentów jeszcze nowe procenta ciągną, do których własnego kapitału pracy nie dołożyli, a ciągną je nie na utrzymanie swojego życia, ale dla powiększenia swoich bogactw, sprzeciwiają się zatem przykazaniu Boga, od którego natura, wszelkie umiejętności i sztuki ludzkie pochodzą. [przypis redakcyjny]
stanie (daw.) — starczy. [przypis edytorski]
stanie (daw.) — tu: starczy. [przypis edytorski]
stanie (daw.) — wystarczy. [przypis edytorski]
stanieli (starop.) — konstrukcja z partykułą -li; znaczenie: jeśli stanie. [przypis edytorski]
staniem — dziś popr. forma: staniemy. [przypis edytorski]
stanie mi sił (daw.) — starczy mi sił. [przypis edytorski]
stanie się współwinnym — dziś raczej M. zam. N.: (…) współwinny. [przypis edytorski]
stanie (starop.) — mieszkanie. [przypis redakcyjny]
stanie (starop.) — oboczna forma pisowni występująca u Reja: sstanie (cz. dokonany). [przypis edytorski]
stanie (starop.) — stanowisko. [przypis redakcyjny]
stanie (starop.) — [tu:] rozejm, wojenna przerwa. [przypis redakcyjny]
stanik (daw.) — górna część sukni od ramion do pasa (bez rękawów). [przypis edytorski]
stanik (daw.) — gorset; górna część sukni od ramion do pasa (bez rękawów). [przypis edytorski]
stanik (daw.) — gorset. [przypis edytorski]
stanik — górna części sukienki. [przypis edytorski]
stanik (starop.) — majątek. [przypis redakcyjny]
staniol — kolorowa folia aluminiowa, w którą dawniej zawijano słodycze. [przypis edytorski]
stan Irlandii (…) po raz dwudziesty od dwóch wieków — dziecko Spencera spalone żywcem w Irlandii [dziecko Spencera spalone żywcem w Irlandii: podczas zamieszek w Irlandii w 1598 r. poeta angielski Edmund Spenser, uchodząc z rodziną ze swych posiadłości w Kilcolman, istotnie stracił w ten sposób najmłodsze z pięciorga dzieci; przyp. red.]. [przypis autorski]
Stanisław August był synem kasztelana krakowskiego, Stanisława Poniatowskiego. [przypis redakcyjny]
Stanisław August — Stanisław August Poniatowski (1732–1798), król Polski, ostatni władca Rzeczypospolitej Obojga Narodów. [przypis edytorski]
Stanisław August w uwagach skierowanych do autora (w liście z 4 III 1779) nie zrozumiał ironii w przytoczonej przez Krasickiego bałamutnej, pseudohistorycznej argumentacji na poparcie tezy o konieczności pochodzenia króla z obcego domu panującego. Pisał on: „Ta asercja [twierdzenie] dwoista nie wiem, jak z historii może być dowiedzioną” (I. Krasicki, Pisma wybrane, Warszawa 1954, t. IV, s. 248). [przypis redakcyjny]
Stanisława Wysocka (1877–1941) — aktorka. [przypis edytorski]
Stanisław Czernik (1899–1969)— poeta, powieściopisarz, folklorysta polski pochodzenia chłopskiego, przedstawiciel autentyzmu w sztuce. [przypis edytorski]
Stanisław Czernik (…) proponował aż cztery pokolenia współistniejące w latach 1918–1939 — [por.] S. Czernik, Problem trzech pokoleń, „Fantana” 1938, nr 2. [przypis autorski]
Stanisław Dobrzański (1847–1880) — pisarz, reżyser, aktor, tłumacz; autor popularnego wodewilu Żołnierz Królowej Madagaskaru z 1879 r., wzorowanego się na farsach fr. [przypis edytorski]
Stanisławem Orzechowskim — [przypis edytorski]
Stanisław Feliks Przybyszewski (1868–1927) — pisarz, dziennikarz; ekspresjonista i dekadent, czołowy twórca Młodej Polski i autor jej estetycznego programu Confiteor z 1899; redagował „Życie” i „Zdrój”. [przypis edytorski]
Stanisław Głoskowski — od r. 1576 dworzaninowi Zygmunta Augusta, a potem jego następców. [przypis redakcyjny]
Stanisław Grolicki (1892–1947) — właśc. Stanisław Grolich; aktor. [przypis edytorski]
Stanisław Grzepski (1524–1570) — profesor filozofii na Uniwersytecie Krakowskim, autor pierwszego podręcznika geometrii w języku polskim (1566). [przypis redakcyjny]
Stanisław II August (1732–1798) — urodzony jako Stanisław Antoni Poniatowski; król Polski w latach 1764–1795, ostatni władca Rzeczypospolitej Obojga Narodów. [przypis edytorski]
Stanisław II August (1732–1798) — urodzony jako Stanisław Antoni Poniatowski; ostatni władca Rzeczypospolitej Obojga Narodów, król Polski w latach 1764–1795. [przypis edytorski]
Stanisław Janusz Sosabowski ps. „Stasinek” (1917–2000) — lekarz, uczestnik kampanii 1939, w konspiracji w SZP/ZWZ/AK, w powstaniu w stopniu porucznika dowódca oddziału dyspozycyjnego Zgrupowania „Radosław”, ranny w nocy z 4 na 5 sierpnia, utracił wzrok, po wojnie na emigracji. [przypis edytorski]
Stanisław Jaster — Pracuje w P. Z. P. w Warszawie. [przypis edytorski]
Stanisław Karnkowski — [przypis edytorski]
Stanisław Kazimierczyk (1433–1489) — święty Kościoła katolickiego, kaznodzieja krakowski. [przypis edytorski]
Stanisław Koniecpolski herbu Pobóg (1591–1646) — hetman wielki koronny, kasztelan krakowski, uważany za jednego z najwybitniejszych polskich dowódców. Brał udział w wielu walkach z Tatarami i Turkami, spędził trzy lata w niewoli w Stambule, wykupiony, był głównodowodzącym w wojnie przeciw Szwecji. Był bardzo ceniony przez króla i szlachtę, a do Kozaków odnosił się z ostentacyjną pogardą, co wywoływało ich nienawiść i szacunek jednocześnie. [przypis edytorski]
Stanisław Krzemiński (1839–1912) — członek Rządu Narodowego w roku 1863 i dyrektor prasy za dyktatury Traugutta (należał do prawicy „czerwonych”), potem publicysta i krytyk literacki, współpracownik wielu pism i wydawnictw zbiorowych, w poglądach polityczno-społecznych liberalny demokrata, przeciwnik pozytywizmu i ugody z caratem. [przypis redakcyjny]
Stanisław Łomień — pseudonim Andrzeja Trzebińskiego. [przypis edytorski]
Stanisław Lack polemizował (…) w pojęciu „szkoła literacka” mieści się contradictio in adiecto — S. Lack, Przegląd przeglądów, „Życie” 1899, nr 2; [contradictio in adiecto (łac): dosł. „sprzeczność w przymiotniku”, typ błędu logicznego; red. WL]. [przypis autorski]
Stanisław Leopold ps. „Rafał” (1918–1944) — absolwent SGH, działacz społeczny, harcerz, podchorąży AK, uczestnik akcji „Koppe”, w powstaniu dowódca kompanii w batalionie „Parasol”, poległ 25 sierpnia. [przypis edytorski]
Stanisław Leszczyński (1677–1766) — teść Ludwika XV, od którego po utracie korony polskiej otrzymał dożywotnio księstwo Lotaryngii i Baru. Był to człowiek miękkiego charakteru, ale światły i dobroczynny, który zjednał sobie miłość i szacunek poddanych. Liczne pisma jego, zebrane w 4 tomach, wydano w r. 1765 pt. Dzieła dobroczynnego filozofa. [przypis tłumacza]
Stanisław Mackiewicz — wybitny publicysta i redaktor naczelny „Słowa” wileńskiego, z którym współpracował Pruszyński. [przypis edytorski]
Stanisław Meglewski — dworzanin Firlejów, u których zetknął się z Janem Kochanowskim. [przypis redakcyjny]
Stanisław Mikołajczyk (1901–1966) — polski polityk, przywódca PSL, w latach 1943–1944 premier Rządu Polskiego na Uchodźstwie, w sierpniu 1944 r. bezskutecznie zabiegał u Stalina o pomoc dla powstańców warszawskich, po wojnie wicepremier Tymczasowego Rządu Jedności Narodowej, zagrożony aresztowaniem wyemigrował w 1947. [przypis edytorski]
Stanisławów a. Iwano-Frankiwsk — miasto w zachodniej części Ukrainy. [przypis edytorski]
Stanisławów — dziś: Iwano-Frankiwsk (ukr. Івано-Франківськ), miasto w zach. Ukrainie, na przedgórzu Karpat, założone w 1662 r. na miejscu wsi Zabłotowo, na terenie włączonym w XIV w. do Królestwa Polskiego, od 1772 r. znalazło się w zaborze austriackim, w 1801 roku odkupione od rodziny Potockich przez rząd austriacki. [przypis edytorski]
Stanisławów — obecnie Iwano-Frankiwsk, miasto na terenie Ukrainy. [przypis edytorski]
Stanisławów — obecnie Iwanofrankiwsk, miasto na terenie Ukrainy. [przypis edytorski]
Stanisław Pokrytski w 1688 zapisał na ich klasztor — obacz: Dzieje Dobroczynności, rok drugi, s. 162 i Tamże, s. 584, oraz Mapę Nieświeżską Klasztorów Bernardyńskich przez Hirsę Lejbowicza. [przypis autorski]
Stanisław Porębski, przyjaciel Kochanowskiego, studiował prawo w Padwie, prawdopodobnie był także dworzaninem Zygmunta Augusta. [przypis redakcyjny]
Stanisław Święty, właśc. Stanisław ze Szczepanowa (ok. 1030–1079) — biskup krakowski za czasów Bolesława II Śmiałego, skazany na śmierć przez tego króla za zdradę; święty Kościoła katolickiego. [przypis edytorski]
Stanisław Sierosławski (1877–1941) — prozaik, poeta, dziennikarz, tłumacz, członek krakowskiej cyganerii skupionej wokół Stanisława Przybyszewskiego. [przypis edytorski]
Stanisław Skalski (1915–2004) — polski pilot wojskowy, od 1935 r. w Wojsku Polskim, najlepszy polski as myśliwski II wojny światowej (18 i 11/12 zestrzelenia), w 1947 r. powrócił z Wielkiej Brytanii do Polski, gdzie przyjęto go do Ludowego Wojska Polskiego, więziony w latach 1948–1956, od 1956 do 1972 r. ponownie w wojsku, po 1989 r. polityk. [przypis edytorski]
Stanisław Skibniewski ps. „Cubryna” (1901–1958) — oficer rezerwy WP, od 1937 zastępca dyrektora naczelnego Elektrowni Warszawskiej, od 1942 dyrektor, w powstaniu w stopniu kapitana dowodził Zgrupowaniem Użyteczności Publicznej WSOP „Elektrownia”. [przypis edytorski]
Stanisławski, Jan (1860–1907) — malarz, pejzażysta epoki modernizmu. [przypis edytorski]
Stanisławski, Jan (1860–1907) — malarz, przedstawiciel modernizmu, wykładowca Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie. [przypis edytorski]
Stanisławski, Jan (1860–1907) — malarz, wykładowca krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych. [przypis edytorski]
Stanisławski, Jan (1860–1907) — objąwszy katedrę pejzażu w krakowskiej ASP, wprowadził metodę studiów plenerowych. Jeden to z najwybitniejszych przedstawicieli impresjonizmu w malarstwie polskim. Malował małe pejzaże liryczne, głównie o motywach ukraińskich (stamtąd pochodził) i podkrakowskich, znakomicie oddając nastrój. Zresztą słowa Pana Młodego świetnie charakteryzują jego „obrazki”. [przypis redakcyjny]
Stanisławski, Jan (1860–1907) — polski malarz-pejzażysta, profesor krakowskiej Szkoły Sztuk Pięknych, założyciel stowarzyszenia artystycznego „Sztuka”. [przypis edytorski]
Stanisławski, Jan Grzegorz (1860–1907) — malarz, profesor krakowskiej ASP, jeden z założycieli Towarzystwa Artystów Polskich „Sztuka”; tworzył głównie nastrojowe, impresjonistyczne pejzaże. [przypis edytorski]
Stanisław Staszic złożył swe myśli o społeczności i prawie, o Polsce i konieczności reformy jej ustroju… — por. Maciej Starzewski, Teoria społeczno-polityczna Staszica I. a J. J. Rousseau (Kraków 1926). — Uwagi i Przestrogi wydał w Bibliotece Narodowej Stefan Czarnowski, seria I, nr 90 i 98. [przypis tłumacza]
Stanisław Strus, opłakiwany również wierszem Mikołaja Sępa Szarzynskiego, poległ w r. 1571 w bitwie z Tatarami nad Rastawicą na Ukrainie. [przypis redakcyjny]
Stanisław Tarnowski (1837–1917) — historyk literatury, krytyk literacki, rektor Uniwersytetu Jagielońskiego, prezes Polskiej Akademii Umiejętności. [przypis edytorski]
Stanisław Tarnowski z niechęcią wspomina o „nowomodnym tak zwanym impresjonizmie literackim (…) czuje się w prawie zgrabnym i giętkim wierszykiem mówić: nic!” — S. Tarnowski [Recenzja II Serii Poezji K. Tetmajera], „Przegląd Polski” 1894, t. 114, s. 167. [przypis autorski]
Stanisław Trembecki herbu Prus (1739–1812) — poeta, szambelan królewski, członek Towarzystwa Przyjaciół Nauk, współtwórca klasycyzmu stanisławowskiego; pisał bajki, wiersze libertyńskie, poematy opisowe (np. Powązki, Sofiówka), stworzył komedię Syn marnotrawny według Woltera. [przypis edytorski]
Stanisław Wapowski (zm. ok. 1564) — podkomorzy sanocki, dworzanin i dyplomata. [przypis redakcyjny]
Stanisław Żółkiewski (1547–1620) — późniejszy hetman wielki koronny, zwycięski wódz wielu wojen, zdobywca Moskwy, zginął w bitwie z Turkami pod Cecorą. Pradziad króla Jana III Sobieskiego. [przypis edytorski]
Stanisław Zaklika, kasztelan połaniecki, zmarł ok. 1564 r. [przypis redakcyjny]
Stanisław Zderski, walcząc do ostatniej chwili… — Stanisław Zderski, żyjący jeszcze, prowadził warsztat kowalski w Dzikowie i dorobił się majątku wartości kilku tysięcy koron. Miał ośmiu synów, których wyuczył na rzemieślników, i cztery córki, wydane za mąż. Znany jest z życia przykładnego, religijności i przywiązania do spraw narodowych. [przypis autorski]
Stanisław ze Skarbimierza (ok. 1365–1431) — pierwszy rektor Akademii Krakowskiej, wybitny kaznodzieja. [przypis edytorski]
Stanisław ze Szczepanowa (ok. 1030–1079) — polski duchowny, biskup krakowski, męczennik, święty Kościoła katolickiego i patron Polski; został skazany na śmierć przez króla Bolesława II Śmiałego. [przypis edytorski]
Stankiewicz, Nikołaj (1813–1840) — rosyjski myśliciel, poeta; w 1831 zorganizował stowarzyszenie literacko-filozoficzne skupiające przedstawicieli inteligencji szlacheckiej, znane jako kółko Stankiewicza. [przypis edytorski]
Stanley, Henry Morton (1841–1904) — właśc. John Rowlands, walijski dziennikarz, korespondent, pisarz, żołnierz, administrator kolonialny i badacz. [przypis edytorski]
Stanley Henry Morton, właśc. John Rowlands (1841–1904) — pisarz, dziennikarz, badacz Afryki. Brał udział m.in. w krwawej kolonizacji Kongo. [przypis edytorski]
Stanley, Henry właśc. John Rowlands (1841–1904) — amerykański dziennikarz i korespondent pochodzenia walijskiego, badacz Afryki; jako reporter gazety „New York Herald” w 1871 wsławił się wyprawą na poszukiwanie zaginionego misjonarza i badacza Afryki, doktora Davida Livingstone'a. [przypis edytorski]
Stanny, Janusz (1932–2014) — rysownik, grafik, ilustrator, autor plakatów, profesor Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie. [przypis edytorski]
stanowczem — daw. forma N. i Msc. lp przymiotników r.n.; dziś tożsama z r.m.: stanowczym. [przypis edytorski]
stanowiący — tu: ustanawiający. [przypis edytorski]
stanowić (daw.) — zastanowić; zatrzymać. [przypis redakcyjny]
stanowić przełożonych — tu: ustanawiać. [przypis edytorski]
stanowić (starop.) — zatrzymywać. [przypis edytorski]
stanowienie — postanowienie, prawo. [przypis edytorski]
stanowienie (starop.) — umacnianie. [przypis edytorski]
stanowienie (zootechn.) — dopuszczanie samca zwierząt gospodarskich do samicy w celach rozpłodowych. [przypis edytorski]
stanowie (starop.) — osoby. [przypis redakcyjny]
stanowi mu bieg (starop.) — zatrzymuje go w biegu. [przypis edytorski]
(…) stanowi przeciwieństwo epikureizmu (…) — jest to wszakże jeszcze pytaniem, czy Epikur kiedykolwiek wygłaszał te zasady jako twierdzenia przedmiotowe. Jeżeli one były po prostu tylko maksymami spekulatywnego używania rozumu, to wykazał nimi daleko prawdziwszego ducha filozoficznego, niż którykolwiek z filozofów starożytności. Że w objaśnianiu zjawisk tak należy brać się do dzieła, jakby pole poszukiwania nie było obcięte żadną granicą lub początkiem świata; materiał świata przyjmować takim, jakim być musi, jeśli chcemy być przezeń pouczeni w doświadczaniu; że nie ma żadnego innego zrodzenia zdarzeń prócz tego, jak je określają niezmienne prawa przyrody; że wreszcie nie należy posługiwać się żadną od świata wyróżnioną przyczyną;: są to dziś jeszcze bardzo słuszne, lecz mało zachowywane zasady, by rozszerzyć filozofię spekulatywną, jak nie mniej wynaleźć prawa moralne niezależnie od obcych źródeł pomocniczych, chociaż z tego powodu ten, co żąda ignorowania owych twierdzeń dogmatycznych, dopóki zajmujemy się spekulacją jedynie, nie powinien być obwiniany, iż chce je zaprzeczyć. [przypis autorski]
stanowiska — tj. na leże zimowe. [przypis redakcyjny]
