Potrzebujemy Twojej pomocy!

Na stałe wspiera nas 452 czytelników i czytelniczek.

Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?

Wesprzyj!

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | architektura | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | celtycki | chemiczny | dawne | francuski | frazeologia, frazeologiczny | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | łacina, łacińskie | literacki, literatura | matematyka | medyczne | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | przenośnie | przestarzałe | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj nijaki | rosyjski | rzadki | środowiskowy | staropolskie | turecki | ukraiński | włoski | wulgarne | żartobliwie

Według języka: wszystkie | français | Deutsch | polski


Znaleziono 10213 przypisów.

Wilde, Oskar (1854–1900) — irlandzki poeta, dramaturg i prozaik; w swojej twórczości prezentował estetyzm, amoralizm i hedonizm; w 1895 oskarżony o praktyki homoseksualne, skazany na dwa lata więzienia; po odbyciu kary, opuszczony przez rodzinę i bojkotowany przez opinię publiczną, przybrał fikcyjne nazwisko i wyjechał do Francji. [przypis edytorski]

Wilde, Oskar (1854–1900) — słynny pisarz angielski, autor m.in. Naczelnych zasad sztuki (Intentions), skazany był na 2 lata więzienia za obrazę moralności publicznej; De profundis napisał już po wyjściu z więzienia (wyd. 1905). [przypis edytorski]

Wilde — Wildnis. [przypis edytorski]

Wild, Jonathan (ok. 1683–1725) — londyński przestępca, przywódca gangu, uważany za najsłynniejszego w Wielkiej Brytanii w XVIII w.; sprawiając wrażenie, że stoi po stronie prawa, jednocześnie kierował imperium przestępczym i wykorzystywał swoją rolę w walce z przestępczością do usuwania rywali i legalizacji dochodów z własnych przestępstw. [przypis edytorski]

Wildnis — Nirgends in Europa wächst das Pferd wohl in einem natürlicheren Zustand auf, als auf der Steppe. Jeder große Steppenbesitzer hält eine Zuchtherde von Pferden, die auf seinem Gebiete nomadisieren. Eine solche Herde heißt Tabun und zählt oft gegen tausend Köpfe. Es ist eine Lust diese Kinder der Natur auf der unermeßlichen grauen Fläche ihr soziales Leben führen zu sehen, das fast ganz ihrer Selbstbestimmung überlassen bleibt. (Kohl.) [przypis tłumacza]

wildromantisch (niem.) — romantyczny. [przypis edytorski]

Wild West (ang.) — Dziki Zachód. [przypis edytorski]

wilegiatura (daw.) — dłuższy, wypoczynkowy pobyt na wsi. [przypis edytorski]

wilegiatura (daw.) — wypoczynek na wsi, związany zwykle z dłuższym pobytem. [przypis edytorski]

Wilelm z Monferu — Wilhelm margrabia Montferratu, z rodu Paleologów. [przypis redakcyjny]

wileńska Reduta — Teatr Reduta, założony w 1919 r. w Warszawie przez Juliusza Osterwę i Mieczysława Limanowskiego, pierwszy w Polsce teatr eksperymentalny. W latach 1925–31 przeniesiony do Wilna, w 1931 r. powrócił do Warszawy, gdzie zakończył działalność w 1939 r. [przypis edytorski]

Wilga — (z podtytułem: Ze zbioru „Elegje”) była drukowana w Echu Warszawskiem 19 kwietnia 1925 r. (Nr. 107). Przedrukowało ją pismo dla młodzieży W słońcu w październiku 1925 r. (Nr. 13–14). W przedruku tym dołączona jest do tekstu fotografja z podpisem: „Stefan Żeromski z córeczką, którą opisuje jako małą śpioszkę, opiekunkę psów”. — W wydaniu niniejszem oparto się na tekście Echa Warszawskiego, poprawiając tylko błędy druku według rękopisu (znajdującego się w posiadaniu p. Władysława Włocha). Między tym rękopisem a pierwodrukiem jest kilka różnic, świadczących, iż Żeromski pewne zmiany wprowadzał w korekcie (w korekcie np. dopiero przybył dwuwiersz o kalinie-Helenie). [przypis redakcyjny]

wilgłe (daw.) — wilgotne. [przypis edytorski]

Wilgoć mnie zabija. Ale to głupstwo. — w oryg. niem. Ich lasse mich nicht dadurch düpieren (Nie dam się temu [polepszeniu] nabrać); red. WL. [przypis edytorski]

wilgotna Gwiazda — Księżyc, który kieruje przypływami i odpływami morza, stanowiącego w mit. gr. królestwo boga Neptuna. [przypis edytorski]

Wilhelma II (1859–1941) — ostatni niemiecki cesarz i król Prus, przedstawiciel dynastii Hohenzollernów. [przypis edytorski]

Wilhelm bez trwogi — Wilhelm drugi angielski (1060–1100). [przypis tłumacza]

Wilhelm Borsiere — rodem florentyńczyk, człowiek światowy i pełen dowcipu, większą część życia przebawił na dworach książęcych. [przypis redakcyjny]

Wilhelm Dubiel — Wilhelm du Bellay, brat kardynała du Bellay, wiernego protektora i przyjaciela Rabelais'go. [przypis tłumacza]

Wilhelm Dubiel — Wilhelm du Bellay, pan de Langey, brat kardynała, protektora i przyjaciela Rabelais'go i sam mu wielce przyjazny (patrz: Przedmowa). [przypis tłumacza]

Wilhelm I (1797–1888) — król pruski od 1861, cesarz niemiecki w latach 1871–1888. [przypis edytorski]

Wilhelm II (1859–1941) — ostatni niemiecki cesarz i król Prus, przedstawiciel dynastii Hohenzollernów; militarysta i imperialista, zwolennik polityki wojennej; abdykował po zakończeniu I wojny światowej. [przypis edytorski]

Wilhelm II Dobry (1155–1189) — król Sycylii 1166–1189, przy czym do 1171 regentką w jego imieniu była matka, Małgorzata z Nawarry, po przedwczesnej śmierci króla Wilhelma I zw. Złym; Wilhelm II prowadził politykę popierającą papiestwo i Ligę Lombardzką przeciw cesarzowi Fryderykowi Barbarossie; w Boskiej Komedii Dante umieścił go w niebie. Wilhelm II ze swą żoną Joanną, córką króla Anglii Henryka II Plantageneta miał tylko młodo zmarłego syna Boemunda. [przypis edytorski]

Wilhelm II Hohenzollern (1859–1941) — cesarz Niemiec w latach 1888–1918, po wybuchu rewolucji w 1918 r. uciekł do Holandii. [przypis edytorski]

Wilhelm II Hohenzollern (1859–1941) — ostatni cesarz Niemiec i król Prus. [przypis edytorski]

Wilhelm II Hohenzollern (1859–1941) — ostatni niemiecki cesarz i król Prus; rzecznik polityki imperialistycznej, brutalności i bezwzględności podczas prowadzonych wojen. [przypis edytorski]

Wilhelm III (1770–1840) — właśc. Fryderyk Wilhelm III, król pruski z dynastii Hohenzollernów, członek koalicji antryfrancuskiej, prowadzący wojny z Napoleonem. [przypis edytorski]

Wilhelm III Orański (1650–1702) — książę Oranii-Nassau, namiestnik Republiki Zjednoczonych Prowincji, od 1689 król Anglii i Szkocji (jako Wilhelm II). [przypis edytorski]

Wilhelm II właśc. Wilhelm II Hohenzollern (1859–1941) — król Prus i cesarz Niemiec w latach 1888–1918. [przypis edytorski]

Wilhelm I Orański (1533–1584) — przywódca walk o niepodległość Niderlandów. [przypis edytorski]

Wilhelm I Orański, zwany Milczącym (1553–1584) — książę Oranii od 1544, namiestnik Niderlandów (obecnej Holandii) od 1572. [przypis edytorski]

Wilhelm IV (1765–1837) — król Wielkiej Brytanii i król Hanoweru; nazywany królem żeglarzy. [przypis edytorski]

Wilhelm książę — kurfirst Wilhelm, naczelny dowódca i namiestnik króla polskiego. [przypis edytorski]

Wilhelmówka — ośrodek kolonijny Towarzystwa Kolonii Letnich opisany przez Janusza Korczaka w książce Józki, Jaśki i Franki (1911). Od 1904 r. był to ośrodek męski. [przypis edytorski]

Wilhelmówka — w Wilhelmówce spędzali wakacje chłopcy z rodzin chrześcijańskich. [przypis edytorski]

Wilhelm Orański a. Wilhelm III Orański (1650–1702) — książę Oranii-Nassau, namiestnik Republiki Zjednoczonych Prowincji, król Anglii i Szkocji (jako Wilhelm II). [przypis edytorski]

Wilhelmowi oczy wydłubali — chodzi o portret cesarza Niemiec. [przypis edytorski]

Wilhelm Tell — legendarny szwajcarski bohater narodowy. [przypis edytorski]

Wilhelm Tell — postać legendarna, szwajcarski bohater narodowy, łucznik, który poderwał Szwajcarów do walki o niezależność (1307); symbol niesubordynacji z pobudek patriotycznych wobec narzuconej władzy (w tym wypadku: władzy cesarza austriackiego). [przypis edytorski]

Wilhelm Tell — postać legendarna, szwajcarski bohater narodowy, łucznik który poderwał Szwajcarów do walki o niezależność (1307). [przypis edytorski]

Wilhelm von Kaulbach (1804–1874) — malarz niemiecki. [przypis edytorski]

Wilhelm Wtóry, własc. Wilhelm II Rudy (ok. 1060–1100) — drugi syn Wilhelma Zdobywcy, jego następca na tronie angielskim; zginął w niejasnych okolicznościach, postrzelony z łuku podczas polowania, a koronę przejął po nim młodszy brat Henryk. [przypis edytorski]

Wilhelm z Champeaux — ur. tamże 1070, kształcił się m.in. u Roscelina, od r. 1103 wykładał w Paryskiej szkole katedralnej, umarł jako biskup w Châlons sur Marne 1120. Zachowały się niektóre jego rozprawy teologiczne i niewydane dotąd rękopisy treści filozoficznej. Jego poglądy znamy przede wszystkim z pism Abelarda, który czas jakiś słuchał wykładów Wilhelma i polemizował z nim w kwestii uniwersaliów. [przypis autorski]

Wilhelm Zdobywca (ok. 1028–1087) — władca francuskiej Normandii, który najechał Anglię w 1066 r. i zdobył tron angielski. Wojska normandzkie wylądowały w Zatoce Pevensey (w pobliżu miejsca akcji powieści), korzystając z osłabienia Saksonów po walkach z Wikingami, zwyciężyły w bitwie pod Hastings i szybko podbiły cały kraj. Wilhelm nagrodził swoich rycerzy, rozdając im podbite ziemie jako lenna, a sobie zapewnił silną władzę, zatwierdzając miejscowe prawa i obyczaje. [przypis edytorski]

Wilhelm Zdobywca (ok. 1028–1087) — władca francuskiej Normandii, który w 1066 najechał Anglię, zwyciężył w bitwie pod Hastings i zdobył tron angielski. [przypis edytorski]

wilią — w wigilię, poprzedniego dnia. [przypis edytorski]

wilią wyroju — tj. tuż przed wyrojeniem się, kiedy to część pszczół z młodą królową opuszcza ul, by szukać miejsca na nowe gniazdo. [przypis redakcyjny]

wilia a. wigilia — dzień poprzedzający jakąś (ważną) datę. [przypis edytorski]

wilia a. wigilia — dzień poprzedzający jakieś święto itp.; tu: dzień poprzedzający święta Bożego Narodzenia lub kolacja zwykle w ten dzień spożywana wspólnie. [przypis edytorski]

wilia a. wigilia — dzień poprzedzający. [przypis edytorski]

wilia (daw.) albo wigilia — dzień poprzedzający jakieś wydarzenie; w wilię: w przeddzień. [przypis edytorski]

wilia (daw.) a. wigilia — tu: dzień poprzedzający jakieś wydarzenie; w wilię — w przeddzień. [przypis edytorski]

wilia (daw.) — dzień poprzedni, poprzedzający; też: wigilia. [przypis edytorski]

wilia (daw.) — dzień poprzedzający. [przypis edytorski]

wilia (daw.) — dzień poprzedzający ważne wydarzenie, tu: klasówkę. [przypis edytorski]

wilia (daw.) — wigilia, dzień poprzedzający inny dzień. [przypis edytorski]

wilia (daw.) — wigilia, przeddzień, tj. dzień poprzedzający jakieś zdarzenie. [przypis edytorski]

wilia (daw.) — wigilia, przeddzień, tj. dzień poprzedzający ważne wydarzenie; tu: wigilia Bożego Narodzenia. [przypis edytorski]

wilia (daw.) — wigilia, przeddzień, tj. dzień poprzedzający ważne wydarzenie (tu: wyjazd na kolonie). [przypis edytorski]

wilia (daw.) — wigilia, przeddzień; tu: Wigilia Bożego Narodzenia. [przypis edytorski]

wilia (daw.) — wigilia. [przypis edytorski]

wilia (daw.) — wigilia; w wilię: w przeddzień. [przypis edytorski]

wilia — dzień poprzedzający. [przypis edytorski]

w „Iliadzie” rzecz się ma ze sprawą odpłynięcia — Homer, Iliada II 155 i nast. [Achajowie mają zamiar porzucić oblężenie Troi i odpłynąć do domu, gdy powstrzymuje ich nagłe pojawienie się Ateny; red. WL] [przypis tłumacza]

wiliajut (z ros.) — powiewają, merdają (ogonem). [przypis edytorski]

Wilia (lit. Neris) — rzeka na Białorusi i Litwie, prawy, najdłuższy dopływ Niemna; nad Wilią leży Wilno i Kowno. [przypis redakcyjny]

Wilia — rzeka na Białorusi i Litwie płynąca przez Wilno. [przypis redakcyjny]

Wilia — rzeka na Białorusi i Litwie, prawy dopływ Niemna, przepływa przez Wilno. [przypis edytorski]

Wilia — rzeka na terytorium Litwy, prawy dopływ Niemna. [przypis edytorski]

wilia — wigilia, dzień bezpośrednio poprzedzający jakieś święto a. wydarzenie. [przypis edytorski]

wilia, wigilia — dzień poprzedzający coś. [przypis edytorski]

wilia — wigilia, dzień poprzedzający jakąś datę. [przypis edytorski]

wilia — wigilia, dzień poprzedzający święto. [przypis edytorski]

wilia — wigilia, przeddzień, wstęp. [przypis edytorski]

wilię (daw.) — wigilia; dzień poprzedzający inny, szczególnie ważny. [przypis edytorski]

Wilii — tu rytm wiersza sugeruje dawną trzysylabową wymowę: Wi-li-ji. [przypis edytorski]

Wilii — ze względu na melodię wiersza wyraz ten należy czytać jako trzysylabowy: Wi-li-i. [przypis edytorski]

Wilija, dziś Wilia, litew. Neris — najdłuższy dopływ Niemna, przepływa przez Wilno i Kowno. [przypis edytorski]

wilijny — wigilijny. [przypis edytorski]

Wilja, dziś popr. Wilia, litew. Neris — najdłuższy dopływ Niemna, przepływa przez Wilno i Kowno. [przypis edytorski]

Wilkes, John (1727–1797) — angielski publicysta, od r. 1761 członek Izby Gmin, prowadził w broszurach i w wydawanym przez siebie piśmie ostrą kampanię przeciw rządowi, nie oszczędzając nawet osoby króla Jerzego III. Izba, zależna w zupełności od gabinetu, pozbawiła Wilkesa mandatu w r. 1764. Oskarżony, chroni się przed sądem za granicę. W r. 1768 wraca do Anglii, staje przed sądem i zostaje skazany na 22 miesiące więzienia. Podczas odsiadywania kary ponownie wybrany posłem przez jeden z okręgów londyńskich. Izba Gmin ruguje go znowu, a gdy po raz trzeci został wybrany w r. 1769, Izba Gmin uznaje wybór za nieważny, a Wilkesa za niezdolnego do piastowania mandatu poselskiego. To prześladowanie zyskało Wilkesowi olbrzymią popularność. W r. 1771 wybrano go szeryfem, w r 1774 lordem majorem Londynu. Na stanowiskach tych zdobywa sobie powszechny szacunek i znaczenie, tak że gdy w r. 1784 został wybrany posłem, rząd nie odważył się już przeciw temu wystąpić. [przypis redakcyjny]

wilkierz (hist., z niem.) — w dawnej Polsce: przepis prawny uchwalony przez radę miejską. [przypis edytorski]

wilki kuchenne — rozwidlone pręty, na których obraca się rożen. [przypis edytorski]