Potrzebujemy Twojej pomocy!

Na stałe wspiera nas 457 czytelników i czytelniczek.

Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?

Wesprzyj!

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | chiński | czasownik | czeski | dopełniacz | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | japoński | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | przysłówek | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia

Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 159475 przypisów.

Zaleski, Bronisław (1819–1880) — polski i białoruski działacz społeczny, pisarz, publicysta; przyjaciel Tarasa Szewczenki, z którym poznał się podczas zesłania w Orenburgu. [przypis edytorski]

Zaleski, Józef Bohdan (1802–1886) — poeta romantyczny, przedstawiciel tzw. szkoły ukraińskiej, autor m.in. poematu Duma o Wacławie i zbioru wierszy Duch od stepu oraz słów do kilku pieśni F. Chopina. [przypis edytorski]

zaleszczycka szosa — Zaleszczyki, miasto w obwodzie tarnopolskim Ukrainy; to tutaj, przez przejście graniczne, rząd oraz niedobitki polskich wojsk miały po 17 września 1939 r. uciekać samochodami do Rumunii. [przypis edytorski]

zaleta — tu: zasługa. [przypis edytorski]

zaletny — pełen zalet; także: zalotny (Słownik Lindego). [przypis redakcyjny]

zalewać komuś sadła za skórę — robić komuś na złość, naprzykrzać się. [przypis edytorski]

zalewka — libacja, wylanie części wina z kielicha w ofierze dla bóstw. [przypis edytorski]

Zalewski, Kazimierz (1849–1919) — dramatopisarz, krytyk teatralny, tłumacz, od 1875 redaktor założonego przez siebie „Wieku”, współdyrektor Warszawskich Teatrów Rządowych. [przypis edytorski]

Zalewski, Kazimierz (1849–1919) — dramatopisarz, krytyk teatralny, tłumacz, od 1875 r. redaktor założonego przez siebie „Wieku”, współdyrektor Warszawskich Teatrów Rządowych. [przypis edytorski]

zależeć (daw.) — tu: polegać. [przypis edytorski]

zależeć na czym — dziś w tym znaczeniu: zależeć od czego. [przypis edytorski]

zależeć na czymś (daw.) — polegać na czymś. [przypis edytorski]

Zależy królom, książętom na tym, aby zażywali opinii pobożnych (…) — tzn. wówczas mogą zachować pozór pobożności, a prowadzić niepobożne życie. [przypis tłumacza]

zależy na — dziś: polega na, zależy od. [przypis edytorski]

zależy na tym — dziś popr.: zależy od tego. [przypis edytorski]

zali a. żali (daw.) — czy, czyż. [przypis edytorski]

zali a. żali (daw.) — czy, czyż. [przypis edytorski]

zaliby (daw.) — czyby; czy też by. [przypis edytorski]

zalibyś (daw.) — czybyś, czyżbyś. [przypis edytorski]

zali — czy; zalim nie nakazał: czy nie nakazałem (konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika). [przypis edytorski]

zali (daw.) — czy; czy też. [przypis edytorski]

zali (daw.) — czy, czy też. [przypis edytorski]

zali (daw.) — czy, czyżby. [przypis edytorski]

zali (daw.) — czy, czyż. [przypis edytorski]

zali (daw.) — czy; czyż. [przypis edytorski]

zali (daw.) — czy. [przypis edytorski]

zali (daw.) — czyż; czyżby. [przypis edytorski]

zali (daw.) — czy; Zalim to ja nie Skowronek — jestem przecież Skowronek. [przypis edytorski]

zali (daw, gw.) — czy, czyż. [przypis edytorski]

zalim (daw.) — czyżbym. [przypis edytorski]

zalim jadł — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika; inaczej: zali jadłem (tj.: czy jadłem). [przypis edytorski]

zalim jest — czy jestem; zali: czy. [przypis edytorski]

zalim jest (daw.) — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika; inaczej: zali jestem, czyż jestem. [przypis edytorski]

Zalim jest stróżem mego syna? — parafraza biblijnej odpowiedzi: Zalim ja jest stróżem brata mego? (Rdz 4, 9; tłum. ks. Jakuba Wujka). [przypis edytorski]

zalim nie wrócił (daw.) — konstrukcja z przestawną końcówką czasownika; znaczenie: czy nie wróciłem. [przypis edytorski]

Zalim źle uczynił — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika; inaczej: czyż źle uczyniłem. [przypis edytorski]

zalimż go ukrzywdziła (daw.) — konstrukcja z przestawną końcówką czasownika i partykułą -że, skróconą do -ż; znaczenie: czy go ukrzywdziłam, czyż go ukrzywdziłam. [przypis edytorski]

zali (przestarz.) — partykuła pytająca, dziś: czy. [przypis edytorski]

zaliście (…) odmówili — czy odmówiliście (konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika). [przypis edytorski]

zaliś nie skłamał (daw.) — czy nie skłamałeś. [przypis edytorski]

zaliś osłupiał (daw.) — czyś osłupiał, czy osłupiałeś. [przypis edytorski]

zali (starop.) — czy. [przypis redakcyjny]

zalitawski (niem. transleithanischen) — znajdujący się za rzeką Litawą, tj. w węgierskiej części Austro-Węgier. [przypis edytorski]

Zali to Baśka? — Barbara Giżanka. [przypis autorski]

zaliż — czyż; zali: czy. [przypis edytorski]

zaliż (daw.) — czy, czy też. [przypis edytorski]

zaliż (daw.) — czyż, czy. [przypis edytorski]

zaliż (daw.) — czyż; czyżby. [przypis edytorski]

zaliżem (daw.) — czyżem; czy jestem. [przypis edytorski]

zaliżem ukrzyżował — czy ukrzyżowałem (konstrukcja z przestawną końcówką czasownika i daw. zaimkiem pytajnym zali). [przypis edytorski]

zaliżeś (…) zapomniał (daw.) — czy żeś zapomniał; czyż zapomniałeś. [przypis edytorski]

Zalmoksis a. Salmoksis (mit.) — bóg wojny, władca pozagrobowego królestwa poległych wojowników czczony przez trackie plemię Getów, żyjących nad dolnym Dunajem; wg Herodota był postacią historyczną, po śmierci otoczoną kultem. [przypis edytorski]

zalot — dziś popr.: zalotów. [przypis edytorski]

zalotna kobieta nazywa się kokietką, ponieważ chciałaby się podobać wszystkim kogutom — we francuskim kokietka: coquette; kogut: coq. [przypis tłumacza]

zalotnymi uśmiechy — dziś popr. forma N.lm: uśmiechami. [przypis edytorski]

zaloty — rodzaj fal. [przypis autorski]

zalśnuł — t. j. oślepł. [przypis autorski]

zalterować się (z łac.) — zmartwić się, zaniepokoić. [przypis redakcyjny]

zalterować się (z łac.) — zmienić się. [przypis edytorski]

zalterować się — zmieszać się, zmartwić, zdenerwować. [przypis edytorski]

zalterowany (daw., gw.) — zmieniony, zmieszany. [przypis edytorski]

zalterowany — przejęty, wzburzony, zmartwiony, zasmucony itp. [przypis edytorski]

zalterowany (z łac.) — odmieniony, osłabiony a. rozemocjonowany. [przypis edytorski]

zalterowan (z łac.) — wzburzony, zdenerwowany. [przypis edytorski]

Zal (z niem. zahlen: płacić) — rachunek, płacić (w formie rozkaźnika). [przypis edytorski]

zamącony — zmącony, zaburzony, taki, który stracił przejrzystość lub klarowność. [przypis edytorski]

zamach Damiensa — 5 stycznia 1757 służący Robert Damiens (1715–1757) próbował zabić króla Ludwika XV. [przypis edytorski]

zamach, mający na celu wysadzenie w powietrze obserwatorium w Greenwich — 15 lutego 1894 r. w Greenwich Park na obrzeżach Londynu, ok. 50 metrów od budynku Królewskiego Obserwatorium Astronomicznego, francuski anarchista Martial Bourdin został śmiertelnie ranny w przedwczesnym wybuchu przenoszonej przez siebie bomby. Niedoszły zamachowiec zmarł wkrótce potem od obniesionych ran, cel i motywy planowanego ataku pozostały nieznane. [przypis edytorski]

zamach Nobilinga — 2 czerwca 1878 anarchista Karol Edward Nobiling dokonał w Berlinie zamachu na cesarza Wilhelma I, który ranny został w głowę i rękę. Zamach ten posłużył za pretekst do wprowadzenia ustaw wyjątkowych przeciw socjalistom. [przypis redakcyjny]

zamach — rozmach, zamierzenie. [przypis edytorski]

zamach szaleńca — zamach Damiensa na króla Ludwika XV, 4 stycznia 1757. [przypis tłumacza]

Zamach (…) w pobliżu Orleanu — Montaigne mówi tu o zamachu Poltrota, którego ofiarą padł ks. de Guize. [przypis tłumacza]

zamach w Sarajewie — zamach na następcę tronu austro-węgierskiego, arcyksięcia Franciszka Ferdynanda i jego żonę Zofię, dokonany 8 czerwca 1914 przez bośniackiego Serba Gavrila Principa, członka serbskiej organizacji nacjonalistycznej; doprowadził do wybuchu I wojny światowej. [przypis edytorski]

zamachy na króla Alfonsa hiszpańskiego i króla Humberta włoskiego — 25 października 1878 r. anarchista Juan O1iva y Moncasi dokonał w Madrycie zamachu na króla hiszpańskiego Alfonsa XII (panował: 1874–1885), który wyszedł bez szwanku. 17 listopada tego roku król włoski Humbert (panował: 1878–1900) został w Neapolu zraniony przez zamachowca Passanante. [przypis redakcyjny]

zamagnetyzowany (daw.) — tu: zahipnotyzowany. [przypis edytorski]

za małą pracą — bez większego wysiłku. [przypis edytorski]

za mało (gw.) — tu: nie ma za co. [przypis edytorski]

za mało — tu: niedługo, wkrótce. [przypis edytorski]