Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | architektura | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | celtycki | chemiczny | dawne | francuski | frazeologia, frazeologiczny | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | łacina, łacińskie | literacki, literatura | matematyka | medyczne | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | przenośnie | przestarzałe | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj nijaki | rosyjski | rzadki | środowiskowy | staropolskie | turecki | ukraiński | włoski | wulgarne | żartobliwie
Według języka: wszystkie | français | Deutsch | polski
Znaleziono 10132 przypisów.
Wśród gwiazd stanąłem, co idą w ślad Byka — poeta wstąpił na ósmą sferę, gdzie są gwiazdy stałe. Gwiazdy zwane Bliźnięta w znak zodiakowy Byka wstępują. Poeta urodził się w dzień, gdy słońce stało w tym znaku zodiakowym. Dlatego według swojego systemu wpływowi tych gwiazd dary i kierunek swojego ducha przypisuje. [przypis redakcyjny]
Wśród kandydatek są osoby zasłużone… — ostatnie telegramy doniosły o wyborze 19 kobiet, w tym 9 socjaldemokratek. [przypis autorski]
wśród Kwadów nad Granem — Kwadowie: szczep germański, osiadły w dzisiejszej Czechosłowacji (Morawy). Gran: dopływ Dunaju [dziś popr.: Hron, w środkowej Słowacji; red. WL]. [przypis tłumacza]
wśród Lykii skał — Apollina i siostrę jego Artemidę czczono także w Lykii w Azji Mniejszej. Artemida i nimfy z jej orszaku przebiegały z żarzącymi się pochodniami w ręku dzikie ostępy gór i lasów. [przypis redakcyjny]
wśród największych poetów tego wieku pomieściła heretyka — poetą tym był prawdopodobnie Clement Marot, żarliwy kalwin, zmarły w r. 1544. [przypis tłumacza]
Wśród natłoku zdań (…) wystarczające. — zdanie w oryginale brzmi: Among a multitude of opinions upon this delicate point — some acute, some learned, some sufficiently the reverse — I am able to select nothing which ought to be considered satisfactory. Należałoby je raczej przetłumaczyć: „Wśród natłoku zdań, dotyczących tej drażliwej okoliczności, po części kąśliwych, po części nader uczonych, po części zasię nie dość — żadne atoli, według moich postrzeżeń, nie może ujść za wystarczające”. [przypis redakcyjny]
Wśród nocnej ciszy — kolęda często śpiewana na rozpoczęcie Pasterki, czyli mszy odprawianej o północy 24 XII. [przypis edytorski]
Wśród ogólnej zawieruchy wojen napoleońskich wygnana z Portugalii dynastia orleańska schroniła się do Brazylii — w 1807 Portugalia została zajęta przez wojska napoleońskie, a król Jan VI z portugalskiej dynastii Bragança wraz z rodziną został zmuszony do ucieczki z Europy; udał się do Ameryki Płd., gdzie proklamował utworzenie Królestwa Brazylii, a następnie przekształcił podległe mu terytoria w Zjednoczone Królestwo Portugalii, Brazylii i Algarve; żoną Jana VI była hiszpańska księżniczka Karolina Joachima, pochodząca z hiszpańskiej linii Burbonów, a nie z orleańskiej; najstarszym synem Karoliny Joachimy i Jana VI był pierwszy cesarz Brazylii, Piotr I. [przypis edytorski]
wśród pantofli wiernego pospólstwa — wiadomo, że do meczetów nie wolno wchodzić w obuwiu. [przypis tłumacza]
wśród pięciudziesiąt lat — w ciągu pięćdziesięciu lat; najazdy mongolskie na Polskę miały miejsce w latach 1240–1241, 1259–1260 i 1287–88. [przypis edytorski]
wśród pieśni (…) z Serafinami (…) których zakrywa aż skrzydeł sześcioro — Błogosławieni śpiewają chórem z Serafinami, którzy według Izajasza rozdz. 6 w. 2 mają po sześć skrzydeł, gdzie prorok tak mówi: „dwiema zakrywali oblicze Boga, dwiema nogi jego, a dwiema latali”. [przypis redakcyjny]
Wśród pijących czystego nie wynoś też wina nad mieszane — starożytni Grecy pili wino rozcieńczone wodą; wino nierozcieńczone pili tylko barbarzyńcy i pijacy. [przypis edytorski]
wśród podziemnych pól (…) zasiada razem władny król — wśród zmarłych każdy zajmuje się tym, czym zajmował się za życia. [przypis redakcyjny]
wśród poprzedników modernizmu Chmielowski wymieniał (…) Sztyrmera i Żmichowską — P. Chmielowski, Historia literatury polskiej, VI, s. 279. [przypis autorski]
wśród rąk potrząsających tyrsami — Tyrsy, święte laski oplecione bluszczem, zakończone gronem winnym, niesione w igrzyskach i świętach Bachusa. Ukazanie się tego widma Aleksandra wielkiego znane jest w historii. [przypis autorski]
Wśród rozmaitych stanowisk, z jakich katolicyzm spoglądać może na kulturę, stanowisko eschatologiczne wysunęło się obecnie na plan pierwszy. Katastrofy spadające na świat… — C. O. von Soden, Das Naturrecht in der Situation, miesięcznik „Hochland”, marzec 1935. [przypis autorski]
wśród rozpusty — w oryg. niem. in dem Bordell: w domu publicznym, w burdelu. [przypis edytorski]
wśród (…) ruchów — w oryg. niem. mit (…) Gesten: gestykulując. [przypis edytorski]
Wśród serdecznych przyjaciół… — zdanie to weszło do repertuaru przysłów. [przypis redakcyjny]
wśród stepu — tu zapewne: na pustyni. [przypis redakcyjny]
wśród — tu: w środku. [przypis edytorski]
Wśród Włoch miał głośne imię bohatera (…) w Sijenie — Wzmianka ta jest o Salwanim, jednym z wodzów Sieny w bitwie nad rzeką Arbią pod Monteaperto, w której Gwelfów florenckich na głowę pobito. [przypis redakcyjny]
wśród zebranych dworzan byli trzej światli filozofowie — w owym czasie było wśród Rzymian wielu światłych ludzi, którzy zerwali z pogaństwem i zaczęli szukać nowych dróg w dziedzinie religii. [przypis tłumacza]
w środku panowania — chodzi o środkowy okres panowania Augusta III Sasa z dynastii Wettynów (1696–1763), króla Polski w latach 1733–1763. [przypis edytorski]
wśrubować się (pot.) — wkręcić się, czyli wejść gdzieś, gdzie nie powinno się być lub gdzie jest trudno się dostać. [przypis edytorski]
wśrzód (daw. a. gw.) — wśród. [przypis edytorski]
wśrzód — dziś popr.: wśród; pisownia charakterystyczna dla Malczewskiego. [przypis edytorski]
w świątkach mojej piękności — tj. w młodym wieku. [przypis edytorski]
w świątniej (starop. forma) — dziś Msc.lp r.ż.: w świątyni. [przypis edytorski]
w świat cały — w całym świecie. [przypis edytorski]
w świętym świętych serca — nawiązanie do nazwy najświętszego miejsca w Świątyni Jerozolimskiej: Kodesz ha-Kodaszim, czyli dosł. „Święte Świętych” (w domyśle: miejsce); było to małe pomieszczenie na planie kwadratu o boku 4,5 metra, w którym początkowo znajdowały się Tablice Mojżeszowe oraz inne święte sprzęty, zaś po zburzeniu pierwszej Świątyni było miejscem, w którym kapłan raz do roku, w święto Jom Kipur, wymawiał imię Boga. [przypis edytorski]
w świętym widzialnym znaku — w Komunii Św. [przypis redakcyjny]
w „Świecie” — właśc. w „Swietie”; „Swiet” (Свет, ros.: światło): poczytny ros. dziennik ogólnokrajowy, założony w 1883 przez publicystę Wissariona Wissarionowicza Komarowa (1838–1907), prowadzony przez niego aż do śmierci; propagujący panslawizm, skrajnie reakcyjny. [przypis edytorski]
w św. Maksancie — w Poitou. [przypis tłumacza]
w sądziech — dziś popr. forma Msc.lm: w sądach. [przypis edytorski]
W Sądzie Perzyńskiego Bóg (…) z goryczą uśmiecha się do siebie nad sobą — W. Perzyński, Poezje, wyd. II, Warszawa 1923. [przypis autorski]
w sadno dotknąć (starop.) — [dotknąć] osobiście. [przypis redakcyjny]
wsady (gw.) — wszędzie. [przypis edytorski]
…wsadziła tylko głowę do fasy, która zdawała się całą izbą… — długość tej olbrzymiej beczki wynosi stóp 14 cali 7, — przecięciowa jej szerokość stóp 12. [przypis autorski]
wsak (gw.) – wszak, przecież. [przypis edytorski]
w salach wykładowych, akademiach, redakcjach pism, (…) tymczasem te piękne rzeczy, w imię których przemawiają, zupełnie zmieniły swe znaczenie w duchu młodych na wszystkich wpływowych stanowiskach zasiadają przedstawiciele starszego pokolenia. (…) — F. Kummer, Deutsche Literaturgeschichte des neunzehnten Jahrhunderts dargestellt nach Generationen, s. 9 (I. Aufl. [1909]). [przypis autorski]
w Salernie — dziś popr. forma nieodmienna nazwy miasta: w Salerno. [przypis edytorski]
w sali Techników — tj. w sali czasowego szpitala urządzonego w gmachu Stowarzyszenia Techników, przy ul. Włodzimierskiej w Warszawie. [przypis edytorski]
w samą wigilię św. Pankracego Wyznawcy — tj. w przeddzień święta św. Pankracego obchodzonego w kościele katolickim 12 maja (w cerkwi prawosławnej 25 maja). [przypis edytorski]
w sam czas — we właściwym momencie. [przypis edytorski]
w sam czas — w samą porę. [przypis edytorski]
w same (…) ucho — dziś popr.: w samo ucho. [przypis edytorski]
w sam fest Marcina ś. — w dzień św. Marcina, tj. 11 listopada, przypadały imieniny ojca Paska. [przypis redakcyjny]
w samodziesięć (daw.) — w grupie dziesięcioosobowej, sami z ośmioma sługami lub towarzyszami. [przypis redakcyjny]
w sam tydzień wielkanocny — zapewne 1003 r., kiedy Wielkanoc wypadała 29 marca. [przypis edytorski]
w samym początku — ὑπὸ τὴν ἀρχὴν (N), παρά (D). [przypis tłumacza]
w samym sercu Mongolii leżał Bajkał — dzisiejsza Mongolia zajmuje terytorium położone znacznie dalej na południe, niż w XIII w. Bajkał znajduje się obecnie na terenie Federacji Rosyjskiej. [przypis edytorski]
w samym tekście Człowieka-maszyny polemizuje autor nieraz z samym sobą, jako autorem Historii naturalnej duszy — zob. § 6, § 68, § 70 oraz odnośne uwagi do tekstu [w tych paragrafach]. [przypis tłumacza]
w sandomierskim zamku — w r. 1666 Szwedzi wyparci z Sandomierza ustępując wysadzili zamek; wybuch zabił ok. 500 Polaków. [przypis redakcyjny]
w scenie, którą zaledwie zniósłby dzisiejszy teatr — zdumiewającą bywa niekiedy śmiałość tego XVII-wiecznego „klasycznego” teatru! Niedawno, oglądając Tartufa, myślałem sobie, że gdyby ktoś dzisiaj przedstawił na scenie np. proboszcza w sutannie „zabierającego się” w podobny sposób do pani domu, sztuka taka, mimo całego liberalizmu, socjalizmu, bolszewizmu etc. naszej epoki byłaby niemożebna do wystawienia. A Molier ją wystawił, prawda iż po paroletniej walce, ale pod egidą nabożnego króla, w epoce dewocji i inkwizycji! Napoleon, który nie był bigotem, mawiał, iż rad jest, że sztuka ta już znalazła się na scenie, gdyż on na wystawienie jej nigdy by nie był zezwolił. [przypis tłumacza]
W scenie następnej uzupełnił wątek dramatu i charakterystykę Kleopatry (…) ciekawym motywem, zapożyczonym z kroniki skandalicznej dworu Elżbiety — patrz przypisek do tej sceny. [przypis tłumacza]
wschód słońca na górach (…) to musi być coś zachwycającego — tak w listach, jak w utworach Żmichowskiej uderza brak opisów przyrody. [przypis redakcyjny]
wschód (starop.) — schody. [przypis edytorski]
wschodki (daw.) — dziś: schodki. [przypis edytorski]
wschodki — dziś: schodki. [przypis edytorski]
wschodnia kolej niemiecka — właśc. Pruska Kolej Wschodnia, linia kolejowa długości ok. 740 km, łącząca Berlin z Królewcem. [przypis edytorski]
wschodni balsam — pomada. [przypis edytorski]
Wschodnimi i Zachodnimi Indiami — tj. przynoszącymi zysk koloniami. [przypis edytorski]
wschodni obrządek — prawosławie. [przypis edytorski]
wschodni północny wschód — określenie kierunku używane daw. w żegludze, oznaczające kierunek dokładnie pośredni pomiędzy wschodnim a północno-wschodnim, czyli odchylony o 67,5° od północy. [przypis edytorski]
wschodowiec — wschodni wiatr. [przypis autorski]
wschodowy (daw.) — dziś: schodowy, odnoszący się do schodów. [przypis edytorski]
wschodowy (daw., gw.) — wchodowy, wejściowy. [przypis edytorski]
wschodowy (starop.) — tu: wschodni. [przypis edytorski]
wschod (starop.) — schody. [przypis edytorski]
wschody (daw.) — dziś: schody. [przypis edytorski]
wschody (daw. forma) — dziś: schody. [przypis edytorski]
wschody (daw.) — schody. [przypis edytorski]
wschody (daw.) — tu: schody. [przypis edytorski]
wschody — dziś popr. forma N.lm: schodami. [przypis edytorski]
wschody — dziś popr.: schody. [przypis edytorski]
wschody — dziś w tym znaczeniu: schody. [przypis edytorski]
wschody — schody. [przypis edytorski]
wschody — tu daw.: schody. [przypis edytorski]
w Scytopolis przekonali się, że właśni rodacy występują przeciwko nim niby otwarci nieprzyjaciele — por. Autobiografia 6, gdzie Flawiusz twierdzi, że mieszkańcy Scytopolis „bezbożnie” zmusili do tego Żydów. [przypis tłumacza]
w sekundzie — w pomocy. [przypis redakcyjny]
W senacie słuchał rady z pokorą, choć niemal z niéj sobie żartował — Swetoniusz. [przypis autorski]
wsendy (gw.) — wszędzie. [przypis edytorski]
W Septuagincie II Krl 6, 2 i 22, 11; IV Krl 19, 15 — w Septuagincie do Ksiąg Królów zaliczane są również dwie Księgi Samuela, wg polskiej terminologii chodzi zatem o 2 Sam 6, 2 i 22, 11 oraz 2 Krl 19, 15. [przypis edytorski]
w Serafinów niebie — Niebo Serafinów, których poeta nazywa: alii Serafini, wzniesione jest wyżej ponad cały skład gwiazd i planet, skąd i te światła zaczynają obrót kół swoich. Serafini składają w niebie trzecią hierarchię, z rozkazu której poruszają sferę tak zwaną Primum Mobile, a ta z kolei wprawia w ruch wszystkie inne sfery. [przypis redakcyjny]
W sferę krążącą najszybszym obrotem — Primum Mobile, sfera dziewiąta. Sfera ta nie jest żadnym niebieskim ciałem. Cała złożona ze światła przeźroczystego, nazwana została niebem kryształowym. [przypis redakcyjny]
w sferze ze sfer najleniwszej — Sfera księżyca, która według systemu Ptolomeusza tyle czasu potrzebuje do pokonania swojego najmniejszego kręgu, ile wyższe sfery potrzebują do pokonania dalszych i rozleglejszych kręgów. [przypis redakcyjny]
wsiąka — dziś powiedzianoby tu: wciąga. [przypis edytorski]
wsiadać — domyślne: do łodzi Charona, umierać. [przypis redakcyjny]
wsiadać w tramwaj — dziś popr.: wsiadać do tramwaju. [przypis edytorski]
wsiadał na starego muła (…) mamrocząc ustami — Rajcy parlamentu zwykli byli, jadąc na swoje posiedzenia, odmawiać różańce. [przypis tłumacza]
Wsiadamy? — w znaczeniu: czy już wsiadamy na konie? [przypis redakcyjny]
wsiakuju swołocz (ros.) — wszelką swołocz. [przypis edytorski]
wsiano (starop.) — posiano. [przypis redakcyjny]
wsiędzie — dziś popr. forma: wsiądzie. [przypis edytorski]
wsięka — dziś popr.: wsiąka. [przypis edytorski]
wsiękła — dziś popr.: wsiąkła a. wsiąknęła. [przypis edytorski]
wsięknie — dziś popr.: wsiąknie. [przypis edytorski]
w siebie pochylon — cytat z wiersza Cypriana Kamila Norwida Klaskaniem mając obrzękłe prawice. [przypis edytorski]
W sieci — tytuł modernistycznego dramatu Jana Augusta Kisielewskiego (1876–1918); sztuka ukazuje konflikt między wrażliwością i potrzebami artysty a normami moralności mieszczańskiej. [przypis edytorski]
