Potrzebujemy Twojej pomocy!
Na stałe wspiera nas 454 czytelników i czytelniczek.
Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | czeski | dopełniacz | dawne | filozoficzny | francuski | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | łacina, łacińskie | literacki, literatura | medyczne | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przysłowiowy | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | staropolskie | starożytny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | żartobliwie | żeglarskie | zoologia
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 8840 przypisów.
Mucjusz Scevola właśc. Gaius Mucius Cordus — legendarny bohater rzymski, który został wysłany, by zamordować króla etruskiego Porsennę oblegającego ze swą armią Rzym w 508 p.n.e.; gdy jednak został schwytany w obozie wroga, włożył rękę w ogień, by dowieść, że nie straszne mu tortury ani śmierć; takie męstwo przekonało Porsennę, by puścić wolno zamachowca; nosił on odtąd z chlubą przydomek Scaevola, tzn. Mańkut. [przypis edytorski]
Mucjusz Scewola — właśc. Gaius Mucius Cordus; legendarny bohater rzymski, który został wysłany, by zamordować króla etruskiego Porsennę oblegającego ze swą armią Rzym w 508 p.n.e.; gdy został jednak schwytany w obozie wroga, włożył rękę w ogień, by dowieść, że nie straszne mu tortury ani śmierć; takie męstwo przekonało Porsennę, by puścić wolno zamachowca; nosił on odtąd z chlubą przydomek Scaevola, tzn. Mańkut. [przypis edytorski]
Mucken — Fliegen. [przypis edytorski]
Muckermann, Friedrich (1883–1946) — niemiecki ksiądz, publicysta, zaciekły przeciwnik nazizmu. [przypis edytorski]
muc — lichy koń. [przypis edytorski]
mudrahel (ukr.) — mądrala, spryciarz. [przypis edytorski]
mudryj did (ukr.) — mądry dziad. [przypis edytorski]
mudry po rozkazu (ros.) — mądry według rozkazu. [przypis edytorski]
mu — dziś popr. rekcja: serce go boli. [przypis edytorski]
Müller, Aleksander (1862–1923) – ostatni rosyjski prezydent Warszawy (1909–1915). [przypis edytorski]
Müller, Hermann (1876–1931) — niemiecki polityk socjaldemokratyczny, minister spraw zagranicznych Republiki Weimarskiej (1919–1920) i kanclerz Rzeszy (1920, 1928–1930); po 1920 kandydował do Reichstagu z okręgu wyborczego Frankonia i zmienił nazwisko na Müller-Franken, aby odróżnić się od innych osób o popularnym w Niemczech nazwisku Müller. [przypis edytorski]
Müller, Johannes Peter (1801–1858) — niemiecki przyrodnik, fizjolog, anatom i zoolog. [przypis edytorski]
Müller, Max (1823–1900) — niemiecki filolog, znawca języków orientalnych. [przypis edytorski]
Müllöcker a. Millöcker, Karl Joseph (1842–1899) — austr. kompozytor, autor operetek, m.in. Der Bettelstudent (Student żebrak, 1882), Gräfin Dubarry (1879), Gasparone (1884) i in. [przypis edytorski]
Münchausiada — właśc. münchhauseniada, termin ukuty na podstawie tytułu powieści Rudolfa Ericha Raspe — Niezwykłe przygody Barona Münchhausena (1785) na określenie nieprawdopodobnych i fantastycznych historii. [przypis edytorski]
Münchenbier (niem.) — monachijskie piwo. [przypis edytorski]
Münsterberg, Hugo (1863–1916) — niemiecki filozof, neokantysta, przedstawiciel szkoły badeńskiej. Zajmował się zastosowaniem psychologii w różnego typu dziedzinach, od socjologii przez prawo, biznes i medycynę. [przypis edytorski]
Münsterberg, Hugo (1863–1916) — niemiecko-amerykański filozof i psycholog, założyciel psychotechniki [przypis edytorski]
Münster, Sebastian (1488–1552) — niemiecki geograf, kartograf, hebraista; autor m.in. popularnego, mającego wiele wydań i tłumaczeń, ilustrowanego opisu świata pt. Cosmographia universalis (1544). [przypis edytorski]
mürbe Leichenschleier auf (…) Bist du noch nicht traurig genug?„Zdjąłem wszystkie zmurszałe całuny leżące w trumnach; oddaliłem wzniosłą pociechę rezygnacji, jedynie po to, by sobie wciąż mówić: »Ach, to tak nie było! Tysiąc radości zrzucono na zawsze w doły grobowe, a ty stoisz tu sam i przeliczasz je«. Nienasycony! Nienasycony! Nie otwieraj całkiem podartej księgi przeszłości!… Czyż nie dość jeszcze jesteś smutny?”; cytat z: Jean Paul (Jean Paul Friedrich Richter) Biographische Belustigungen unter der Gehirnschale einer Riesin. Eine Geistergeschichte (Rozrywki biograficzne pod czaszką olbrzymki. Opowieść o duchach). [przypis edytorski]
Mütze ab (niem.) — czapka z głowy (tryb rozk. czas.). [przypis edytorski]
Mütze ab (niem.) — zdjąć czapki. [przypis edytorski]
Mütze auf (niem.) — włożyć czapki. [przypis edytorski]
Muero, porque no muero — fragment Tęsknoty za życiem wiecznym św. Teresy z Ávili. [przypis edytorski]
mues (gw. środ.; z jid.) — pieniądze. [przypis edytorski]
muets (fr.) — niemowy. [przypis edytorski]
muezin a. muezzin — muzułmanin wzywający z minaretu wiernych do modlitwy. [przypis edytorski]
muezin — muzułmanin wzywający wiernych do modlitwy. [przypis edytorski]
muezin (z tur.) — muzułmanin wzywający do modlitwy. [przypis edytorski]
muezzin — muzułmanin wzywający z minaretu wiernych do modlitwy. [przypis edytorski]
mufka — futro, zszyte w rulon, które chroni dłonie przed zimnem. [przypis edytorski]
mufka — futrzany rulon, chroniący dłonie przed zimnem. [przypis edytorski]
mufka — futrzany rulon do ogrzewania rąk. [przypis edytorski]
mufka — kawałek futra zszytego w kształt walca z dwoma otworami na dłonie po bokach, służący niegdyś kobietom do ochrony rąk przed zimnem. [przypis edytorski]
mufka — kawałek futra zszytego w kształt walca z dwoma otworami po bokach, służący niegdyś do ochrony dłoni przed zimnem. [przypis edytorski]
muflon śródziemnomorski (biol.) — podgatunek dzikiej owcy, żyjący pierwotnie w górach Sardynii i Korsyki, ob. w większości krajów Europy; przodek owcy domowej. [przypis edytorski]
muflon śródziemnomorski, Ovis aries musimon (biol.) — podgatunek dzikiej owcy, żyjący pierwotnie w górach Sardynii i Korsyki, ob. w większości krajów Europy; przodek owcy domowej. Jako określenie ogólne słowo muflon może oznaczać, szczególnie w jęz. francuskim, rozmaite gatunki dzikich owiec i in. zwierząt podrodziny koziorożców. [przypis edytorski]
muftego przestrogi — II, 83 i dalej. [przypis redakcyjny]
mufti — muzułmański znawca prawa i teolog. [przypis edytorski]
mufti — muzułmański znawca prawa religijnego, wydający oficjalne orzeczenia w budzących wątpliwości sprawach prywatnych i państwowych. [przypis edytorski]
Mufti — najwyższy duchowny i sędzia (szejk-ul-islam)/ turecki. [przypis redakcyjny]
mufti — najwyższy kapłan muzułmański. [przypis edytorski]
mufti — prawnik i teolog muzułmański udzielający konsultacji i wydający opinie w sprawach zgodności z prawem islamu; wielki mufti był najwyższym urzędem duchownym i prawnym w państwie osmańskim (w czasach autora większość Bliskiego Wschodu, łącznie z zachodnim wybrzeżem Płw. Arabskiego należała do Imperium Osmańskiego). [przypis edytorski]
mufti tego kraju (…) wielki wścibski i równie wielki nieuk — teatyn Jean-François Boyer (1675–1755), [biskup i członek Akademii; red. WL], który prześladował Listy filozoficzne Woltera za twierdzenie, iż własności duszy człowieka rozwijają się równocześnie z jego organami, tak samo jak właściwości duszy zwierząt. [przypis tłumacza]
mufty — kapłan mahometański. [przypis redakcyjny]
Mufty — patrz pieśń II, w. 83–232. [przypis redakcyjny]
mugil — inaczej cefal; ryba morska. [przypis edytorski]
Mugitus (…) arena — Vergilius, Aeneida XII, 103. [przypis tłumacza]
muguet (fr.) — konwalia. [przypis edytorski]
Muhammad Ali (ok.1769–1849) — namiestnik sułtana ottomańskiego, władca i reformator Egiptu, dążący do jego całkowitego uniezależnienia od imperium ottomańskiego; twórca nowoczesnego państwa egipskiego, założyciel dynastii panującej w Egipcie do 1952. [przypis edytorski]
Muhammad Ali (ok.1769–1849) — namiestnik sułtana ottomańskiego, władca i reformator Egiptu, twórca nowoczesnego państwa egipskiego, założyciel dynastii panującej w Egipcie do 1952. [przypis edytorski]
Muhammad Ali (ok.1769–1849) — namiestnik sułtana ottomańskiego, władca i reformator Egiptu, twórca nowoczesnego państwa egipskiego, założyciel dynastii panującej w Egipcie do 1952; zlikwidował wewnętrzną opozycję, mordując mameluków (feudalną gwardię). [przypis edytorski]
muhammedanizm — dziś popr.: mahometanizm. [przypis edytorski]
muito bem (port.) — bardzo dobrze. [przypis edytorski]
muksun, łac. Coregonus muksun — gatunek ryby z rodziny łososiowatych. [przypis edytorski]
mukti — zbawienie [w tradycjach hinduistycznych: wyzwolenie od cyklicznych, ponownych wcieleń na Ziemi i doświadczanego cierpienia materialnej egzystencji; red. WL]. [przypis autorski]
muł Etyjopów — muł Nilu [gdyż źródła Nilu znajdują się w Etiopii]. [przypis redakcyjny]
mułła — duchowny islamski. [przypis edytorski]
mułła — nauczyciel, znawca prawa islamskiego. [przypis redakcyjny]
muły i konie kanuzyjskie — pochodzące z Canusium, miasta w Apulji. [przypis redakcyjny]
muł (z wł. mulo) — [tu:] wielka ryba morska. [przypis redakcyjny]
mularczyk (daw.) — czeladnik murarski. [przypis edytorski]
mularka (daw.) — kobieta zajmująca się murarstwem (zwykle należąca do nizin społecznych) albo żona murarza. [przypis edytorski]
mularka — murarka, murarstwo. [przypis edytorski]
mularka — murarstwo. [przypis edytorski]
mularski (daw.) — dziś: murarski. [przypis edytorski]
mularski (daw.) — murarski; architekt mularski: budowniczy. [przypis edytorski]
mularstwo (daw.) — dziś: murarstwo. [przypis edytorski]
mularz (daw.) — dziś: murarz. [przypis edytorski]
mularz (daw.) — górnik albo poganiacz mułów. [przypis edytorski]
mularz (daw.) — murarz. [przypis edytorski]
E. T. A. Hoffmann, Powieści fantastyczne, Skrzypce z Cremony (Radca Crespel)
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
mularz (daw.) — murarz, robotnik budowlany. [przypis edytorski]
mularz (daw.) — tu: murarz. [przypis edytorski]
mularz — dziś: murarz. [przypis edytorski]
mularzów, cieślów — dziś: murarzy, cieśli. [przypis edytorski]
Mulat — potomek białego mężczyzny i czarnej kobiety lub białej kobiety i czarnego mężczyzny. [przypis edytorski]
Mulat — potomek białego mężczyzny i Murzynki lub białej kobiety i Murzyna. [przypis edytorski]
Mulciber in Troiam, pro Troia stabat Apollo — Ovidius, Tristia, I. [przypis tłumacza]
Mulcyber — nazwisko łacińskie Hefesta [Hefajstosa; red. WL], czyli Wulkana. [przypis redakcyjny]
Mulcyber — przydomek Wulkana zamiast samegoż Wulkana. [przypis redakcyjny]
mule-jenny (ang.) — przędzarka mulejowa, wykorzystująca jako napęd koło wodne, wynaleziona w 1779 w Anglii przez Samuela Cromptona. [przypis edytorski]
mule — omułki, jadalne małże. [przypis edytorski]
muleta — czerwona chusta matadora. [przypis autorski]
mule — zwyczajowa nazwa jadalnych małży (omułków). [przypis edytorski]
Mulga — może Molochat w Algierze. [przypis redakcyjny]
Mulier insidiosa est! (łac.) — kobieta jest przebiegła! [przypis edytorski]
mulier (łac.) — kobieta; tu B. lp. mulierem: kobietę. [przypis edytorski]
Mulier (…) olet (łac.) — „Dziewka pachnie najlepiej, gdy niczym nie pachnie” (Plautus, Mostellaria, I, 3, 116; tłum. Edmund Cięglewicz). [przypis tłumacza]
Mulier Samaritana (łac.) — kobieta z Samarii, postać z Ewangelii, która podała Chrystusowi wodę ze studni. [przypis edytorski]
Mulier taceat de muliere (łac.) — Niech kobiety milczą o kobietach (cytat z książki F. Nietzschego Poza dobrem i złem, wzorowany na biblijnym nakazie: Niech kobiety milczą w kościele). [przypis edytorski]
mulłanki — tu: fletnia z trzciny. [przypis redakcyjny]
Muller, Hermann Joseph (1890–1967) — genetyk amerykański, badał fizjologiczne i genetyczne skutki promieniowania; w 1926 odkrył, że promieniowanie rentgenowskie wywołuje mutacje genetyczne, za co otrzymał Nagrodę Nobla w dziedzinie fizjologii i medycyny (1946). [przypis edytorski]
mulnik — właściciel mułów. [przypis edytorski]
Multa (…) locavit — Vergilius, Aeneida, XI, 425. [przypis tłumacza]
multański — związany z Multanami (Muntenią), południową częścią Wołoszy (Wołoszczyzny); dziś płd. Rumunia. [przypis edytorski]
multanka — dęty instrument muz. [przypis edytorski]
multanki a. multanka — daw. dęty instrument muzyczny złożony z kilku piszczałek i niewielkiego skórzanego mieszka. [przypis edytorski]
multanki — dudki o kilku piszczałkach, nazywane od Multan (Wołoszczyzny), gdzie najpierw były w użyciu. [przypis redakcyjny]
multanki — dudy mołdawskie, instrument dęty. [przypis edytorski]
multanki — instrument dęty. [przypis edytorski]
