Dzisiaj aż 13,496 dzieciaków dzięki wsparciu osób takich jak Ty znajdzie darmowe książki na Wolnych Lekturach.
Dołącz do Przyjaciół Wolnych Lektur i zapewnij darmowy dostęp do książek milionom uczennic i uczniów dzisiaj i każdego dnia!
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza | przypisy tradycyjne
Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | austriacki | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | chiński | czasownik | czeski | dopełniacz | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | japoński | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | przysłówek | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | sportowy | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 172048 przypisów.
zadowolniony — dziś: zadowolony. [przypis edytorski]
zadowoloną była — dziś zwykle: zadowolona była. [przypis edytorski]
zadrgną (daw.) — dziś: zadrgają. [przypis edytorski]
zadrgną — dziś: zadrgają. [przypis edytorski]
zadrgnął (daw. forma) — dziś: zadrgał. [przypis edytorski]
zadrgnął — dziś popr.: zadrgał a. drgnął. [przypis edytorski]
Za: D. Rodrik, Jedna ekonomia, wiele recept. Globalizacja, instytucje i wzrost gospodarczy. Warszawa 2011, s. 283. [przypis autorski]
„Zadruga” — czasopismo nacjonalistów polskich (zgodnie z deklaracją w podtytule miesięcznika) wydawane w l. 1937–1939, stawiające sobie za cel walkę o „czystość etniczną” słowiańskiej Polski, łączące antysemityzm z antykatolicyzmem. Jeden z głównych ideologów Zadrugi (ruchu powstałego wokół periodyku), Jan Stachniuk, pseud. Stoigniew (1905–1963), w książce Dzieje bez dziejów wskazywał jako przyczynę upadku Polski katolicyzm, w szczególności zaś kontrreformację i działalność jezuitów. Nazwa Zadruga nawiązywała do terminu określającego typ starosłowiańskiej wspólnoty plemiennej; zadrużanie mitologizowali dawnych Słowian, wywodzili ich bezpośrednio od staroż. Greków, przeciwstawiali się zarówno endecji i porządkowi kapitalistycznemu, jak i wpływom chrześcijaństwa, w tym krytykowali przechodzenie na katolicyzm i w ogóle asymilację Żydów w Polsce. Hasłem Zadrugi było „Odkatoliczyć, unarodowić, dowartościować Polaka!”. Autor tego sloganu, Antoni Wacyk pseud. Gniewomir (1905–2000), opublikował na łamach pisma m.in. artykuł Mesjonista Adam Mickiewicz („Zadruga” nr. 4–5, kwiecień–maj 1939), dyskredytując romantycznego wieszcza jako Żyda, a jego światopogląd jako semicki. [przypis edytorski]
za drwinki wezmą — potraktują jako drwinę. [przypis edytorski]
zadrzémie — daw. forma z é (tzw. e pochylonym), tu: wymawianym jak y. [przypis edytorski]
zadrzeć — tu: unieść w górę, porwać; przenośnie: upolować. [przypis edytorski]
zadrzemnąć kogoś (neol.) — zanurzyć kogoś w drzemce; spowodować, że ktoś się zdrzemnie. [przypis edytorski]
zadrzy — dziś: zadrży. [przypis edytorski]
zadrzymie (daw., reg.) — dziś popr.: zadrzemie. [przypis edytorski]
Za: D. Saunders, Authorship and copyright, London 1992., s. 117. [przypis autorski]
Za: D. Saunders, Authorship and copyright, London 1992, s. 159. [przypis autorski]
zad — tylna część ciała, pośladki. [przypis redakcyjny]
zadudniały — dziś popr.: zadudniły. [przypis edytorski]
zadudolić — grać na dudach. [przypis autorski]
zadufały — zarozumiale. [przypis autorski]
zadumać — dziś popr.: zadumać się. [przypis edytorski]
zadumany — tu: wydumany; wymyślony. [przypis edytorski]
zadumianie — dziś popr.: zadumanie. [przypis edytorski]
zadumieje — dziś: zdumieje. [przypis edytorski]
zadumienie — zdumienie bądź zaduma. [przypis edytorski]
zadumiony — dziś: zadumany (pogrążony w zadumie). [przypis edytorski]
zadumi — wprawi w zdumienie. [przypis redakcyjny]
za dumną chlubę — za przechwałki, obnoszenie się ze swoim czynem. [przypis edytorski]
za durno (z ukr.) — za darmo; na próżno. [przypis edytorski]
zadurzyć się — zakochać się. [przypis edytorski]
Zaduszki — święto w kościele katolickim poświęcone pamięci zmarłych, przypadający na 2 listopada. [przypis edytorski]
Zaduszki — święto w kościołach chrześcijańskich poświęcone wspomnieniu wszystkich zmarłych wiernych, obchodzone 2 listopada, wywodzące się z ludowych uroczystości ku czci zmarłych obchodzonych w kulturze przedchrześcijańskiej. [przypis edytorski]
Zaduszki — także: Dzień Zaduszny lub Święto Zmarłych, święto w kościołach chrześcijańskich poświęcone wspomnieniu wszystkich zmarłych wiernych, obchodzone 2 listopada, następnego dnia po święcie Wszystkich Świętych; święto wywodzi się z ludowych uroczystości ku czci zmarłych obchodzonych w kulturze przedchrześcijańskiej, opartych na tym samym przeświadczeniu o obcowaniu dusz zmarłych z żywymi oraz o mocy wstawienniczej żyjących. [przypis edytorski]
Zaduszków — dziś popr.: Zaduszek; Zaduszki (Dzień Zaduszny lub Święto Zmarłych): święto w kościołach chrześcijańskich poświęcone wspomnieniu wszystkich zmarłych wiernych, wywodzące się z ludowych uroczystości ku czci zmarłych obchodzonych w kulturze przedchrześcijańskiej; Po świętej rzece Irawadi pływają lampy w Dzień Zaduszków: mowa o jesiennym święcie ku czci Shin Upagutty (Upagota), powszechnie czczonego w delcie rz. Irawadi buddyjskiego arahanta, który ma zamieszkiwać w pałacu z brązu w oceanie i chronić wiernych przed burzami i powodziami. [przypis edytorski]
zaduszliwy — astmatyczny. [przypis autorski]
zaduszny — czyniony za dusze. [przypis edytorski]
za dużośmy mieli — za dużo mieliśmy. [przypis edytorski]
zadworować (daw.) — zażartować. [przypis edytorski]
zadychliwość (gw.) — zadyszka. [przypis edytorski]
zadychra (łac. Branchipus) — rodzaj skorupiaka z rzędu bezpancerzowców, należącego do zwierząt słodkowodnych; w Polsce występuje zadychra pospolita (Branchipus schaefferi), żyjąca w okresowo wysychających zbiornikach wodnych. [przypis edytorski]
zadywytsia wsij swit bożyj (ukr.) — zadziwi się cały boży świat. [przypis edytorski]
zadźwiękło — dziś popr. zadźwięczało. [przypis edytorski]
zadźwięknąć (daw.) — zadźwięczeć. [przypis edytorski]
zadżdżyło się — spadł deszcz; por. dżdżyć: padać (o deszczu). [przypis edytorski]
zadżdżyło — spadło jak deszcz. [przypis edytorski]
zadziać się (daw.) — zapodziać się. [przypis edytorski]
zadziczony — dziś: zdziczały. [przypis edytorski]
zadzierać (gw.) — zahaczać. [przypis edytorski]
zadziergnąć — dziś popr.: zadzierzgnąć. [przypis edytorski]
zadzierny — dziś raczej: zadziorny. [przypis edytorski]
zadzierżawać (daw.) — utrzymywać. [przypis edytorski]
zadzierżeć się (starop.) — wstrzymać się. [przypis redakcyjny]
zadzierżystość — zadziorność. [przypis edytorski]
zadzierżysty a. zadzierzysty (daw.) — zadziorny. [przypis edytorski]
zadzierzgać — zawiązywać. [przypis edytorski]
zadzierzgnąć — zaciągnąć, zawiązać. [przypis edytorski]
zadzierzgnąć — zawiązać. [przypis edytorski]
zadzierzgnięty — zawiązany, mocno ściśnięty w węzeł lub pętlę. [przypis edytorski]
zadzierzysty — charakterny. [przypis edytorski]
zadzierzysty — skłonny do zaczepek. [przypis edytorski]
zadzierzysty — skłonny do zaczepki. [przypis edytorski]
Zadzik, Jakub — biskup krakowski (1635–1642). [przypis redakcyjny]
zadziwienie (przestarz.) — zdziwienie. [przypis edytorski]
zadzwoń na lekarza — popr.: zadzwoń do lekarza. [przypis edytorski]
Zärtlichkeit — hier: Schwachheit. [przypis edytorski]
zafantować — dać w zastaw. [przypis edytorski]
zafantować (daw.) — dać w zastaw za długi. [przypis edytorski]
zafantować (daw.) — zająć za długi. [przypis edytorski]
zafantowany (daw.) — zajęty za długi. [przypis edytorski]
Za faraona Semempsesa ukazywały się… Za Boetosa rozwarła się ziemia… Za panowania Neferchesa wody Nilu przez jedenaście dni były słodkie jak miód. — zaczerpnięte z historii Egiptu spisanej w III w. p.n.e. przez kapłana egipskiego Manethona. [przypis edytorski]
zafarbowany — tu: zakrwawiony; por. farba: krew. [przypis edytorski]
z afektem — z (niemiłym) uczuciem, z oburzeniem. [przypis redakcyjny]
zaferować (z łac. fero, ferre: nieść, podawać, przekazywać) — tu: przynieść (wypłatę), zarobić. [przypis edytorski]
zafolowane — zatłuszczone, zabrudzone. [przypis redakcyjny]
zafolują — zabrudzą. [przypis redakcyjny]
zaforszusować (daw.) — wypłacić zaliczkę. [przypis edytorski]
zafrasować się (daw.) — zasmucić się, zmartwić. [przypis edytorski]
zafrasować się (daw.) — zmartwić się. [przypis edytorski]
zafrasować się (starop.) — zmartwić się, zasmucić się. [przypis edytorski]
zafrasować się — zmartwić się. [przypis edytorski]
zafrasowany (daw.) — zmartwiony. [przypis edytorski]
zafrasowany (daw.) — zmartwiony, zasmucony. [przypis edytorski]
zafrasowany — zmartwiony. [przypis edytorski]
zafrasowany — zmartwiony, zasmucony. [przypis edytorski]
zafrontować — zrobić komu afront, ubliżyć, uchybić. [przypis redakcyjny]
Za Fryderyka kapica znajoma — Opowiadano, że cesarz Fryderyk II przestępców politycznych, obwinionych o obrazę majestatu, kazał obwijać w opony ołowiane rozpalone żarem, w których ich ciała z wolna gorzały. [przypis redakcyjny]
zafryzowany — skręcony w loki, pukle. [przypis edytorski]
zafuknąć duchy moskiewskie — zmusić do milczenia służalców Rosji. [przypis redakcyjny]
zagąszcza — dziś: gąszcz a. zarośla. [przypis edytorski]
zagabać (daw.) — zagadnąć. [przypis edytorski]
zagabnąć (daw.) — zagadnąć. [przypis edytorski]
zagabnąć (daw.) — zagadnąć, tu: obrazić. [przypis edytorski]
zagabnąć — zagadnąć. [przypis edytorski]
zagabnąć — zagadnąć, zaczepić. [przypis edytorski]
Zagadka znaleziona w fundamentach klasztoru telemitów — Cała ta wyrocznia wzięta jest, z wyjątkiem dwóch pierwszych i dziesięciu ostatnich wierszy, z dzieł współcześnie żyjącego niejakiego Melina de Saint-Gelais, zagorzałego kalwina, który wszystkie nieszczęścia Francji przypisywał stronnictwu katolików. Proroctwo to jego wywarło później duże wrażenie, jako iż Melin de Saint-Gelais umarł w r. 1558, nie dożył przeto wybuchu wojny domowej. Przez ostrożność Rabelais dodaje ostatni ustęp prozą, mając na celu, dla zasłonięcia się przed możliwą zaczepką, pozorne zbagatelizowanie i obrócenie w żart znaczenia całej przepowiedni. [przypis tłumacza]
zagadki słać do Kuryjera — chodzi o „Kurier Warszawski”, założoną w 1821 r. najważniejszą gazetę informacyjną Królestwa Polskiego. [przypis edytorski]
zagadkowiej — dziś popr.: bardziej zagadkowo. [przypis edytorski]
zagadł (forma 3 os. lp. rodz. m. od: zagadnąć) — dziś popr. zagadnął. [przypis edytorski]
zagadło — dziś popr.: zagadnęło. [przypis edytorski]
zagadnął Kain Hewla — «Wszedł z nim sprzeczkę i starcie, by znaleźć pretekst do zabicia go», zob. Raszi do 4:8. [przypis tradycyjny]
