Potrzebujemy Twojej pomocy!

Na stałe wspiera nas 456 czytelników i czytelniczek.

Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?

Wesprzyj!

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | architektura | biologia, biologiczny | botanika | celtycki | chemiczny | dawne | francuski | frazeologia, frazeologiczny | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | łacina, łacińskie | literacki, literatura | matematyka | medyczne | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | przenośnie | przestarzałe | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj nijaki | rosyjski | rzadki | środowiskowy | staropolskie | turecki | ukraiński | wulgarne | żartobliwie

Według języka: wszystkie | Deutsch | polski


Znaleziono 7194 przypisów.

wikariusz — zastępca w Kościele katolickim bądź ewangelickim. [przypis edytorski]

wikary a. wikariusz — ksiądz, będący pomocnikiem proboszcza. [przypis edytorski]

Wikary Wakefieldzki — właśc. pleban z Wakefield, Charles Primrose, bohater powieści irlandzkiego pisarza Olivera Goldsmitha (1728–1774) The Vicar of Wakefield (1766; wyd. pol. pt. Wikary wakefieldzki 1825). [przypis edytorski]

Wikary z Wakefieldu — inaczej: Pleban z Wakefieldu, powieść irlandzkiego autora Olivera Goldsmitha, opublikowana w 1766, popularna w erze wiktoriańskiej. [przypis edytorski]

Wikientij (ros.) — Wincenty. [przypis edytorski]

wikle (starop. forma) — dziś popr. 3.os.lp cz. teraźn.: wikła; plącze. [przypis edytorski]

wiklowy — dziś: wiklinowy. [przypis edytorski]

Wiktor Amadeusz II (1666–1732) — władca z dynastii sabaudzkiej, od 1675 książę Sabaudii, od 1720 król Sardynii; abdykował w 1730. [przypis edytorski]

Wiktor Emanuel I (1759–1824) — król Sardynii, abdykował w 1821 na rzecz młodszego brata, Karola Feliksa. [przypis edytorski]

Wiktor Emanuel II (1820–1878) — pierwszy król zjednoczonych Włoch. [przypis edytorski]

Wiktor Hugo — francuski pisarz, poeta, dramaturg i polityk. Jeden z najważniejszych twórców literatury francuskiej i czołowy przedstawiciel romantyzmu francuskiego. Autor poezji, dramatów wierszem i prozą oraz powieści, jak również listów i przemówień politycznych. [przypis edytorski]

Wiktoria (łac. Victoria) (mit. rzym.) — bogini uosabiająca zwycięstwo, odpowiednik gr. Nike; przedstawiana jako uskrzydlona młoda kobieta z wieńcem laurowym w ręku. [przypis edytorski]

Wiktoria Nyanza — Jezioro Wiktorii, największe jezioro w Afryce, położone na Wyżynie Wschodnioafrykańskiej, w ob. Ugandzie, Kenii i Tanzanii. [przypis edytorski]

Wiktoria — tu: Victoria Station, jedna z głównych stacji kolejowych w londyńskim City. [przypis edytorski]

Wiktoria, właśc. Aleksandryna Wiktoria (1819–1901) — królowa angielska (1837–1901) i cesarzowa Indii. Okres jej panowania jest nazywany epoką wiktoriańską. [przypis edytorski]

Wiktoria z Samotrake, dziś zwykle: Nike z Samotraki — hellenistyczna marmurowa rzeźba z III lub II w. p.n.e., przedstawiająca uskrzydloną Nike, grecką boginię zwycięstwa, znaleziona w 1863 na wyspie Samotraka; od 1884 eksponowana w paryskim Luwrze. [przypis edytorski]

wiktoria — zwycięstwo. [przypis edytorski]

Wiktor II Emanuel (1820–1878) — król włoski w latach 1861–1878. [przypis edytorski]

Wiktor (z łac.) — zwycięzca. [przypis edytorski]

Wiktor z Wity (ok. 429–510) — biskup Afryki, znany przede wszystkim jako autor dzieła historycznego Dzieje prześladowania Kościoła w Afryce przez Wandalów (Historia persecutionis Africanae provinciae sub Geiserico et Hunirico regibus Wandalorum), na który to tekst powołuje się tutaj Skarga za pośrednictwem Baroniusza Annales ecclesiastici (t. 5). [przypis edytorski]

wiktować się (daw.) — być u kogoś na wikcie, stołować się, jadać u kogoś. [przypis edytorski]

wikt — pożywienie; wyżywienie. [przypis edytorski]

wiktuały — artykuły spożywcze. [przypis edytorski]

wiktuały (daw.) — produkty spożywcze. [przypis edytorski]

wiktuały (daw.) — produkty spożywcze. [przypis edytorski]

wiktuały (z łac.) — artykuły spożywcze; jedzenie. [przypis edytorski]

wiktuały (z łac., przest.) — produkty spożywcze, żywność. [przypis edytorski]

wiktuały (z łac., przest.) — żywność. [przypis edytorski]

wiktyma (łac. victima) — ofiara; ktoś, komu wyrządzono krzywdę. [przypis edytorski]

wiktyma (z łac.) — ofiara; ktoś, komu wyrządzono krzywdę. [przypis edytorski]

wiła (daw.) — błazen, głupiec. [przypis edytorski]

wiła (starop.) — błazen, głupiec. [przypis edytorski]

wiła (starop.) — szaleniec, głupiec. [przypis edytorski]

wiła (starop.) — szaleniec; początkowo: chory na padaczkę, epileptyk, który podczas ataku choroby zwykł padać na ziemię i w sposób niekontrolowany wić się całym ciałem. [przypis edytorski]

wiła (starop.) — tu: głupiec, szaleniec. [przypis edytorski]

wiłować — zachowywać nieodpowiedzialnie, oddawać się szaleństwom (od: wiła: żartowniś, błazen, a nawet: szalony). [przypis edytorski]

Wilberforce, William (1759–1833) — angielski polityk, filantrop i przeciwnik niewolnictwa. [przypis edytorski]

wilcy dzicy — dziś popr. forma M. lm: dzikie wilki. [przypis edytorski]

wilcy głodni — dziś popr. forma M. lm: głodne wilki. [przypis edytorski]

wilcy nocni (starop. forma) — wilki nocne. [przypis edytorski]

wilcze — dziś popr. forma W. lp: wilku. [przypis edytorski]

Wilcze gniazdo, powieść z czasów krzyżackich dla młodzieży dorastającej — tekst zawiera drastyczne opisy, m.in. samobójstw, dlatego o dojrzałości młodszych dzieci do takiej lektury powinni zadecydować opiekunowie. [przypis edytorski]

Wilcze gniazdo, powieść z czasów krzyżackich — wydanie źródłowe z 1889 r. zawiera 5 rycin St. Witkiewicza. [przypis edytorski]

Wilcze gniazdo — tekst nieuwspółcześniony, z dawną, nieujednoliconą pisownią i nieznormalizowaną interpunkcją. Nieodpowiedni do samodzielnego czytania dla młodszych dzieci, uczących się współczesnej polskiej ortografii. [przypis edytorski]

wilczura — daw. futro z wilczych skór. [przypis edytorski]

wilczura — futro z wilczych skór. [przypis edytorski]

wilczura — opończa podbita wilczym futrem. [przypis edytorski]

wilczura — wyprawiona skóra z wilka używana jako okrycie. [przypis edytorski]

wilczyca stara, Wasza mateczka, dawała wam wymię — nawiązanie do legendy o założeniu Rzymu przez bliźniaków Remusa i Romulusa, porzuconych jako niemowlęta i wykarmionych przez wilczycę. [przypis edytorski]

wilczy dół — pułapka łowiecka lub daw. przeszkoda fortyfikacyjna w postaci zamaskowanej jamy lub rowu o stromych ścianach. [przypis edytorski]

wilczyna — kruszyna pospolita, krzew należący do rodziny szakłakowatych. [przypis edytorski]

Wilde, Oscar (1854–1900) — irlandzki pisarz, poeta i dramaturg. Słynął z ekstrawaganckiego i amoralnego trybu życia. Najsłynniejsze dzieła: Portret Doriana Graya (1890), Wachlarz Lady Windermere (1892), Kobieta bez znaczenia (1893), Mąż idealny (1895), Bądźmy poważni na serio (1895). [przypis edytorski]

Wilde, Oscar (1854–1900) — irlandzki poeta, dramaturg i prozaik; w swojej twórczości prezentował estetyzm, amoralizm i hedonizm; autor m.in. dramatu biblijnego Salomé (1892). [przypis edytorski]

Wilde, Oscar (1854–1900) — irlandzki poeta, dramaturg, pisarz modernizmu o wyjątkowo różnorodnym dorobku: od bajek dla dzieci, przez dramat biblijny Salomé, lekkie sztuki salonowe, powieść symboliczną Portret Doriana Greya. [przypis edytorski]

Wilde, Oskar (1854–1900) — irlandzki pisarz, dandys i esteta, autor m.in. Portretu Doriana Graya oraz licznych opowiadań i komedii, znany z zamiłowania do paradoksów. [przypis edytorski]

Wilde, Oskar (1854–1900) — irlandzki poeta, dramaturg i prozaik; w swojej twórczości prezentował estetyzm, amoralizm i hedonizm; w 1895 oskarżony o praktyki homoseksualne, skazany na dwa lata więzienia; po odbyciu kary, opuszczony przez rodzinę i bojkotowany przez opinię publiczną, przybrał fikcyjne nazwisko i wyjechał do Francji. [przypis edytorski]

Wilde, Oskar (1854–1900) — słynny pisarz angielski, autor m.in. Naczelnych zasad sztuki (Intentions), skazany był na 2 lata więzienia za obrazę moralności publicznej; De profundis napisał już po wyjściu z więzienia (wyd. 1905). [przypis edytorski]

Wilde — Wildnis. [przypis edytorski]

Wild, Jonathan (ok. 1683–1725) — londyński przestępca, przywódca gangu, uważany za najsłynniejszego w Wielkiej Brytanii w XVIII w.; sprawiając wrażenie, że stoi po stronie prawa, jednocześnie kierował imperium przestępczym i wykorzystywał swoją rolę w walce z przestępczością do usuwania rywali i legalizacji dochodów z własnych przestępstw. [przypis edytorski]

wildromantisch (niem.) — romantyczny. [przypis edytorski]

Wild West (ang.) — Dziki Zachód. [przypis edytorski]

wilegiatura (daw.) — dłuższy, wypoczynkowy pobyt na wsi. [przypis edytorski]

wilegiatura (daw.) — wypoczynek na wsi, związany zwykle z dłuższym pobytem. [przypis edytorski]

wileńska Reduta — Teatr Reduta, założony w 1919 r. w Warszawie przez Juliusza Osterwę i Mieczysława Limanowskiego, pierwszy w Polsce teatr eksperymentalny. W latach 1925–31 przeniesiony do Wilna, w 1931 r. powrócił do Warszawy, gdzie zakończył działalność w 1939 r. [przypis edytorski]

wilgłe (daw.) — wilgotne. [przypis edytorski]

Wilgoć mnie zabija. Ale to głupstwo. — w oryg. niem. Ich lasse mich nicht dadurch düpieren (Nie dam się temu [polepszeniu] nabrać); red. WL. [przypis edytorski]

wilgotna Gwiazda — Księżyc, który kieruje przypływami i odpływami morza, stanowiącego w mit. gr. królestwo boga Neptuna. [przypis edytorski]

Wilhelma II (1859–1941) — ostatni niemiecki cesarz i król Prus, przedstawiciel dynastii Hohenzollernów. [przypis edytorski]

Wilhelm I (1797–1888) — król pruski od 1861, cesarz niemiecki w latach 1871–1888. [przypis edytorski]

Wilhelm II (1859–1941) — ostatni niemiecki cesarz i król Prus, przedstawiciel dynastii Hohenzollernów; militarysta i imperialista, zwolennik polityki wojennej; abdykował po zakończeniu I wojny światowej. [przypis edytorski]

Wilhelm II Dobry (1155–1189) — król Sycylii 1166–1189, przy czym do 1171 regentką w jego imieniu była matka, Małgorzata z Nawarry, po przedwczesnej śmierci króla Wilhelma I zw. Złym; Wilhelm II prowadził politykę popierającą papiestwo i Ligę Lombardzką przeciw cesarzowi Fryderykowi Barbarossie; w Boskiej Komedii Dante umieścił go w niebie. Wilhelm II ze swą żoną Joanną, córką króla Anglii Henryka II Plantageneta miał tylko młodo zmarłego syna Boemunda. [przypis edytorski]

Wilhelm II Hohenzollern (1859–1941) — cesarz Niemiec w latach 1888–1918, po wybuchu rewolucji w 1918 r. uciekł do Holandii. [przypis edytorski]

Wilhelm II Hohenzollern (1859–1941) — ostatni cesarz Niemiec i król Prus. [przypis edytorski]

Wilhelm II Hohenzollern (1859–1941) — ostatni niemiecki cesarz i król Prus; rzecznik polityki imperialistycznej, brutalności i bezwzględności podczas prowadzonych wojen. [przypis edytorski]

Wilhelm III (1770–1840) — właśc. Fryderyk Wilhelm III, król pruski z dynastii Hohenzollernów, członek koalicji antryfrancuskiej, prowadzący wojny z Napoleonem. [przypis edytorski]

Wilhelm III Orański (1650–1702) — książę Oranii-Nassau, namiestnik Republiki Zjednoczonych Prowincji, od 1689 król Anglii i Szkocji (jako Wilhelm II). [przypis edytorski]