Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | białoruski | biologia, biologiczny | dawne | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | hiszpański | łacina, łacińskie | literacki, literatura | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | norweski | poetyckie | pogardliwe | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przestarzałe | regionalne | religijny, religioznawstwo | rosyjski | staropolskie | turecki | ukraiński
Według języka: wszystkie | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 4090 przypisów.
Judas-Kopf (z niem.) — żydowska głowa. [przypis edytorski]
Juda — starożytne państwo bliskowschodnie, powstałe w wyniku podziału królestwa Izraela, potem stało się rzymską prowincją pod nazwą Judea. [przypis edytorski]
Juda, syn Seforajosa, drugi Mateusz, syn Margalosa — Juda, syn Seforajosa: według Starożytności XVII, VI, 2, nie Σεπφεραίου, lecz Σαριφαίου; syn Margalosa: wedle tego samego miejsca, nie Μαργάλος, lecz Μεργαλώθης. [przypis tłumacza]
Judasz Iskariota (rel.) — jeden z apostołów; wydał Jezusa Chrystusa w ręce Sanhedrynu. [przypis edytorski]
Judasz — jeden z apostołów; wydał Jezusa Chrystusa w ręce żydów. [przypis edytorski]
judaszów — archaizm; dziś: judaszowy. [przypis edytorski]
judaszowe drzewo — judaszowiec (Cercis siliquastrum), drzewo liściaste z południowej Europy i Azji Zachodniej, słynące z obficie kwitnących wiosną purpurowo-różowych kwiatów; wg legendy jego kwiaty pierwotnie były białe, a gdy na takim drzewie powiesił się biblijny Judasz, zarumieniły się ze wstydu. [przypis edytorski]
Judasz — postać biblijna, występująca w Ewangeliach w Nowym Testamencie; jeden z dwunastu apostołów, zdradził Jezusa Sanhedrynowi (najważniejszej religijnej i sądowniczej radzie w Judei) za trzydzieści srebrników. [przypis edytorski]
Judasz — postać ewangeliczna; jako jeden z uczniów Jezusa z Nazaretu miał go zdradzić i wydać, przekupiony sumą 30 srebrników; następnie, dręczony wyrzutami sumienia, powiesił się na drzewie. [przypis edytorski]
Judasz — tu: człowiek fałszywy, zdrajca. [przypis edytorski]
judasz — tu: zdrajca. [przypis edytorski]
Judasz z Kariothu — tragedia Karola Huberta Rostworowskiego z 1913 r. [przypis edytorski]
Juda verrecke (niem., właśc. Jude) — Zdechnij, Żydzie; slogan hitlerowski. [przypis edytorski]
judeae manu nefandissima (łac.) — z ręki niegodziwego Żyda. [przypis edytorski]
Judea — górzysta kraina na południu starożytnego Państwa Izrael, granicząca z Morzem Martwym. Judea to grecka nazwa Judy upowszechniona po zajęciu jej przez Aleksandra Macedońskiego w 332 roku p.n.e. Królestwo Judy istniało między X a VI w. p.n.e. ze stolicą w Jerozolimie. Powstało po śmierci króla Salomona i rozpadzie Izraela na królestwo północne Izrael ze stolicą w Samarii i południowe – Judę ze stolicą w Jerozolimie ok. 930 p.n.e. Juda została podbita przez władcę babilońskiego Nabuchodonozora II (2Krl 24,1) w 586 p.n.e., a znaczna część jej ludności została uprowadzona do Babilonu (2Krl 24,16). Po podbiciu państwa babilońskiego przez króla perskiego Cyrusa w 539 p.n.e., Juda została przekształcona w perską prowincję Jehud o dużym stopniu autonomii. [przypis edytorski]
Judea — górzysta południowa część historycznej Ziemi Izraela. [przypis edytorski]
Judea — Ἰουδαία, od pokolenia Juda (Jehûdah, יְהוּדָה (Rdz 29, 35), odpowiada polskiemu Chwalibóg), w klinach: Ia-u-di. [przypis tłumacza]
Judeę — Ἰουδαίαν (Niese), Ἰουδαίος (Dindorf). [przypis tłumacza]
Judeka — przylądek w Tripolitanii. [przypis redakcyjny]
Judenfreimachung (niem.) — akcja „odżydzania”; termin z antysemickiej retoryki nazistowskiej. [przypis edytorski]
Jude (niem.) — Żyd. [przypis edytorski]
Judenrein (niem.) — czystka antyżydowska; „odżydzenie” (termin właściwy ideologii nazistowskiej, mający podtekst eliminacyjny i ludobójczy). [przypis edytorski]
Judenstocki — znane również pod fr. nazwą lorgnon, okulary na długim trzonku umocowanym z boku, podnoszone do oczu w razie potrzeby. [przypis edytorski]
Judentum (niem.) — żydostwo. [przypis edytorski]
Judenviertel Revier ist gesperrt. Eintritt verboten (niem.) — Dzielnica żydowska. Rejon jest zamknięty. Wstęp wzbroniony. [przypis edytorski]
Juden, was ist los (niem.) — Żydzi, co się stało? [przypis edytorski]
Judeom przywilej nadał — w 1264. [przypis edytorski]
Judeskind (niem.) — żydowskie dziecko. [przypis edytorski]
Judes, syn Mareota — Ἰούδης ὁ τοῦ Μαρεώτου (N), Ἰούδας ὁ τοῦ Μέρτωνος (D). [przypis tłumacza]
Judica me Deus et discerne causam meam (łac.) — Osądź mnie, Boże, i broń mojej sprawy (incipit Psalmu XLII, w Biblii hebrajskiej XLIII). [przypis edytorski]
judofob — człowiek nienawidzący Żydów. [przypis tłumacza]
Judyta (bibl.) — bohaterka Księgi Judyty, zabójczyni wodza Asyryjczyków Holofernesa. [przypis edytorski]
Judyta (bibl.) — bohaterka Księgi Judyty, zabójczyni wodza asyryjskiego Holofernesa, uchroniła w ten sposób swoje rodzinne miasto Betulię. [przypis edytorski]
Judyta — bohaterka biblijnej Księgi Judyty, ocaliła rodzinne miasto przed Asyryjczykami: udała się do obozu wrogów, żeby uwodzić ich wodza Holofernesa, a kiedy podczas wspólnej uczty upił się i zasnął, zabiła go; jest również tytułową bohaterką tragedii Fryderyka Hebbla. [przypis edytorski]
Judyta — bohaterka biblijnej Księgi Judyty, ocaliła rodzinne miasto przed Asyryjczykami: udała się do obozu wrogów, żeby uwodzić ich wodza Holofernesa, a kiedy podczas wspólnej uczty upił się i zasnął, zabiła go. [przypis edytorski]
Judyta — bohaterka biblijnej Księgi Judyty, ocaliła rodzinne miasto przed Asyryjczykami: udała się do obozu wrogów, żeby uwieść ich wodza Holofernesa, a kiedy podczas wspólnej uczty upił się i zasnął, zabiła go; tu: nawiązanie do imienia matki Bolesława Krzywoustego, Judyty czeskiej. [przypis edytorski]
Judyta — postać biblijna, bohaterka Księgi Judyty, która ocaliła rodzinne miasto przed Asyryjczykami: udała się do obozu wrogów, żeby uwodzić ich wodza Holofernesa, a kiedy podczas wspólnej uczty upił się i zasnął, zabiła go [przypis edytorski]
Judyta — Żydówka pochodząca z pokolenia Symeona, wdowa po Manassesie (Jdt 8,1–2). Zyskała sławę dzięki bohaterskiemu zabiciu przywódcy wojsk asyryjskich, Holofernesa i tym samym uratowaniu miasta Betulia od zagłady. Niniejszy midrasz dosyć wiernie odzwierciedla treść biblijnej Księgi Judyty, jedynego źródła wiedzy nt. Judyty. [przypis edytorski]
Judytę i Marię Magdalenę wydała w polskim (…) — poza wyżej wymienionymi wydaniami w przekładzie polskim ukazały się dramaty: Judyta w 1881 r. (Warszawa), 1908 i 1923 (Lwów); Maria Magdalena w 1906 i 1923 r. (Lwów). [przypis redakcyjny]
Judyt (z łac. Iudith) — dziś popr.: Judyta, bohaterka biblijnej Księgi Judyty, ocaliła rodzinne miasto przed Asyryjczykami: udała się do obozu wrogów, żeby uwodzić ich wodza Holofernesa, a kiedy podczas wspólnej uczty upił się i zasnął, zabiła go. [przypis edytorski]
judzić (daw.) — namawiać do złego. [przypis edytorski]
judzki — przym. utworzony od rzecz. Juda (staroż. państwo izraelickie). [przypis edytorski]
Juell, Dagny (1867–1901) — norweska pisarka, pianistka i tłumaczka, muza bohemy artystycznej końca XIX w. w Kristianii, w Berlinie oraz Krakowie; pierwsza żona Przybyszewskiego (od 18 sierpnia 1893 r.), zginęła zastrzelona przez Władysława Emeryka 4 maja 1901 r. (por. artykuł Tadeusza Boya-Żeleńskiego pt. Literatura trumien w „Wiadomościach Literackich” 1933, nr 44). [przypis edytorski]
juez (hiszp.) — sędzia. [przypis edytorski]
jugend (niem. die Jugend) — młodość, młodzież. [przypis edytorski]
Jugosławia — nieistniejące już państwo na Bałkanach, w skład którego wchodziły m.in. republiki Chorwacji, Serbii, Słowenii czy Macedonii. [przypis edytorski]
Jugurta (ok. 160–104 p.n.e.) — od 118 p.n.e. król Numidii (daw. państwa Berberów w płn. Afryce, rozciągającego się między Kartaginą a Oranem), wnuk innego numidyjskiego króla i wybitnego wodza Masynissy; pod naciskiem rzym. polityka i dowódcy, zwycięscy w III wojnie punickiej, Emiliana Scypiona (Scypion Afrykański Młodszy 185–129 p.n.e.), Jugurta został adoptowany przez króla Micipsę, po którego śmierci Numidia została podzielona na trzy części, między dwóch naturalnych (Hiempsala i Adherbala) oraz jednego przybranego syna władcy; Jugurta, dążąc do zjednoczenia kraju i przejęcia pełnej władzy, w 118 r. p.n.e. zamordował Hiempasala, zaś Adherbal uniknął podobnego losu, uciekając pod opiekę Rzymu; początkowo senat narzucił Jugurcie kompromis, dzieląc kraj między niego a Adherbala, który wrócił do swojego nowego państwa ze stolicą w Circie. Jugurta nie na długo pogodził się z takim stanem rzeczy, wkrótce najechał ziemie Adherbala i zaczął oblężenie Cirty, zamieszkałej w dużej części przez ludność italską i mającej dla Rzymu znaczenie jako ośrodek handlowy. Po zdobyciu miasta Jugurta dokonał rzezi jego mieszkańców: nakazał wymordować wszystkich mężczyzn, ofiarą rzezi padł również konkurent Jugurty do tronu Numidii Adherbal. Czyn Jugurty doprowadził do wypowiedzenia mu przez Rzym wojny. Wojna jugurtyńska (111–105 p.n.e.) toczyła się ze zmiennym szczęściem Rzymu, jednakże ostatecznie po bitwie pod Cyrtą Numidia została podbita przez Gajusza Mariusza i wkrótce zamieniona na prowincję rzymską. Jugurta został pojmany i stracony w Rzymie, w Więzieniu Mamertyńskim. [przypis edytorski]
juhas — młodszy pasterz owiec w Karpatach. [przypis edytorski]
juhas — młody pasterz owiec. [przypis edytorski]
juhasowanie — wypasanie owiec na halach. [przypis autorski]
juhas — pasterz owiec. [przypis edytorski]
juhurt — kwaśne mleko. [przypis autorski]
juki — para połączonych ze sobą skórzanych worków służących do przewożenia bagażu na grzbiecie zwierzęcia. [przypis edytorski]
juki — worki na bagaż troczone do siodła (podwójne na wielbłąda). [przypis redakcyjny]
juki — wory na bagaż. [przypis edytorski]
juki — wory na bagaż. [przypis redakcyjny]
juk — skórzany wór służący do przewożenia rzeczy na grzbiecie zwierzęcia jucznego. [przypis edytorski]
juk — skórzany worek służący do przewożenia bagażu na grzbiecie zwierzęcia. [przypis redakcyjny]
Julcia — Julia Grabowska, starsza siostra Wandy, później Tetmajerowa, matka Kazimierza Tetmajera. [przypis redakcyjny]
Julek, właśc. Samuel Dembus — pseud. Samek; członek żydowskiego ruchu oporu. [przypis edytorski]
Jules-Bois, Henri Antoine (1868–1943) — francuski pisarz, krytyk literacki i teoretyk feminizmu; autor m.in. dzieła L'Ève nouvelle (Nowa Ewa, 1896). [przypis edytorski]
Jules François Élie Lemaître (1853–1914) — francuski krytyk, dramatopisarz, poeta. [przypis edytorski]
Jules Lemaître (1851–1914) — fr. pisarz, członek Akademii Francuskiej, przywódca jednego ze stronnictw nacjonalistycznych, przeciwnych uniewinnieniu Dreyfusa. [przypis edytorski]
Jules Mazarin, własc. Giulio Mazzarini (1602–1661) — fr. polityk, następca kardynała Richelieu. Pochodził z Włoch, przybył do Francji jako nuncjusz papieski. Faktycznie rządził Francją jako pierwszy minister, kiedy król Ludwik XIV był jeszcze dzieckiem; kardynał dążył do wzmocnienia monarchii absolutnej kosztem przywilejów arystokracji; zmodernizował skarb państwa; zwolennik merkantylizmu. [przypis edytorski]
Jules Michelet (1798–1874) — fr. historyk, autor traktatu Czarownica (La Sorcière). [przypis edytorski]
Jules Romainsa [poplątał] z Romain Rollandem — Jules Romains to pseud. Louisa Farigoule'a (1885–1972), francuskiego pisarza, autora cyklu epickiego Ludzie dobrej woli; Romain Rolland (1866–1944) to francuski pisarz, ojciec powieści rzeki, laureat literackiej Nagrody Nobla (1915), autor m.in. 10-tomowej powieści Jan Krzysztof. [przypis edytorski]
Jules Simon (właśc. François-Jules Suisse; 1814–1896) — fr. filozof i polityk. [przypis edytorski]
Jules Verne (1828–1905) — pisarz fr., autor głośnych powieści fantastycznych i przygodowych. [przypis edytorski]
Julia Capuletti — bohaterka sztuki Romeo i Julia Williama Shakespeare'a. [przypis edytorski]
Julia — córka Cezara, a żona Pompejusza. [przypis redakcyjny]
Juliada — Ἰουλιάς, pierwotnie Betsaida (Starożytności XVIII, II, 1). [przypis tłumacza]
Juliadę położoną w Perei, oraz Tarycheę i Tyberiadę — prócz tego 24 (nie 14, Henkel) wsi w Perei, p. Starożytnośći XX, VIII, 4. [przypis tłumacza]
Julia d'Etanges — bohaterka Nowej Heloizy Russa [tj. Rousseau; red. WL). [przypis tłumacza]
Julia i Kazimiera — Julia (albo Juluta) Bąkowska, później żona lekarza Ignacego Baranowskiego; Kazimiera Ziemięcka, jedna z dawnych „entuzjastek”, przyjaciółka Narcyzy. [przypis redakcyjny]
Julia i Klara — postaci z sentymentalnej powieści epistolarnej Nowa Heloiza (1761) Jeana Jacques'a Rousseau. [przypis edytorski]
Julian Apostata, łac. Iulianus Flavius Claudius — ur. 331 r. po Chr., kształcił się u neoplatoników; 361–363 r. cesarz rzymski; wobec chrześcijaństwa, będącego już wówczas religią panującą, usposobiony był wrogo. Pisma jego w języku greckim obejmują głównie mowy i listy. [przypis autorski]
Julian Apostata właśc. Flavius Claudius Iulianus (331/332–363) — cesarz rzymski Flawiusz Julian (361–363); przydano mu później przydomek „Apostata” (tj. „odstępca”) ze względu na odrzucenie przez niego religii chrześcijańskiej przyjętej przez jego rodziców i powrót do tradycyjnych wierzeń starorzymskich. [przypis edytorski]
Julian Apostata, właśc. Flavius Claudius Iulianus (331–363) — cesarz rzymski (od 361), filozof i autor piszący po grecku, znany pod nadanym mu przez chrześcijan przydomkiem Apostata, tzn. Odstępca, gdyż wychowany w religii chrześcijańskiej, pod wpływem filozofii neoplatońskiej odstąpił od niej. Był ostatnim cesarzem wyznającym religię dawnych Rzymian, podjął próbę jej zreformowania, dążąc do przywrócenia jej statusu religii państwowej; aktami prawnymi starał się osłabić chrześcijaństwo. [przypis edytorski]
Julian Apostata, właśc. Flavius Claudius Iulianus (331–363) — cesarz rzymski (od 361), znany jako Julian Apostata (Odstępca) ze względu na odstępstwo od chrześcijaństwa i powrót do tradycyjnych rzymskich kultów religijnych. [przypis edytorski]
Julian i Maddalo — Rozmowa — utwór poetycki Shelleya z 1818 r. [przypis edytorski]
Julian Krzyżanowski zbudował swoją koncepcję „baroku na tle prądów romantycznych” — J. Krzyżanowski, Od średniowiecza do baroku, Warszawa 1938. Z badaczy dawniejszych praw tego rozwoju antytetycznego bardzo był świadom Chmielowski, podkreślając ponadto zastrzeżenie, bez którego wahadłowe ujmowanie ewolucji byłoby grubym błędem: „Ale jak nie ma dwóch liści zupełnie do siebie podobnych, tak też nie ma dwóch prądów, analogicznych skądinąd, które by można utożsamić. Żaden w ogóle ruch czy przeciwruch (…) nie tworzy jedności z ruchami i przeciwruchami dawniejszymi, gdyż wchłania w siebie nieznacznie i częstokroć nieświadomie pierwiastki poprzednich faz duchowych” (Najnowsze prądy w poezji polskiej, s. 10). W związku z powyższym założeniem metodologicznym swojemu opracowaniu całego dorobku twórczego pokolenia Młodej Polski nadał J. Krzyżanowski tytuł Neoromantyzm polski 1890–1918. W rozważaniach wstępnych, uzasadniając, dlaczego wobec owej całości eliminuje nazwę Młoda Polska (co nie wydaje się słuszne), a także wskazując, dlaczego na ową całość nie daje się rozciągnąć nazwa modernizm (ta ostrożność wydaje się słuszną), Krzyżanowski w następujący sposób dowodzi, dlaczego poszedł za propozycją E. Porębowicza: „W tej sytuacji mając do wyboru trzy różne możliwości, zdecydowałem się iść za znakomitym romanistą lwowskim, tym bardziej że termin neoromantyzm jest jednoznaczny i nie budzi skojarzeń ubocznych, jak dwa inne, że jest literacki, a więc ograniczony do dziedziny specjalnej, że wreszcie ma charakter merytoryczny, dotyczy bowiem istoty zjawisk, do których się go stosuje. Dla autora książki posiada on nadto znaczenie dodatkowe, odpowiada bowiem jego poglądowi na dwuprądowość okresów literackich, romantycznych i klasycystycznych, poglądowi, który w chwili sformułowania go przed laty dwudziestu pięciu brzmiał jak fantazja czy herezja, dzisiaj zaś w nauce europejskiej zdobywa sobie coraz częściej uznanie”. (Tamże, s. 6–7). Najbardziej wnikliwą i wyczerpującą charakterystykę związków występujących między dziedzictwem romantycznym a polskim modernizmem dał Samuel Sandler we wstępie do kolejnego (czwartego) wydania klasycznej książki I. Matuszewskiego, Słowacki i nowa sztuka (modernizm) (Z pism Ignacego Matuszewskiego, tom III, Warszawa 1965, s. 14–37, 60–69). [przypis autorski]
Julian Le Roi — słynny zegarmistrz współczesny. [przypis tłumacza]
Julia — pełny tytuł Nowej Heloizy brzmi: Julia, czyli Nowa Heloiza. [przypis edytorski]
Julia Volmàr — Nowa Heloiza [red. WL: w powieści Nowa Heloiza ukochanym Julii Volmàr jest Saint-Preux]. [przypis autorski]
Julia — w oryginale hiszpańskim: Teodora. [przypis edytorski]
Julie de Lespinasse (1732–1776) — fr. dama, muza Encyklopedystów, założycielka salonu; prowadziła opublikowaną pośmiertnie korespondencję miłosną z hrabią de Guibertem. [przypis edytorski]
Julietta — dziś częściej: Julia, bohaterka sztuki Romeo i Julia (Romeo and Juliet ) Szekspira. [przypis edytorski]
Julijuszem — Juliuszem; tu: forma wydłużona (zgodna z daw. wymową) dla zachowania rytmu jedenastozgłoskowca. [przypis edytorski]
Juliusa zacnej krwie widzę poważnego, z niem Sforcę Hipolita przyjaciela jego — w jaki sposób Julius i Sforza znaleźli się między samymi niewiastami? Zagadkę rozstrzyga oryginał, gdzie czytamy: „Veggo un' altra Ginevra, pur uscita / Del medesimo sangue, e Giulia seco; / Veggo Ippolita Sforza (…)”. Tłumacz więc dokonał tej cudownej zmiany płci, gdyż opuściwszy „drugą Gineprę” (Correggio), z Julii (również Correggio) zrobił „Juliusa zacnej krwie”, a z Hipolity Sforza (prawdopodobnie żony Aleksandra Bentivoglio) jakiegoś Sforzę Hipolita! [przypis redakcyjny]
Julius — Juliusz Cezar. [przypis edytorski]
Julius (łac.), July (ang.) — lipiec. [przypis edytorski]
Julius Paweł w prawie biegły zostawił to na piśmie — De regi iuris L. Quidquid. [przypis edytorski]
Julius pchnął konia w bród Rubikonu (…) — Rubikon, rzeka w płn. Włoszech, w czasach republiki rzymskiej stanowiła granicę pomiędzy leżącą na płn. Galią Przedalpejską a położoną na płd. Italią, do której wodzom rzym. nie wolno było wkraczać z armią. Zakaz, chroniący republikę przez zamachem stanu, został złamany w r. 49 p.n.e. przez Juliusza Cezara, który przekroczył Rubikon ze swoim legionem, rozpoczynając w ten sposób wojnę domową. Przekroczenie Rubikonu (dokonane przez Cezara ze słowami „Kości zostały rzucone”) oznacza wykonanie przełomowego kroku, którego skutków nie da się cofnąć. [przypis edytorski]
Juliusza, cesarza pirwszego rzymskiego — Gajusz Juliusz Cezar nie był rzymskim cesarzem, chociaż był faktycznym jedynowładcą; pierwszym cesarzem rzymskim był adoptowany przez niego w testamencie Oktawian August, który po zdobyciu władzy panował jako Imperator Caesar Augustus. [przypis edytorski]
Juliusz Cezar (100–40 r. p.n.e.) — wódz rzymski, który doprowadził starożytne państwo rzymskie do szczytu potęgi i zginął w senacie zamordowany przez arystokratów-spiskowców, zwolenników republiki; pozostawił po sobie również teksty opisujące dokonania wojenne Rzymian, dzięki którym jest zaliczany do grona staroż. historyków. [przypis edytorski]
Juliusz Cezar a. Gajusz Juliusz Cezar (100/102–44 p.n.e.) — rzymski polityk, wódz, dyktator i pisarz. [przypis edytorski]
Juliusz Cezar a. Gajusz Juliusz Cezar (ok. 100/102–44 p.n.e.) — rzymski polityk, wódz, dyktator i pisarz. [przypis edytorski]
Juliusz Cezar — sztuka została opublikowana w roku 1623, w pierwszym, pośmiertnie wydanym zbiorze dzieł Shakespeare'a (tzw. pierwsze folio). Informacje o jej wystawianiu datują się na rok 1599. [przypis edytorski]
Juliusz della Rovere — Giuliano della Rovere, od 1503 r. papież Juliusz II. [przypis edytorski]
Juliusz II (1443–1513) — właśc. Giuliano della Rovere, papież w latach 1503–1513, poszerzył granice państwa kościelnego, był patronem sztuk pięknych. [przypis edytorski]
