Potrzebujemy Twojej pomocy!
Na stałe wspiera nas 380 czytelników i czytelniczek.
Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 1000 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?
Footnotes
By first letter: all | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
By type: all | Wolne Lektury editorial footnotes | source editorial footnotes
By qualifier: all | angielski, angielskie | arabski | architektura | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | dawne | dziecięcy | francuski | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | medyczne | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | potocznie | przenośnie | przestarzałe | regionalne | religijny, religioznawstwo | rosyjski | rzadki | staropolskie | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | żeglarskie
By language: all | polski
141 footnotes found
baczenie (starop.) — rozum, rozsądek. [przypis redakcyjny]
baczenie (starop.) — rozwaga, uwaga, czujność. [przypis edytorski]
baczenie (starop.) — tu: rozum. [przypis edytorski]
baczenie (starop.) — uwaga, rozwaga; z baczeniem: rozważnie, czujnie. [przypis edytorski]
baczny (starop.) — uważny, rozumny. [przypis edytorski]
baczyć (starop.; 1 os. lm: baczym) — dostrzegać. [przypis redakcyjny]
bada i umysł (starop.) — bada nawet umysł. [przypis edytorski]
bajać (starop.) — opowiadać baśnie, zmyślać. [przypis edytorski]
bał się w swych ludziach iakiey wielkiey szkody (starop.) — bał się, że jego ludzie doznają jakiejś wielkiej szkody (krzywdy, uszczerbku). [przypis edytorski]
bałwany (starop.) — bałwanami; falami. [przypis edytorski]
bałwany (starop.) — bożki pogańskie; tu: niechrześcijańska religia. [przypis edytorski]
barwa (starop.) — sukno, mundur. [przypis redakcyjny]
barwierz (starop.) — balwierz, golarz; felczer. [przypis edytorski]
barziej (starop.) — bardziej. [przypis redakcyjny]
barzoście to śmieli (starop.) — bardzo jesteście śmiali (grzecznościowa forma lm.; bardzo jesteś śmiały). [przypis edytorski]
barzo (starop.) — bardzo. [przypis edytorski]
barzo (starop.) — bardzo. [przypis edytorski]
bawełnica (starop.) — suknia lub materia bawełniana; bawełnice, dziś popr. D.lp r.ż.: bawełnicy. [przypis redakcyjny]
bawełnica (starop.) — suknia lub materia bawełniana. [przypis redakcyjny]
bawełnica (starop.) — suknia lub materia bawełniana. [przypis redakcyjny]
bawić się czym (starop.) — zajmować się czym. [przypis edytorski]
bawić się gdzie (starop.) — przebywać gdzie. [przypis edytorski]
bawić się (starop.) — tu: zwlekać. [przypis edytorski]
bawić się (starop.) — zajmować się czym; tu: zwlekać. [przypis edytorski]
bawić się (starop.) — zwlekać. [przypis edytorski]
będą winni (starop.) — będą mieli powinność. [przypis edytorski]
będzieć pomocna (starop.) — skrót od: będzie ci pomocna. [przypis edytorski]
będzie przykładem inszem (starop.) — będzie przykładem dla innych. [przypis edytorski]
będziewa oba (starop.) — będziemy oboje. [przypis edytorski]
beło (…) opatrzono (starop.) — konstrukcja daw. czasu zaprzeszłego, wyrażającego czynność wcześniejszą od pozostałych czynności i stanów zapisanych w czasie przeszłym prostym; znaczenie: opatrzono wcześniej (uprzednio, kiedyś itp.). [przypis edytorski]
beł za więźnia wiedziony (starop.) — był prowadzony jako więzień (w charakterze więźnia). [przypis edytorski]
beli (starop.) — zamiast „byli”, podobnie „beł”, „beła”, „beło” itd., formy te występują w pierwszym wydaniu od czasu do czasu, na przemian z formami zwykłymi. [przypis redakcyjny]
bespieczne słowa (starop.) — śmiałe słowa; [wypowiedziane bez zachowania pieczy, tj. uwagi, ostrożności; red. WL]. [przypis redakcyjny]
bespiecznie (starop.) — bezpiecznie; tu: nie zachowując pieczy, nieostrożnie, zuchwale. [przypis edytorski]
bez braku* (starop.) — bez wyboru, bez wyjątku. [przypis redakcyjny]
bez chyby (starop.) — niechybnie; na pewno. [przypis edytorski]
bezecny (starop.) — nic niewarty. [przypis edytorski]
bezkrewny (starop.) — bez krwi. [przypis redakcyjny]
bezpiecznie (starop.) — tu: nieostrożnie, niebacznie. [przypis redakcyjny]
bezpiecznie (starop.) — [tu:] śmiało. [przypis redakcyjny]
bezpiecznym sercem (starop.) — z sercem wolnym od obaw, z poczuciem bezpieczeństwa. [przypis redakcyjny]
bezpieczny (starop.) — pewny. [przypis redakcyjny]
bezpieczny (starop.) — tu: pewny. [przypis redakcyjny]
bez przygany (starop.) — nienagannie. [przypis edytorski]
bez wstrętu (starop.) — bez przeszkód. [przypis edytorski]
Biadaż mnie na cię (starop.) — biada mi z tobą. [przypis redakcyjny]
białągłową (starop.) — dziś (przestarz.): białogłową; tj. kobietą; daw. obie części składowe słowa odmieniały się (por. np. dzisiejsze: Białystok, do Białegostoku itd.). [przypis edytorski]
białagłowa (starop.) — dziś: białogłowa; kobieta; daw. obie części składowe słowa odmieniały się (por. np. dzisiejsze: Białystok, do Białegostoku itd.). [przypis edytorski]
białagłowa (starop.) — kobieta. [przypis edytorski]
biała płeć (starop.) — białogłowy; kobiety. [przypis edytorski]
białejgłowy (starop.) — dziś przestarz.: białogłowy, tj. kobiety; daw. obie części składowe słowa odmieniały się (por. np. dzisiejsze: Białystok, do Białegostoku itd.). [przypis edytorski]
białogłowski (starop.) — kobiecy. [przypis edytorski]
bić je będziecie (starop.) — pobijecie ich. [przypis edytorski]
bić się z wałami (starop.) — bić się z falami; właśc.: być narażonym na uderzenia fal. [przypis edytorski]
biedzić się (starop.) — trudzić się, męczyć się, trapić się. [przypis edytorski]
biegłe [lata] (starop.) — bieżące. [przypis redakcyjny]
biegłość (starop.) — umiejętność, znajomość rzeczy, wprawa. [przypis edytorski]
biegun (starop.) — włóczęga, tułacz. [przypis redakcyjny]
bierząc (starop.) — forma imiesłowowa: biorąc. [przypis edytorski]
bierzę od ciebie (starop.) — odchodzę od ciebie; bierzyć: brać się, zbierać się wyruszać (w drogę). [przypis edytorski]
bieżąc (starop.) — idąc, zmierzając, dążąc. [przypis edytorski]
bieżał (starop.) — 3.os.lp r.m. cz. przesz. od bieżyć; dziś: podążał, zdążał, szedł, nadjeżdżał. [przypis edytorski]
bieżeć a. bieżyć (starop.) — iść, jechać, zdążać. [przypis edytorski]
bieżyć (starop.) — iść, podążać; bieżemy: forma 2.os. lm, idziemy. [przypis edytorski]
bieży, co żywo (starop.) — idzie, kto żyw; w znaczeniu: wszyscy idą, zdążają. [przypis edytorski]
bieży (starop.) — forma 3.os.lp; znaczenie: podąża, zmierza, idzie. [przypis edytorski]
binda (starop.) — temblak; [także: wstęga, opaska; red. WL]. [przypis redakcyjny]
bindasz (starop.) — męski członek. [przypis edytorski]
bisurmanie (starop.) — muzułmanie. [przypis edytorski]
błądzić na skazaniu (starop.) — wydawać błędny sąd, wydawać nieprawidłowy wyrok. [przypis edytorski]
błagać kogo (starop.) — [tu:] miękczyć, uśmierzać. [przypis redakcyjny]
błagać kogo (starop.) — tu: przebłagiwać kogo a. co. [przypis edytorski]
błagać (starop.) — tu: przebłagiwać. [przypis edytorski]
błędne roty (starop.) — oddziały koczownicze. [przypis redakcyjny]
błędni (starop.) — błądzący; tu: koczowniczy. [przypis edytorski]
błędny (starop.) — tu: błądzący (w ciemności). [przypis edytorski]
błędny (starop.) — tu: zbłąkany; błądzący, zagubiony. [przypis edytorski]
błędny (starop.) — tu: zmieniający się, zmienny. [przypis edytorski]
błędy (starop.) — błądzenie, błąkanie. [przypis redakcyjny]
błędy (starop.) — głupstwa, sprawy niewarte zachodu. [przypis redakcyjny]
blachem (starop.) — dziś r.ż. w formie N.lp: (pod) blachą; tu: pod zbroją. [przypis edytorski]
blach (starop.) — dziś r.ż.: blacha. [przypis edytorski]
Bóg tak chce mieć (starop.) — taka jest wola Boga. [przypis edytorski]
Bodaj ci złe dni (starop.) — Bodaj (pierwotne: „Bóg daj”) ci się źle powodziło! [przypis redakcyjny]
bodajżebych (starop.) — pochodzi od: Bóg daj, żebym, czyli: daj Boże, żebym. [przypis redakcyjny]
Boga dla (starop.) — dla Boga; z powodu Boga, ze względu na przykazania pobożności. [przypis edytorski]
Bogiem sławiena (starop.) — umiłowana przez Boga. [przypis edytorski]
bojce (starop.) — bodźce. [przypis edytorski]
bojce (starop.) — bodźce. [przypis redakcyjny]
boskali sprawa, ludzkali to była (starop.) — konstrukcja z partykułą -li; znaczenie: czy była to boska czy ludzka sprawa. [przypis edytorski]
Bożeć pośli (starop.) — niech ci Bóg ześle. [przypis redakcyjny]
bożyc (starop.) — syn boży. [przypis edytorski]
brać się do czego (starop.) — tu: uciekać się do czego (miłosierdzia); odwoływać się do czego. [przypis edytorski]
brać się do (starop.) — tu: wybierać się do (jednej ziemie: pewnego kraju). [przypis edytorski]
bracia miła (starop.) — miła braci; forma wołacza od rzeczownika zbiorowego r.ż. brać. [przypis edytorski]
brak (starop.) — wybór. [przypis redakcyjny]
broić (starop.) — dokazywać; szaleć, wściekać się. [przypis edytorski]
broić (starop.) — tu: dokazywać; także: szaleć, wściekać się (broić się). [przypis edytorski]
brona (starop.) — brama. [przypis edytorski]
budowny (starop.) — okazały, pięknie zbudowany. [przypis redakcyjny]
Loading