Dzisiaj aż 13,496 dzieciaków dzięki wsparciu osób takich jak Ty znajdzie darmowe książki na Wolnych Lekturach.
Dołącz do Przyjaciół Wolnych Lektur i zapewnij darmowy dostęp do książek milionom uczennic i uczniów dzisiaj i każdego dnia!
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | dawne | francuski | grecki | gwara, gwarowe | hiszpański | łacina, łacińskie | liczba mnoga | mitologia grecka | niemiecki | potocznie | przenośnie | przestarzałe | przysłówek | regionalne | rosyjski | staropolskie | turecki | ukraiński | węgierski | włoski
Według języka: wszystkie | English | français | lietuvių | polski
Znaleziono 2332 przypisów.
skąd człowiek nigdy nie wychodzi żywy — Poznanie swojego błędu lub grzechu wstecz zwraca myśl naszą na błędną drogę, jaką przebiegliśmy. Błąd lub grzech jest tym fatalnym przejściem, z którego nie wychodzi żaden człowiek żyjący. [przypis redakcyjny]
skądeś ty bezpieczny — stąd, skąd nie spodziewasz się niebezpieczeństwa. [przypis redakcyjny]
Skąd i kto jesteś? On odrzekł wodzowi — Cień tu mówiący nazywał się Ciampolo, historię życia swojego sam opowiada. [przypis redakcyjny]
Skąd imię Zofijówki i dlaczego słynie — W tym wierszu zawarta jest treść poematu. Bóg miłości rozkazuje Potockiemu założyć ogród i nazwać go imieniem Zofii („skąd imię”). Dalej następuje opis piękności ogrodu — „dlaczego”, dla których „słynie”. [przypis redakcyjny]
skąd spadli dwaj Maksymilanowie — co się nie udało obu Maksymilianom (I i II.). [przypis redakcyjny]
Skąd widać było dwa białe miesiące — księżyc i jego odbicie w morzu. [przypis redakcyjny]
skąpa prządka — parka, jedna z trzech mitologicznych bogiń przeznaczenia (Atropos, Kloto, Lachesis), przędących nić ludzkiego życia i arbitralnie decydujących o ludzkim życiu i śmierci. [przypis redakcyjny]
skąpe (…) sztychy — [tu:] słabe sztychy. [przypis redakcyjny]
skąpstwo — tu: chodzi raczej o prostotę, poskąpienie wymyślności, brak popisów rzemiosła i sztuki zdobniczej. [przypis redakcyjny]
skała Leukacie podobna / Na której (…) Lekarstwa długiej męce amanci szukali — Leukas, przylądek spadzisty nad Morzem Jońskim, sławny zgonem wielu kochanków, którzy z owej skały rzucali się w morze, szukając lekarstwa niewzajemnej miłości. Sławna Safo podobnym sposobem życie zakończyła. [przypis redakcyjny]
skałka — płaski kamyk nadbrzeżny, umiejętnie rzucony odbija się kilkakroć od powierzchni wody. [przypis redakcyjny]
skałotocz-palczak — porównanie to nasunęła Żeromskiemu prawdopodobnie nowela A. Sygietyńskiego pod tym tytułem (1895). [przypis redakcyjny]
skałuba (daw.) — otwór, dziura. [przypis redakcyjny]
skałuba (daw.) — szczelina. [przypis redakcyjny]
skałuba (daw.) — szpara. [przypis redakcyjny]
skałubina (daw.) — otwór, dziura. [przypis redakcyjny]
skalny olej — ropa naftowa. [przypis redakcyjny]
Skamander — rzeka pod Troją. [przypis redakcyjny]
skamiał (daw.) — skamieniał. [przypis redakcyjny]
skamięniała (starop.) — skamieniała. [przypis redakcyjny]
Skamieniałą z bólu (…) starego druha — Akapit ten, wtrącony do oryginalnego zakończenia, stanowi „zastępnik” treści pominiętej części rozdz. 37 i jest tworem własnym tłumaczki, Emilii Więcławskiej; u Conrada nie ma zdania w tym brzmieniu. [przypis redakcyjny]
Skanderborg — miasto na pd.-zach. od Aarhusen, położone nad jeziorem o tej samej nazwie. [przypis redakcyjny]
skaraskać (daw.) — pozbyć. [przypis redakcyjny]
Skarbek opowiada — Franciszek hr. Skarbek, Królestwo Polskie od epoki początku swego do rewolucji listopadowej, Poznań (1877) I, s. 187. [przypis redakcyjny]
Skarbiec mój — Brunetto zostawił dwa dzieła: pierwsze (Il Tesoro) Skarbiec, a drugie (Il Tesoreto) Skarbczyk; pierwsze prozą, a drugie wierszem pisane. [przypis redakcyjny]
skarbnik — staroświecki pakowny wóz podróżny. [przypis redakcyjny]
skarbnik — wg legend górniczych: duch strzegący kopalni. [przypis redakcyjny]
skarbnik — wóz do przewozu skarbu, rzeczy, wielki i kryty. [przypis redakcyjny]
skarga Jana Gniewosza, wuja i opiekuna trzech sióstr: Krystyny, Elżbiety i Heleny Kochanowskich po Mikołaju Kochanowskim z Czarnolasu (…) — [por.] ks. Gacki: O rodzinie Jana Kochanowskiego, s. 105. [przypis redakcyjny]
skarpa — tu: rów. [przypis redakcyjny]
skarpy — tu: wertepy. [przypis redakcyjny]
skarucha (daw.) — kora. [przypis redakcyjny]
Skarżyć się udami — wyrażenie być może niezwyczajne, ale tu śmiało i stosownie do gwałtownej boleści i położenia cierpiącego przez poetę użyte. [przypis redakcyjny]
skasowawszy — unieważniwszy, zniósłszy. [przypis redakcyjny]
skaźcą jest (starop.) — [jest] zepsuciem, zniszczeniem. [przypis redakcyjny]
skaźca (daw.) — gwałciciel, łamca. [przypis redakcyjny]
skaźca — niszczyciel. [przypis redakcyjny]
skaźca (starop.) — pogromca, niszczyciel. [przypis redakcyjny]
skaźca — zguba. [przypis redakcyjny]
skażenie (starop.) — zaćmienie. [przypis redakcyjny]
Skażyte ditki, wże je Demianiwka (ukr.) — powiedzcie, dzieci, to już Demianówka? [przypis redakcyjny]
skaza (daw.) — [tu:] spustoszenie, szkoda. [przypis redakcyjny]
skaza (starop.) — szkoda, ruina. [przypis redakcyjny]
skazca a. skaźca (starop.) — ten co gubi, uwodzi. [przypis redakcyjny]
skazę tego grzechu, za który Cezar (…) zwany był: „Królową” — Gdy Cezar jako tryumfator powrócił z Galii, mówi Swetoniusz, blaskiem zwycięstw swoich nie mógł zatrzeć w pamięci spółczesnych błędów swojej młodości. Żołnierze jego śpiewali o nim w obozach szydzące zeń słowa następnej piosenki: Gallias Caesar subegit, Nicomedes Caesarem [przypis redakcyjny]
skępstwo — skąpstwo. [przypis redakcyjny]
ske la fam we — to, czego chce kobieta; tu w pisowni naśladującej niepoprawną wymowę. [przypis redakcyjny]
Skierniewice — miasto powiatowe i węzeł kolejowy, 66 km na południowy zachód od Warszawy. [przypis redakcyjny]
Skimborowiczowa, Zabłocka, Kazia — Anna Skimborowiczowa, Wincenta Zabłocka, Kazimiera Ziemięcka, trzy „entuzjastki”, dawne i serdeczne przyjaciółki Żmichowskiej, scharakteryzowane przez nią we wstępie do Poganki. [przypis redakcyjny]
skir — rak. [przypis redakcyjny]
składać (daw.) — ustępować. [przypis redakcyjny]
składać się (daw.) — bronić się. [przypis redakcyjny]
Składają (…) hartowną — [Wergilusz, Eneida, VIII,] tłumaczenie Franciszka Wężyka, Kraków 1882, s. 211. [przypis redakcyjny]
składała pszczółka na wiatr — Zdanie eliptyczne. Domyślnie: pszczółka zrzucała winę na wiatr. [przypis redakcyjny]
Składa sam z swej osoby sąd — sąd konfederacki, w którym Poniński zasiadał jako marszałek; Reytan oskarżony był o zakłócenie pokoju publicznego i ogłoszony jako nieprzyjaciel Ojczyzny. [przypis redakcyjny]
skład — budowa. [przypis redakcyjny]
skład herbaty Nowickiego — handel win zagranicznych i towarów kolonialnych Wł.F. Nowickiego przy ul. Miodowej. (Starszy subiekt w sklepie Nowickiego, Bolesław Morski, był podobno pierwowzorem Rzeckiego). [przypis redakcyjny]
składowe — opłata za przechowanie towaru na składzie. [przypis redakcyjny]
skłaść (forma starop.) — złożyć. [przypis redakcyjny]
skłonić wodze (starop.) — skierować za pomocą wodzy (cugli) konia. [przypis redakcyjny]
sklęsnąć (starop.) — uszczuplić [się]. [przypis redakcyjny]
sklep* (daw.) — sklepienie. [przypis redakcyjny]
sklepisko — sklepiona piwnica. [przypis redakcyjny]
sklep niebieski (daw.) — sklepienie nieba, firmament. [przypis redakcyjny]
sklep norymberski — od miasta Norymberga: sklep z drobnymi wyrobami do użytku domowego. [przypis redakcyjny]
sklep (starop.) — piwnica. [przypis redakcyjny]
sklep zjednoczony (starop.) — sklepienie nad głowami z tarcz utworzone (testudo). [przypis redakcyjny]
skórę — w wyd. mylnie: kurę. [przypis redakcyjny]
skobelek — pręt żelazny zgięty. [przypis redakcyjny]
skofia (daw.) — obsada kity, rurka stalowa, w której tkwi kita. [przypis redakcyjny]
skofia (daw.) — pukiel, czepiec, pokrowiec. [przypis redakcyjny]
skofia (daw.) — pukiel; tu dla rytmu czytamy na trzy sylaby. [przypis redakcyjny]
skofia — obsada kity, rurka stalowa, w której tkwi kita. [przypis redakcyjny]
skofia — pukiel (tu dla rytmu czytamy na 3 sylaby). [przypis redakcyjny]
skołoźrywy (daw.) — rychły. [przypis redakcyjny]
skołoźrywy (daw.) — wcześnie dojrzały. [przypis redakcyjny]
skomlą — w rękopisie: skumlą. [przypis redakcyjny]
skomon (zgniecienie) i smoła — wyrażenia pogardliwe: hałastra, czerń itp. [przypis redakcyjny]
skomosić (daw.) — rozigrać, rozbujać. [przypis redakcyjny]
skończoność jest w rzeczywistości częściowym zaprzeczeniem, nieskończoność zaś bezwzględnym potwierdzeniem istnienia jakiejkolwiek natury — Por. List 50 § 4. [przypis redakcyjny]
Skończyły orła figurę rysować (…) światłem w niebie świętem — Z tego obrazu orła wnosi poeta, że gwiazda, czyli sfera jowiszowa, według poprzednio rozwiniętego systemu, od Boga nadane ma przeznaczenie, przymiotem swojej siły i swego pośredniego wpływu rozwijać na ziemi sprawiedliwość. [przypis redakcyjny]
Skończywszy. [przypis redakcyjny]
skonfundować się (z łac.) — zmieszać się, stropić się. [przypis redakcyjny]
skonfundować się — zmieszać się. [przypis redakcyjny]
skonfundować — upokorzyć. [przypis redakcyjny]
skoniurowany (łac.) — sprzysiężony. [przypis redakcyjny]
skonkludowanej — zakończonej, zamkniętej. [przypis redakcyjny]
skonwinkować (z łac.) — przekonać. [przypis redakcyjny]
skonwinkować (z łac.) — przekonać, zjednać. [przypis redakcyjny]
Skopas — słynny rzeźbiarz gr., żyjący na przełomie IV i III w. p.n.e.; mylnie przypisywano mu autorstwo posągu Afrodyty, znalezionego na wyspie Milo (tzw. Wenus z Milo). [przypis redakcyjny]
Skoraszewski — Michał Władysław Skoraszewski. [przypis redakcyjny]
Skoro, chłopci, skoro! Diakujem, pane (z ukr.) — Szybko, chłopcy, szybko! Dziękujemy, panie. [przypis redakcyjny]
skorochód — szybki bieg. [przypis redakcyjny]
Skoro dom mój uczciło takie lube goście — to goście (gościę?), niby archaizm, dowolnie jednak wymyślony przez poetę. [przypis redakcyjny]
Skoro Frankowie opuścili swój kraj, kazali ułożyć — Patrzcie wstęp do prawa salickiego. P. de Leibnitz powiada w swoim traktacie o początku Franków, że to prawo sporządzono przed panowaniem Klodwiga, ale to nie mogło być wcześniej, niż Frankowie opuścili Germanię; nie rozumieli wówczas języka łacińskiego. [przypis redakcyjny]
Skoro mi szczęśliw wrócisz, mą harfę nastroję — Podobnie w Korsarzu (I, 14) Byrona obiecuje Medora Konradowi: «or my guitar, which still thou lov'st to hear, shall soothe or lull. [przypis redakcyjny]
„skorupa”, w której „pływa jakiś płaz”: — aluzja do tekstu Ody do młodości Mickiewicza: „Patrz, jak nad jej wody trupie Wzbił się jakiś płaz w skorupie”. [przypis redakcyjny]
skosztować się z kimś (daw.) — spróbować, zmierzyć się z kimś. [przypis redakcyjny]
skotopas (daw.) — pastuchów. [przypis redakcyjny]
skotopas (daw.) — pastuch. [przypis redakcyjny]