Potrzebujemy Twojej pomocy!
Na stałe wspiera nas 453 czytelników i czytelniczek.
Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | chiński | czasownik | czeski | dopełniacz | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | japoński | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | przysłówek | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 160082 przypisów.
cavaliero servante, dziś popr. cavalier servente (wł.) — dosł: kawaler usługujący, mężczyzna asystujący damie i otaczający ją stałą uwagą i troską. [przypis edytorski]
Cavalleria, właśc. Cavalleria rusticana — Rycerskość wieśniacza, opera wł. kompozytora Pietro Mascagniego (1863–1945) z 1890 r. [przypis edytorski]
Caveant consules [ne quid respublica detrimenti capiat] (łac.) — Niechaj konsulowie czuwają [aby rzeczpospolita nie doznała uszczerbku]. [przypis edytorski]
caveant (łac.) — niechaj baczą. [przypis autorski]
Caveas ne quid nimis… (łac.) — Miej na względzie nic ponad miarę (Terencjusz, Dziewczyna z Andros, I, 1, z dodanym początkiem zdania). [przypis edytorski]
Cavea — wnętrze, widownia amfiteatru. [przypis redakcyjny]
Cave canem — strzeż się psa; łac. odpowiednik napisu „Uwaga zły pies”. [przypis edytorski]
cave hominem (łac.) — strzeż się [domyślnie: tego] człowieka. [przypis redakcyjny]
cave (łac.) — strzeż się. [przypis redakcyjny]
cave (łac.) — strzeż się, uważaj. [przypis edytorski]
cave musicam (łac.) — strzeż się muzyki. [przypis edytorski]
Cavete (…) mundi — Biblia, Kol 2:8. [przypis tłumacza]
Cavour, Camillo Benso (1810–1861) — włoski mąż stanu, polityk królestwa Piemontu i Sardynii, premier i minister spraw zagranicznych (od 1852), działacz na rzecz zjednoczenia Włoch; premier Włoch (1861). [przypis edytorski]
Cavour, Camillo Benso (1810–1861) — włoski polityk liberalny, premier królestwa Piemontu i Sardynii, działał na rzecz zjednoczenia Włoch. [przypis edytorski]
Cavour, Camillo Benso di (1810–1861) — hrabia, włoski polityk, mąż stanu; przywódca liberałów piemonckich, pierwszy premier zjednoczonego Królestwa Włoskiego. [przypis edytorski]
Cavour, Camillo Benso di (1810–1861) — polityk wł., mąż stanu, przywódca liberałów piemonckich, przyczynił się do zjednoczenia Włoch, premier królestwa Piemontu i Sardynii, pierwszy premier królestwa Włoch. [przypis edytorski]
Cavour, Camillo Benso di (1810–1861) — włoski polityk, mąż stanu, premier Sardynii i Włoch. [przypis edytorski]
Cavour, Camillo Benso di (1810–1861) — włoski polityk, premier królestwa Piemontu i Sardynii, pierwszy premier królestwa Włoch, przyczynił się do zjednoczenia Włoch. Podczas oblężenia Gaety prowadził rokowania i ustalał warunki kapitulacji. [przypis edytorski]
Cavour, Camillo di (1810–1861) — włoski polityk, premier Sardynii i Włoch oraz minister spraw zagranicznych Włoch. [przypis edytorski]
cavriuola (wł.) — łania. [przypis edytorski]
Caxton me fieri fecit (łac.) — Caxton sprawił, że mnie uczyniono. [przypis edytorski]
Cayenne — stolica Gujany Francuskiej, zamorskiego terytorium Francji, leżąca w Ameryce Południowej; od czasów rewolucji miejsce zsyłania przeciwników politycznych. [przypis edytorski]
Cayenne — stolica i główny port Gujany Francuskiej. [przypis edytorski]
Cazotte, Jacques (1719–1792) — pisarz francuski. [przypis edytorski]
C. Carew — w oryginale ang.: Carisbrook Carew. [przypis edytorski]
c.c. Haec infirmitas non est ad mortem — et est ad mortem (łac.) — J 11, 4. „Ta choroba nie jest na śmierć — i jest na śmierć”. [przypis tłumacza]
c. c. Homo existens, te Deum facis (łac.) — J 10, 33. „Będąc człowiekiem, czynisz się Bogiem”. [przypis tłumacza]
ccm — skrót z ang. cubic centimeters: centymetr sześcienny (cm³), jednostki używanej do określania pojemności skokowej silnika. [przypis edytorski]
Cécile Sorel (1873–1966) — własc. Cécile Émilie Seurre, aktorka fr., wieloletnia narzeczona amerykańskiego milionera Witneya Warrena, następnie żona aktora Guillaume'a de Sax (księcia de Ségur). Jej małżeństwo było wyjątkowo nieudane i dostarczało ciągłych tematów dla plotkarzy. [przypis edytorski]
Cécile Sorel (1873–1966) — własc. Cécile Émilie Seurre, aktorka fr., wieloletnia narzeczona amerykańskiego milionera Witneya Warrena, następnie żona aktora Guillaume'a de Sax (bratanka pisarki, księżnej de Ségur), to małżeństwo było wyjątkowo nieudane i dostarczało ciągłych tematów dla plotkarzy. [przypis edytorski]
cęgi — dziś popr. forma N.lm: cęgami. [przypis edytorski]
Céline, Louis-Ferdinand, właśc. Louis-Ferdinand Destouches (1894–1961) — francuski prozaik; zadebiutował skandalizującą powieścią Podróż do kresu nocy (1932), napisaną nowatorskim stylu, w języku mówionym. Od 1937 publikował pamflety antysemickie, podczas okupacji Francji pisał w prasie kolaboracyjnej. [przypis edytorski]
Céline, Louis-Ferdinand, właśc. Louis-Ferdinand Destouches (1894–1961) — francuski prozaik; zadebiutował skandalizującą powieścią Podróż do kresu nocy (1932), z której pochodzi cytat podany w dalszej części zdania. [przypis edytorski]
cénacle (fr.) — dosł. „jadalnia”, przen. nazwa wielu grup literackich bądź salonowych. [przypis edytorski]
Cézanne, Paul (1839–1906) — francuski malarz, postimpresjonista, prekursor kubizmu. [przypis edytorski]
Cézanne, Paul (1839–1906) — francuski malarz postimpresjonistyczny, którego twórczość stanowi pomost pomiędzy impresjonizmem i kubizmem. [przypis edytorski]
ceber (daw.) — duże naczynie, wykonane z drewnianych klepek. [przypis edytorski]
ceber (daw.) — duże, okrągłe naczynie, zrobione z klepek. [przypis edytorski]
ceber (daw.) — szerokie drewniane wiadro. [przypis edytorski]
ceber (daw.) — wiadro. [przypis edytorski]
ceber — drewniane wiadro. [przypis edytorski]
ceber — duże, drewniane naczynie wykonane z klepek. [przypis edytorski]
ceber — duże drewniane wiadro. [przypis edytorski]
ceber — duże naczynie wykonane z drewnianych deszczułek ułożonych pionowo jedna obok drugiej i spiętych razem dookoła obręczami; w dwóch dłuższych, przeciwległych deszczułkach znajdowały się otwory, przez które przekładano drąg, dzięki czemu naczynie mogły nieść dwie osoby; w cebrach noszono najczęściej wodę. [przypis edytorski]
ceber — duże, okrągłe, drewniane naczynie. [przypis edytorski]
ceberek (daw.) — wiejskie naczynie zrobione z klepek. [przypis edytorski]
ceberek — zdr. od ceber; duże, drewniane naczynie z klepek, podobne do wiadra, najczęściej o dwóch uchach. [przypis edytorski]
cebratek (gw.) — drewniane okrągłe naczynie o dwóch uszach. [przypis edytorski]
cebratka — mały ceber, drewniane naczynie używane daw. na wsi na wodę. [przypis edytorski]
cebratka — mały ceber; drewniane wiaderko. [przypis edytorski]
cebratka — wiaderko (zdrobn. od cebro). [przypis edytorski]
cebrzyk — ceber; duże, drewniane naczynie z klepek, podobne do wiadra, najczęściej o dwóch uchach. [przypis edytorski]
cebrzyk (daw.) — wiaderko. [przypis edytorski]
cebrzyk — mały ceber: drewniane naczynie z klepek, podobne do wiadra, najczęściej o dwóch uchach. [przypis edytorski]
cebrzyk — mały ceber: drewniane naczynie z klepek, podobne do wiadra, najczęściej o dwóch uchach; używane daw. na wsi na wodę. [przypis edytorski]
cebrzyk — zdrob. od: ceber; duże, drewniane naczynie z klepek, podobne do wiadra, najczęściej o dwóch uchach. [przypis edytorski]
cebrzyk — zdr. od: ceber, drewniane wiadro. [przypis edytorski]
cebrzyk — zdr. od: ceber; duże, drewniane naczynie z klepek, podobne do wiadra, najczęściej o dwóch uchach. [przypis edytorski]
cebula (daw. pot.) — tu: zegarek kieszonkowy noszony na łańcuszku. [przypis edytorski]
cebula (tu daw. pot.) — zegarek kieszonkowy na łańcuszku. [przypis edytorski]
Cecchi jest blagierem — aluzja do pierwszych stronic książki włoskiego literata, Emila Cecchiego (1884–1966), Rudyard Kipling, wyd. Quaderni della Voce pod red. G. Prezzoliniego. Druga o nim wzmianka we wpisie z 26 I w Pamiętniku. [red. WL]. [przypis redakcyjny]
Cecchi ułatwia sobie sprawę — patrz poprzedni przypis o Cecchim i powołaną tam książkę o Kiplingu, str. 5–11. Str. 1–7, w. 3 z góry. [red. WL]. [przypis redakcyjny]
Cechą zasadniczą świata nauki, a właściwie naukowego mistycyzmu, jest obojętność względem ludzkich stanów wartościowych: stwierdza to ustaloną przez nas w tekście zasadę ogólną: nie dopuszczać do wmieszania się w pasmo badań i rozmyślań — pierwiastków subiektywnych jest zasadniczą regułą działalności uczonego. Świat naturalizmu, ewolucjonizmu, materializmu, pozytywizmu, świat bez człowieka jest hipostazą metodologicznych stanowisk. Od lat czterech lub pięciu nieustannie wykazuję, że wszystkie te „systemy” z filozofią, tj. kulturą samowiedzy, nic wspólnego nie mają. [przypis redakcyjny]
cecha — próba (wyznaczająca wartość metali szlachetnych). [przypis redakcyjny]
cecha — znak stwierdzający własność. [przypis edytorski]
cech (daw.) — instytucja zrzeszająca rzemieślników z jednej branży. [przypis edytorski]
Ce chien fera du dégât partout (fr.) — Ten pies narobi wszędzie szkód. [przypis edytorski]
cechować (daw.) — znaczyć. [przypis edytorski]
cechować — tu: umieszczać na przedmiocie cechę, tj. znak urzędu, fabryki itp.; znakować. [przypis edytorski]
cechować — wypalać gorącym żelazem znak rozpoznawczy właściciela na skórze zwierzęcia. [przypis redakcyjny]
cechować — znaczyć rozżarzonym żelazem. [przypis edytorski]
cech — samorządna organizacja rzemieślników, skupiająca przedstawicieli określonego zawodu. [przypis edytorski]
cech — samorządna organizacja rzemieślników, skupiająca przedstawicieli określonego zawodu. [przypis edytorski]
cech — zrzeszenie rzemieślników jednej lub kilku zbliżonych specjalności. [przypis edytorski]
cech — zrzeszenie rzemieślników, nadające prawa do wykonywania zawodu i organizujące funkcjonowanie danej branży. [przypis edytorski]
cech — zrzeszenie zawodowe, gromadzące i kształcące wykonawców jakiejś profesji. [przypis edytorski]
cecinit (łac.) — śpiewał. [przypis redakcyjny]
Cecora — miejsce bitwy stoczonej we wrześniu 1620 roku między wojskami koronnymi a osmańsko-tatarskimi. Stanowiła ona początek wojny polsko-tureckiej (1620–1621). [przypis edytorski]
Cecora — właśc. bitwa pod Cecorą; bitwa stoczona we wrześniu 1620 r. pomiędzy armią osmańsko-tatarską a polskimi wojskami koronnymi pod wsią Cecora (dziś: w Rumunii); po nierozstrzygniętej obronie polskiego obozu wojska Rzeczpospolitej rozpoczęły odwrót szykiem taborowym; w pobliżu granicy na Dniestrze w taborze wybuchła panika, szczególnie wśród służby obozowej, wojsko polskie pozbawione osłony uległo pogromowi, a hetman Żółkiewski zginął. [przypis edytorski]
cecorską — bitwę cecorską. [przypis edytorski]
cecorskiej — opuszczono: bitwie. [przypis edytorski]
cecorskie — od: Cecora, pod którą hetman Żółkiewski poniósł klęskę w wojnie z Turcją w 1620 r. [przypis redakcyjny]
ce coup d'épaule d'Atlas (fr.) — ten cios ramienia Atlasa. [przypis edytorski]
Cecylia — święta Kościoła katolickiego i prawosławnego, żyjąca w III w. w Rzymie; patronka muzyków. [przypis edytorski]
Cecylia — tu: Sycylia. [przypis edytorski]
Cecylia Volanges do Zofii Carnay — aby nie nadużywać cierpliwości czytelnika, autor pomija wiele listów w tej codziennej korespondencji; podaje jedynie te, które wydały mu się potrzebne do zrozumienia biegu wypadków. Z tego samego powodu pomija również wszystkie listy Zofii Carnay i wiele listów innych osób biorących udział w tych wydarzeniach. [przypis tłumacza]
cecylie, właśc. Caecilia — rodzaj płazów beznogich. [przypis edytorski]
Cecyliusz (ok. 230–ok. 168 p.n.e.) — komediopisarz rzymski, adaptator komedii greckich (m.in. Menandra), wyzwoleniec. [przypis edytorski]
Cecyliusz Stacjusz (ok. 230–ok. 168 p.n.e.) — komediopisarz rzymski, adaptator komedii greckich (m.in. Menandra), wyzwoleniec. [przypis edytorski]
Cecyliusz w Aulusie Gellusie, rozprawiając o prawie Dwunastu Tablic, które pozwalało wierzycielowi pociąć na sztuki niewypłacalnego dłużnika — Cecyliusz powiada, że nigdy nie widział ani nie czytał, aby karę wymierzono; ale prawdopodobne jest, że nigdy jej nie ustanowiono. Mniemanie niektórych prawników, że prawo Dwunastu Tablic mówiło jedynie o podziale ceny sprzedanego dłużnika, jest bardzo prawdopodobne. [przypis redakcyjny]
Cecyna Alienus — Καικίνας Ἀλιηνός, Caecinna Alienus. [przypis tłumacza]
cedant in commodum Reipublicae (łac.) — ustąpili na korzyść Rzeczypospolitej. [przypis redakcyjny]
cedere (łac.) — przypaść. [przypis redakcyjny]
cedować — odstępować, przelewać swoje prawa na kogoś. [przypis redakcyjny]
cedować — zrzekać się praw na rzecz kogoś innego. [przypis edytorski]
cedr [czerwony] australijski (fr. cèdre rouge d'Australie) — fr. nazwa potoczna liściastego drzewa Toona ciliata z rodziny meliowatych, rosnącego lasach deszczowych płd. Azji i Australii. Jego czerwone, łatwe do obróbki drewno wykorzystuje się do produkcji mebli. [przypis edytorski]
cedr — drzewo iglaste z rodziny sosnowatych, rosnące w górach krajów śródziemnomorskich. [przypis edytorski]
cedr — górskie drzewo iglaste, występujące w Azji i na północy Afryki. [przypis edytorski]
cedr himalajski, Cedrus deodara (bot.) — drzewo z rodziny sosnowatych, gatunek cedru występujący w Himalajach, osiągający do 50 m wysokości. [przypis edytorski]
cedr libański (bot.) — gatunek drzew z rodziny sosnowatych, występujących na stokach Libanu, pasma górskiego w państwie o tej samej nazwie; eksploatowany od czasów staroż. jako cenny materiał budulcowy, wspominany w Biblii, ob. rzadki. [przypis edytorski]
