Dzisiaj aż 13,496 dzieciaków dzięki wsparciu osób takich jak Ty znajdzie darmowe książki na Wolnych Lekturach.
Dołącz do Przyjaciół Wolnych Lektur i zapewnij darmowy dostęp do książek milionom uczennic i uczniów dzisiaj i każdego dnia!
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | czeski | dawne | filozoficzny | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | łacina, łacińskie | literacki, literatura | medyczne | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | poetyckie | portugalski | potocznie | przenośnie | przestarzałe | przysłowiowy | regionalne | religijny, religioznawstwo | rosyjski | rzadki | staropolskie | turecki | ukraiński | włoski | wojskowy | żeglarskie
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 8028 przypisów.
Non (…) vectigal est (łac.) — „Nie być chciwym, to już bogactwo: nie palić się do zakupów, to oszczędność i dochód” (Cicero, Paradoxa stoicorum, VI, 3; tłum. Edmund Cięglewicz). [przypis tłumacza]
Non (…) veritatis! (łac.) — „Nie waha się ani wstydzi przyrodnik, ten podpatrywacz i czciciel natury, zapozywać na świadectwo ludzi, którzy dane zjawisko znają ze zwykłej, codziennej praktyki” (Cicero, De natura deorum, 1, 30; tłum. Edmund Cięglewicz). [przypis tłumacza]
non viriliter (…) caput — Tibullus [?] Carmina Priapea 84. [przypis tłumacza]
non vi, sed formidine (łac.) — nie siłą, lecz postrachem. [przypis redakcyjny]
non vitae sed scholae discimus (łac.) — uczymy się dla szkoły, a nie dla życia; iron. odwrócenie maksymy łacińskiej: uczymy się dla życia, a nie dla szkoły. [przypis edytorski]
non zelus, sed charitas (łac.) — nie zazdrość, lecz miłosierdzie. [przypis edytorski]
no offence (ang.) — bez obrazy. [przypis edytorski]
noogonia (z gr. νοῦς: rozum, γίγνομαι: staję się) — oznacza teorię powstania, zrodzenia się umysłu, jak u Locke'a, z wrażeń zmysłowych (sensations). [przypis redakcyjny]
nopirszy (gw.) — najpierwszej. [przypis edytorski]
nopirwy (gw.) — najpierw. [przypis edytorski]
nopóźniej (gw.) — najpóźniej. [przypis edytorski]
¿No, por que? Estoy de Mexico (hiszp.) — Nie, dlaczego? Jestem z Meksyku. [przypis autorski]
noprosnai (brus.) — veltui. [przypis edytorski]
Nora a. Dom lalki — dramat Henrika Ibsena z 1879 r., opowiada o rozpadzie małżeństwa Nory. [przypis edytorski]
Nora a. Dom lalki — dramat Henrika Ibsena z 1879 r. [przypis edytorski]
Nora a. Dom lalki — dramat Henrika Ibsena z 1879 r. [przypis edytorski]
Noradyn — żołdan (sułtan) egipski. [przypis redakcyjny]
Norandyn — król syryjski. [przypis redakcyjny]
Norbelanda — hrabstwo Northumberland w Anglii. [przypis redakcyjny]
norbertanki — zakonnice reguły św. Norberta. [przypis redakcyjny]
Norblin, Stefan (1892–1952) — właśc. Juliusz Stefan Norblin de la Gourdaine (prawnuk Jean-Pierre'a Norblina, fr. malarza scen rodzajowych doby stanisławowskiej); malarz, twórca plakatów utrzymanych w stylu secesyjnym i art déco, a także ilustracji i karykatur, projektów architektonicznych i wnętrzarskich oraz mody; bardzo popularny w Warszawie w okresie międzywojennym, mąż aktorki Leny Żelichowskiej; po wybuchu II wojny światowej opuścił Polskę, przebywał w Persji i Indiach, ostatecznie osiedlił się w San Francisco w Stanach Zjednoczonych, gdzie zmarł. [przypis edytorski]
nor — čia: nors. [przypis edytorski]
Norcja — miasto w środkowych Włoszech, w Górach Sabińskich. [przypis edytorski]
norcki król — król Norycji, przekręcone zapewne z Nigrycja (w głębi Afryki). [przypis redakcyjny]
Nord (ang.) — wiatr północny; w Baku nazywają tak silne i częste wiatry północno-zachodnie, stąd pochodzi nazwa miasta (Badkube, po persku: „uderzenie wiatru”) [przypis redakcyjny]
Nordau, Maks, właśc. Max Südfeld (1849–1923) — pisarz i lekarz niemiecki pochodzenia żydowskiego; jeden z przywódców syjonizmu; autor znanej książki Die konventionellen Lügen der Kulturmetischheit (Konwencjonalne kłamstwa cywilizowanej ludzkości), 1883. [przypis edytorski]
Nordau, Max Simon (1849–1923) — węgierski pisarz żydowskiego pochodzenia, filozof i lekarz, jeden z głównych ideologów współczesnego syjonizmu. [przypis edytorski]
Norda — wiatr północny. [przypis autorski]
Nord — departament we Francji w regionie Hauts-de-France. [przypis edytorski]
Norddeutscher Lloyd — dawne niemieckie oceaniczne przedsiębiorstwo żeglugowe z siedzibą w Bremie, zał. w 1857, zlikwidowane w 1970. [przypis edytorski]
Nord Express — dawny pociąg pasażerski kursujący na trasie kolejowej z Paryża przez Berlin i Warszawę do Moskwy. [przypis edytorski]
nordhauseński kwas — kwas siarkowy dymiący, zwany także oleum, roztwór tlenku siarki (SO3) w bezwodnym kwasie siarkowym, uzyskiwany zwykle w trakcie produkcji kwasu siarkowego; dawniej największa produkcja oleum pochodziła z zakładów w Nordhausen, w Turyngii, w środkowych Niemczech. [przypis edytorski]
nordic-walking — dziś używa się zapisu bez dywizu. [przypis edytorski]
Nordmarka — zalesiony obszar w płn. części Oslo. [przypis edytorski]
no restrain (ang.) — nie więzić, nie ograniczać. [przypis redakcyjny]
Norfocya — hrabstwo Norfolk w Anglii. [przypis redakcyjny]
norfolski — pochodzący z hrabstwa Norfolk w Anglii Wschodniej, położonym nad Morzem Północnym, ze stolicą w Norwich. [przypis edytorski]
Norham — wieś w Anglii, w hrabstwie Northumberland. [przypis edytorski]
norinte — nors. [przypis edytorski]
Norma — dwuaktowa opera tragiczna Vincenza Belliniego (1801–1835). [przypis edytorski]
Normale Besetzung: 30 Sitzplätze, 15 Stehplätze (niem.) — Normalna zajętość: 30 miejsc siedzących, 15 stojących. [przypis edytorski]
Normandczycy — mieszkańcy Normandii. [przypis redakcyjny]
Normandczycy — mieszkańcy Normandii w płn.-zach. Francji. [przypis redakcyjny]
Normandia — kraina historyczna i geograficzna w płn. Francji, nad kanałem La Manche; obecnie także francuski region administracyjny. [przypis edytorski]
Normandia — kraina historyczna i region w płn. Francji. [przypis edytorski]
Normandia — kraina we Francji, położona nad kanałem La Manche. [przypis edytorski]
Normandowie — mieszkańcy Normandii. [przypis redakcyjny]
Normand — Robert, książę normandzki. [przypis redakcyjny]
Normandzi — mieszkańcy Normandii w płn.-zach. Francji. [przypis redakcyjny]
normandzki język — język romański używany w Normandii, krainie hist. w płn. części Francji; niekiedy uważany za dialekt języka francuskiego. [przypis edytorski]
Normanowie — „ludzie północy”, mieszkańcy Skandynawii, ludy północnogermańskie, które od VIII do XII w. najeżdżały, a czasem też podbijały bliższych i dalszych sąsiadów. W XII w. Normanowie kontrolowali Anglię (dokąd przybyli ze swego księstwa w zach. Francji), płd. Włochy i Sycylię oraz 2 tys. km wybrzeża płn. Afryki na wschód od Tunisu, a nawet Antiochię na wschodnim krańcu Morza Śródziemnego. Z czasem zatracili wiarę w Odyna, Thora i innych swoich bogów i wtopili się w społeczeństwo Francji, Anglii czy Włoch, brali też udział w krucjatach. [przypis edytorski]
normatyw — norma, wskaźnik norm. [przypis edytorski]
Norny (mit.) — w mitologii nordyckiej trzy boginie przeznaczenia, przędące nić ludzkiego życia, odpowiednik greckich Mojr. [przypis edytorski]
Nors vokietis, žmones kalbant, suprato: — Lietuviai ir prūsai ne tik blogai mislija apie vokiečių būdą, bet ir apie jų supratimą; pas juos yra priežodis: paik’s, kaip vokietis (po pietų). (Žiūrėk Kotzebue, t. 1, p. 72. Veizdėk taipgi Lindės žodyne žodį vokietis, ir Rhesą: Das Jahr in vier Gesaugen aus dem Lithauischen des Christian Donelaitis).[Neperseniai mir3s profesorius Karaliaučiaus universiteto Rhesa, tarp kitų liekanų lietuviškos literatūros, atgarsino poemą lietuvio Donelaičio, apie 4 dalis metų, hegzametru parašytą, su priedu vokiško vertimo ir su moksliškais paaiškinimais, virš menėtų raštų, kas link įtalpos [įtalpa — čia: turinys. red. WL.] ir dailaus išsireiškimo, verti yra pagyrimo, ir verti, kad mes jais užsiinteresuotume [užsiinteresuoti (sl.) — susidomėti. red. WL.] da ir dėl to, kad yra tikrų paveikslų būdo lietuvių. Garbė paguodotam [pauodotas — čia: garbingam, pagerbtam. red. WL.] vyrui, kuris būdamas svetimžemiu užgėdina [užgėdinti (sl.) — gėdinti. red. WL.] tautiečius (rodaków), kurie menkai rūpinasi apie istoriją savo tėvynės. (Prierašas Mickevičiaus. (przyp. autorski.)] [przypis autorski]
norte — wiatr północny. [przypis autorski]
Northumberland — historyczne hrabstwo w płn.-wsch. Anglii, położone przy granicy ze Szkocją, nad M. Północnym. [przypis edytorski]
Northumberland — hrabstwo w płn.-wsch. Anglii. [przypis edytorski]
nor — trump.: nori. [przypis edytorski]
Norwejczykowie — mieszkańcy Norwegii. [przypis redakcyjny]
Norweżczyk — Norweg. [przypis edytorski]
Norwid, Cyprian Kamil (1821–1883) — poeta, dramatopisarz, prozaik, tworzył także grafiki i obrazy. Twórczość Norwida, początkowo niedoceniana, na nowo została odkryta przez Miriama Przesmyckiego i udostępniana drukiem od roku 1901. Uznawany za jednego z czterech największych twórców doby romantyzmu. Dzieła: cykl liryków Vade-mecum, Promethidion. Rzecz w dwóch dialogach z epilogiem, Ad leones!, Pierścień Wielkiej Damy, czyli Ex-machina Durejko. [przypis edytorski]
Norwid, Cyprian Kamil (1821–1883) — polski poeta, prozaik, dramatopisarz, eseista, grafik, rzeźbiarz, malarz i filozof. [przypis edytorski]
Norwid, Cyprin Kamil (1821–1883) — polski poeta, prozaik, dramatopisarz, eseista, grafik, rzeźbiarz, malarz i filozof. [przypis edytorski]
norycki król — Manilard, król Norycji, przekręcone zapewne z Nigrycja (w głębi Afryki). [przypis redakcyjny]
Norymberga — niemieckie miasto powiatowe, położone w kraju związkowym Bawaria. W latach 1923–1929 odbywały się tutaj słynne wiece propagandowe NSDAP. [przypis edytorski]
Norymberga (niem. Nürnberg) — miasto w Niemczech, w Bawarii. [przypis edytorski]
Norymbergiem — dziś: Norymbergą (niem. Nürnberg), miastem w Niemczech, w Bawarii. [przypis edytorski]
norymberskie mechanizmy — od średniowiecza Norymberga jest jednym z głównych ośrodków produkcji zabawek i handlu nimi, zwłaszcza lalkami i domkami dla lalek. [przypis edytorski]
norymberski sklep — sklep z drobną galanterią. [przypis redakcyjny]
norymberszczyzna (daw.) — towary norymberskie, tj. drobna galanteria, zabawki i inne drobne przedmioty domowego użytku, wytwarzane dawniej w Norymberdze. [przypis edytorski]
nośta, najmijta (gw.) — daw. formy 2 os. liczby podwójnej tr.rozkaz., używane w gwarach jako formy lm: noście, najmijcie. [przypis edytorski]
nosacizna — bakteryjna choroba bydła. [przypis edytorski]
nosacizna — przewlekła, zaraźliwa choroba bakteryjna koni i in. zwierząt nieparzystokopytnych. [przypis edytorski]
nosacizna — zaraźliwa choroba końska. [przypis edytorski]
nosa darła — zadzierała nosa, była zarozumiała. [przypis edytorski]
Nos Carolus Dei Gratia Princeps — list przetłumaczony w Dodatku VIII. [przypis edytorski]
Nos Carolus… — przekład listu znajduje się w Dodatku I na końcu tekstu; tekst łaciński pozostawiamy w pisowni oryginalnej, różnej od łaciny klasycznej, o czym świadczy choćby „j” pojawiające się w miejscu „i”. [przypis edytorski]
nos chcom (gw.) — nas chcą. [przypis edytorski]
Noscitur a sociis (łac.) — znany dzięki towarzyszom (poprzez przyjaciół). [przypis edytorski]
Nos dulcia linquimus arva… — Wergiliusz, Eklogi, I, 3. [przypis edytorski]
nos dwudziury (daw.) — nos o dwu dziurkach. [przypis edytorski]
nos ennemis natureles (fr.) — nasi naturalni wrogowie. [przypis edytorski]
nos faciemus bonum cherubin (łac.) — ma oznaczać w tej barbarzyńskiej łacinie: będziemy pić póty, aż nam gęby sczerwienieją jak cherubinom. [przypis tłumacza]
NOS HIERONYMUS CARAFFA… — list przetłumaczony w Dodatku III. [przypis edytorski]
nosiad — (żartobliwy nowotwór) noszący. [przypis redakcyjny]
nosić co (starop.) — uważać, mieć za co; tę rzecz tako nosił: tak tę rzecz rozumiał. [przypis edytorski]
nosić mają do dziurawej beczki wodę takim samym dziurawym sitem — Danaidy, córki króla Danaosa, za zamordowanie w noc poślubną swoich mężów zostały skazane na wieczne wykonywanie daremnej pracy w Hadesie: napełnianie beczki bez dna wodą, noszoną w sitach. [przypis edytorski]
nosić nazwisko matki — tu: nazywać siebie matką, być matką. [przypis edytorski]
nosić po kolędzie (starop.) — uwodzić, swego zysku szukać. [przypis redakcyjny]
nosić się (gw.) — tu: włóczyć się. [przypis edytorski]
nosić — tu: znosić. [przypis redakcyjny]
nosiciel brzemion — tu: nosiwoda (w oryginale wł.: acquaruolo). [przypis edytorski]
nosiemy (starop. forma) — dziś 2.os. lm: nosimy. [przypis edytorski]
nosik — nosek. [przypis edytorski]
nosił kapelusz z szerokim rondem — kapelusz z szerokim rondem był wówczas oznaką przynależności do ruchu robotniczego, w przeciwieństwie do cylindra, nakrycia głowy mieszczaństwa. [przypis edytorski]
nosił każdy z nich (…) u pasa, kształtem różańca, ostrą brzytwę — Jako symbol obłudy, w myśl włoskiego przysłowia: „miód w ustach a brzytwa za pasem”. [przypis tłumacza]
nosim — forma skrócona od przym. lm, dziś tylko: nosimy. [przypis edytorski]
nosi na czole potrójną koronę — tiarę papieską, nakrycie głowy papieży Kościoła katolickiego, mające kształt spiczastej czapki, do której w XIV w. dodano osadzone trzy korony, symbol najwyższej duchownej i świeckiej władzy papieża jako władcy Państwa Kościelnego. [przypis edytorski]
no, sir (ang.) — nie, proszę pana. [przypis edytorski]
No, sir. Can't write, sir (ang.) — Nie, panie. Nie umiem pisać, panie. [przypis edytorski]
