Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)

John Stuart Mill, Poddaństwo kobiet

Pobieranie e-booka

Wybierz wersję dla siebie:

.pdf

Jeśli planujesz wydruk albo lekturę na urządzeniu mobilnym bez dodatkowych aplikacji.

.epub

Uniwersalny format e-booków, obsługiwany przez większość czytników sprzętowych i aplikacji na urządzenia mobilne.

.mobi

Natywny format dla czytnika Amazon Kindle.

Poddaństwo kobiet to jedna z najważniejszych w historii rozpraw na rzecz równego traktowania kobiet. Opublikowana przez angielskiego myśliciela, Johna Stuarta Milla, w roku 1869 książka wywołała burzliwą debatę, dostarczyła ruchowi emancypacyjnemu celnej, uporządkowanej argumentacji, z której wynikały konkretne postulaty: przyznania kobietom praw wyborczych, równego dostępu do nauki, zawodów i urzędów, oparcia prawodawstwa dotyczącego małżeństwa i rodziny na zasadzie równości.

Jak pisze polska tłumaczka we wstępie, Poddaństwo kobiet zawiera „wszystko, co teoretycznie w obronie przedmiotu tego można powiedzieć. Nie znamy dzieła, które by logiczniej, a tym samym bardziej przekonywająco roztrząsało obrany temat (…) praca Milla wcale się nie zestarzała i może się jeszcze długo i skutecznie przyczyniać do wyzwolenia umysłu kobiet z poniżającej niewoli”.

John Stuart Mill omawia nie tylko kwestie, które w XIX i na początku XX wieku stały się kluczowe dla ruchu na rzecz równouprawnienia kobiet. Zwraca uwagę na problem przemocy małżeńskiej, w związku z czym postuluje łatwiejszy dostęp do separacji i rozwodów. Wnikliwie analizuje kwestię tego, „co jest przyrodzone, a co sztuczne w różnicach umysłowych istniejących pomiędzy mężczyzną a kobietą; czy jest istotnie jakaś różnica przyrodzona, albo jaki by się przyrodzony charakter ukazał, gdyby zniesiono wszystkie sztuczne przyczyny powodujące różnice”. Dostrzega przy tym, że na cechy osobowości stereotypowo uważane za naturalnie wrodzone kobietom znaczący wpływ mają zapewne czynniki zewnętrzne: wychowanie i panujący wzorzec kobiecości dogodny dla społeczeństwa męskiej dominacji. Spostrzeżenia Milla o sto lat wyprzedzają rozróżnienie na płeć biologiczną i płeć kulturową, wynikającą z uwarunkowań społecznych.

Swój udział w napisaniu Poddaństwa kobiet miała żona pisarza, Harriett Taylor, działaczka na rzecz praw kobiet i równouprawnienia. To pod jej wpływem Mill zaangażował się w propagowanie praw kobiet i podczas wykonywania mandatu posła w latach 1865–1868 domagał się przyznania praw wyborczych kobietom.

Ta książka jest dostępna dla tysięcy dzieciaków dzięki darowiznom od osób takich jak Ty!

Dorzuć się!

O autorze

John Stuart Mill
Fot. London Stereoscopic Company, domena publiczna, Wikimedia Commons

John Stuart Mill

Ur.
20 maja 1806 w Londynie
Zm.
8 maja 1873 w Awinion
Najważniejsze dzieła:
System logiki dedukcyjnej i indukcyjnej (1843), Zasady ekonomii politycznej (1848), O wolności (1859), O rządzie reprezentacyjnym (1861), Utylitaryzm (1863), Poddaństwo kobiet (1869)

Angielski filozof, politolog i ekonomista, jeden z głównych przedstawicieli empiryzmu i utylitaryzmu, klasyk liberalizmu politycznego.

Urodził się w Londynie jako syn Jamesa Milla, filozofa i ekonomisty, jednego z twórców utylitaryzmu. Wychowawcą i nauczycielem Johna Stuarta Milla był jego ojciec, który poddał syna intensywnej, rygorystycznej edukacji od wczesnego dzieciństwa. W wieku 17 lat Mill rozpoczął pracę w Brytyjskiej Kompanii Wschodnioindyjskiej jako administrator kolonialny, gdzie pracował do czasu przejścia Indii pod bezpośredni nadzór korony brytyjskiej. W 1823 założył Towarzystwo Utylitarystyczne w Londynie.

W roku 1843 opublikował System logiki dedukcyjnej i indukcyjnej, w którym sformułował ważne dla filozofii nauki zasady rozumowania indukcyjnego, znane dziś jako kanony Milla. W 1848 przedstawił Zasady ekonomii politycznej, jeden z najważniejszych XIX-wiecznych podręczników ekonomii politycznej. W dziele O wolności (1859), sztandarowym manifeście liberalizmu, rozpatrywał „charakter i granice władzy, której społeczeństwo ma prawo podporządkować jednostkę”, wysuwał argumenty na rzecz wolności jednostki i wolności słowa.

W 1851 ożenił się z wdową Harriet Taylor (1807–1858), swoją wieloletnią przyjaciółką, działaczką na rzecz praw kobiet, autorką wielu książek, esejów i artykułów. Pod jej wpływem wzmocnił swoje poparcie dla postulatów feminizmu: prawa wyborczego dla kobiet i równouprawnienia. Po śmierci żony Milla zamieszkała z nim i współpracowała jej dorosła córka, Helen Taylor. Opublikowana w roku 1869 książka Milla Poddaństwo kobiet, uzasadniająca postulaty równouprawnienia, zawiera idee opracowane przez niego wspólnie z żoną; część z nich oraz niektóre fragmenty dzieła pochodzą od córki.

Zmarł w 1873 roku. Był wyjątkowo utalentowanym myślicielem, zajmował się szerokim zakresem tematów. Do jego poglądów filozoficznych i społecznych nawiązywało wielu europejskich myślicieli, a jego empiryzm połączony z pozytywizmem stał się ważnym czynnikiem kształtującym poglądy w drugiej połowie XIX w.