Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)

Wesprzyj!

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | arabski | architektura | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | dawne | dziecięcy | francuski | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | medyczne | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | przenośnie | przestarzałe | regionalne | religijny, religioznawstwo | rosyjski | rzadki | staropolskie | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | żeglarskie

Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 7393 przypisów.

brzeszczot — żelazo szabli, klinga [ostrze broni białej; red. WL]. [przypis autorski]

Brzewnów, czes. Břevnov — dziś dzielnica Pragi, w czasie powstawania Fabryki Absolutu miasteczko pod Pragą. [przypis edytorski]

brzeźniak — gałązki brzozowe. [przypis edytorski]

brzeżący — obrzeżający; rosnący przy brzegach. [przypis edytorski]

brzeżny — dziś popr.: przybrzeżny. [przypis edytorski]

Brzeziński, Jan (1850–1913) — lekarz neurolog, szachista, literat; student Szkoły Głównej Warszawskiej i Cesarskiego Uniwersytetu Warszawskiego, uzyskał doktorat w Berlinie, założyciel pierwszego w Warszawie uzdrowiska dla osób nerwowo chorych; uczestnik wojny francusko-pruskiej 1870 roku; jeden z czołowych organizatorów życia szachowego w Warszawie u schyłku XIX wieku, w l. 1900–1901 pełniący funkcję wiceprezesa Warszawskiego Towarzystwa Zwolenników Gry Szachowej; do 1903 mieszkał w dworku w Pawłowicach pod Warszawą, goszcząc często przedstawicieli świata kultury: malarzy Juliana Fałata, Leona Wyczółkowskiego, Teodora Axentowicza, Jacka Malczewskiego oraz pisarzy Henryka Sienkiewicza czy Bolesława Prusa, z dwoma ostatnimi grywał chętnie w szachy; jako miłośnik szachów nie grał w turniejach, a jedynie towarzysko, w popularnych lokalach Warszawy oraz w tzw. symultanach, m.in. w pokazach przeprowadzonych przez Jana Taubenhausa w Teatrze Polskim (1896) i Resursie Kupieckiej (1898); pod pseudonimem Incognitus publikował w „Gazecie Polskiej” (recenzje teatralne), „Tygodniku Ilustrowanym” i „Kurierze Warszawskim”, którego redakcję objął w 1903 r., w związku z czym zamieszkał na stałe w Warszawie; publikował w swoim czasopiśmie felietony z cyklu Mówiąc między nami. [przypis edytorski]

brzezina koszycka — las pod Koszycami, miejscowością na południe od Tarnowa. [przypis edytorski]

brzezina — niewielki las brzozowy. [przypis edytorski]

brzezinka (pot.) — brzózka. [przypis edytorski]

brzmić — dziś: brzmieć. [przypis redakcyjny]

brzoskwini — dziś M.lp: brzoskwinia. [przypis edytorski]

brzoźniak — lasek brzozowy, też: brzezina. [przypis edytorski]

brzozki — dziś: brzózki. [przypis edytorski]

Brzozowski, Feliks — brat autora. [przypis edytorski]

Brzozowski, Karol (1821–1904) — tłumacz i poeta, od r. 1853 przebywał w Turcji jako urzędnik W. Porty, gdzie poznał Mickiewicza (wrócił do kraju w r. 1883). Tytuł cytowany brzmi: Noc strzelców w Anatolii, Paryż 1856. Tłumaczył wspomnianą dalej Salomona Pieśń nad pieśniami (1870), druk. w „Życiu” krak. nr 6 z r. 1899. [przypis edytorski]

Brzozowski, Kazimierz — polski wojskowy epoki wojen napoleońskich; kapitan 11. pułku ułanów. [przypis edytorski]

Brzozowski-Korab, Stanisław (1876–1901) — polski poeta i tłumacz. [przypis edytorski]

Brzozowski Korab, Wincenty (1877–1941) — młodszy brat Stanisława, poeta, tłumacz, przedstawiciel symbolizmu; pisał także w języku francuskim; znany z tomu Dusza mówiąca z 1910 roku. [przypis edytorski]

Brzozowski [pisząc o „Próchnie” Berenta] słusznie ukazał brak oderwania pisarza od rzekomo krytycznie traktowanego przedmiotu dzieła — por. S. Brzozowski, Dzieła wszystkie, VI, s. 67–68. [Aneks XI] [przypis autorski]

Brzozowski przedstawia sprawę tak, jak gdyby pozytywizm itp. kierunki umysłowe przeszły już w krew inteligencji polskiej i krew tę zaraziły beznadziejnym sceptycyzmem (…) czegośmy nigdy naprawdę nie mieli — K. Irzykowski, Czyn i słowo, s. 156. [przypis autorski]

Brzozowski przeto przyznaje Nietzschemu prawo do odpowiedzialności za całość kultury ludzkiej, uważa, że nie było w tym przesady — S. Brzozowski, Co to jest modernizm?, s. 48. [przypis autorski]

Brzozowski, Stanisław (1878–1911) — filozof i krytyk literacki; autor m.in. powieści Płomienie (1908), przedstawiającej losy młodego polskiego szlachcica, buntownika i rewolucjonisty, oraz dzieje ruchu rewolucyjnego w latach 70. i 80. XIX w. [przypis edytorski]

Brzozowski, Stanisław (1878–1911) — filozof i krytyk literacki, najważniejsze dzieła krytyczno-literackie: Legenda Młodej Polski. Studia o strukturze duszy kulturalnej (1909), Idee. Wstęp do filozofii dojrzałości dziejowej (1910), Głosy wśród nocy. Studia nad przesileniem romantycznym kultury europejskiej (1912); powieści: Wiry (1904), Płomienie (1908), Sam wśród ludzi (1911). [przypis edytorski]

Brzozowski, Stanisław (1878–1911) — filozof i krytyk literacki; znany głównie jako autor Legendy Młodej Polski (1909) oraz „pierwszej polskiej powieści intelektualnej” pt. Płomienie (1908), przedstawiającej losy młodego polskiego szlachcica, buntownika i rewolucjonisty, oraz dzieje ruchu rewolucyjnego w latach 70. i 80. XIX w. [przypis edytorski]

Brzozowski, Stanisław (1878–1911) — polski filozof, pisarz, publicysta i krytyk literacki epoki Młodej Polski. [przypis edytorski]

Brzozowski, Stanisław (1878–1911) — polski filozof, pisarz, publicysta, krytyk teatralny i literacki. [przypis edytorski]

Brzozowski zastrzega się (…) że atakuje samotnie, ale jego atak natychmiast (…) przechodzi w „my pokoleniowe” — S. Brzozowski, My młodzi, „Głos” 1902, nr 50. [przypis autorski]

brzuchomowca — człowiek posiadający umiejętność mówienia bez poruszania ustami, przy czym głos wydaje się pochodzić od innej osoby. [przypis redakcyjny]

brzusiec — wystająca, wypukła część, tu: czubek palca. [przypis edytorski]

brzydkiem — dziś popr.: brzydkim. [przypis edytorski]

Brzydko, gdy chłopcy kłamią, ale stokroć gorzej… — początek wiersza dla dzieci Kłamstwo brudzi, autorstwa Władysława Bełzy (1847–1913). [przypis edytorski]

brzydkość — dziś: brzydota. [przypis edytorski]

brzydnica — choroba św. Walentego [epilepsja]. [przypis autorski]

brzydota jest pięknością — piękność jest jedynie obietnicą szczęścia. Szczęście Greka było różne od szczęścia Francuza z r. 1822. Przypatrzcie się oczom Wenus Medycejskiej i porównajcie ją z oczami Magdaleny Pordenona (u p. de Sommariva). [przypis autorski]

brzydziszli się (starop. forma) — konstrukcja z partykułą -li; znaczenie: czy się brzydzisz. [przypis edytorski]

B. Szyndler, Dzieje cenzury w Polsce do 1918 roku, Kraków 1993, s. 7. [przypis autorski]

B. Szyndler, Dzieje cenzury w Polsce…, s. 11. [przypis autorski]

B. Szyndler, Dzieje cenzury w Polsce…, s. 14. [przypis autorski]

B. Szyndler, Dzieje cenzury w Polsce…, s. 17. [przypis autorski]

B. Szyndler, Dzieje cenzury w Polsce…, s. 17. [przypis autorski]

B. Szyndler, Dzieje cenzury w Polsce…, s. 19; A. Benis, Ochrona praw autorskich w dawnej Polsce…, s. 430. [przypis autorski]

B. Szyndler, Dzieje cenzury w Polsce…, s. 25. [przypis autorski]

B. Szyndler, Dzieje cenzury w Polsce…, s. 7. [przypis autorski]

B. T. — skrót od Board of Trade — wydział handlowy. [przypis edytorski]

Bűchner, Georg (1813–1837) — przyrodnik i rewolucjonista niemiecki. [przypis edytorski]

Būdama pavojinga — čia: būdama pavojuje. [przypis edytorski]

būdė — įrankių galąstuvas. [przypis edytorski]

būriškai — kaip būras. Būru buvo vadinamas Mažosios Lietuvos valstietis lietuvis. [przypis edytorski]

buba (dziec.) — skaleczenie, ranka, bolące miejsce. [przypis edytorski]

Bubastis (gr.) — Per-Bastet, miasto we wschodniej Delcie, w pobliżu dzisiejszego Az-Zakazik. Centrum kultu bogini miłości i płodności Bastet, stolica 18. nomu Dolnego Egiptu. [przypis edytorski]

Buber, Rafał — adwokat krajowy i członek partii socjalistycznej we Lwowie, wierny przyjaciel i opiekun Brzozowskiego, jego mąż zaufania i czcigodny obok posła Andrzeja Moraczewskiego obrońca w słynnym krakowskim procesie partyjnym o szpiegostwo. [red. WL]. [przypis redakcyjny]

Bubisi — Bubi, grupa etniczna ze Środkowej Afryki, zamieszkująca wyspę Bioko (daw. Fernando Poo). [przypis edytorski]

bucefała (daw.) — rumak (od imienia konia Aleksandra Macedońskiego). [przypis edytorski]

Bucefał (gr. Bukefalos: byczogłowy) — ulubiony ogier Aleksandra Wielkiego, jeden z najsłynniejszych koni starożytności. [przypis edytorski]

Bucefał — koń Aleksandra Wielkiego. [przypis edytorski]

Bucefał — ulubiony ogier Aleksandra Wielkiego, jeden z najsłynniejszych koni starożytności. [przypis edytorski]

Bucefał (z gr. Βουκέφαλος, Bukefalos: byczogłowy) — imię konia Aleksandra III Wielkiego. [przypis edytorski]

Bucentaur — nazwa okrętu, z którego doża wenecki przez wrzucenie pierścienia do morza dokonywał symbolicznego poślubienia go z Wenecją na znak objęcia władzy. [przypis redakcyjny]

buchacz (gw. środ.) — złodziej. [przypis edytorski]

buchanda (gw.) — kradzież. [przypis edytorski]

Buchan, William (1729–1805) – szkocki lekarz, autor popularnej książki Domestic Medicine (Medycyna domowa), przetłumaczonej na niemal wszystkie języki europejskie. [przypis edytorski]

buchara — rodzaj cenionych dywanów wytwarzanych w Uzbekistanie w okolicach miasta Buchara, głównego miejsca handlu tymi wyrobami. [przypis edytorski]

bucharski — pochodzący z Buchary, miasta w Uzbekistanie. [przypis edytorski]

bucharski — pochodzący z Buchary, tj. Chanatu, a nast. Emiratu Buchary, państwa założonego przez Uzbeków w Azji Środkowej, istniejące w l. 1500–1920, mające swój ośrodek w Mawarannahrze (geogr. region między rz. Amu-daria a Syr-daria), lecz zmienny zasięg terytorialny, z dwoma ośrodkami miejskimi: Bucharą i Baktrą; od 1868 r. protektorat Rosji carskiej, zlikwidowany przez Rosję bolszewicką. [przypis edytorski]

buchaste — szerokie, otoczyste, przestronne. [przypis redakcyjny]

buchasty (daw.) — szeroki, worowaty. [przypis edytorski]

buchciasty, buchasty (daw.) — bufiasty, szeroki. [przypis edytorski]

buchhalteria (z niem.) — dziś: buchalteria; prowadzenie ksiąg handlowych. [przypis edytorski]

buchnąć (pot.) — ukraść. [przypis edytorski]

buchnąć — wykonać gwałtowny ruch, uderzyć. [przypis edytorski]

buchta — zwój liny ułożonej tak, by można było w razie potrzeby natychmiast ją rozwinąć, bez ryzyka splątania. [przypis edytorski]

buciar (daw., pot.) — bucior. [przypis edytorski]

bucić się — chełpić się, przechwalać się. [przypis edytorski]

bucić się (daw.) — chełpić się, pysznić się. [przypis edytorski]

Buckingham Palace — nazwa pałacu będącego siedzibą królów angielskich. [przypis edytorski]

Buckle, Henry Thomas, (1821–1862) — ang. filozof i historyk kultury, autor Historii cywilizacji w Anglii. [przypis edytorski]

Buckle, Henry Thomas (1821–1862) — ang. filozof i historyk kultury, jeden z gł. przedstawicieli pozytywizmu w historiografii, twórca podwalin socjologii; autor dzieła Historia cywilizacji w Anglii (1857–1861). [przypis edytorski]

Buckle, Henry Thomas (1821–1862) — ang. filozof i historyk kultury, twórca podwalin socjologii; jako autor dzieła Historia cywilizacji w Anglii, wydawanego w latach 1857–1861 i niemal natychmiast przetłumaczonego na polski, wpłynął na poglądy głoszone przez pozytywistów warszawskich. [przypis edytorski]

Buckle, Henry Thomas (1821–1862) — brytyjski filozof, historyk kultury i socjolog. [przypis edytorski]

Buck v. Jewell La Salle Realty co., 283 U.S. 191 (1931), 283 U.S. 191, http://caselaw.lp.findlaw.com/scripts/getcase.pl?court=US&vol=283&invol=191, (dostęp 10.04.2014). [przypis autorski]

Buck v. Jewell La Salle Realty co… [przypis autorski]

bucyna — rodzaj instrumentu dętego. [przypis edytorski]

Buczacki Jazłowiecki, Teodoryk (zm. 1456) — kasztelan halicki i kamieniecki, starosta podolski, obrońca Podola przed Tatarami. [przypis edytorski]

buczacki — tj. z Buczacza; Buczacz: miasto na Ukrainie w obwodzie tarnopolskim; do 1939 w obrębie granic Polski. [przypis redakcyjny]

Buczkowski, Leopold (1905–1989) — prozaik, poeta i artysta plastyk, autor m. in. eksperymentalnej powieści z czasów II wojny światowej Czarny potok. [przypis edytorski]