Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)

Wesprzyj!

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | czeski | dawne | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | przenośnie | przestarzałe | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | środowiskowy | staropolskie | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie

Według języka: wszystkie | English | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 12958 przypisów.

placówka — tu: miejsce bronione przez żołnierzy. [przypis edytorski]

Plac Opery — plac w dziewiątej dzielnicy Paryża, znajduje się na nim Opéra Garnier, nazwana tak na cześć jej architekta, Charlesa Garniera. [przypis edytorski]

plac Pigalle — plac w Paryżu; na przełomie XIX i XX w. plac i otaczające go ulice stały się dzielnicą pracowni malarskich i kawiarni literackich. [przypis edytorski]

plac Pigalle — znany plac, wokół którego skupia się nocne życie Paryża. [przypis edytorski]

plac — Plac św. Marka, najbardziej znane miejsce Wenecji, otoczone cennymi zabytkami arch.; w Wenecji powszechnie nazywany po prostu „placem” (la Piazza). [przypis edytorski]

plac Printing — właśc. Printing House Square (ang. plac Drukarni), dawna nazwa południowego odcinka ulicy Park Row w Nowym Jorku, na Manhattanie, potocznie nazywanej Newspaper Row (ulica Gazetowa); znajdowały się tam kilkupiętrowe siedziby amerykańskich gazet (od 1875 budowano tam dla nich pierwsze w mieście wieżowce); niektóre z gazet, jak „New York Herald” i „The Sun”, znajdowały się w pobliżu, ale faktycznie nie na samej Park Row; od roku 1895 gazety przenosiły się do swoich nowych siedzib w innych miejscach, jako ostatnia „Journal of Commerce” w 1953. [przypis edytorski]

Plac Rewolucji — jeden z głównych placów Paryża, obecnie Place de la Concorde (plac Zgody), w okresie rewolucji były tam wykonywane publiczne egzekucje, m. in. 21 stycznia 1793 r. został tam zgilotynowany Ludwik XVI. [przypis edytorski]

plac św. Marka — najbardziej znane miejsce Wenecji, otoczone cennymi zabytkami architektury, m.in.: znajdującą się przy nim bazyliką św. Marka i będącą symbolem miasta dzwonnicą św. Marka. [przypis edytorski]

plac Św. Piotra — historyczny plac, znajdujący się przed bazyliką św. Piotra w Watykanie. [przypis edytorski]

Plac Saski — dziś: Plac marsz. Józefa Piłsudskiego. [przypis edytorski]

Plac Saski — plac znajdujący się przed nieistniejącym Pałacem Saskim w Warszawie; dziś: Plac Piłsudskiego. [przypis edytorski]

plac — tu: działka budowlana. [przypis edytorski]

plac — tu: plac boju. [przypis edytorski]

plac — tu z niem.: miejsce. [przypis edytorski]

plac Vendôme — plac o regularnym kształcie znajdujący się w pierwszym okręgu Paryża; wytyczony w 1702 jako pomnik chwały wojska Ludwika XIV; na środku placu znajduje się kolumna Vendôme z pomnikiem Napoleona, wzorowana na kolumnie Trajana. [przypis edytorski]

plac zborny — agora. [przypis edytorski]

Plac Zgody — plac w krakowskiej dzielnicy Podgórze, obecnie Plac Bohaterów Getta. [przypis edytorski]

Plac Zwycięstwa — sądząc po umiejscowieniu przy tym placu londyńskiego kościoła pod wezwaniem św. Marcina, jest to Trafalgar Square. [przypis edytorski]

plafon (z fr.: sufit) — sklepienie zdobione malowidłami a. sztukateriami. [przypis edytorski]

plaga (daw.) — zwykle w lm: uderzenie batem lub kijem; baty. [przypis edytorski]

plaga — tu: kara, dopust. [przypis edytorski]

plagi — baty, lanie. [przypis edytorski]

plagi — baty, razy; chodzi o wymierzanie chłosty. [przypis edytorski]

plagi (daw.) — bicie, rózgi. [przypis edytorski]

plagi (daw.) — uderzenia batem, kijem, rózgą itp. [przypis edytorski]

plagi (daw.) — uderzenia, zwł. batem. [przypis edytorski]

plagiowano — dziś: plagiatowano. [przypis edytorski]

plagi — rózgi, chłosta. [przypis edytorski]

plagi — rózgi; lanie. [przypis edytorski]

plagi — tu: bicie, chłosta. [przypis edytorski]

Planck, Max (1858–1947) — fizyk niemiecki, w 1900 sformułował prawo promieniowania ciała doskonale czarnego, zakładając, że energia może być emitowana tylko w określonych porcjach, zwanych kwantami, co zapoczątkowało mechanikę kwantową; za odkrycie kwantów energii otrzymał Nagrodę Nobla w dziedzinie fizyki (1918). [przypis edytorski]

Planen — Plänen. [przypis edytorski]

Plane! — Pläne. [przypis edytorski]

planeta — daw. r.m.: ten planeta. [przypis edytorski]

planeta (…) pozbawiony (daw.) — dziś r.ż.: ta planeta. [przypis edytorski]

planety, który zamieszkuje — daw. forma r.m.: ten planeta. [przypis edytorski]

planety tego (daw., r.m.) — dziś popr. D. lp: planety tej (r.ż.). [przypis edytorski]

planipotent (gw.) — właśc. plenipotent: pełnomocnik, osoba upoważniona do działania w czyimś imieniu. [przypis edytorski]

planisfera (astr.) — mapa nieba, pomocniczy przyrząd do rozpoznawania gwiazd i konstelacji, złożony z dwu ruchomych elementów osadzonych na wspólnej osi: koła z obrazem całej półkuli nieba oraz nakrywającej go tarczy z owalnym otworem, służącej do pokazywania części nieba widocznej dla obserwatora. [przypis edytorski]

planisfera — mapa przedstawiająca całość globu ziemskiego w rzucie płaskim, bez podziału na półkule. [przypis edytorski]

plan Marshalla, właśc. Program Odbudowy Europy — plan Stanów Zjednoczonych mający służyć odbudowie gospodarki krajów Europy Zachodniej po II wojnie światowej. Nazwa tej inicjatywy pochodzi od nazwiska sekretarza stanu Stanów Zjednoczonych gen. George'a Marshalla. [przypis edytorski]

plan pojmowania przeszłości (zaznaczony np. na s. 113 w. 2 i n.) — autor w ten sposób opatrzył odsyłaczami wewnątrztekstowymi pierwodruk swej powieści; w tym przypadku we wskazanym miejscu znajduje się fragment rozdz. VI: „Otóż Strumieński pod pierwszy typ postawił Angelikę, a pod drugi, jeszcze dawniej, na chybił trafił Olę; tylko kolor włosów nie stosował się, Angelika bowiem była blondynką, a Ola brunetką”. [przypis edytorski]

plantacje — tak nazywano krakowskie Planty, park miejski otaczający stare miasto. [przypis edytorski]

plantacje — tak nazywano na przełomie XIX i XX w. krakowskie Planty, park założony na miejscu daw. murów obronnych i splantowanej fosy krakowskiego starego miasta. [przypis edytorski]

planta (daw.) — plan. [przypis edytorski]

plantan — banan warzywny, duża odmiana banana, spożywana po ugotowaniu lub upieczeniu. [przypis edytorski]

plant — teren, po którym biegną tory kolejowe. [przypis edytorski]

plant — teren, po którym biegnie tor kolejowy. [przypis edytorski]

plant — teren wydzielony pod tor, nasyp i grunt do niego przylegający. [przypis edytorski]

plant — teren wydzielony pod torowisko kolei. [przypis edytorski]

plant — teren wydzielony pod torowisko kolejowe. [przypis edytorski]

Planty — krakowski park miejski otaczający stare miasto, założony na miejscu daw. murów obronnych i splantowanej fosy. [przypis edytorski]

planty — tereny zielone zakładane w dawnych fosach lub korytach rzecznych; krakowskie Planty, tj. park miejski w Krakowie otaczający Stare Miasto założono w l. 1822–1830. [przypis edytorski]

planty — tu: rośliny. [przypis edytorski]

plaque muqueuse (fr.) — plaque: warstwa, muqueuse: błona śluzowa. [przypis edytorski]

plaques muqueuses (fr.) — plamiaste wykwity w jamie ustnej charakterystyczne dla kiły. [przypis edytorski]

plasło — dziś popr.: plasnęło. [przypis edytorski]

plastr — dziś popr.: plaster. [przypis edytorski]

plastron — biały, nakrochmalony przód koszuli fraka. [przypis edytorski]

plastron — szeroki krawat noszony do fraka bądź skórzany napierśnik do nauki szermierki. [przypis edytorski]

plastron — szeroki krawat zakrywający gors, noszony do fraka. [przypis edytorski]

plastron — tu: rodzaj kamizelki ochronnej zabezpieczającej przed urazami. [przypis edytorski]

plastron — tu: skórzany napierśnik używany podczas ćwiczeń szermierki. [przypis edytorski]

platburnis — plačiaburnis, šnekus. [przypis edytorski]

Plater, Emilia (1806–1831) — uczestniczka powstania listopadowego, upamiętniona przez A. Mickiewicza w wierszu Śmierć pułkownika. [przypis edytorski]

platerowany — (o metalu) pokryty wierzchnią warstwą srebra. [przypis edytorski]

platery — posrebrzane sztućce. [przypis edytorski]

platery — sztućce pokryte cienką warstwą metalu szlachetnego, zwykle srebra. [przypis edytorski]

Platońskie państwoPaństwo to dialog Platona, opisujący idealny jego zdaniem ustrój, przejawiający cechy totalitaryzmu. [przypis edytorski]

Platońskie „Sympozjon” — autor Wstępu traktuje sympozjon jak słowo obce nieprzyswojone polszczyźnie: sympozjon jest w języku greckim rzeczownikiem rodzaju nijakiego; obecnie w polszczyźnie funkcjonuje jako rzeczownik rodzaju męskiego (męski rzeczowy). [przypis edytorski]

Platon (424/423–348/347 p.n.e.) — filozof grecki, Ateńczyk, sformułował podstawy idealizmu i racjonalizmu, popularyzator filozofii Sokratesa, którego dotyczy wiele jego dzieł, pisanych w formie dialogów; o ośle wzmianka pojawia się np. w Fajdrosie. [przypis edytorski]

Platon (424/423–348/347 p.n.e.) — filozof grecki. [przypis edytorski]

Platon (424/423–348/347 p.n.e.) — filozof grecki, twórca platonizmu. [przypis edytorski]

Platon (424/423–348/347 p.n.e.) — filozof starogrecki, twórca podstaw idealizmu i racjonalizmu. [przypis edytorski]

Platon (427–347 p.n.e.) — filozof grecki, kluczowa postać w rozwoju filozofii; uczeń Sokratesa, nauczyciel Arystotelesa; Błogosławione, według Platona, i szczęśliwe jest państwo, w którym jak najrzadziej słyszy się słowa: „To jest moje, a to twoje”: zob. Platon, Państwo V 462c. [przypis edytorski]

Platon (427–347 p.n.e.) — filozof grecki, kluczowa postać w rozwoju filozofii; uczeń Sokratesa, nauczyciel Arystotelesa; Każdy człowiek ma dwa duchy; Platon powiedział to pierwszy: w dialogu Fajdros Platon przedstawił alegorię duszy jako skrzydlatego zaprzęgu z woźnicą i dwoma końmi: rozsądkiem oraz pożądaniem. [przypis edytorski]

Platon (427–347 p.n.e.) —filozof grecki, kluczowa postać w rozwoju filozofii; uczeń Sokratesa, nauczyciel Arystotelesa; twórca idealizmu filozoficznego, założyciel szkoły zwanej Akademią Platońską; swoje poglądy wyrażał w formie dialogów. [przypis edytorski]

Platon (427–347 p.n.e.) — filozof grecki, kluczowa postać w rozwoju filozofii; uczeń Sokratesa, nauczyciel Arystotelesa; twórca idealizmu filozoficznego, założyciel szkoły zwanej Akademią Platońską; swoje poglądy wyrażał w formie dialogów, w których często występowała postać Sokratesa. [przypis edytorski]

Platon (427–347 p.n.e.) — filozof grecki, kluczowa postać w rozwoju filozofii; uczeń Sokratesa, nauczyciel Arystotelesa; twórca idealizmu filozoficznego, założyciel szkoły zwanej Akademią Platońską; swoje poglądy wyrażał w formie dialogów, w których często występowała postać Sokratesa. Platon powiedział, że na początku było zdziwienie — w dialogu Teajtet stwierdza, że początkiem filozofii jest zdziwienie. [przypis edytorski]

Platon (427–347 p.n.e.) — filozof grecki, kluczowa postać w rozwoju filozofii; uczeń Sokratesa, nauczyciel Arystotelesa; twórca idealizmu filozoficznego, założyciel szkoły zwanej Akademią Platońską; swoje poglądy wyrażał w formie dialogów. [przypis edytorski]

Platon (427–347 p.n.e.) — filozof grecki, kluczowa postać w rozwoju filozofii; uczeń Sokratesa, nauczyciel Arystotelesa; twórca idealizmu filozoficznego. [przypis edytorski]

Platon (427–347 p.n.e.) — filozof grecki żyjący w Atenach, twórca systemu nazwanego idealizmem platońskim, poglądy swe wyrażał w formie dialogów, w których często występowała postać jego nauczyciela — Sokratesa. [przypis edytorski]

Platon (427–347 p.n.e.) — filozof gr. [przypis edytorski]

Platon (427–347 p.n.e.) — grecki filozof, kluczowa postać w rozwoju filozofii; uczeń Sokratesa, nauczyciel Arystotelesa; twórca idealizmu filozoficznego, założyciel szkoły zwanej Akademią Platońską; swoje poglądy wyrażał w formie dialogów. W dziełach Państwo oraz Prawa przedstawił idealny ustrój państwowy, oparty na rządach filozofów i przejawiający cechy totalitaryzmu. W dialogach Timajos oraz Kritias opisał wyspę Atlantydę, gdzie tysiące lat temu istniała wspaniała, potężna cywilizacja, zniszczoną przez trzęsienie ziemi i pochłoniętą przez morze. [przypis edytorski]

Platon (427–347 p.n.e.) — grecki filozof, kluczowa postać w rozwoju filozofii; uczeń Sokratesa, nauczyciel Arystotelesa; twórca idealizmu filozoficznego, założyciel szkoły zwanej Akademią Platońską; swoje poglądy wyrażał w formie dialogów. [przypis edytorski]

Platon (427–347 p.n.e.) — grecki filozof, uczeń Sokratesa, kluczowa postać w rozwoju filozofii, twórca klasycznego idealizmu; w dialogu Uczta, omawiającym kolejne szczeble miłości, m.in. analizuje i pochwala męską miłość homoseksualną. [przypis edytorski]

Platon (427–347 p.n.e.) — gr. filozof, kluczowa postać w rozwoju filozofii; uczeń Sokratesa, nauczyciel Arystotelesa; twórca idealizmu filozoficznego, założyciel szkoły zwanej Akademią Platońską; swoje poglądy wyrażał w formie dialogów. [przypis edytorski]

Platon (427–347 p.n.e.) — gr. filozof, kluczowa postać w rozwoju filozofii; uczeń Sokratesa, nauczyciel Arystotelesa; twórca idealizmu filozoficznego, założyciel szkoły zwanej Akademią Platońską; swoje poglądy wyrażał w formie dialogów. [przypis edytorski]

Platon (427–347 p.n.e.) — gr. filozof, kluczowa postać w rozwoju filozofii; uczeń Sokratesa, nauczyciel Arystotelesa; twórca idealizmu filozoficznego, założyciel szkoły zwanej Akademią Platońską. [przypis edytorski]

Platon (427–347 p.n.e.) — gr. filozof, twórca klasycznego idealizmu; w dialogu Uczta, omawiającym kolejne szczeble miłości, m.in. analizuje i pochwala męską miłość homoseksualną. [przypis edytorski]

Platon (427–347 p.n.e.) — gr. filozof, uczeń Sokratesa, twórca idealizmu, założyciel ateńskiej Akademii. [przypis edytorski]