Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)

Wesprzyj!

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | chiński | czasownik | czeski | dopełniacz | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | japoński | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | przysłówek | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia

Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 156540 przypisów.

Asteras eisatreis Aster emos… — fragment jednego z epigramatów Platona (V–IV w. p.n.e.) zachowanych w dziele Diogenesa Laertiosa (z III w. n.e.) Żywoty sławnych filozofów III, 29; fragment ten w zapisie bez transkrypcji: ἀστέρας εἰσαθρεῖς Ἀστὴρ ἐμός… [przypis edytorski]

aster (daw.) — dziś D. lm: astrów. [przypis edytorski]

asteroida — jedno z niewielkich ciał niebieskich obiegających Słońce, w większości pomiędzy orbitami Marsa i Jowisza; jest to wyraz z i niezgłoskotwórczym: asteroidy należy wymawiać „asterojdy”. [przypis edytorski]

asteroida — jedno z niewielkich ciał niebieskich o małych rozmiarach (od kilku metrów do 1000 km), obiegających Słońce, w większości pomiędzy orbitami Marsa i Jowisza; większe asteroidy są nazywane planetoidami. [przypis edytorski]

asteroida — planetoida, niewielkie ciało niebieskie obiegające Słońce, nie będące planetą, księżycem planety ani kometą; większość z nich krąży w głównym pasie planetoid, pomiędzy orbitami Marsa i Jowisza; pierwsze obiekty tego rodzaju odkryto w XIX w., obecnie skatalogowano ponad milion z nich. [przypis edytorski]

A. Steuard, cytat za: B. Varmer, Limitations on Peforming Rights…, s. 82. [przypis autorski]

A. Steuard, cytat za: B. Varmer, Limitations on Peforming Rights…, s. 82. [przypis autorski]

As the blackest (…) tempest — „Jak czarna chmura zwiastuje najstraszliwszą burzę”. Byron, Don Juan, I, 13. [przypis tłumacza]

Astheure — tak, zamiast: A cette heure….. [przypis autorski]

Astianaks — syn Andromachy i Hektora, zabity po zdobyciu Troi. [przypis edytorski]

Astianakt — imię nadane na cześć Hektora, oznacza obrońcę miasta. [przypis edytorski]

Astier-Réhu — uczony akademik, bohater powieści Alfonsa Daudet L'Immortel (1888). [przypis autorski]

asti — rodzaj włoskiego wina. [przypis edytorski]

Asti spumante — białe, słodkie, musujące wino [przypis edytorski]

Astiterunt reges terrae, et principes convenerunt in unum adversus Dominum (łac.) — królowie ziemi stanęli razem, a książęta zebrali się razem przeciwko Panu. [przypis edytorski]

Astiterunt reges terrae — przystanęli królowie ziemscy. [przypis autorski]

Astolf — legendarny książę angielski, jeden z bohaterów Orlanda Szalonego Ariosta. [przypis redakcyjny]

Astolf — syn króla brytyjskiego, Ottona, brata Amona i Milona; dlatego „stryjeczny” Orlanda i Rynalda. [przypis redakcyjny]

Astomi — legendarny lud nieposiadający ust i odżywiający się zapachami; mieli mieszkać u źródeł Gangesu. [przypis edytorski]

Astor, Vincent (1891–1959) — amerykański przedsiębiorca, multimilioner, filantrop, członek wpływowej rodziny Astorów; spadkobierca wielkiego majątku na nowojorskim rynku nieruchomości po tym, jak jego ojciec, John Jacob Astor IV, zginął na pokładzie Titanica w 1912 roku; w 1928 zakładach Kruppa w Kilonii w Niemczech zbudowano dla Vincenta Astora jacht „Nourmahal”, który z wybuchem II wojny światowej został przejęty przez amerykańską Straż Przybrzeżną, a potem kupiony przez marynarkę wojenną, w której służył jako kanonierka. [przypis edytorski]

Astrabora — kraina w płd. Egipcie. [przypis redakcyjny]

Astrachań — miasto w Rosji, położone w delcie Wołgi, dawny ośrodek handlu tranzytowego z państwami Azji Środkowej, z Persją i Indiami. [przypis edytorski]

Astrachań — miasto w Rosji, położone w delcie Wołgi, daw. ośrodek handlu tranzytowego z państwami Azji Środkowej, z Persją i Indiami. [przypis edytorski]

astragalomancja — wróżenie z kości. [przypis tłumacza]

Astragor — bóg piekielny; tu: diabeł. [przypis redakcyjny]

Astragor — diabeł. [przypis redakcyjny]

astra (łac. M.lm) — gwiazdy. [przypis redakcyjny]

astral (łac.) — wg spirytystów eteryczne ciało ożywiające organizm fizyczny i wiążące duszę z ciałem. [przypis edytorski]

astralne condominium (łac.) — wg spirytystów przestrzeń opanowana jednocześnie przez dwa ciała astralne. [przypis edytorski]

astralny — gwiezdny; tu: kosmiczny. [przypis edytorski]

astralny — tu: niematerialny. [przypis edytorski]

astralny (z łac. astrum: gwiazda) — gwiezdny, niematerialny, mistyczny; przen.: nierealny. [przypis edytorski]

Astrea (gr.: Gwiaździsta; mit. gr.) — przydomek Dike, bogini sprawiedliwości, która w złotym wieku ludzkości przebywała z ludźmi na ziemi, a w upodlonym wieku żelaza zrażona niegodziwością ludzką porzuciła ziemię i wstąpiła do nieba, by stać się gwiazdozbiorem Panny (Owidiusz, Metamorfozy I); wyrażano nadzieję, że kiedyś powróci, a wraz z nią powróci szczęśliwy, harmonijny złoty wiek (Wergiliusz, Ekloga IV). [przypis edytorski]

Astrea — „gwiaździca”, przydomek bogini sprawiedliwości, Dike; w wieku złotym przebywała z ludźmi na ziemi, w wieku spiżowym ostatnia przeniosła się do nieba, gdzie jako Panna błyszczy w zodiaku. [przypis redakcyjny]

Astrea — obszerna powieść sielankowa Honoriusza d'Urfé, publikowana w częściach między 1607 a 1627, niezmiernie popularna w Europie; jej akcja rozgrywa się w V w. w lasach w okolicach Forez. [przypis edytorski]

Astrea — romans sielankowy Honoriusza d'Urfé z 1. poł. XVII w. [przypis edytorski]

Astrea — sławna swojego czasu powieść pasterska Honoriusza d'Urfé (1567–1625), osnuta na prawdziwych zdarzeniach, a przedstawiająca pod maską pasterzy współczesne autorowi osoby. [przypis tłumacza]

astr — gwiazda tworząca się w kole przez promienie szprych. [przypis edytorski]

astrofil (z gr.) — miłośnik gwiazd. [przypis redakcyjny]

astrolabia własc. astrolabium — dawny przyrząd do wyznaczania pozycji na ziemi względem ciał niebieskich. [przypis redakcyjny]

astrolabium — dawny przyrząd astronomiczny służący do wyznaczania pozycji gwiazd. [przypis edytorski]

astronomii — zgodnie z melodią wiersza wyraz ten powinien być czytany jako pięciosylabowy: as-tro-no-mi-i. [przypis edytorski]

Astulf — właśc. Aistulf, król longobardzki, pokonany przez Pipina; „potomka jego”, tj. syna, Dezyderiusa, wziął Karol Wielki do niewoli. [przypis redakcyjny]

Asturgia — Asturia, kraina w północnej Hiszpanii nad Zatoką Biskajską. [przypis redakcyjny]

Astyages — ostatni władca państwa Medów, panował 585–550 p.n.e.. [przypis edytorski]

Astyages w Medii umarł — Ksenofont przekształca historię w celu moralno-wychowawczym. Astyages nie umarł jako król Medii, lecz stracił władzę w 550 r. przed Chr. na rzecz Cyrusa, który, objąwszy w 558 r. tron w Persji, podniósł bunt przeciwko dziadkowi; wojsko medyjskie przeszło na stronę Cyrusa. Z Astyagesem obszedł się zwycięzca łaskawie; kazał mu mieszkać w Hyrkanii (kraj nad Morzem Kaspijskim). [przypis tłumacza]

Astydamasa AlkmeonAstydamas, siostrzeniec Ajschylosa, jeden z najpłodniejszych tragediopisarzy, z którego dzieł nic się nie dochowało, wystąpił około roku 390 p.n.e., o tragedii jego Alkmeon nic nie wiemy. Alkmeon zabił matkę swoją Eryfilę. [przypis tłumacza]

Astyjanaks — imię znaczące: obrońca miasta. [przypis edytorski]

asumpt (łac.) — pretekst. [przypis edytorski]

asumpt — początek, zachęta. [przypis edytorski]

asumpt — powód do czegoś, tu: biorąc sobie za powód kolor skóry zapaśnika. [przypis edytorski]

asumpt (przest.) — impuls, pobudka, powód do czegoś; pretekst. [przypis edytorski]

asumpt (przest.) — powód, zachęta. [przypis edytorski]

asumpt (przest.) — powód; zachęta. [przypis edytorski]

Aswerus — jeden z królów perskich, znany z księgi Estery. Historycy uważają go za Kserksesa (486–465); Aman pragnął zgubić Żydów, po udaremnieniu jego planów powiesił się. [przypis redakcyjny]

Aswerusowa żona — postać z biblijnej Księgi Estery, żona króla perskiego, która odmówiła przyjścia przed oblicze męża, gdy ten ją wezwał; za nieposłuszeństwo król ukarał ją rozwodem; jej następczynią została Estera. [przypis edytorski]

asygnacja — tu: piśmienne zlecenie, upoważniające do podjęcia pieniędzy. [przypis redakcyjny]

asygnacja (z łac.) — dokument, pisemne zlecenie wydania pieniędzy lub innych świadczeń. [przypis edytorski]

asygnacyjne pieniądze — pieniądze papierowe, banknoty. [przypis edytorski]

asygnata kasowa — tu: pisemne zlecenie upoważniające do podjęcia pieniędzy w kasie. [przypis edytorski]

asygnata — tu: banknot. [przypis edytorski]

asygnatka, właśc. asygnata — dokument w formie kwitu kasowego będący dowodem dokonanych wpłat lub wypłat. [przypis edytorski]

Asyle de nuit (fr.) — schronienie nocne. [przypis edytorski]

asylum (łac.) — azyl, schronienie. [przypis edytorski]

asylum (łac.) — schronienie. [przypis redakcyjny]

asymilacja — przyswajanie; w biologii proces, dzięki któremu żyjące organizmy przyjmują pokarmy i przetwarzają je na część własnej substancji stałej lub płynnej. [przypis autorski]

asymptota (z gr. niestykająca się) — jest to linia prosta, dążąca do zetknięcia się z linią krzywą, ciągnącą się w nieskończoność, lecz niemogąca jej dosięgnąć; tak że można ja uważać za styczną do linii krzywej w odległości nieskończenie wielkiej; stąd nazwano ją u nas ledwo-nie-styczną. [przypis redakcyjny]

asymptotyczny — zbliżający się coraz bardziej do czegoś, ale niemogący tego nigdy dosięgnąć. [przypis edytorski]

As You Like It (ang.) — Jak wam się podoba, sztuka Williama Shakespeare'a. [przypis edytorski]

Asyryjczykowie — dziś popr.: Asyryjczycy. [przypis edytorski]

asyryjski — odnoszący się do Asyryjczyków, semickiego ludu, który w XXI w. p.n.e. utworzył w północnej Mezopotamii (ob. płn. Irak) państwo (Asyrię), istniejące do 612 p.n.e. [przypis edytorski]

asystencja (daw.) — asysta, grupa osób towarzyszących komuś; straż. [przypis edytorski]

asystencja (daw.) — asysta; straż towarzysząca. [przypis edytorski]

asystencja (daw.) — asystowanie, towarzyszenie komuś; asysta, grupa osób towarzyszących komuś, w szczególności występujących jako uroczysty orszak podczas jakiejś ceremonii. [przypis edytorski]

asystencja (daw.) — asystowanie, towarzyszenie komuś. [przypis edytorski]

asystencja (daw.) — grupa ludzi towarzyszących; świta, orszak. [przypis edytorski]

asystencja (daw.) — otoczenie, straż. [przypis redakcyjny]

asystencja (daw.) — towarzystwo. [przypis edytorski]

asystencja — dwór, służba. [przypis redakcyjny]

asystencja — tu: orszak zbrojny. [przypis redakcyjny]

asystent — tu: dworzanin, członek świty. [przypis redakcyjny]

Aszanci, dziś popr.: Aszantowie a. Aszanti — grupa plemion zamieszkujących obecną Ghanę w Afryce Zachodniej. [przypis edytorski]

Aszanti, Aszantowie a. Asante — lud afrykański zamieszkujący Ghanę, Togo i Wybrzeże Kości Słoniowej; na pocz. XVIII w. stworzyli imperium w Afryce Zachodniej; toczyli walki z sąsiednimi królestwami i plemionami, pokonali Brytyjczyków w pierwszych dwóch z czterech wojen (1823–1896). [przypis edytorski]

Aszanti, Aszantowie a. Asante — lud afrykański zamieszkujący Ghanę, Togo i Wybrzeże Kości Słoniowej, razem z m.in. Adansi, Akwamu, Assini, Fanti i Denkira należący do grupy Akan; na pocz. XVIII w. stworzyli imperium w Afryce Zachodniej; toczyli walki z sąsiednimi królestwami i plemionami, pokonali Brytyjczyków w pierwszych dwóch z czterech wojen (1823–1896). [przypis edytorski]

A szczo, ja ne skazała! (ukr.) — A co, nie powiedziałam. [przypis edytorski]

A szczo? Ne kazały (ukr.) — a co, nie mówiłyśmy. [przypis redakcyjny]

Asz esu, pone! — (to) ja jestem, panie! [przypis autorski]