Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)

Przekaż 1,5%

Przekaż 1,5% podatku na Wolne Lektury KRS 00000 70056
Ufunduj darmowe książki dla tysięcy dzieciaków.
WIĘCEJ

Benedykt de Spinoza, Etyka

Pobieranie e-booka

Wybierz wersję dla siebie:

.pdf

Jeśli planujesz wydruk albo lekturę na urządzeniu mobilnym bez dodatkowych aplikacji.

.epub

Uniwersalny format e-booków, obsługiwany przez większość czytników sprzętowych i aplikacji na urządzenia mobilne.

.mobi

Natywny format dla czytnika Amazon Kindle.

Etyka w porządku geometrycznym dowiedziona (Ethica ordine geometrico demonstrata) stanowi fundamentalne dzieło Spinozy. Holenderski filozof wyłożył tu subtelną, posiadającą wyraźnie mistyczne korzenie, wizję wszechświata jako rzeczywistości zawierającej się i rozwijającej wewnątrz istoty boskiej i przez samo to znajdującej w bóstwie uzasadnienie oraz sensowność. Stosując porządek wywodu wzorujący się na sposobie prowadzenia rozumowania zapoczątkowany przez Euklidesa, Spinoza podejmuje wysiłek stworzenia filozoficznego, bezpiecznego schronienia przed wyzwaniami ideowymi swego czasu: ze strony racjonalizmu, materializmu czy determinizmu, a także przed niestabilnością natury ludzkiej, skłonnej raczej do ulegania emocjom i wrażeniom niż do pracy emocjonalnej.

Ta książka jest dostępna dla tysięcy dzieciaków dzięki darowiznom od osób takich jak Ty!

Dorzuć się!

O autorze

Benedykt de Spinoza

Ur.
24 listopada 1632 w Amsterdamie
Zm.
21 lutego 1677 w Hadze
Najważniejsze dzieła:
Etyka w porządku geometrycznym dowiedziona (1677), Traktat o poprawie rozumu, Traktat teologiczno-polityczny (1670)

Filozof holenderski. Urodził się jako Baruch de Spinoza w rodzinie żydowskich uchodźców, którzy uszli przed prześladowaniami marranów w Portugalii. Z racji pochodzenia i rodzinnych perypetii oraz wrodzonych zdolności Spinoza był poliglotą: znał holenderski, hebrajski, portugalski i hiszpański, obowiązkową wówczas dla parających się nauką łacinę, a także włoski i francuski. Zajmowała go również matematyka, zwłaszcza geometria, i optyka (wyrób szkieł optycznych stanowił zresztą źródło jego utrzymania aż do końca życia). Pierwsza publikacja naukowa Spinozy dotyczyła gramatyki języka hebrajskiego. Wkrótce zwrócił się ku filozofii, wydając najpierw usystematyzowany przez siebie wykład systemu kartezjańskiego (Zasady filozofii Kartezjusza w porządku geometrycznym wywiedzione, 1663), a następnie Traktat teologiczno-polityczny (1670), który zarówno przyniósł mu sławę, jak również przysporzył kłopotów. Traktat trafił na indeks ksiąg zakazanych kościoła katolickiego oraz skonfliktował autora z własną gminą wyznaniową, a nieugięta postawa filozofa doprowadziła do jego ekskomuniki z synagogi w 1656 r. (do końca życia pozostał bezwyznaniowcem; od tego momentu przyjął imię Benedictus).

Kręgi religijne zarzucały Spinozie panteizm i zaprzeczenie idei Boga osobowego (utożsamienie Boga i natury, Bóg jako substancja stanowiąca tworzywo świata) oraz relatywizm moralny (nie ma rzeczy bezwzględnie złych i bezwzględnie dobrych, przyjmują którąś z tych postaci tylko w relacji do konkretnego człowieka czy relacji między ludźmi). Teologowie nie mogli się także pogodzić z jego poglądami na temat duszy: uznawał ją za substancję materialną i przyznawał jakąś jej postać każdemu żywemu stworzeniu. Z drugiej strony oparcie w jego filozofii znalazł wkrótce humanistyczny odłam judaizmu, a w romantyzmie, w związku popularną wówczas teorią Natury zyskał sporą popularność. Z powodu zatargu z teologami Spinoza musiał opuścić Amsterdam, nie udało mu się dłużej zagrzać miejsca w małej miejscowości, gdzie był szykanowany z powodu „bezbożności”, ostatecznie w 1659 r. osiadł na stałe w Hadze, gdzie zmarł 18 lat później na gruźlicę. Choć nie przyznawał racji swoim krytykom, nie chciał zaostrzać konfliktu ideowego: odrzucił m.in. propozycję objęcia katedry filozofii na uniwersytecie w Heidelbergu (warunkiem była deklaracja, że nie będzie głosił treści antyreligijnych), utrzymywał jednak korespondencyjny kontakt z gronem swoich uczniów; większość jego dzieł została opublikowana pośmiertnie w tomie Opera Posthuma.

Motywy występujące w tym utworze Wszystkie motywy