Dzisiaj aż 13,496 dzieciaków dzięki wsparciu osób takich jak Ty znajdzie darmowe książki na Wolnych Lekturach.
Dołącz do Przyjaciół Wolnych Lektur i zapewnij darmowy dostęp do książek milionom uczennic i uczniów dzisiaj i każdego dnia!
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | chemiczny | dawne | ekonomiczny | filozoficzny | francuski | geologia | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | portugalski | pospolity | potocznie | przenośnie | przestarzałe | przysłowiowy | regionalne | rosyjski | rzadki | środowiskowy | staropolskie | techniczny | turecki | ukraiński | włoski | wojskowy | żeglarskie | zoologia
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 6556 przypisów.
Tam znajdzie pełne ziarno… — może to przeciwstawienie robactwa, rozległego w epoce dopiero co minionej, pełnemu ziarnu w rodzajnym popiele epok dawniejszych należy rozumieć symbolicznie. W takim zaś razie powierzchnia pól, po której błądzi Rozpacz, oznaczałaby teraźniejszość. [przypis redakcyjny]
tańcerz — dziś popr. pisownia: tancerz. [przypis edytorski]
tańcerzóm — dziś popr. forma C. lm: tancerzom. [przypis edytorski]
tańcu — dziś popr. forma D. lp: tańca. [przypis edytorski]
tańczący koń — Marocco (ok. 1586–ok. 1606), zwany też „myślącym koniem”, słynny z zadziwiających sztuczek, prezentowany w Londynie, a potem w innych miastach Anglii i Europy. [przypis edytorski]
taństwo — tytuł i godność tana. [przypis edytorski]
Tanach — nazwa Biblii, skrót utworzony od słów: Tora, Newiim (Prorocy) i Ketuwim (Pisma). [przypis edytorski]
Tanach — nazwa Biblii, skrót utworzony od słów: Tora, Newiim (Prorocy) i Ketuwim (Pisma). [przypis tłumacza]
Tanach — nazwa całego Starego Testamentu; skrót utworzony ze słów Tora, Newiim (Prorocy) i Chtuwim (Pisma). [przypis tłumacza]
Tanach — skrót od słów: Tora — Pięcioksiąg, newiim — Prorocy, chtuwim — Pisma, czyli cała Tora. [przypis tłumacza]
Tanach — Stary Testament zawierający: Pięcioksiąg, Księgi Proroków i Pisma. [przypis tłumacza]
Tanagra — miasto beockie na północnej granicy Attyki, sławne dziś z odgrzebanych tam figurynek. [przypis tłumacza]
tanagryjskie figurki — określenie niewielkich figurek z terakoty przedstawiających dziewczęta i kobiety, wytwarzanych w okresie hellenistycznym, początkowo w Tanagrze w Grecji, później również w innych regionach; odznaczały się starannym modelunkiem i wdziękiem. [przypis edytorski]
tanagryjskie kształty — kształty piękne, harmonijne; nazwa od odnalezionych w Tanagrze posążków tancerek. [przypis edytorski]
tanaici (z hebr.) — tytuł nauczycieli wykładowców w okresie między 10 a 220 r. n.e. (głównie w Jerozolimie), zajmujących się studiowaniem i komentowaniem Tory, z ich komentarzy powstała Miszna (część Talmudu); tanaici byli następcami zugot, tj. pary uczonych i żydowskich przywódców duchowych między I w. p.n.e. a I w. n.e., z których jeden, noszący tytuł nasi czyli książę, był przewodniczącym Sanhedrynu, a drugi jego zastępcą (aw bet din). [przypis edytorski]
Tanais — Don, od Dan: woda (Boettger). [przypis tłumacza]
Tanais — dziś: Don. [przypis edytorski]
tanaita a. tannaita (z hebr. tannaim: nauczać) — określenie stosowane dla pięciu (lub sześciu) generacji uczonych i nauczycieli Tory, którzy działali od ok. 20 do ok. 200 r. n.e. [przypis edytorski]
tanaita — tytuł nauczyciela wykładowcy w pierwszym okresie tworzenia Talmudu. [przypis tłumacza]
tanaita — wykładacz religijnych ksiąg żydowskich [dosł.: nauczyciel; tytuł żydowskich uczonych i komentatorów Biblii działających do roku 70 do 220, których wypowiedzi złożyły się na najstarszą część Talmudu zw. Miszną; red. WL]. [przypis autorski]
Ta namiętność, która (…) sprowadza cię z powrotem ku przedmiotowi odpowiadającemu jej tak mało — mowa o pani de Montsauge. [przypis tłumacza]
Tanar — prawy dopływ Padu. [przypis redakcyjny]
Tanatos (mit. gr.) — geniusz śmierci. [przypis redakcyjny]
tanatos (mit. gr.) — syn Nocy i Erebu, brat bliźniak Hypnosa, uosobienie śmierci. [przypis redakcyjny]
tancbuda (pot.) — podrzędny lokal z salą do tańca. [przypis edytorski]
tancerką, z takich, co to różne dziwne sztuki pokazują — karkołomne sztuki kuglarskie pokazywały w Grecji kobiety. Sycylia była u Greków-rodaków na Wschodzie więcej znana ze zręczności kuglarzy aniżeli ze swej literackiej twórczości (komedia: farsa) i naukowej (filozofia, medycyna). [przypis tłumacza]
Tancredi — opera Gioachina Rossiniego (1792–1868), która miała premierę w 1813 r. [przypis edytorski]
Tandalidzi — mit. grec. dzieci Tantala: Niobe (matka dzieci zabitych za jaj pychę przez Apolla i Artemidę, zamieniła się w kamień), Pelopsa (zabity przez ojca i podany bogom na uczcie, wskrzeszony na życzenie Zeusa) i Broteasa (doprowadzonego do szaleństwa przez Artemidę, której nie chciał okazać czci), często przedstawiani w sztuce klasycznej i nowożytnej. [przypis edytorski]
tandeciarka (daw.) — sprzedawczyni towarów z drugiej ręki; w oryginale fr. marchande à la toilette: osoba handlująca używanymi ubraniami i ozdobami. [przypis edytorski]
tandeciarz — handlarz starzyzną. [przypis edytorski]
tandeciarz — handlarz tandetą, tj. tanimi, byle jakimi towarami z drugiej ręki. [przypis edytorski]
tandecierz (daw.) — handlarz starzyzną. [przypis edytorski]
tandem aliquando (łac.) — raz wreszcie. [przypis redakcyjny]
tandem effecerunt (łac.) — na koniec dokazali. [przypis redakcyjny]
tandem (łac.) — a więc, nareszcie, na koniec. [przypis edytorski]
tandem (łac.) — nareszcie, w końcu. [przypis edytorski]
tandem (łac.) — wreszcie. [przypis redakcyjny]
Tandem (…) scientiae — Horatius, Epodes, 17, 1. [przypis tłumacza]
tandem succubuimus (łac.) — w końcu ulegliśmy. [przypis redakcyjny]
Tandem — tedy (łac.). [przypis autorski]
tandem viso funere suo intelliget se mortuum esse (łac.) — w końcu zobaczywszy swój pogrzeb zrozumie, że już umarł, jak się wówczas lękali ludzie, jak drżał senat, jak naród był w popłochu, jakie zamieszanie w kraju, w jak ścisłym byliśmy sąsiedztwie ocalenia i upadku; o tym ani mam czas pisać, ani gdybym miał, nie mógłbym. [przypis redakcyjny]
tandeta — tu: rzecz licho zrobiona, starzyzna. [przypis redakcyjny]
Tandeta zapanowała wszędzie (…) bez przesytu i niedosytu, bez tandety i blagi — K. R. Ż. Literatura niemiecka. Stan. Przybyszewski: „Zur Psychologie des Individuums”. 1. Chopin und Nietzsche. 2. Ola Hansson, „Prawda” 1893, nr 17, s. 197. [przypis autorski]
tandressa (neol., z fr. tendresse) — czułość, tkliwość, delikatność uczuć. [przypis edytorski]
tandressa (neol., z fr. tendresse) — tkliwość, czułość. [przypis edytorski]
tandresy (daw., z fr. tendresses) — czułości. [przypis edytorski]
tanecznica (daw.) — tancerka. [przypis edytorski]
Tanganajka — tak dawniej spolszczano nazwę jeziora i regionu Tanganika (ang. Tanganyika). [przypis edytorski]
Tanger — miasto portowe w płn. Maroku, nad Cieśniną Gibraltarską. [przypis edytorski]
Tanger — miasto w płn. Maroku. [przypis edytorski]
tangować (z łac.) — dotykać. [przypis edytorski]
tani — dziś popr.: taniej. [przypis edytorski]
taniec (daw.) — omowne określenie na bitwę. [przypis edytorski]
taniec hiszpański, wprowadzony do Paryża przez tancerkę Zarabandę — zarabanda to hiszpańska nazwa sarabandy, odnotowana po raz pierwszy w 1539; pochodzenie tego słowa jest nieznane. [przypis edytorski]
Taniec miłości — tytuł oryginału: Reignen, tj. korowód a. rondo. [przypis edytorski]
Taniec śmierci — alegoria wyrażająca równość wszystkich ludzi wobec śmierci: taniec szkieletów z ludźmi różnych stanów społecznych i zawodów; przedstawienia tańca śmierci w sztukach plastycznych stały się szczególnie popularne w późnym średniowieczu. [przypis edytorski]
Taniec śmierci Hansa Holbeina — książka niemieckiego malarza i grafika okresu Renesansu, zawierająca cykl drzeworytów (wyd. 1538). [przypis edytorski]
taniec świętego Wita — neurologiczna choroba wieku dziecięcego, charakteryzująca się niekontrolowanym pobudzeniem ruchowym; nazwa naukowa: pląsawica Sydenhama. [przypis edytorski]
taniec św. Wita (daw.) — epilepsja; atak epileptyczny. [przypis edytorski]
taniec siedmiu zasłon — zmysłowy taniec orientalny z opery Salome Richarda Straussa, wykonywany przez główną bohaterkę dla króla Heroda. Salome w tańcu zrzuca z siebie kolejne spowijające ją zasłony. Jako rodzaj artystycznego striptizu ten fragment opery był przyczyną skandali i ingerencji cenzury. [przypis edytorski]
taniec — tu: bitwa. [przypis edytorski]
Taniec Wielki — daw. nazwa poloneza. [przypis redakcyjny]
ta niewinna rozrywka — „cet innocent plaisir”, pisze dosłownie Casanova. [przypis tłumacza]
tanina — garbnik, środek używany w medycynie i w garbarstwie. [przypis redakcyjny]
Tanis (dziś ndm) — starożytne miasto w Egipcie, w płn.-wsch. części Delty Nilu; za panowania XXI i XXII dynastii (1070–722 p.n.e.) stolica państwa. [przypis edytorski]
Tanis — miasto w północno-wschodniej części Delty, ok. 140 km na północny wschód od Memfis, stolica 14. nomu Dolnego Egiptu. Za panowania XXI i XXII dynastii było stolicą państwa. [przypis edytorski]
Tanis — Τάνις (tak samo w LXX); צֹ֥עַן Lb 13, 22, Coan, ed. Cylkowa; Wujek: Thanim (13, 23); ed. berlińska: Soan (13, 23). Herodot II, 166: okręg tanitski; asyr. Sa’nu, staroegip. Tān, dzisiejsza wioska San; zwaliska po świątyni Seta, zbudowanej przez Ramzesa II. [przypis tłumacza]
Tanit — bogini płodności, księżyca i wojny; najpopularniejsza bogini w Kartaginie, odpowiedniczka Astarte, czczonej w całej Fenicji. [przypis edytorski]
tank — czołg. [przypis edytorski]
tank (daw.) — czołg. [przypis edytorski]
Tankred — książę sycylijski, siostrzeniec Roberta Guiskarda ur. 1078, jeden z najwaleczniejszych bohaterów chrześcijańskich, um. w r. 1112. [przypis redakcyjny]
Tankredów — Tankredowy; należący do Tankreda; tu: służący u Tankreda. [przypis edytorski]
Tankred — opera Gioacchina Rossiniego do libretta Gaetano Rossiego, z 1813 r. [przypis edytorski]
Tankred — opera Rossiniego z 1813. [przypis edytorski]
Tankred — profesor akademii padewskiej. [przypis redakcyjny]
Tankred z Hauteville (1072–1112) — bohater pierwszej wyprawy krzyżowej, jeden z głównych bohaterów poematu heroicznego Jerozolima wyzwolona Torquata Tassa. [przypis edytorski]
tank — tu: taniec. [przypis edytorski]
tank — tu zapewne skrócone ang. tank top: podkoszulek bez rękawów a. kamizelka. [przypis edytorski]
tank (z ang.; pot.) — czołg; tu o wykorzystywanych przez Hannibala słoniach. [przypis edytorski]
tannaita — uczony żydowski zajmujący się studiowaniem i komentowaniem Tory; z zebranych komentarzy powstała Miszna. Działalność tannaitów przypada na okres między 10 a 220 rokiem i dzieli się na pięć lub sześć generacji zgodnie z okresami działalności poszczególnych uczonych. Głównym ośrodkiem ich działalności była Jerozolima. [przypis edytorski]
Tannenberg — (obecnie Stębark), wieś w pobliżu Grunwaldu. [przypis edytorski]
Tanner, Adam — jezuita, ur. w 1572 w Insbruku, żył w Ingolstadzie, um. w r. 1632. [przypis tłumacza]
Tannhäuser — opera Richarda Wagnera w trzech aktach z 1845, o perypetiach rycerza-śpiewaka, który odnalazł legendarną górę Wenus, bogini miłości. W drugim akcie podczas turnieju śpiewaczego przyjaciel głównego bohatera, Wolfram, wielbi miłość dworską, podczas gdy Tannhäuser wysławia miłość zmysłową. [przypis edytorski]
Tannhäuser — opera Richarda Wagnera w trzech aktach z 1845, o perypetiach rycerza-śpiewaka, który odnalazł legendarną górę bogini miłości. [przypis edytorski]
Tannhäuser — trójaktowa opera Richarda Wagnera z 1845, o perypetiach rycerza-śpiewaka, który odnalazł legendarną górę bogini miłości. [przypis edytorski]
tanquam drago (łac.) — jak smok. [przypis edytorski]
Tanquam (…) putes — Martialis, Epigrammata, XI, 103, 12; 59, 8. [przypis tłumacza]
tanquam re bene gesta — jakby sprawę dobrze załatwił. [przypis tłumacza]
tanta aemulatione — przy takim współzawodnictwie. [przypis redakcyjny]
tantae activitatis (łac.) — bardzo dzielnego. [przypis redakcyjny]
Tantaene divis coelestibus ira? — cytat z Wergiliusza [Eneida I 11] przytoczony błędnie; powinno być irae: tak wielki był gniew bogów. [przypis redakcyjny]
Tantae-ne — por. Wergiliusz, Eneida, Tantaene animis caelestibus irae? (czy bogowie mogą się tak gniewać?). [przypis edytorski]
tanta festinatione (łac.) — z takim pośpiechem. [przypis redakcyjny]
Tantal i Syzyf, i Tytios (mit. gr.) — wymienione w Odysei (XI 576–600) osoby, które za popełnione za życia zbrodnie ponosiły męczarnie w Tartarze, najmroczniejszej części podziemnej krainy zmarłych; Tantal: który zabił swego syna i jego ciało podał bogom na uczcie, by wypróbować ich wszechwiedzę, za karę stał zanurzony w wodzie, z owocami nad głową, nie mógł jednak dosięgnąć jednego ani drugiego, zaspokoić pragnienia ani głodu, zaś nad jego głową chwiał się głaz, grożąc zmiażdżeniem; Syzyf: przebiegły założyciel i król Koryntu, który zdradził sekret Zeusa, a następnie podstępnie uwięził posłanego po niego Tanatosa (Śmierć), za co został skazany na wtaczanie na górę kamienia, który zawsze stacza się na dół tuż przed osiągnięciem szczytu; Tytios: jeden z gigantów, zastrzelony z łuku przez Apolla i Artemidę, gdy napadł na ich matkę, Leto, za karę w Tartarze leżał rozciągnięty na ziemi, a dwa sępy rozszarpywały mu wciąż odrastającą wątrobę. [przypis edytorski]
Tantal (mit. gr.) — król lidyjski, syn Zeusa, słynny ze swojego ogromnego bogactwa oraz ze strasznej kary, jaką nałożyli na niego bogowie. Z powodu swojego boskiego pochodzenia bywał zapraszany na uczty bogów; zdradzał ludziom boskie sekrety i żeby wypróbować wszechwiedzę bogów podał im na uczcie ciało swego syna, za co został strącony do Tartaru, gdzie cierpiał męki: pragnienie, stojąc w wodzie, która opadała, gdy się nachylał, oraz głód, nie mogąc dosięgnąć zwisających z drzewa owoców, zaś nad jego głową chwiał się głaz, grożąc zmiażdżeniem. [przypis edytorski]
Tantal (mit. gr.) — król lidyjski, syn Zeusa; zabił swego syna i jego ciało podał bogom na uczcie, by wypróbować ich wszechwiedzę, za karę ponosił męczarnie w Tartarze, najmroczniejszej części podziemnej krainy zmarłych: stał zanurzony w wodzie, z owocami nad głową, nie mógł jednak dosięgnąć jednego ani drugiego, zaspokoić pragnienia ani głodu, zaś nad jego głową chwiał się głaz, grożąc zmiażdżeniem. [przypis edytorski]
Tantal (mit. gr.) — król lidyjski, syn Zeusa; zabił swego syna i jego ciało podał bogom na uczcie, by wypróbować ich wszechwiedzę; za karę został strącony do Tartaru, najmroczniejszej części podziemnej krainy zmarłych, gdzie stał zanurzony w wodzie, z owocami nad głową, nie mógł jednak dosięgnąć jednego ani drugiego, zaspokoić pragnienia ani głodu, zaś nad jego głową chwiał się głaz, grożąc zmiażdżeniem. [przypis edytorski]
Tantal (mit. gr.) — król lidyjski, syn Zeusa, za popełnione za życia zbrodnie ponosił męczarnie w Tartarze, najmroczniejszej części podziemnej krainy zmarłych: stał zanurzony w wodzie, z owocami nad głową, nie mógł jednak dosięgnąć jednego ani drugiego, zaspokoić pragnienia ani głodu, zaś nad jego głową chwiał się głaz, grożąc zmiażdżeniem. [przypis edytorski]
Tantal (mit. gr.) — król lidyjski, syn Zeusa, za popełnione za życia zbrodnie ponosił męczarnie w Tartarze: stał zanurzony w wodzie, z owocami nad głową, nie mógł jednak dosięgnąć jednego ani drugiego, zaspokoić pragnienia ani głodu, zaś nad jego głową chwiał się głaz, grożąc zmiażdżeniem. [przypis edytorski]
Tantal (mit. gr.) — syn Zeusa i Omfale, za zdradzanie boskich sekretów strącony do Tartaru, gdzie nad jego głową chwiał się głaz, grożąc śmiercią. [przypis edytorski]
