Dzisiaj aż 13,496 dzieciaków dzięki wsparciu osób takich jak Ty znajdzie darmowe książki na Wolnych Lekturach.
Dołącz do Przyjaciół Wolnych Lektur i zapewnij darmowy dostęp do książek milionom uczennic i uczniów dzisiaj i każdego dnia!

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | architektura | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | dawne | filozoficzny | francuski | geologia | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | łacina, łacińskie | medyczne | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | portugalski | pospolity | potocznie | przestarzałe | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rzadki | staropolskie | starożytny | turecki | ukraiński | włoski | wojskowy | wulgarne | zdrobnienie

Według języka: wszystkie | English | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 6162 przypisów.

od strony morza nie dojedzie żaden statek — właśc. popr.: (…) nie dopłynie (…) statek. [przypis edytorski]

odstrychnąć się (daw.) — tu: oddalić się, zerwać a. ochłodzić stosunki. [przypis edytorski]

odstrychnienie się — tu: odcięcie się, odłączenie się. [przypis edytorski]

odstrzelona — odłączona, odseparowana. [przypis edytorski]

odsyłając mi — tysiąc franków, posłanych Orpiszewskiemu. [przypis redakcyjny]

Odsyłam zgorszonego czytelnika do książki G. Sorela Les illusions du progrés i do I rozdziału znakomitego małego podręcznika Vilfreda Pareto Di Economica politica, Milano 1906 — wreszcie do pism Al. Herzena, który kiedyś zajmie pośród wszechświatowych klasyków miejsce tuż obok Montaigne'a. [przypis redakcyjny]

odszczepieństwem od wielkich tradycji kultury niemieckiej, od wielkiej uniwersalistycznej misji narodu — Fr. Foerster, Politische Ethik u. Politische Pädagogik, 1920, s. 257–355, M. Zdziechowski; op. cit., s. 110–111. [przypis autorski]

Odszedł leniwo, niestety, po czasie — Wąż, który był złodziejem za życia, zranił w okolicy pępka innego złodzieja, który się zjawił w ludzkiej postaci. Gdy wąż upadł, z jego pyska i z rany ukąszonego bucha dym, zamieniają obydwa swe postacie, członek po członku, człowiek („grzesznik”) staje się wężem, wąż („gad”) człowiekiem. [przypis redakcyjny]

odszedł z tym przekonaniem, że jest mędrszy — Jakob Burckbardt Griechische Kulturgeschichte III, str. 380–384. Tą nieustanną krytyką, zawsze bezwzględną, często brutalną (Laches), uprawianą z artystami, uczonymi lub zwykłymi śmiertelnikami, z ojcami rodzin wobec synów, młodzików zuchwałych, których „uświadamia” — a którzy przy lada okazji wybuchają śmiechem na widok zakłopotania starszych osób, sprawił Sokrates, że „wszystko, co żyło, uciekało na cztery strony świata, gdy go tylko ujrzano gdzieś na rogu ulicy; ostatecznie oburzył wszystkich: uczonych, artystów, kapłanów, prawdziwych demokratów, którzy mu nie mogli przebaczyć, że na czele oligarchii stali jego uczniowie, wreszcie patriotów starego pokroju, zaciekłych nieprzyjaciół sofistyki”. Chmury powstały właśnie w czasie, kiedy ta nienawiść była powszechna. Zaznaczyć tu należy, że Hellenowie byli niezmiernie ambitni i wrażliwi na formę dyskusji, były wypadki, że sofista, pokonany i zawstydzony wobec publiczności, szedł do domu, pisał odpowiedź i obronę swej tezy i… popełniał samobójstwo. Już jeden z uczniów Pitagorasa, urażony surowym słowem mistrza, odebrał sobie życie. Diogenes Laertios, II, 11, 1; Plutarch, De adulatione et amico c. 32. [przypis tłumacza]

odszedszy (starop. forma) — odszedłszy. [przypis edytorski]

Od Szwajcarów — aluzja do popularyzujących się coraz bardziej, a często wypaczanych koncepcji filozoficznych Rousseau pochodzącego z Genewy. [przypis redakcyjny]

od szyje — dziś D.lp: szyi. [przypis edytorski]

odtądem była zafrasowaną (starop.) — konstrukcja z przestawną końcówką czasownika; inaczej: odtąd byłam zafrasowana. [przypis edytorski]

odtąd stało się „Życie” tym, czym być powinno — po oświadczeniu Daszyńskiej, że wycofuje się z Redakcji „Życia”, zmienia ono podtytuł z „Tygodnik Ilustrowany Społeczno-polit. i Naukowy” na „Tygodnik Ilustrowany Literacko-artystyczny”. [przypis edytorski]

od Tankreda naycięższy mężnego Wziął raz, który tam (…) przypadł (starop.) — tj. otrzymał najcięższy cios od mężnego Tankreda, który tam się znalazł (by bić się z Argantem). [przypis edytorski]

od Tatar — dziś popr. forma D. lm: od Tatarów. [przypis redakcyjny]

odtęschnieć (daw.) — przestać tęsknieć. [przypis edytorski]

od tego czasu nie wytworzyła ludzkość żadnego nowego typu sztuki teatralnej (…) wszystko to stworzył geniusz kultury helleńskiej — opera i operetka jest tylko odmianą tragedii, dramatu satyrowego lub komedii greckiej. [przypis tłumacza]

od tego (…) i rymu nie masz (starop.) — wypowiedzieć nie można. [przypis redakcyjny]

od tego piekła zwierzęcej formy — Sny pierwszych ras były zwycięstwem w formach zwierząt: tak sen Faraona, następnie Romulusa-Gedymina. [przypis autorski]

od tego świata wznosi się ona ku najwyższej umysłowości, albo jako ku zasadzie wszelkiego przyrodzonego, albo wszelkiego moralnego ładu i doskonałości. W pierwszym razie zwie się fizyko-teologią, w drugim teologią moralną — nie zaś moralnością teologiczną, bo ta zawiera prawa moralne, nakazujące przyjąć istnienie najwyższego rządcy świata; gdy tymczasem teologia moralna jest przeświadczeniem o bycie najwyższego jestestwa, opartym na prawach moralnych. [przypis autorski]

od tej, która się wspólnie z nim rzemiosłem opiekuje — mowa o siostrze Hefajstosa, Atenie, bogini mądrości, rękodzieła i sprawiedliwej wojny. [przypis edytorski]

od tej małej wioski nazwali Moskale cały kraj Sybirem — pochodzenie nazwy „Syberia” jest niejasne i niepewne. [przypis edytorski]

od tej pory kąt owej topieli nazwano Morzem Jońskim — nazwę Morza Jońskiego wywodzi się tu od imienia Io. [przypis edytorski]

od tejże doby (daw.) — od tego momentu. [przypis edytorski]

Od tłumacza — wstęp tłumacza odnosi się do całego zbioru opowiadań, który otwiera Kuratela, a obejmującego również następujące tytuły: Facino Cane, Sarrasine, Piotr Grassou, Z. Marcas, Granatka, Poronienie. [przypis edytorski]

Odtoczę im od czopa, zastąpię od spasi! — por. VIII 117, przeszkodzę im. [przypis redakcyjny]

odtoczyć od czopu (daw., pot.) — dać się we znaki, wet za wet oddać, jak IX, 270. [przypis redakcyjny]

odtrącając list jak plugawy owad — dziś z D.: (…) jak plugawego owada. [przypis edytorski]

Odtrącenie z racji niepłodności żony może mieć miejsce jedynie w razie jednożeństwa — To nie znaczy, aby odtrącenie z powodu bezpłodności było dozwolone u chrześcijan. [przypis autorski]

Od Tracji zadął wicher — z północy. [przypis redakcyjny]

od Trafalgar Square aż do South Kensington — dzielnica South Kensington znajduje się ok. 4 km na zachód od placu Trafalgar. [przypis edytorski]

od trafunku (przestarz.) — na wszelki wypadek, gdyby coś się przytrafiło. [przypis edytorski]

od Troentu aż do Izauryna — marchia Ankońska. [przypis redakcyjny]

od tryumfalnej wiary w nieskończone siły człowieka do dzisiejszego stanu, który autor nazywa prebolszewizmem — por. Gonzague de Reynold, op. cit., s. 438. [przypis autorski]

od — tu: przez; napisane od profesora: napisane przez profesora. [przypis edytorski]

od — tu: przez. [przypis edytorski]

od — tu: ze strony. [przypis edytorski]

Od twierdzeń nadto górnych zeszli do morału — „Od twierdzeń nadto górnych”, to jest od rozumowań tyczących się życia fizycznego ludzi i budowy świata, „zeszli do morału”, czyli do moralnej filozofii Epikura, którego hasłem było: „Rozkosz sądzę być dobrem najwyższym człowieka”. W następnych wierszach zawarte są główne zasady jego nauki. [przypis redakcyjny]

odtwórcę Franciszka Moora — pierwszym odtwórcą tej roli był August Wilhelm Iffland, niemiecki aktor. [przypis edytorski]

Od twoich kości wprzód odpadnie ciało, nim żebrakowi przyniesiesz jałmużnę — w późn. wyd. zweryfikowano tłumaczenie, zmieniając ten fragment następująco: „Niech żebrakowi zagłodzone ciało,/ Nim go wspomożesz, od kości odpadnie”. [przypis edytorski]

od Tybrowej wody — z Włoch; podróżował zapewne jako dyplomata. [przypis redakcyjny]

odtylcówka — broń myśliwska ładowana od tyłu (w odróżnieniu od dawniejszych ładowanych od przodu, przez wylot lufy). [przypis edytorski]

od Tyrolu po Szlezwig, od Eupen i Malmedy po Katowice — mowa o terytoriach spornych między Niemcami a Włochami, Danią, Belgią i Polską. [przypis edytorski]

od tysiąc — od tysiąca, prze tysiąc. [przypis redakcyjny]

od ujścia Pontu — tzn. od miejsca, w którym do cieśniny Bosfor „uchodzi” Pont Euksyński, czyli Morze Czarne. [przypis edytorski]

odumarty — krewny, który nam umarł. [przypis edytorski]

od umarzłego morza… do brzegu murzyńskiej granice — od bieguna do równika. [przypis redakcyjny]

odumrzeć — pozostawić kogoś a. coś, umierając, osierocić. [przypis edytorski]

odurzały — zamroczony. [przypis edytorski]

odurzeć — dziś: zostać odurzonym (od daw. „dur”: szaleństwo). [przypis edytorski]

od uścisku palących ręku szernowskich — dziś: od uścisku palących rąk szernowskich. [przypis edytorski]

O, du Spitzbub!… (niem.) — O, ty łobuzie!… [przypis redakcyjny]

Od ust do ust szły… — opowieści te uwiecznili głównie Boccaccio, Petrarca, słynny kronikarz Benvenuto da Imola, Poggio, Sacchetti, Giovanni da Prato i wielu innych. Wszystkie streścił Krauz w rozdziale Sagen und Anegdoten (124–136). [przypis autorski]

Od ust na usta — dziś popr.: od ust do ust. [przypis edytorski]

o duszy (…) Bog pieczą ima (starop.) — sam Bóg sprawuje opiekę nad grzesznymi duszami. [przypis edytorski]

o dużo — dziś popr.: o wiele. [przypis edytorski]

od w. 41 — tj. od słów: „A jak w dodońskim drzewo Jowiszowe lesie (…)”. [przypis edytorski]

od w. 517 do końca — tj. od słów: „Lecz te miejsca, Zofijo, więcej zdobisz sama” do słów: „Pół świata czcić cię będzie, drugie pół zazdrościć”. [przypis edytorski]

od w. 53 do 100 — tj. od słów: „Raz dano znać, że się lud z użaleniem skupił (…)” do słów: „Stąd dane Zofijówce i wzrost, i przynęta”. [przypis edytorski]

odwach — wartownia. [przypis edytorski]

odwach (z niem. Hauptwache: straż główna) — kordegarda, wartownia. [przypis edytorski]

odwach (z niem. Hauptwache: straż główna) — wartownia, kordegarda. [przypis redakcyjny]

odwaga (audacia) (…) tchórzliwość (pusillanimitas]) — Zob. Przyp. do Tw. 51, wskazany dopiero pod 42. [przypis redakcyjny]

odwalić kitę (wulg.) — umrzeć. [przypis edytorski]

od was (daw.) — przez was. [przypis edytorski]

odważony (starop.) — dziś: odważny. [przypis edytorski]

odważony (starop. forma) — odważny; nie bojący się najgorszych ciosów. [przypis edytorski]

odważony (starop. forma) — odważny. [przypis edytorski]

odważony (starop. forma) — odważny. [przypis redakcyjny]

odważył się pierwszy przypuścić szturm do granitowego posągu wielkości Sienkiewicza — w wyż. wym. cyklu artykułów Górski pisał m. in. „Nie łudźmy się. Kochamy go [Sienkiewicza] wszyscy i wszyscy niesiemy mu nasze hołdy, ale dla literatury powszechnej więcej niż Sienkiewicz znaczy Przybyszewski”. [przypis edytorski]

odwdzięczy się władcy Egipcjan za wyświadczone Lacedemonowi przysługi — Tachosowi za otrzymane pieniądze, o czym była wyżej mowa. [przypis tłumacza]

od wężów jedzona — forma powszechnie niemal za czasów Malczewskiego używana zam. „przez węże”. [przypis redakcyjny]

odwetować (daw.) — odbić (coś komuś), odegrać się (na kimś za coś), zemścić się, odpłacić (komuś za coś). [przypis edytorski]

odwetować — dziś: powetować (krzywdę, stratę); wyrównać, wynagrodzić. [przypis edytorski]

odwet — tu: odwzajemnienie się. [przypis redakcyjny]

od wiatru (daw.) — przez wiatr. [przypis edytorski]

od wiatru obrócony (starop.) — obrócony przez wiatr. [przypis edytorski]

odwieczerz a. odwieczerze (gw.) — popołudnie, pora przed wieczorem. [przypis edytorski]

odwieczerze a. odwieczerz — czas popołudniowy. [przypis redakcyjny]

odwieczerze a. odwieczerz (daw., gw.) — popołudnie, pora przed wieczorem. [przypis edytorski]

odwieczerze frysztu — czas wolny do wieczora (niem. Frist). [przypis redakcyjny]

odwieczerz (gw.) — popołudnie, pora przed wieczorem. [przypis edytorski]

odwiedzaj rzadko ukochaną kobietę i pij szampana w miłym towarzystwie — w rękopisie: „Widuj rzadko ukochaną kobietę, dla osłabienia się bierz często na przeczyszczenie, a wieczorem pij szampana”. [przypis tłumacza]

Odwiedzał (…) panią A… — być może autor ma na myśli już wcześniej wspominaną w Pamiętniku Aleksandrę Daru. [przypis edytorski]

odwiedzenia grobu męczennika Wojciecha — w Gnieźnie. [przypis edytorski]

odwiedzieć — zwiedzić. [przypis edytorski]

odwiedziony — z odwiedzionym kurkiem; odbezpieczony. [przypis edytorski]

od wieków — usunięte w wyd. z 1816 r. [przypis edytorski]

Od wieku VI do XI o prześladowaniach religijnych prawie nie słychać — Vacandard, op. cit., s. 17–26. [przypis autorski]

Od Wielkiego Testamentu Villona 1460 (!) aż do „Wyznań” Jana Jakuba Rousseau, żyła liryzmu kryje się pod ziemią — o ile nie zechcemy wciągnąć w jej obręb tego ogromu przejmującej niesamowitej poezji, jaka bucha z Myśli Pascala. [przypis tłumacza]

Od wielkiego wewnętrznego jeziora — Salt Lake City położone jest nad Wielkim Jeziorem Słonym, mającym ok. 120 km długości i 45 km szerokości. [przypis edytorski]

Od Wielkiej Księżnej — Badeńskiej. [przypis redakcyjny]