Wspieraj Wolne Lektury

1. ★

   ☆

   

   Artur Schopenhauer

   Psychologia miłości

   tłum. A.L.

   Period: Romantyzm Form: Epika Genre: Rozprawa

   • Read online
   • Download:
     PDFEPUBMOBImoreFB2TXT
     Download a custom PDFless

   W Psychologii miłości Schopenhauer daje wyraz duchowi swej epoki.

   Dezawuując mity romantyczne i sentymentalną wizję miłości, przedstawia zakochanie i dobór partnerów w związkach miłosnych w kategoriach naturalizmu, z odpowiednią dla XIX wieku dozą mizoginii, jaką zawiera np. twierdzenie, że zdrada u mężczyzn jest rzeczą naturalną, zaś u kobiet - wynaturzeniem.
2. ★

   ☆

   

   Benedykt de Spinoza

   Traktat o poprawie rozumu

   tłum. Ignacy Myślicki

   Period: Barok Form: Epika Genre: Rozprawa

   • Read online
   • Download:
     PDFEPUBMOBImoreFB2TXT
     Download a custom PDFless

   Spinoza, podejmując pracę nad tym krótkim traktatem, postawił sobie za cel utorowanie rozumowi najlepszej drogi do prawdziwej wiedzy. Wiedzy, która daje rozeznanie w naturze świata, w tym również własnej, i pozwala na „nowe urządzenie sobie życia”. Chodzi bowiem Spinozie o to, by zwrócić swoje uczucia ku czemuś, co będzie dawało oparcie i uczuć tych nie zawiedzie; innymi słowy: by uchronić się przed cierpieniem za pomocą pracy intelektu. Ludzie zwykle zwracają swoje pragnienia i działania ku pozyskaniu bogactwa, zaszczytów lub rozkoszy zmysłowej, pisze filozof. Jednakże jedynie „umiłowanie rzeczy wiecznej i nieskończonej nasyca duszę samą tylko radością, ta radość zaś jest wolna od wszelkiego smutku, a tego właśnie należy sobie życzyć i poszukiwać ze wszystkich sił”.

   Subtelne rozważania prowadzą do rozpoznania rodzajów poznania, a przy tym z całą powagą traktują uczuciowość człowieka. Spinozę zasadnie uznaje się za prekursora psychologii.

   Traktat o poprawie rozumu, choć pozostał niedokończony, stanowi właściwie uwerturę do Etyki Spinozy. Wprowadzone tu zostają i określone podstawowe pojęcia, którymi następnie, w obszerniejszym, fundamentalnym swoim dziele, autor rozwija i uszczegóławia. Część tez przeanalizowanych w Traktacie o poprawie rozumu uznaje Spinoza w swoich późniejszych wywodach filozoficznych za już dowiedzione.
3. ★

   ☆

   

   Eliza Orzeszkowa

   O wpływie nauki na rozwój miłosierdzia

   Period: Pozytywizm Form: Epika Genre: Rozprawa
   This work needs modernisation

   • Read online
   • Download:
     PDFEPUBMOBImoreFB2TXT
     Download a custom PDFless

   Publicystyczny tekst Orzeszkowej z roku 1876, a więc stosunkowo wczesny w literackiej biografii autorki, w którym zaprzecza ona stereotypowi, jakoby rozum stanowił w działaniu przeciwieństwo serca.

   Przytaczając fakty historyczne, pisarka pokazuje, w jaki sposób rozwój nauki pozytywnie wpływa na ludzką wrażliwość w postrzeganiu cierpienia i krzywdy bliźniego. Udowadnia nie tylko tezę, że dzięki postępowi i odkryciom nauk przyrodniczych wzrasta społeczne poczucie empatii, lecz również twierdzenie, że to, co intuicyjnie w zakresie moralności odbierane, na skutek osiągnięć badaczy staje się w pełni uświadomione i trwałe.

All matching works