Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | dawne | francuski | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przysłowiowy | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | staropolskie | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | żeglarskie
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 5210 przypisów.
lorynetka (daw.) — lornetka. [przypis edytorski]
los, aus (niem.) — dalej, no już, wychodzić. [przypis edytorski]
Los Borrachos — tj. „Pijacy” alternatywny tytuł Triumf Bachusa, powst. w l. 1628–1629 obraz barokowego malarza Velasqueza. [przypis edytorski]
los (…) Giannone, P… — Pietra Giannone, liberała i emigranta politycznego, i Silvia Pellico, autora Moich więzień. [przypis redakcyjny]
los hermanos (hiszp.) — bracia. [przypis edytorski]
los hiszpańskich hidalgos w Kalifornii — znikną pod naciskiem świeżych, zdrowych sił obcych przybyszów — Kalifornia została skolonizowana przez osadników hiszpańskich, a w 1821 stała się częścią niepodległego Meksyku, jednak do jej północnej części zaczęli przybywać traperzy i osadnicy z USA oraz Kanady; wskutek wojny amerykańsko-meksykańskiej (1846–1848) Kalifornię podzielono pomiędzy Meksyk a USA, zaś napływ ok. 300 tys. ludzi z USA i z całego świata podczas tzw. kalifornijskiej gorączki złota (1848–1855) spowodował gwałtowny wzrost zaludnienia, zmianę struktury etnicznej i szybki rozwój regionu, wcześniej głównie rolniczego. [przypis edytorski]
los jego przyjaciół: Rylejewa lub Bestużewa — poeta Rylejew i pisarz Bestużew jako jedni z czołowych organizatorów i przywódców powstania zostali skazani na śmierć i powieszeni. [przypis edytorski]
Los, los (niem.) — Dalej, jazda. [przypis edytorski]
Los, los, verfluchte Bettel (niem.) — Dalej, dalej, przeklęty żebraku. [przypis edytorski]
los mądrego Sokratesa — tj. oskarżenie o bezbożność i psucie młodzieży, zakończone procesem i skazaniem na śmierć. [przypis edytorski]
los moscos, lp. mosca (hiszp.) — mucha; tu: owad. [przypis edytorski]
los na mnie padł do Wielkiej Rady… — co roku w Atenach wybierano przez losowanie członków Rady Pięciuset (Bule), przy czym przez 1/10 część roku państwem zarządzała 1/10 część członków Rady, tj. zespół 50 urzędników, prytanów. Codziennie kolegium prytanów wybierało spośród siebie drogą losowania przewodniczącego, epistatesa, który sprawował tę funkcję przez dobę i nie mógł być wybrany po raz drugi. Przewodniczył on Radzie Pięciuset i Zgromadzeniu Ludowemu, przyjmował posłów zagranicznych oraz miał pod swoją opieką pieczęcie i klucze do świątyń, gdzie znajdował się skarbiec i archiwa państwowe. Pod koniec wyniszczającej wojny peloponeskiej, w roku 406 p.n.e. do Rady został wylosowany Sokrates. Rola przewodniczącego przypadła mu w dniu, kiedy miał odbyć się proces wodzów spod Arginuz. Oskarżono ich przed Zgromadzeniem Ludowym, że po zwycięskiej dla Aten bitwie morskiej nie ratowali rozbitków, i proponowano uznanie tego za zdradę. Sokrates żartuje, że nie potrafił zarządzić głosowania. Wnioskowano o głosowanie nad winą i karą śmierci dla wszystkich wodzów zbiorczo i bez zachowania tajności oddawanych głosów, ponadto nie zapewniono oskarżonym przewidzianego prawem czasu na obronę, dlatego Sokrates odmówił poddania tego wniosku pod głosowanie jako bezprawnego. Jako jedyny z prytanów nie ustąpił, mimo że lud krzyczał, by tych, którzy nie zgadzają się na głosowanie, również sądzić za zdradę. Następnego dnia wszystkich ośmiu dowódców uznano za winnych i stracono obecnych w mieście sześciu. Ateńczycy żałowali później tej decyzji (zob. Ksenofont, Dzieje Hellady I 7). [przypis edytorski]
los (niem.) — dalej, ruchy. [przypis edytorski]
los! (niem.) — jazda! [przypis edytorski]
Los! (niem.) — Szybciej! [przypis edytorski]
losowanie — tu: pobór rekrutów spośród chłopstwa, który w zaborze rosyjskim odbywał się przez losowanie. [przypis edytorski]
losowi — τῷ δαίμονι. [przypis tłumacza]
los padres (hiszp.) — ojcowie, tu: misjonarze. [przypis edytorski]
los padres — ojcowie. [przypis edytorski]
los — por. Starożytności VIII, XV, 4 „uległ, jak sądzę, losowi”; VIII, XV, 6 „potęga przeznaczenia” etc. W dziele niniejszym VI, IV, 5: „z toni czasów wyłonił się losowy dzień dziesiątego miesiąca Loos”, wszędzie tedy Flawiusz ujawnia faryzejski pogląd na dzieje narodów i jednostek ludzkich. [przypis tłumacza]
los Reyes Catolicos (hiszp.) — katoliccy królowie; tu: katolicka para królewska. [przypis edytorski]
Los senores de Europa (hiszp.) — panowie z Europy. [przypis edytorski]
los Seweryna — Seweryn Markiewicz, przyjaciel Jurgensa, który w nim wielkie pokładał nadzieje, młody prawnik, aresztowany w r. 1863, potem zesłany do Jadrynia, gdzie stracił zdrowie. Na zesłaniu, bez pomocy książek, napisał pracę O własności literackiej, która spotkała się z dużym uznaniem. Wraca do kraju z chorobą płuc, lekarze wysyłają go na południe, ale party gorączką życia i działania, nie dokończywszy kuracji, wraca do kraju, gdzie pracuje jako adwokat, jako pisarz ekonomista. Umiera w r. 1869. Był bliskim krewnym Wandy Grabowskiej. [przypis redakcyjny]
los (…) wzięła — wziąć los oznacza los wynikający z losowania (jak w loterii czy grze w kości). [przypis redakcyjny]
losy dany nam szczęsnemi — dany nam dzięki szczęśliwemu losowi. [przypis edytorski]
losy — dziś popr. forma N.lm: losami. [przypis edytorski]
Los zajrzał twoim wawrzynom — los zazdrościł ci twojej chwały. [przypis edytorski]
lot (ang.) — działka; parcela. [przypis edytorski]
Lotaryńczycy — mieszkańcy Lotaryngii we Francji. [przypis redakcyjny]
Lotaryngia — kraina historyczna, obecnie region administracyjny w płn.-wsch. Francji. [przypis edytorski]
Lotaryngia — kraina hist. w płn.-wsch. Francji. [przypis edytorski]
Lot — bohater biblijny, bratanek patriarchy Abrahama; jego żona za nieposłuszeństwo wobec Boga została zamieniona w słup soli. [przypis edytorski]
Lot — bratanek Abrahama, towarzyszył mu w podróży do Charanu, a później do Egiptu; po opuszczeniu Egiptu osiadł w Sodomie. Kiedy Bóg zesłał karę na miasto, Lot jako jedyny sprawiedliwy, wraz z córkami, opuścił miasto żywy. Zamieszkał wraz z nimi w jaskini. Córki, myśląc, że są jedynymi ocalałymi z katastrofy ludźmi, upiły Lota i obcowały z nim. W następstwie urodziły synów Moaba i Ben-Ammiego, z których tradycyjnie pochodzą plemiona Moabitów i Ammonitów (Rdz 19:37–38). [przypis edytorski]
Lot — bratanek biblijnego patriarchy Abrahama; jego żona uratowała się z zagłady Sodomy, jednak została zamieniona w słup soli, złamała bowiem zakaz oglądania się za siebie w trakcie ucieczki. [przypis edytorski]
lotem spojrzała — dziś: przelotnie spojrzała. [przypis edytorski]
lotem — szybko. [przypis edytorski]
Loteria de navidad — najpopularniejsze ciągnienie loterii państwowej w Madrycie w 22 dniu każdego grudnia. [przypis autorski]
loteria liczbowa, czyli genueńska — pierwsze jej ciągnienie w Warszawie było dnia 1 marca 1769. Zaprowadził ją genueńczyk Gibelli. Po nim objął dzierżawę tej loterii Perazzo, później Firpo, potem Bokardo, dalej Blank z Tepperem, a w końcu Skarb ją odebrał na siebie. [przypis autorski]
Lothar, Ernst, właśc. Ernst Lothar Müller (1890–1974) — austriacki pisarz i reżyser teatralny, w latach 1938–45 na emigracji, zakazany w III Rzeszy; autor m.in. powieści Romanca F-dur (1935), mającej formę pamiętnika młodej, uzdolnionej muzycznie dziewczyny, której pasja staje się źródłem konfliktu z ojcem. [przypis edytorski]
Lothario — postać z tragedii Nicholasa Rowe'a The Fair Penitent (1703): pozbawiony skrupułów uwodziciel kobiet; jego imię w kulturze angielskiej stało się synonimem uwodziciela. [przypis edytorski]
Lothar Schmidt — austriacki pisarz (Nur ein Traum). [przypis edytorski]
Loth — też: Lot; postać biblijna, ocalony w ucieczce z Sodomy po wygnaniu przez Boga. Żona Lota mimo zakazu obejrzała się w stronę Sodomy i została zamieniona w słup soli za nieposłuszeństwo wobec Boga. [przypis edytorski]
Loti, Pierre (pseud.), właśc. Julien Viaud (1850–1923) — francuski oficer marynarki i pisarz, znany z dziennika podróży do Maroka oraz powieści i opowiadań, których akcja rozgrywa się w egzotycznych krajach. [przypis edytorski]
Loti, Pierre (pseud.), właśc. Louis-Marie-Julien Viaud (1850–1923) — francuski pisarz, oficer marynarki, członek Akademii Francuskiej. [przypis edytorski]
Loti, Pierre, właśc. Louis Marie-Julien Viaud (1850–1923) — fr. oficer marynarki, autor powieści o tematyce egzotycznej. [przypis edytorski]
lotka, lojtka (z niem.) — gruby śrut lub mała kula. [przypis redakcyjny]
Lotka — nowela Lottka została wydana w 1871 r. w zbiorze Ein neues Novellenbuch. [przypis edytorski]
lotny dąb — przenośnia: szybka łódź z dębowego pnia. [przypis edytorski]
Lotofagowie — jedzący lotos, bajeczny lud w północnej Afryce, znany z Odyssei (Pieśń IX, 82 i n.). [przypis redakcyjny]
Lotofagowie (mit. gr.) — lud żywiący się lotosami, żyjący na płn. wybrzeżu Afryki; członkowie załogi Odyseusza po spożyciu lotosu popadli w apatyczną błogość i chcieli na zawsze pozostać w kraju Lotofagów, zapominając o ojczyźnie. [przypis edytorski]
Lotofagowie (mit. gr.) — towarzysze Odyseusza, zakosztowawszy w kraju Lotofagów słodkiego owocu lotosu, zapomnieli o powrocie do domu. [przypis tłumacza]
Lotofagowie — według mitologii greckiej lud żywiący się lotosem, który miał właściwość wywoływania amnezji. [przypis edytorski]
lotos — ciernisty krzak z małymi jajowatymi liśćmi, dziś jego owoc nazywa się jujuba. [przypis edytorski]
lotos — tropikalna roślina nawodna o pływających liściach i pięknych kwiatach. [przypis edytorski]
Lot — postać biblijna, bratanek patriarchy Abrahama; jego żona została zamieniona w slup soli za niezastosowanie się do boskiego nakazu. [przypis edytorski]
Lotrek — wyprawiony przez Franciszka I na pomoc papieżowi Klemensowi VII, obleganemu w zamku św. Anioła przez wojsko Karola V, „leniwo idąc, zastał już wolnego” za drogim okupem; następnie obległ Neapol. [przypis redakcyjny]
Lotta libera pel campionato del mondo (wł.) — walka o mistrzostwo świata, za darmo. [przypis edytorski]
Lotte, was ist los (niem.) — Lotte, co się dzieje? [przypis edytorski]
Lotte, wonach schmeckt das? Wonne! Schnauben Sie nach Luft (niem.) — Lotte, czym to pachnie? Rozkosz! Niech pani odetchnie tym powietrzem. [przypis edytorski]
lot — tu z port. lote: działka gruntu. [przypis edytorski]
lotus — dziś popr.: lotos. [przypis edytorski]
Lotus (…) Hermocratem — Martialis, Epigrammata, VI, 53. [przypis tłumacza]
loty — dziś popr. forma N. lm: lotami. [przypis edytorski]
loty (starop. forma) — dziś N.lm: lotami. [przypis edytorski]
Lot z dwiema córkami (bibl.) — postacie z Księgi Rodzaju: córki Lota po ucieczce z Sodomy w góry, sądząc, że w kataklizmie zginęli wszyscy ludzie na ziemi, upiły swojego ojca i obcowały z nim, żeby nie wyginęła ludzkość (Rdz 19, 30–36). [przypis edytorski]
Lotze, Rudolph Hermann (1817–1881) — niemiecki filozof i fizjolog, jeden z najpopularniejszych myślicieli XIX w. [przypis edytorski]
Loubet, Émile François (1838–1929) — prezydent Francji w latach 1899–1906, współtwórca Ententy. [przypis edytorski]
Loudun — miejscowość w środkowo-zach. części Francji. [przypis edytorski]
Louis de Montalte — był to pseudonim, pod którym ukazały się Prowincjałki. [przypis tłumacza]
Louis de Rouvroy de Saint-Simon (1675–1755) — fr. polityk i wojskowy, związany z dworem Ludwika XIV; znany szczególnie jako autor wydanych w 1830 r. Pamiętników. [przypis edytorski]
Louis d'Héricourt's memorandum, Paris (1725–1726), [w:] Primary Sources on Copyright (1450–1900), red. L. Bently, M. Kretschmer, www.copyrighthistory.org, rozdz. 1, s. 9. [przypis autorski]
Louis d'Héricourt's memorandum, Paris (1725–1726), [w:] Primary Sources on Copyright (1450–1900), red. L. Bently, M. Kretschmer, www.copyrighthistory.org, rozdz. 1, s. 3. [przypis autorski]
Louis d'Héricourt's memorandum…, rozdz. 1, s. 3. [przypis autorski]
Louis d'Héricourt's memorandum,…, rozdz. 1, s. 9. [przypis autorski]
Louis le Gros a. Ludwik VI Gruby (1181–1237) — król Francji w latach 1108–1137. Królowie fr. wymienieni nie w porządku chronologicznym. [przypis redakcyjny]
Louis — lekarz. [przypis redakcyjny]
Louis Roederer — producent szampana z siedzibą w Reims we Francji. [przypis edytorski]
Louis Veuillot (1813–1883) — fr. dziennikarz i literat, publicysta katolicki. [przypis edytorski]
Louisville — miasto we wschodniej części Stanów Zjednoczonych, w stanie Kentucky; leży na południowym brzegu rzeki Ohio. [przypis edytorski]
Lourse, Semadeni, Udziałowa — warszawskie kawiarnie. [przypis edytorski]
Lousy and hungry (ang.) — Biedny i głodny. [przypis edytorski]
Louvel, Louis Pierre (1783–1820) — zamachowiec, zabójca księcia de Berry, skazany na śmierć. [przypis edytorski]
Louvet de Couvray, Jean-Baptiste (1760–1797) — pisarz francuski, autor m.in. powieści Przygody miłosne kawalera de Faublas (1787–90). [przypis edytorski]
Louvois, François Michel Le Tellier de (1641–1691) — francuski polityk, wybitny minister wojny Ludwika XIV. [przypis edytorski]
Louvre — dawny pałac królewski w Paryżu (z XVI–XVII w.), od roku 1793 muzeum światowej sławy, mieszczące wspaniałe dzieła sztuki i pamiątki historyczne. [przypis redakcyjny]
Louÿs, Pierre (1870–1925) — francuski pisarz, przedstawiciel symbolizmu; twórca zbioru poematów prozą — Pieśni Bilitis (1894). [przypis edytorski]
Louÿs, Pierre, właśc. Pierre Félix Louis (1870–1925) — francuski pisarz i poeta, mistrz fr. literatury erotycznej; założyciel (1891) czasopisma literackiego „La Conque” (Muszla) poświęconego twórczości fr. parnasistów i symbolistów, ale publikującego także utwory debiutantów, takich jak Paul Valéry czy André Gide. Używał różnych pseudonimów, m.in. Pierre Chrysis, Peter Lewys i Pibrac. Autor m.in. zbioru erotyków pt. Astarte (1894), zbioru erotycznych lesbijskich utworów pisanych prozą poetycką pt. Pieśni Bilitis (wyd. w 1894 r. jako rzekome teksty jednej z gr. poetek staroż. z kręgu Safony, imieniem Bilitis; do trzech utworów z tego tomu Claude Debussy skomponował muzykę); powieści: debiutanckiej, opisującej życie kurtyzany w staroż. Aleksandrii pt. Afrodyta (oryg. Aphrodite — mœurs antiques, tj. „Afrodyta — antyczne obyczaje”, 1896) oraz Kobieta i pajac (oryg. La femme et le pantin 1898; adaptację filmową stanowi ostatni obraz Luisa Buñuela pt. Mroczny przedmiot pożądania), a także czysto libertyńskie w duchu: Les Aventures du roi Pausole („Przygody króla Pausole'a”, 1901) czy Pervigilium Mortis (1916). [przypis edytorski]
Love of liberty brought us here (ang.)— Umiłowanie wolności przywiodło nas tutaj. [przypis edytorski]
Lowelas — bohater romansu Richardsona Historia Clarissy Harlowe (1748); jego imię stało się nazwą pospolitą oznaczającą uwodziciela (lowelas). [przypis edytorski]
lowelas — [przypis edytorski]
lowelas — uwodziciel; od imienia bohatera romansu Richardsona Historia Clarissy Harlowe (1748). [przypis edytorski]
lower-deck (ang.) — dolny pokład na statku. [przypis edytorski]
Lowlands — nizinna, południowa część Szkocji. [przypis edytorski]
Lowton — wieś w Anglii, w hrabstwie Wielki Manchester. [przypis edytorski]
Loyola, Ignacy (1491–1556) — hiszpański ksiądz, założyciel zakonu jezuitów; kanonizowany w 1622. [przypis edytorski]
Loyola, Ignacy (1491–1556) — hiszpański ksiądz, założyciel zakonu jezuitów; kanonizowany w 1622. [przypis edytorski]
Loyola, Ignacy (1491–1556) — hiszpański święty, ksiądz, założyciel zakonu jezuitów; kanonizowany w 1622. [przypis edytorski]
Loyola, Ignacy (1491–1556) — święty Kościoła katolickiego, teolog, założyciel zakonu jezuitów. [przypis edytorski]
Loyson, Hiacynt, właśc. Charles Jean Marie Loyson (1827–1912) — słynny francuski zakonnik rzymskokatolicki i kaznodzieja; w głoszonych w katedrze Notre Dame kazaniach starał się pogodzić katolicyzm z nowoczesnymi ideami; w przemówieniu na zjeździe Międzynarodowej Ligi na rzecz Pokoju i Wolności stwierdzał m.in., że religia żydowska, katolicka i protestancka są „trzema wielkimi religiami ludów cywilizowanych”, co ściągnęło na niego surową krytykę kościelną; w 1869 protestował przeciwko sposobowi zwołania soboru watykańskiego, zaś w odpowiedzi na nakaz wycofania się ze swoich twierdzeń opublikował głośny list otwarty przeciwko „świętokradczemu wypaczaniu Ewangelii” trwającemu od dawna w Kościele; został ekskomunikowany, porzucił zakon i powrócił do świeckiego imienia; pochwalał pozbawienie papieży władzy świeckiej, w odezwie do biskupów katolickich krytykował dogmat o nieomylności papieskiej jako „bezbożny”. [przypis edytorski]
loża — małe, kilkuosobowe pomieszczenie wyodrębnione w teatrach, salach widowiskowych itp. [przypis edytorski]
