Dzisiaj aż 13,496 dzieciaków dzięki wsparciu osób takich jak Ty znajdzie darmowe książki na Wolnych Lekturach.
Dołącz do Przyjaciół Wolnych Lektur i zapewnij darmowy dostęp do książek milionom uczennic i uczniów dzisiaj i każdego dnia!
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | arabski | architektura | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | dawne | dziecięcy | francuski | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | medyczne | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | przenośnie | przestarzałe | regionalne | religijny, religioznawstwo | rosyjski | rzadki | staropolskie | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | żeglarskie
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 7227 przypisów.
bezeceństwo (daw.) — haniebne postępowanie, czyn budzący odrazę. [przypis edytorski]
bezeceństwo — ohyda, postępowanie budzące odrazę, bezwstyd. [przypis edytorski]
bezecny — nikczemny, podły. [przypis edytorski]
bezecny — podły. [przypis edytorski]
bezecny (starop.) — nic niewarty. [przypis edytorski]
bezedna — otchłanie, bezdenne przepaści. [przypis edytorski]
bezedna — otchłanie (bezdenne). [przypis edytorski]
beze krztu (starop. forma) — bez chrztu. [przypis edytorski]
beze mnie (gw.) — przeze mnie. [przypis edytorski]
beze mnie — przeze mnie. [przypis redakcyjny]
bezeń (daw.) — skrót od: bez niego. [przypis edytorski]
bezeń — połączenie przyimka z -ń, skróconą formą zaimka osobowego „on”; znaczenie: bez niego. [przypis edytorski]
bezera (daw.) — łajdak, niegodziwiec. [przypis edytorski]
bezformy (neol.) — nieposiadający formy. [przypis edytorski]
bez gałązki oliwnej — nawiązanie do biblijnej Księgi Rodzaju: bogobojny Noe przed zesłanym na ziemię niszczycielskim potopem z rozkazu Boga zbudował według szczegółowych wskazówek arkę (rodzaj statku), dzięki której uratował swoją rodzinę oraz po parze każdego rodzaju zwierząt. Aby dowiedzieć się, czy wody potopu już opadły i można bezpiecznie opuścić arkę, co jakiś czas wysyłał ptaki; powrót gołębicy z gałązką oliwną o świeżych liściach był dla niego znakiem, że ziemia jest dostatecznie sucha. [przypis edytorski]
bezganny (neol.) — nienaganny. [przypis edytorski]
Bezgenialność kobiety wynika nieuchronnie z tego, że nie jest ona monadą, a więc nie jest zwierciadłem wszechświata — Byłoby to samo w sobie łatwe wziąć dla przykładu utwory najznakomitszych kobiet i wskazać na nich, jak mało można tu w ogóle mówić o geniuszu. Nie mogłem się atoli zdecydować na tak nudną historyczno-filozoficzną, źródłową pracę, która bez pedantyczności nie dałaby się przeprowadzić, a którą każdy, komu by to sprawiło satysfakcję, sam z łatwością potrafi spełnić. [przypis autorski]
bez grosza — tzn. bez zapłaty; za darmo. [przypis edytorski]
bez (gw.) — przez, poprzez. [przypis edytorski]
bez (gw.) — przez. [przypis edytorski]
Władysław Stanisław Reymont, Chłopi, Chłopi, Część czwarta - Lato
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Władysław Stanisław Reymont, Chłopi, Chłopi, Część czwarta - Lato
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Władysław Stanisław Reymont, Chłopi, Chłopi, Część czwarta - Lato
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Władysław Stanisław Reymont, Chłopi, Chłopi, Część czwarta - Lato
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Władysław Stanisław Reymont, Chłopi, Chłopi, Część czwarta - Lato
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Władysław Stanisław Reymont, Chłopi, Chłopi, Część czwarta - Lato
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Władysław Stanisław Reymont, Chłopi, Chłopi, Część trzecia - Wiosna
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Bez (gw.) — przez. [przypis edytorski]
bez (gw.) — przez, z powodu. [przypis autorski]
bez (gw.) — przez; z powodu. [przypis edytorski]
bez (gw.) — przez, z powodu. [przypis edytorski]
bez (gw.) — tu: przez. [przypis edytorski]
bez (gw.) — tu: przez (z powodu). [przypis edytorski]
bezhamulne — niepohamowane. [przypis autorski]
bezhołowie (reg.) — dezorganizacja. [przypis edytorski]
bezik — daw. gra w karty. [przypis edytorski]
bezik — dawna gra w karty. [przypis edytorski]
Bez imienia autorów; ale ponieważ znany był wasz zamiar, siedemdziesięciu sprzeciwiło się — XVIII Prowincjałka. [przypis tłumacza]
bezimieniec (neol.) — człowiek bez imienia; tu: metaforyczne nawiązanie do wymazania nazwy Polski z mapy Europy pa rozbiorach 1772–1795. [przypis edytorski]
Bezirk — powiat, okręg, rejon. [przypis edytorski]
bez jakichkolwiek strącań z zastawu tytułem starych krzywd — za cenę zrzeczenia się przez Ateny praw do Eubei, silnie zattycyzowanej, przystępuje potem ta wyspa do Związku Morskiego. [przypis tłumacza]
bez jej niedozór (gw.) — przez jej zaniedbanie. [przypis edytorski]
bezjutrzny (neol.) — nieposiadający jutra; skupiony na teraźniejszości i nierobiący sobie nadziei na przyszłość. [przypis edytorski]
bez kazki (daw.) — bez okazałości, marnie. [przypis redakcyjny]
bez kontradykcji — bez sprzeciwu. [przypis redakcyjny]
bez kozery — tu: bez powodu, bez jakiegoś ukrytego celu. [przypis edytorski]
bezkreśny — dziś: bezkresny; niemający kresu. [przypis edytorski]
bezkreśny — dziś popr.: bezkresny. [przypis edytorski]
bezkreśny — dziś popr.: bezkresny. [przypis edytorski]
bezkrewny (daw.) — pozbawiony krwi. [przypis redakcyjny]
bezkrewny (starop.) — bez krwi. [przypis redakcyjny]
bez książeczki — przed wojną prostytutki podlegały obowiązkowi rejestracji. [przypis edytorski]
bez kunsztu (starop.) — bez wybiegów. [przypis redakcyjny]
bez kwestii — tu: bez wątpienia. [przypis edytorski]
bez ładu i składu — chaotycznie, bezsensownie. [przypis edytorski]
bez lęku i bez żalu — III. 4. [przypis tłumacza]
bez liczby — bez liku, niezliczenie wiele. [przypis edytorski]
bez liczby — tu: bez liku, niezliczone. [przypis edytorski]
Bezlistne drzewo odżyło na nowo — Tu drzewo to jest symbolem Kościoła, który od chwili, jak Chrystus zbudował go na opoce, począł żyć nowym i coraz pełniejszym życiem. Barwy, jakie odzyskuje to drzewo, symbolem są barw kościelnych, jako to: fiolet godłem jest mądrości nauki Kościoła; modrociemny karmazyn, godło krwi, to jest przenajświętszej ofiary krzyżowej, początku i ustalenia Kościoła przez wylaną krew świętych jego męczenników. [przypis redakcyjny]
bezlitośne — dziś: bezlitosne. [przypis edytorski]
bezlotki (biol.) — pingwiny. [przypis edytorski]
bez mała (daw.) — prawie. [przypis edytorski]
bez mała — niemal. [przypis edytorski]
bez mała — prawie. [przypis edytorski]
bez mała zawziętej nie waledykuję szarżej — o mało się nie żegnam z obranym zawodem. [przypis redakcyjny]
bez meldowania — tu: bez zapowiedzi. [przypis edytorski]
bezmian — daw. jednostka masy (także: przyrząd do ważenia, tzw. waga rzymska). [przypis edytorski]
bezmiesięczna (poet.) — bezksiężycowa. [przypis edytorski]
bez mieszkania (daw.) — bez omieszkania, nie zwlekając, natychmiast. [przypis edytorski]
bez mieszkania (daw.) — bez zwłoki. [przypis edytorski]
bez miłości Stwórca i stworzenie nigdy nie byli (…) — Poeta w następnych wierszach przedstawia nam obraz moralnej budowy czyśćca, jak w pierwszej części swojej Boskiej komedii, w Piekle, w pieśni XI przedstawił obraz moralny piekła. Całą budowę moralną czyśćca rozwija na tle zasady następującej: miłość jest dwojaka, naturalna czyli instynktowa i duchowa, która ze współdziałania woli naszej wolnej wynika. Pierwsza jest mimowolna, ale za to pewniejsza swojego celu i przedmiotu. Druga albo wybiera przedmiot fałszywy, albo za przedmiotem rzeczywistym ugania się bez miary, zbyt leniwo, to zbyt żarliwie. Jeżeli miłość duchowa ukocha pierwszy przedmiot i najgłówniejszy, jakim jest niebieskie dobro, a goni zarazem za drugim dobrem, to jest za szczęściem ziemskim z miarą i rozwagą, wtedy prowadzi nas do cnoty; w przeciwnym razie prowadzi do występku, przez co gwałt czyni samemu Stwórcy, który nas do dobra i szczęścia przeznaczył. Źle kierowaną miłość, jaka nas do zawiści lub nienawiści prowadzi, człowiek może zwrócić przeciw samemu sobie albo przeciw Bogu: ponieważ taka miłość będzie zupełnie przeciwna pociągowi nam wrodzonemu, zaszczepionemu w dusze nasze przez samego Boga. Miłość złego szkodzi bliźnim naszym; ona prowadzi nas do pychy, do zawiści i do wściekłego gniewu. Miłość ta, z której czyszczą się duchy w trzech pierwszych kręgach, błądzi w wyborze przedmiotów. Dalej na wyższych kręgach czyścić się będą tacy, których miłość nie umiała zachować miary i rozwagi, a najpierw ci, co w miłości pierwszego dobra, to jest w miłości Boga nie dosyć żarliwi, a potem ci, co w dążeniu do ziemskiego dobra zanadto żarliwymi byli. Taki jest wykład zasady poety o miłości podwójnej, instynktowej i duchowej: dopełnienie dalszego rozwoju tej zasady zostawujemy własnej przenikliwości i sądowi czytelnika. [przypis redakcyjny]
bez mitręgi — bez zwłoki. [przypis edytorski]
bezmoc — dziś: przemoc. [przypis edytorski]
bezmowny — niemy. [przypis edytorski]
bezmozgi — dziś popr. pisownia: bezmózgi. [przypis edytorski]
bezmyślna i częsta krzykliwość — zdaniem komentatorów, rys ten mógłby się odnosić do Montaigne'a. [przypis tłumacza]
bez nadzieje (daw.) — dziś: bez nadziei. [przypis edytorski]
bez natonie (gw.) — przez podwórko na tyle dworu. [przypis autorski]
Bez niewolnictwa Ameryka Północna (…) zamieniłaby się w kraj patriarchalny — Twierdzenie to w roku 1847 było zupełnie słuszne. W owym czasie handel światowy Stanów Zjednoczonych sprowadzał się głównie do przywozu emigrantów i produktów przemysłowych oraz wywozu bawełny i tytoniu, tj. produktów pracy niewolników w stanach południowych. Północne stany produkowały głównie zboże i mięso dla stanów niewolniczych. Dopiero od chwili, kiedy Północ zaczęła produkować zboże i mięso na eksport i oprócz tego stała się krajem przemysłowym, z chwilą kiedy powstała silna konkurencja ze strony Indii, Egiptu, Brazylii dla monopolu bawełnianego Ameryki, stało się możliwe zniesienie niewolnictwa. A nawet wtedy pociągnęło to za sobą ruinę stanów południowych, którym nie udało się zastąpić jawnego niewolnictwa Murzynów ukrytym niewolnictwem hinduskich i chińskich kulisów (Przypis F. Engelsa do przekładu niemieckiego). [przypis redakcyjny]
bezoard a. bezoar (z arab.) — kamień wyjęty z kiszki pewnych zwierząt, ważny lek w daw. medycynie. [przypis redakcyjny]
bezoar — kamień jelitowy, kulisty twór powstały w żołądku zwierzęcym z niestrawionych resztek pokarmu i sierści, uważany w średniowieczu za mający właściwości lecznicze i magiczne. [przypis edytorski]
bezoar — rzekomy kamień jelitowy; nagromadzenie niestrawionych substancji w żołądku zwierząt; w średniowieczu bezoary uważane były za talizmany, przypisywano im właściwości magiczne (źródła niezwykłej mocy) i lecznicze (używane były jako odtrutki). [przypis edytorski]
bezoar — substancja powstała w żołądku zwierzęcym z niestrawionych włókien roślinnych i sierści, uważana w średniowieczu za odtrutkę na dolegliwości żołądkowe; tu: napój magiczny. [przypis edytorski]
bezoar — substancja powstała w żołądku zwierzęcym z niestrawionych włókien roślinnych i sierści, uważana w średniowieczu za odtrutkę na dolegliwości żołądkowe. [przypis redakcyjny]
bez obłazu — bez ogródki. [przypis redakcyjny]
bez obłazu (daw.) — bez ceremonii, wprost. [przypis redakcyjny]
bez obłazu (daw.) — wprost. [przypis redakcyjny]
bezobrazje (ros. безобразие) — skandal, świństwo. [przypis edytorski]
bez ochyby (daw.) — niechybnie, niewątpliwie. [przypis edytorski]
bez ochyby (daw.) — niechybnie, niezawodnie. [przypis edytorski]
bez ochyby — niezawodnie, niechybnie (por. chybić: nie trafić). [przypis edytorski]
bez odwłoki — dziś: bez zwłoki. [przypis edytorski]
bez odwłoki — nie zwlekając. [przypis edytorski]
bez odwłoki (starop.) — niezwłocznie. [przypis edytorski]
bez ofiar i bożyszcza — „Bez bożyszcza” (sans idole) nie znajduje się w tekście. [przypis tłumacza]
bez ogródki (daw.) — dziś: bez ogródek. [przypis edytorski]
bezokole (neol.) — miejsce lub stan poza czasem, poza wszelkimi okolicznościami, jak w terminie gramatycznym bezokolicznik. [przypis edytorski]
bez omieszki — nie omieszkając; natychmiast. [przypis edytorski]
bez one potępieńce (daw.) — przez tych potępieńców. [przypis edytorski]
bez opasek — rozporządzenie Generalnego Gubernatora Hansa Franka od 1 stycznia 1940 roku zmuszało Żydów do noszenia na ramieniu białych opasek z Gwiazdą Dawida. [przypis edytorski]
bez opłat ślub — w staroż. Grecji przyszły mąż oddawał rodzicom dary za narzeczoną. [przypis edytorski]
bez oręża — w wyd. drukowanych było pierwotnie opuszczone „bez”, co uzupełnił Czubek na podstawie rękopisu. [przypis redakcyjny]
bez osłony — φανερῶς. [przypis tłumacza]
bezowocne złudzenie — w oryginale: illusorisch. [przypis tłumacza]
bez pardonu — bez wybaczenia, bez litości; tu: bez zważania na cokolwiek. [przypis edytorski]
Bezpartyjny Blok Współpracy z Rządem — powołana po zamachu majowym partia, mająca za zadanie walczyć z „partyjniactwem” i konsolidować społeczeństwo wokół obozu sanacji. [przypis edytorski]
bez permisji — bez pozwolenia. [przypis redakcyjny]
