Autor: Stefan Żeromski

1. ★

   ☆

   Stefan Żeromski

   Popioły

   

   Epoka: Modernizm Rodzaj: Epika Gatunek: Powieść
   Ten utwór wymaga uwspółcześnienia

   • Pobierz:
     PDFEPUBMOBIwięcej
     Stwórz własny plik PDFmniej

   Popioły (wyd. 1904), owoc studiów nad tekstami źródłowymi przeprowadzonymi przez Żeromskiego podczas jego pracy w bibliotece rapperswilskiej, przedstawia panoramę historyczną od schyłku XVIII wieku do początków wieku XIX, ukazując złożoność tła, na którym kształtowała się nowoczesna świadomość narodowa i nowe społeczeństwo na ziemiach polskich w epoce napoleońskiej.

   Narracja powieści pozwala przyjrzeć się rozmaitości zjawisk kulturowych i obyczajowych, towarzysząc bohaterom reprezentującym różne klasy społeczne: Rafałowi Olbromskiemu z drobnej szlachty sandomierskiej, zamożniejszemu znacznie Krzysztofowi Cedrze („galicyjskiemu hrabiemu”) oraz księciu Gintułtowi, przedstawicielowi magnaterii. Epizodyczna kompozycja utworu przynosi kalejdoskopową różnorodność obrazów. Polowanie, kulig, naznaczone rózgą życie szkolne, okrucieństwo patriarchalnych stosunków rodzinnych, brutalna rzeczywistość wsi pańszczyźnianej, ideały i rytuały loży masońskiej, hulanki i łobuzerstwo towarzystwa z „Pałacu pod Blachą”, bal w eleganckich salonach, wreszcie codzienność żołnierska w działaniach armii Księstwa Warszawskiego i podczas kampanii hiszpańskiej 1808 roku. Rozbudowana refleksja filozoficzno-moralna oraz pogłębiona psychologia postaci, nietypowa dla polskiej powieści historycznej, uwydatnia niejednoznaczność motywacji i decyzji oraz niejednokrotnie sprzeczność między moralnością a czynem (np. gdy heroizm i patriotyczna żarliwość żołnierzy polskich zderzone zostają z ich rolą najeźdźców na San Domingo i w Hiszpanii).

   Popioły miały być pierwszą częścią trylogii, która jednak nie została ukończona. Fragment drugiej z zamierzonych części stanowi Wszystko i nic, zaś ostatnim ogniwem miała być Wierna rzeka, w której występuje syn Rafała Olbromskiego, Hubert, powstaniec 1863 roku. Schyłek życia Olbromskiego i Cedry został przedstawiony przez Żeromskiego w dramacie Turoń.
2. ★

   ☆

   Stefan Żeromski

   Międzymorze

   

   Epoka: Modernizm Rodzaj: Epika Gatunek: Nowela
   Ten utwór wymaga uwspółcześnienia

   • Czytaj online
   • Pobierz:
     PDFEPUBMOBIwięcejFB2TXT
     Stwórz własny plik PDFmniej

   Poemat prozą opiewający niezwykłość nadmorskiej przyrody i życia codziennego. Każda chwila uchwycona z precyzją uważnego obserwatora i oddana w bogactwie metafor, porównań i wyszukanych epitetów.

   Żeromski zasłynął jako autor literatury marynistycznej. Pisał powieści, szkice i opowiadania poświęcone tej tematyce, a nawet przewodniki po Pomorzu. Z każdego wersu poematu „Międzymorze” przebija wielka miłość jaką żywił do Bałtyku, jego krajobrazów i nadmorskiej natury. Specyficzną liryczność języka najlepiej odda fragment utworu: „Twórca dnia, wiekuisty i nigdy nie gasnący ogień niebieski, doskonały krąg żywota, światów i bytów, złote słońce stacza się oto z nieboskłonu. W szkarłat niestrzymany dla oka nabrzmiałej kuli przemienia złoto swojego kręgu, rozciąga kulę w kształt wydłużonego elipsoidu — i w wodach puckich, kędyś naprost królewskiego Rzucewa tonie w rozpłomienionym Małego Morza obszarze”.
3. ★

   ☆

   Stefan Żeromski

   Siłaczka

   

   Epoka: Modernizm Rodzaj: Epika Gatunek: Nowela

   • Czytaj onlineDruk na żądanie z
   • Pobierz:
     PDFEPUBMOBIMP3więcejFB2TXTOgg VorbisDAISY
     Stwórz własny plik PDFmniej

   Siłaczka to jedna z najpopularniejszych nowel autorstwa Stefana Żeromskiego. Opowiada historię lekarza, Pawła Obareckiego, który pracuje w małej wsi, Obrzydłówku.

   Doktor przyjechał do wsi pełen zapału do pracy, gotów walczyć z oszukiwaniem chorych, chciał nieść pomoc wśród najniższych warstw. Jego zapał szybko jednak opadł. Pewnego razu został wezwany do kobiety umierającej na tyfus. Okazało się, że jego pacjentką jest dawna znajoma, Stanisława Bozowska…

   Nowela została wydana po raz pierwszy w 1895 roku w tomie Opowiadania. Podejmuje temat wierności ideałom — w tym wypadku pozytywistycznej pracy u podstaw, pokazuje różne postawy osób podczas konfrontacji z rzeczywistością.

   Stefan Żeromski jest jednym z najsłynniejszych polskich twórców przełomu XIX i XX wieku. W swoich utworach często podejmował tematykę patriotyczną i nie stronił od trudnych tematów społecznych.

   • play
   • pause
   • mute
   • unmute

   • Stefan Żeromski, Siłaczka

     Czyta Jan Peszek, reż. Marcin Cisło

     Dofinansowano ze środków: Akademia Orange.

   Update Required To play the media you will need to either update your browser to a recent version or update your Flash plugin.

Wybrane utwory