Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | czeski | dawne | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | przenośnie | przestarzałe | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | środowiskowy | staropolskie | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie
Według języka: wszystkie | English | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 12571 przypisów.
płużyć (daw.) — przynosić korzyść. [przypis edytorski]
płużyć (daw.) — przynosić korzyść. [przypis edytorski]
płużyć (daw.) — rozkrzewić się. [przypis edytorski]
płużyć (daw.) — służyć, działać dobroczynnie, wspomagać. [przypis edytorski]
płużyć (daw.) — służyć komuś, działać na czyjąś korzyść. [przypis edytorski]
płużyć (daw.) — służyć. [przypis edytorski]
płużyć (daw.) — służyć, sprzyjać, dogadzać. [przypis edytorski]
płużyć (daw.) — służyć, sprzyjać. [przypis edytorski]
płużyć (daw.) — sprzyjać, dobrze czynić, pracować dla dobra czegoś a. kogoś. [przypis edytorski]
płużyć (daw.) — sprzyjać. [przypis edytorski]
płużyć (daw.) — sprzyjać, tu: przydawać się. [przypis edytorski]
płużyć komu a. czemu (daw.) — służyć, sprzyjać. [przypis edytorski]
płużyć komu (daw.) — służyć, sprzyjać. [przypis edytorski]
płużyć komuś (daw.) — służyć komuś, sprzyjać, działać na czyjąś korzyść. [przypis edytorski]
płużyć — tu: hamować, zostawać z tyłu. [przypis edytorski]
płużyć — tu: pasować, być korzystnym. [przypis edytorski]
płużyna — pług. [przypis edytorski]
płynąć pod wodę — płynąć pod prąd. [przypis edytorski]
płynął prawym halsem — tzn. mając wiatr po prawej burcie. [przypis edytorski]
płynie (…) nad (…) pola rozłogi — dziś z N.: nad rozłogami. [przypis edytorski]
płynienie — płynność, przepływanie. [przypis edytorski]
płynny — tu: płynący. [przypis edytorski]
płytki operkularne (biol.) — płytki przykrywające otwór w górnej części pancerzyka otaczającego ciało pąkli; z łac. operculum: wieczko. [przypis edytorski]
płytki — w pierwodruku: płatki. [przypis edytorski]
płytnik — flisak. [przypis edytorski]
płyty fotograficzne — w drugiej połowie XIX w. zdjęcia wykonywano na cienkich szklanych płytkach powleczonych warstwą światłoczułą. [przypis edytorski]
pływacz — dziś: pływak. [przypis edytorski]
pływak, Dytiscus (biol.) — rodzaj dużych wodnych chrząszczy, zamieszkujących zarośnięte zbiorniki wodne. [przypis edytorski]
pląskowy — zapewne: związany z pląsami, tańcami. [przypis edytorski]
pląsownik — tancerz. [przypis edytorski]
[plątać] Childe Harolda z Karolem Hildem — Childe Harold (wym. Czajld Harold) to bohater romantycznego poematu dygresyjnego Wędrówki Childe Harolda (1812–1818) Byrona. Użyte przez autora angielskie słowo childe oznaczało w średniowieczu syna szlachcica, który jeszcze nie otrzymał tytułu rycerskiego (kawalera), i było dodawane jako tytuł przed imieniem. Harold to angielskie imię pochodzenia germańskiego, różne od imienia Karol (ang., fr. Charles). [przypis edytorski]
plątać Krasińskiego z Krasickim — Zygmunt Krasiński (1812–1859) to dramatopisarz, poeta i prozaik, przedstawiciel polskiego romantyzmu (jeden z tzw. trójcy wieszczów); Ignacy Krasicki (1735–1801) to przedstawiciel polskiego oświecenia, poeta, prozaik, publicysta i encyklopedysta. [przypis edytorski]
plątać — tu: łączyć, mieszać. [przypis edytorski]
plątajcie się — tu: splećcie się. [przypis edytorski]
plac Aleksandra — w Warszawie, ze znajdującym się przy nim kościołem św. Aleksandra; od 1919 oficjalnie: plac Trzech Krzyży. [przypis edytorski]
plac Bastylii — plac we wsch. części Paryża, gdzie dawniej stała twierdza Bastylia, zdobyta i zburzona na początku rewolucji francuskiej. [przypis edytorski]
plac boju Drzu otrzymali — w oryg. łac. campum victoriae Drzu tenuerunt. [przypis edytorski]
plac Brigitty a. Brigittaplatz — historyczny plac wiedeński. [przypis edytorski]
Place pour l'Etat Major de l'Empereur (fr.) — Miejsce dla sztabu Cesarza. [przypis edytorski]
placet (łac.) — zgoda; przyzwolenie. [przypis edytorski]
placetne (łac.) — zgadza się? [przypis edytorski]
placet (z łac.) — zgoda. [przypis edytorski]
plac Gustawa Adolfa — historyczny plac w Sztokholmie. [przypis edytorski]
plackarta (z niem.) — miejscówka, opłata za miejsce w wagonie. [przypis edytorski]
placka (z niem.) — packa, kawałek skóry na patyku służący do zabijania much. [przypis edytorski]
plac Kercelego — zlokalizowany w rejonie ulic Chłodnej, Towarowej i Okopowej (aż do Ogrodowej i Leszna) plac targowy w Warszawie w dzielnicy Wola, obejmujący ok. 1,5 ha, zw. pot. „Kercelakiem”, istniejący od 1867 do 1947 r. [przypis edytorski]
plac Ludwika XV — ob. plac Zgody. [przypis edytorski]
Plac Marsowy a. Pole Marsowe — utworzony w XVIII w. przez króla Stanisława Poniatowskiego, wzorowany na paryskim plac do rewii wojskowych, powstały na terenie daw. Nowej Wsi; wieś w 1782 a. 1784 r. została przeniesiona na obszar rozciągający się wzdłuż alei pomiędzy obecnym pl. Zbawiciela a pl. Politechniki (stąd nazwa dzisiejszej ul. Nowowiejskiej), zaś u zbiegu Al. Ujazdowskich i ul. Piusa powstał Plac Marsowy; w XIX w. odbywały się ma nim wystawy przemysłowo-rolnicze, okresowo funkcjonował też lunapark, następnie na terenach tych powstał w l. 1893–1896 istniejący do dziś park Ujazdowski (urządzony przez ogrodnika Franciszka Szaniora). [przypis edytorski]
plac Navona — historyczny plac rzymski, słynny przede wszystkim z powodu fontanny Czterech Rzek. [przypis edytorski]
placówka — miejsce pracy Żydów znajdujące się poza terenem getta. [przypis edytorski]
placówka — posterunek wojskowy wystawiany dla ochrony oddziału przed niespodziewanym napadem przeciwnika. [przypis edytorski]
placówkarka — Żydówka legalnie pracująca poza terenem getta. [przypis edytorski]
placówka — tu: miejsce bronione przez żołnierzy. [przypis edytorski]
Plac Opery — plac w dziewiątej dzielnicy Paryża, znajduje się na nim Opéra Garnier, nazwana tak na cześć jej architekta, Charlesa Garniera. [przypis edytorski]
plac Pigalle — plac w Paryżu; na przełomie XIX i XX w. plac i otaczające go ulice stały się dzielnicą pracowni malarskich i kawiarni literackich. [przypis edytorski]
plac Pigalle — znany plac, wokół którego skupia się nocne życie Paryża. [przypis edytorski]
plac — Plac św. Marka, najbardziej znane miejsce Wenecji, otoczone cennymi zabytkami arch.; w Wenecji powszechnie nazywany po prostu „placem” (la Piazza). [przypis edytorski]
plac Printing — właśc. Printing House Square (ang. plac Drukarni), dawna nazwa południowego odcinka ulicy Park Row w Nowym Jorku, na Manhattanie, potocznie nazywanej Newspaper Row (ulica Gazetowa); znajdowały się tam kilkupiętrowe siedziby amerykańskich gazet (od 1875 budowano tam dla nich pierwsze w mieście wieżowce); niektóre z gazet, jak „New York Herald” i „The Sun”, znajdowały się w pobliżu, ale faktycznie nie na samej Park Row; od roku 1895 gazety przenosiły się do swoich nowych siedzib w innych miejscach, jako ostatnia „Journal of Commerce” w 1953. [przypis edytorski]
Plac Rewolucji — jeden z głównych placów Paryża, obecnie Place de la Concorde (plac Zgody), w okresie rewolucji były tam wykonywane publiczne egzekucje, m. in. 21 stycznia 1793 r. został tam zgilotynowany Ludwik XVI. [przypis edytorski]
plac św. Marka — najbardziej znane miejsce Wenecji, otoczone cennymi zabytkami architektury, m.in.: znajdującą się przy nim bazyliką św. Marka i będącą symbolem miasta dzwonnicą św. Marka. [przypis edytorski]
plac Św. Piotra — historyczny plac, znajdujący się przed bazyliką św. Piotra w Watykanie. [przypis edytorski]
Plac Saski — dziś: Plac marsz. Józefa Piłsudskiego. [przypis edytorski]
Plac Saski — plac znajdujący się przed nieistniejącym Pałacem Saskim w Warszawie; dziś: Plac Piłsudskiego. [przypis edytorski]
plac — tu: działka budowlana. [przypis edytorski]
plac — tu: miejsce. [przypis edytorski]
plac — tu: miejsce, umiejscowienie. [przypis edytorski]
plac — tu: plac boju. [przypis edytorski]
plac — tu z niem.: miejsce. [przypis edytorski]
plac — Umschlagplatz, plac przeładunkowy, usytuowany przy skrzyżowaniu ul. Stawki i Dzikiej; początkowo służył wymianie towarów między gettem a światem zewnętrznym, później gromadzono na nim ludzi wywożonych do Treblinki. [przypis edytorski]
plac Vendôme — plac o regularnym kształcie znajdujący się w pierwszym okręgu Paryża; wytyczony w 1702 jako pomnik chwały wojska Ludwika XIV; na środku placu znajduje się kolumna Vendôme z pomnikiem Napoleona, wzorowana na kolumnie Trajana. [przypis edytorski]
plac zborny — agora. [przypis edytorski]
Plac Zgody — plac w krakowskiej dzielnicy Podgórze, obecnie Plac Bohaterów Getta. [przypis edytorski]
Plac Zwycięstwa — sądząc po umiejscowieniu przy tym placu londyńskiego kościoła pod wezwaniem św. Marcina, jest to Trafalgar Square. [przypis edytorski]
plafon (z fr.: sufit) — sklepienie zdobione malowidłami a. sztukateriami. [przypis edytorski]
plaga (daw.) — zwykle w lm: uderzenie batem lub kijem; baty. [przypis edytorski]
plaga — tu: kara, dopust. [przypis edytorski]
plaga — tu: kara. [przypis edytorski]
plagi — baty, lanie. [przypis edytorski]
plagi — baty, razy; chodzi o wymierzanie chłosty. [przypis edytorski]
plagi — chłosta, ogólnie: kara. [przypis edytorski]
plagi (daw.) — bicie, rózgi. [przypis edytorski]
plagi (daw.) — uderzenia batem, kijem, rózgą itp. [przypis edytorski]
plagi (daw.) — uderzenia, zwł. batem. [przypis edytorski]
plagiowano — dziś: plagiatowano. [przypis edytorski]
plagi — razy, bicie. [przypis edytorski]
plagi — razy, uderzenia. [przypis edytorski]
plagi — rózgi, chłosta. [przypis edytorski]
plagi — rózgi; lanie. [przypis edytorski]
plagi — tu: bicie, chłosta. [przypis edytorski]
Planck, Max (1858–1947) — fizyk niemiecki, w 1900 sformułował prawo promieniowania ciała doskonale czarnego, zakładając, że energia może być emitowana tylko w określonych porcjach, zwanych kwantami, co zapoczątkowało mechanikę kwantową; za odkrycie kwantów energii otrzymał Nagrodę Nobla w dziedzinie fizyki (1918). [przypis edytorski]
planeta — daw. r.m.: ten planeta. [przypis edytorski]
planeta (…) pozbawiony (daw.) — dziś r.ż.: ta planeta. [przypis edytorski]
planety, który zamieszkuje — daw. forma r.m.: ten planeta. [przypis edytorski]
planety tego (daw., r.m.) — dziś popr. D. lp: planety tej (r.ż.). [przypis edytorski]
planipotent (gw.) — właśc. plenipotent: pełnomocnik, osoba upoważniona do działania w czyimś imieniu. [przypis edytorski]
planisfera (astr.) — mapa nieba, pomocniczy przyrząd do rozpoznawania gwiazd i konstelacji, złożony z dwu ruchomych elementów osadzonych na wspólnej osi: koła z obrazem całej półkuli nieba oraz nakrywającej go tarczy z owalnym otworem, służącej do pokazywania części nieba widocznej dla obserwatora. [przypis edytorski]
planisfera — mapa przedstawiająca całość globu ziemskiego w rzucie płaskim, bez podziału na półkule. [przypis edytorski]
plan Marshalla, właśc. Program Odbudowy Europy — plan Stanów Zjednoczonych mający służyć odbudowie gospodarki krajów Europy Zachodniej po II wojnie światowej. Nazwa tej inicjatywy pochodzi od nazwiska sekretarza stanu Stanów Zjednoczonych gen. George'a Marshalla. [przypis edytorski]
plan pojmowania przeszłości (zaznaczony np. na s. 113 w. 2 i n.) — autor w ten sposób opatrzył odsyłaczami wewnątrztekstowymi pierwodruk swej powieści; w tym przypadku we wskazanym miejscu znajduje się fragment rozdz. VI: „Otóż Strumieński pod pierwszy typ postawił Angelikę, a pod drugi, jeszcze dawniej, na chybił trafił Olę; tylko kolor włosów nie stosował się, Angelika bowiem była blondynką, a Ola brunetką”. [przypis edytorski]
plantacje — tak nazywano krakowskie Planty, park miejski otaczający stare miasto. [przypis edytorski]
