Genre: Rozprawa

1. ★

   ☆

   

   Immanuel Kant

   Krytyka czystego rozumu

   tłum. Piotr Chmielowski

   Period: Oświecenie Form: Epika Genre: Rozprawa

   • Read online
   • Download:
     PDFEPUBMOBImoreFB2TXT
     Download a custom PDFless

   Krytyka czystego rozumu (wyd. I 1781, wyd. II rozszerzone 1787, wyd. pol. 1904) jest pierwszą z trzech prac, obok Krytyki praktycznego rozumu (1788, wyd. pol. 1911) i Krytyki władzy sądzenia (1791, wyd. pol. 1964), które prezentują krytyczną filozofię Kanta, poddając analizie filozoficzne podstawy ludzkiego poznania i stanowią podwaliny klasycznej filozofii niemieckiej.

   Krytyka czystego rozumu przynosi m.in. podważenie teologicznych dowodów Tomasza z Akwinu o istnieniu Boga, przesuwając idee Boga, wolności i nieśmiertelności ze świata zjawisk do dziedziny „rzeczy samych w sobie” (noumenów) — z zasady niepoznawalnych i istniejących poza świadomością. Temu zapewne książka ta zawdzięcza umieszczenie na Indeksie ksiąg zakazanych (w 1827 r.). W epoce cyfryzacji istnienie indeksu nie ma racji bytu, każdy więc może zapoznać się z subtelnością umysłu filozofa z Królewca.

   Przekład Piotra Chmielowskiego przynosi dodatkową wartość: we wstępie i przypiskach tłumacz odwołuje się do przemyśleń i terminów polskiego filozofa, Bronisława Trentowskiego. Dzięki temu można się przekonać, czemu nie mógł zyskać poczytności dorobek tego myśliciela, który na swe nieszczęście poddał swój warsztat wpływom i obróbce językowej poety romantycznego Zygmunta Krasińskiego.
2. ★

   ☆

   

   Benedykt de Spinoza

   Etyka

   tłum. Ignacy Myślicki

   Period: Barok Form: Epika Genre: Rozprawa

   • Read online
   • Download:
     PDFEPUBMOBImoreFB2TXT
     Download a custom PDFless

   „Etyka w porządku geometrycznym dowiedziona” (Ethica ordine geometrico demonstrata) stanowi fundamentalne dzieło Spinozy. Holenderski filozof wyłożył tu subtelną, o wyraźnie mistycznych korzeniach, wizję wszechświata jako rzeczywistości zawierającej się i rozwijającej wewnątrz istoty boskiej i przez samo to znajdującej w bóstwie uzasadnienie oraz sensowność. Stosując porządek wywodu wzorujący się na sposobie prowadzenia rozumowania wprowadzony przez Euklidesa, Spinoza podejmuje wysiłek stworzenia filozoficznego, bezpiecznego schronienia przed wyzwaniami ideowymi swego czasu: ze strony racjonalizmu, materializmu czy determinizmu, a także przed niestabilnością natury ludzkiej, skłonnej raczej do ulegania emocjom i wrażeniom niż do pracy emocjonalnej.
3. ★

   ☆

   

   Kazimierz Morawski

   Walka o język polski w czasach Odrodzenia

   Period: Modernizm Form: Epika Genre: Rozprawa
   This work needs modernisation

   • Read online
   • Download:
     PDFEPUBMOBImoreFB2TXT
     Download a custom PDFless

   Rozprawa Kazimierza Morawskiego, filologa klasycznego i tłumacza dzieł Sofoklesa, a jednocześnie znawcy kultury renesansowej, poświęcona rozwojowi języka polskiego aż do Kochanowskiego włącznie.

   Morawski (1852–1925) był prawdziwym miłośnikiem literatury i sztuki Odrodzenia, czemu daje wyraz w publikowanym tu tekście. Szeroko i dogłębnie zarysowany obraz polskiego piśmiennictwa XVI wieku na tle ówczesnej kultury europejskiej jest efektem starannych studiów i analiz badawczych. Walka o język polski w czasach Odrodzenia to jedna z serii znakomitych rozpraw poświęconych Renesansowi autorstwa tego powszechnie uznanego w swoich czasach za autorytet konsultanta naukowego m.in. powieści historycznych Henryka Sienkiewicza.

All matching works