Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | czeski | dawne | francuski | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | hiszpański | holenderski | ironicznie | łacina, łacińskie | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | staropolskie | starożytny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | żartobliwie
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 7927 przypisów.
capstrzyk — tu: przemarsz formacji wojskowej z orkiestrą przez miasto wieczorem w przeddzień uroczystości. [przypis edytorski]
capstrzyk — w wojsku ustalony sygnał udania się na spoczynek nocny; pierwotnie przekazywany uderzeniami w bęben lub wykonywany na rogu albo trąbce, obecnie tylko na trąbce. [przypis edytorski]
capstrzyk — w wojsku: ustalony sygnał wzywający na apel wieczorny lub do udania się na spoczynek. [przypis edytorski]
captain (ang.) — kapitan, przywódca. [przypis edytorski]
Captain of Long Distances (ang.) — Kapitan Żeglugi Wielkiej. [przypis tłumacza]
Captain van Toch, he is as good as his word (ang.) — Na słowie kapitana van Tocha można polegać jak na nim samym. [przypis tłumacza]
captatio benevolentiae (łac.) — zjednanie sobie względów. [przypis edytorski]
captif ballon (fr.) — balon na uwięzi. [przypis edytorski]
captisque (…) visa — Livius Titus, Ab Urbe condita, VIII, 18. [przypis tłumacza]
captivare (łac.) — ująć. [przypis redakcyjny]
captivatio ex consilio (łac.) — uwięzienie z nakazu rady, tj. senatorów. [przypis redakcyjny]
capu (port.) — żaba. [przypis edytorski]
caput et princeps Senatus (łac.) — głowa i pierwszy w Senacie. [przypis edytorski]
caput geworden (niem.) — zginął, przepadł. [przypis edytorski]
caput (łac. caput: głowa) — tu: koniec. [przypis edytorski]
caput (łac.) — głowa; w tekście chodzi raczej nie o samą głowę, ale jej pozbawienie w sposób gwałtowny (tj. dekapitację: ścięcie); por. też niem. kaputt: zepsuty, zniszczony, stracony oraz kaputt gehen zniszczyć się, zatracić się. [przypis edytorski]
caput mortuum (łac.) — martwa głowa; przen. coś bezwartościowego. [przypis edytorski]
Caput mortuum… (łac.) — Martwa głowo! Niechaj ci rozkaże Pan przez żywego i poświęconego węża!… Cherubie! Niechaj ci rozkaże Pan przez Adama-Jotchavah! Orle błędny! Niech ci rozkaże Pan przez skrzydła Byka!.. Wężu! Niech ci rozkaże Pan w znaku tetragramu przez anioła i lwa! Michale! Gabrielu! Rafaelu! Anaelu! Niechaj spłynie wilgoć przez ducha Eloim. — Niechaj trwa susza ziemi przez Adama-Jotchavahl — Niech się stanie przeźrocze niebios przez Jahve-Zebaoth. — Niech się stanie sąd przez ogień w mocy Michała! [przypis autorski]
Carabosse — postać z rosyjskiego baletu Śpiąca królewna (1890) z muzyką Piotra Czajkowskiego: zła wróżka, która rzuca czar na królewnę. [przypis edytorski]
Caracas — miasto nad Morzem Karaibskim, od 1821 r. stolica Wenezueli. [przypis edytorski]
Caracasu — dziś ndm.: od Caracas. [przypis edytorski]
Caracciolo, Domenico (1715–1789) — markiz di Villamaina; włoski polityk-reformator, od 1786 sekretarz stanu Królestwa Neapolu. [przypis edytorski]
Caracciolo, Francesco (1752–1799) — wybitny przywódca republikański w Neapolu, zwolennik rewolucji francuskiej, wrzucony w morze przez wojska kardynała Ruffo i Nelsona. [przypis redakcyjny]
Caractacus — wódz brytyjskiego plemienia Katuwelaunów w I w. n.e., który przez 10 lat opierał się Rzymianom, pokonany i ułaskawiony przez cesarza Klaudiusza. [przypis edytorski]
car Aleksander, oswobodziciel chłopów — nazywano tak cara Aleksandra II, ponieważ zniósł pańszczyznę w Imperium Rosyjskim. [przypis edytorski]
Caramba! (hiszp.) — Do licha! [przypis edytorski]
caramba — przekleństwo hiszpańskie. [przypis autorski]
Caramuel — Autor jezuicki. [przypis tłumacza]
cara patria — droga ojczyzna. [przypis edytorski]
cara persona (wł.) — droga osoba, dobry człowiek. [przypis edytorski]
Carathis — postać z wczesnoromantycznej powieści grozy pt. Watek (ang. Vathek, 1786) Williama Beckforda: matka bagdadzkiego kalifa, która razem z nim poszukuje zakazanej wiedzy, by zdobyć nadprzyrodzone moce. [przypis edytorski]
Carbonari (z wł.) — Karbonariusze, tajne stowarzyszenie rewolucyjne, założone we Włoszech na początku XIX wieku. [przypis edytorski]
carbonaro — karbonariusz, członek tajnego stowarzyszenia rewolucyjnego skierowanego przeciw absolutyzmowi w Europie (I poł. XIX w.). [przypis edytorski]
Carboneck — także Corbenic lub Corbin, zamek mieszczący Świętego Graala w legendach arturiańskich, w niektórych zwany zamkiem Króla Rybaka lub Monsalvatem. [przypis edytorski]
Carcassonne — miasto w płd. części Francji, słynne z fortyfikacji, założonych przez Rzymian w I w. p.n.e., a rozbudowanych przez Wizygotów w VI w. n.e. [przypis edytorski]
Carcel Modelo (hiszp.: więzienie modelowe) — główne więzienie w Madrycie na przełomie XIX i XX w., zamknięte i zburzone w 1939, po tym, jak zostało uszkodzone podczas hiszpańskiej wojny domowej. [przypis edytorski]
carcere duro (wł.) — ciężkie więzienie. [przypis edytorski]
carceri (wł.) — więzienia. [przypis edytorski]
Car chłodnymi ustami dotknął czoła żony i pojechał do tej… — żona Aleksandra II, księżniczka heska Maria Aleksandrowna (1824–1880), zmarła w czerwcu 1880 po długiej chorobie. Przez wiele lat małżeństwa musiała znosić trwający od 1865 związek cesarza z kochanką, Katarzyną Dołgorukową (1847–1922), z którą Aleksander miał czwórkę dzieci i która od 1876 zamieszkała z nimi w Pałacu Zimowym. Miesiąc po śmierci żony Aleksander poślubił Katarzynę. [przypis edytorski]
carcinoma ventriculi (łac., med.) — rak żołądka. [przypis edytorski]
Cardano, Geronimo (1501–1576) — matematyk, lekarz, filozof i astrolog włoski. [przypis edytorski]
Cardano, Geronimo (1501–1576) — włoski matematyk, lekarz, filozof i astrolog. [przypis edytorski]
Cardiff — miasto w Wielkiej Brytanii, stolica Walii, położone nad rzeką Taff, u jej ujścia do Kanału Bristolskiego. [przypis edytorski]
Cardiff — tu: niewielka wioska w stanie Nowy Jork, słynna z oszustwa archeologicznego z 1869 r., znanego jako „Gigant z Cardiff”; nazwana na cześć miasta w Walii, w XIX w. głównego brytyjskiego portu transportu węgla. [przypis edytorski]
Cardillac — den Namen Cadillac hat Hoffmann willkürlich aus Voiltaires „Siècle de Louis XIV” entnommen. [przypis edytorski]
Cardon s'il vous plait! — tłum pol. Panie Cardon, proszę! [przypis edytorski]
Carducci, Giosuè (1835–1907) — słynny włoski poeta i publicysta. [przypis edytorski]
Carducci, Giosuè (1835–1907) — włoski poeta i historyk literatury. [przypis edytorski]
Carducci, Giosuè (1835–1907) — włoski poeta, krytyk literacki, laureat literackiej Nagrody Nobla (1906), profesor uniwersytetu w Bolonii; autor m.in. płomiennego, sławiącego potęgę rozumu hymnu A Satana (Do Szatana), w którym Szatan zostaje ukazany jako symbol wolnej myśli i postępu. [przypis edytorski]
Carducci, Giosuè (1835–1907) — włoski poeta, krytyk literacki, laureat literackiej Nagrody Nobla z 1906, profesor uniwersytetu w Bolonii. [przypis edytorski]
Carducci, Giosue (1835–1907) — rewolucyjny poeta włoski (pseud. Enotrio Romano); jego Hymn do Szatana (1865) wywołał oburzenie współczesnych; szatan w jego poezji, podobnie jak u Baudelaire'a i Verlaine'a, jest symbolem buntu. [przypis edytorski]
Carduus benedictus (łac.: oset benedyktyński) — dziś: Cnicus benedictus, knikus benedyktyński a. drapacz lekarski, podobna do ostu roślina, z której wywar stosuje się w leczeniu niestrawności; nazywana też ostem lekarskim, benedyktynką a. czubkiem tureckim. [przypis edytorski]
care — carze (forma rzadka, może celowy rusycyzm); nieraz uważano to za pomyłkę druku. [przypis redakcyjny]
carefully careless (ang.) — artystyczny nieład. [przypis redakcyjny]
caresses (fr.) — pieszczoty. [przypis edytorski]
caret (łac.) — brakujący. [przypis edytorski]
caret (łac.) — nie ma; jest pozbawiony; obchodzi się (bez). [przypis edytorski]
caretto (wł.) — wózek. [przypis edytorski]
cargador (hiszp.) — robotnik portowy zajmujący się załadunkiem i rozładunkiem towarów; doker. [przypis edytorski]
car — gwarowa forma słowa czar, w tym miejscu i w kolejnych akapitach występuje gra słów: car to również władca, zwłaszcza Rosji. [przypis edytorski]
caribe — nazwa wielu ryb z podrodziny piraniowatych (Serrasalminae), tu najprawdopodobniej mowa o Pygocentrus cariba, piraña del Orinoco. Opisy krwiożerczości tych ryb uważa się dziś za przesadzone. [przypis edytorski]
caries tuberculosa (med., łac.) — gruźlicze próchnienie kości. [przypis edytorski]
carino (wł.) — drogi, kochany; uroczy. [przypis edytorski]
carissima bellezza mia (wł.) — moje najdroższe śliczności. [przypis edytorski]
carissima (łac.) — najdroższa. [przypis edytorski]
carissima mia (wł.) — najdroższa moja. [przypis edytorski]
carissima (wł.) — najdroższa. [przypis edytorski]
carissime frater (łac.) — najdroższy bracie. [przypis edytorski]
carissime (łac.) — najdroższy. [przypis edytorski]
carissime (wł.) — najdroższy. [przypis edytorski]
carissimo amico (wł.) — najdroższy przyjaciel. [przypis edytorski]
carissimo filio (łac.) — najdroższemu synowi. [przypis redakcyjny]
Carissimo perdona (wł.) — najdroższy, wybacz. [przypis edytorski]
Carissimo (wł.) — najdroższy. [przypis edytorski]
carissimus (łac.) — najdroższy; tu: forma W. lp: carissime. [przypis edytorski]
caritatis (łac.) — miłosierdzia. [przypis edytorski]
carlino — drobna moneta neapolitańska. [przypis redakcyjny]
Carlton House — rezydencja w Londynie, znana głównie jako siedziba księcia Walii Jerzego IV jako księcia regenta. [przypis edytorski]
Carlyle, Thomas (1795–1881) — historyk i filozof historii, popularyzator i jeden z twórców swoistej historiozofii zwanej heroizmem, w myśl której historię tworzą tylko wybitni ludzie; wzbudzał kontrowersje jako społeczny komentator i miał duży wpływ na myśl prawicową w epoce wiktoriańskiej. [przypis edytorski]
Carlyle, Thomas (1795–1881) — historyk i filozof historii, popularyzator i jeden z twórców swoistej historiozofii zwanej heroizmem; wzbudzał kontrowersje jako społeczny komentator i miał duży wpływ na myśl prawicową w epoce wiktoriańskiej. [przypis edytorski]
Carlyle, Thomas (1795–1881) — szkocki filozof, historyk i nauczyciel. [przypis edytorski]
Carlyle, Thomas (1795–1881) — szkocki historyk i filozof historii, popularyzator i jeden z twórców historiozofii zwanej heroizmem, w myśl której historię tworzą tylko wybitni ludzie; wzbudzał kontrowersje jako społeczny komentator i miał duży wpływ na myśl prawicową w epoce wiktoriańskiej. [przypis edytorski]
Carlyle, Thomas (1795–1881) — szkocki historyk i filozof historii, popularyzator i jeden z twórców swoistej historiozofii zwanej heroizmem, w myśl której historię tworzą tylko wybitni ludzie; wzbudzał kontrowersje jako społeczny komentator i miał duży wpływ na myśl prawicową w epoce wiktoriańskiej. [przypis edytorski]
Carlyle, Thomas (1795–1881) — szkocki pisarz społeczny, historyk i filozof historii. [przypis edytorski]
Carlyle, Thomas (1795–1881) — szkocki satyryk i eseista, a przede wszystkim historyk i filozof historii, popularyzator i jeden z twórców swoistej historiozofii zwanej heroizmem. Wzbudzał kontrowersje jako społeczny komentator i miał duży wpływ na myśl prawicową w epoce wiktoriańskiej. Dzieła: Bohaterowie. Cześć dla bohaterów i pierwiastek bohaterstwa w historii, Sartor Resartus. [przypis edytorski]
Carlyle, Thomas (1795–1881) — szkocki satyryk i eseista, a przede wszystkim historyk i filozof historii. [przypis edytorski]
Carmagnola — nazwa pieśni rewolucyjnej i tańca z czasów Rewolucji Francuskiej. [przypis edytorski]
carmagnola (z fr., wymowa: karmaniola) — pieśń z okresu Rewolucji Francuskiej. [przypis edytorski]
Carmena — dziś popr.: Carmen (ndm), opera fr. kompozytora Georges'a Bizeta (1838–1875) z 1875 r. [przypis edytorski]
Carmena — dziś popr.: Carmen, opera fr. kompozytora Georges'a Bizeta (1838–1875) z 1875 roku. [przypis edytorski]
Carmen Sylva — literacki pseudonim królowej Rumunii Elżbiety (1843–1916). [przypis edytorski]
Carmen — tytułowa postać opery Georges'a Bizeta 1875, kobieta często zmieniająca kochanków, niezdolna do stałego uczucia. [przypis edytorski]
carmina scribentis secessum et otia quaerunt (łac.) — pieśni wymagają samotności i spokoju piszącego. [przypis redakcyjny]
Carnap, Rudolf (1891–1970) — niemiecki filozof, logik i matematyk, jeden z głównych przedstawicieli pozytywizmu logicznego (neopozytywizmu). [przypis edytorski]
Carnavalet — muzeum historyczne Paryża, zawierające cenne zbiory z okresu rewolucji 1789 r. [przypis redakcyjny]
Carné, Marcel (1906–1996) — francuski reżyser, autor melodramatów. [przypis edytorski]
carnifex (łac.) — oprawca, kat. [przypis edytorski]
carnificina (łac.) — katownia. [przypis redakcyjny]
Carnot, Lazare Nicolas Marguerite (1753–1823) — matematyk i inżynier wojskowy, generał fr. wojsk republikańskich; deputowany do Zgromadzenia Prawodawczego, a następnie do Konwentu Narodowego; jako członek Komitetu Ocalenia Publicznego od 1793 r. organizował wojskowość rewolucyjnej Francji, wystawił 14 armii; zw. „organizatorem zwycięstwa”, „Wielkim Carnotem”; w latach 1795–1797 wchodził w skład dyrektoriatu; poglądami polit. bliski jakobinom, przeciwnik łamania konstytucji: nie wziął udziału w zamachu w 1797 r. i był zmuszony uciekać za granicę (do Genewy i Augsburga); przez Napoleona Bonapartego mianowany ministrem wojny w 1800 r., podał się do dymisji w r. 1804; w 1814 r. dowodził obroną Antwerpii; w 1815 r., w okresie 100 dni Napoleona, minister spraw wewn.; w okresie Restauracji pozostawał na emigracji, początkowo w Warszawie, następnie w Magdeburgu, gdzie mieszkał do końca życia. [przypis edytorski]
Carnot, Marie François Sadi, zwany Sadi Carnot (1837–1894) — francuski polityk, od 1881 przewodniczący umiarkowanej lewicy w parlamencie, od 1887 prezydent Francji; zginął zamordowany przez włoskiego anarchistę; był wnukiem Lazare Nicolasa Marguerite Carnota, inżyniera wojskowego i uczestnika rewolucji francuskiej, członka Komitetu Ocalenia Publicznego. [przypis edytorski]
