Potrzebujemy Twojej pomocy!
Na stałe wspiera nas 475 czytelników i czytelniczek.
Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | czasownik | czeski | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia
Według języka: wszystkie | polski
Znaleziono 4835 przypisów.
delirium tremens (łac.) — silna psychoza, występująca u nałogowych alkoholików fazie abstynencji. [przypis edytorski]
delirium tremens (łac.) — stan zaburzeń świadomości, któremu towarzyszą omamy oraz urojenia; majaczenie alkoholowe; biała gorączka. [przypis edytorski]
delirium, właśc. delirium tremens (łac.) — ostra psychoza, występująca u alkoholików w czasie abstynencji. [przypis edytorski]
delirium (z łac.) — stan zaburzenia świadomości połączony z opowiadaniem bredni. [przypis edytorski]
de lunatico inquirendo (łac.) — do stwierdzenia niepoczytalności. [przypis edytorski]
de malo gesto officio (łac.) — o nieuczciwość w sprawowaniu urzędu. [przypis edytorski]
de missa ad mensam (łac.) — od mszy do stołu. [przypis edytorski]
de modis significandi non erat scientia (łac.) — [księga] o rodzajach znaczących nie była wiedzą. [przypis edytorski]
de morte prologus (łac.) — wstęp o śmierci. [przypis edytorski]
de mortuis nihil nisi verum (łac.) — o zmarłych nic, tylko prawdę. [przypis edytorski]
de natura rerum (łac.) — dosł.: o naturze rzeczy; także tytuł filozoficznego traktatu napisanego wierszem w I w. p.n.e. przez Lukrecjusza. [przypis edytorski]
de nomine (łac.) — z nazwy, nominalnie. [przypis edytorski]
de nomine (łac.) — z nazwy. [przypis edytorski]
de noviter (łac.) — na nowo. [przypis edytorski]
de noviter (łac.) — od nowa. [przypis edytorski]
de noviter (łac.) — znowu, jeszcze raz. [przypis edytorski]
de noviter repertis (łac.) — tu: ze względu na nowo otwarte (beczki z winem). [przypis edytorski]
de occulta Philosophia (łac.) — o wiedzy tajemnej. [przypis edytorski]
Deo gratias (łac.) — Bogu dzięki. [przypis edytorski]
De omnibus rebus et quibusdam aliis (łac.) — o wszystkich rzeczach i o niektórych innych. [przypis edytorski]
de omni re scibili (łac.) — o wszystkich rzeczach, które można poznawać. [przypis edytorski]
de optimo genere explicandi Hebraica (łac.) — o najlepszym sposobie tłumaczenia z hebrajskiego. [przypis edytorski]
dependent (daw., z łac. dependens, dependentis: zależny) — praktykant lub pomocnik pracujący u adwokata, notariusza itp. [przypis edytorski]
dependować (daw., z łac.) — zależeć. [przypis edytorski]
depopulatores (łac.) — ci, którzy wyludniają. [przypis edytorski]
deposita cappa (łac.) — habit (płaszcz) do depozytu (zdeponowany). [przypis edytorski]
de praesumptionibus (łac.) — o dowodach. [przypis edytorski]
deprekować (z łac. deprecatio: uroczyste przeprosiny) — przeprosić publicznie; termin z języka prawn., przeprosiny takie były zwykle odczytywane w kościele, w obecności zgromadzonych świadków. [przypis edytorski]
De profundis clamavi ad Te Domine (łac.) — z głębokości wołałem do Ciebie, Panie; Psalm 130 (129). [przypis edytorski]
De profundis clamavi ad Te, Domine (łac.) — z głębokości wołam do ciebie, Panie; psalm żałobny. [przypis edytorski]
De profundis (łac.) — dosł.: z głębokości; incipit Psalmu 130. [przypis edytorski]
De profundis (łac.) — z głębin,otchłani; słowa te rozpoczynają Psalm 130. [przypis edytorski]
de profundis (łac.) — z głębokości; nawiązanie do Psalmu 130 z biblijnej Księgi Psalmów: „Z głębokości wołam do Ciebie, Panie”. Wiersz został napisany przed śmiercią autora na froncie na początku pierwszej wojny światowej. [przypis edytorski]
De profundis (łac.) — z głębokości. Początek Psalmu 130. [przypis edytorski]
de profundis (łac.) — z głębokości; z otchłani. [przypis edytorski]
de profundis (łac.) — z otchłani. [przypis edytorski]
de propriis (łac.) — własne; tu: o rzeczy mnie dotyczące. [przypis edytorski]
deprymować (z łac.) — przygnębiać, zniechęcać. [przypis edytorski]
de publicis (łac.) — o sprawach publicznych. [przypis edytorski]
deputacja (daw., z łac.) — poselstwo, delegacja, grupa przedstawicieli wysłana w celu załatwienia jakiejś sprawy. [przypis edytorski]
deputacja (z łac.) — przedstawicielstwo; delegacja, grupa przedstawicieli jakiejś zbiorowości wysłana w celu załatwienia jakiejś sprawy. [przypis edytorski]
deputacja (z łac.) — przedstawicielstwo, poselstwo. [przypis edytorski]
deputat (z łac.) — przedstawiciel, wysłannik. [przypis edytorski]
deputat (z łac.) — wysłannik, przedstawiciel. [przypis edytorski]
de raptu puellae (łac.) — o porwanie dziewicy. [przypis edytorski]
descendencja (z łac.) — pochodzenie. [przypis edytorski]
Deserta Arabia (łac.) — Pustynia Arabska. [przypis edytorski]
desiderata (łac.) — żądania. [przypis edytorski]
desiderium (łac.) — tęsknota, pragnienie; życzenie. [przypis edytorski]
desipere est juris gentium (łac.) — ludzie mają prawo być głupi. [przypis edytorski]
des partem leonis (łac.) — oddaj lwią część. [przypis edytorski]
desperacja (z łac.) — rozpacz. [przypis edytorski]
desperować (przestarz., z łac.) — rozpaczać. [przypis edytorski]
desperować (z łac., przestarz.) — rozpaczać. [przypis edytorski]
destricto ense (łac.) — z obnażonym mieczem. [przypis edytorski]
destynacja (daw., z łac.) — przeznaczenie. [przypis edytorski]
desynować się (z łac. desino, desinere: zaniechać, zostawić) — wstrzymać się. [przypis edytorski]
Deus, ad te vigilo, miserere mei, Deus (łac.) — Boże, ku służbie Twojej stoję, zmiłuj się nade mną, Boże (połączenie słów biblijnych psalmów 63 oraz 51). [przypis edytorski]
deus animarum (łac.) — bóg zwierząt. [przypis edytorski]
Deus auribus nostris audivimus (łac.) — Boże, słyszeliśmy na własne uszy; Psalm 44. [przypis edytorski]
deus caritatis (łac.) — bóg miłosierdzia. [przypis edytorski]
Deus ex machina (łac.) — bóg z maszyny (pojawiający się na scenie teatru, by radykalnie zmienić przebieg akcji dramatu), w przenośni: wybawiciel. [przypis edytorski]
deus ex machina (łac.) — dosł.: bóg z maszyny; wprowadzenie na scenę, dzięki odpowiedniej maszynerii, postaci boskiej w celu rozwiązania akcji; jako pierwszy wykorzystał takie rozwiązanie w starożytności Eurypides. Zwrot przen. oznaczający zdarzenie (a. mocny argument) pojawiający się bez logicznego związku z dotychczasowym biegiem myśli lub akcji. [przypis edytorski]
deus fluviorum ac fontium (łac.) — bóg rzek i źródeł. [przypis edytorski]
Deus in adiutorium meum intende (łac.) — Boże, ku wspomożeniu memu wejrzyj. [przypis edytorski]
Deus judicium tuum regi da, et justitiam tuam filio regis (łac.) — O Boże, przekaż Twój sąd królowi i Twoją sprawiedliwość synowi królewskiemu; Psalm 72. [przypis edytorski]
deus maris (łac.) — bóg mórz. [przypis edytorski]
Deus meus (…) inimicus (łac.) — Boże mój, Boże mój, dlaczego mnie odtrąciłeś i dlaczego chodzę smutny, gdy trapi mnie (dosł. powalił mnie) nieprzyjaciel; kontaminacja pierwszego wersetu Psalmu 22, którego słowa miały wg Ewangelii Mateusza być ostatnimi wypowiedzianymi przez Jezusa przed śmiercią (Mt 27, 46) oraz wersetu 10 z Psalmu 41 i 42 (w tradycji chrześcijańskiej połączonych ze sobą) z Księgi Drugiej Psalmów Dawidowych. [przypis edytorski]
Deus semper certus (łac.) — Bóg zawsze pewny. [przypis edytorski]
deus sive natura (łac.) — bóg albo natura. [przypis edytorski]
de virtutibus et vitiis (łac.) — o cnotliwych i bezecnych. [przypis edytorski]
dezagregacja (z łac.) — rozpad. [przypis edytorski]
dezolacja (daw., z łac. desolatio: spustoszenie) — zniszczenie; rozpacz. [przypis edytorski]
dezolacja (daw., z łac.) — zniszczenie; rozpacz. [przypis edytorski]
dezolować (daw., z łac.) — niszczyć, rujnować; tu: dręczyć. [przypis edytorski]
dezyderium (daw., z łac.) — dziś: dezyderat, rzeczowe żądanie, życzenie. [przypis edytorski]
diabetes mellitus (łac.) — cukrzyca, choroba polegająca na podwyższeniu poziomu glukozy we krwi, co powoduje stopniowe uszkadzanie licznych organów. [przypis edytorski]
diarea (z łac.) — biegunka. [przypis edytorski]
diariusz (z łac.) — dziennik. [przypis edytorski]
Dico ego, tu dicis… (łac.) — mówię ja, ty mówisz, wreszcie mówi i tamten; po tych wypowiedziach widać już tylko same wypowiedzi. [przypis edytorski]
dico (łac.) — twierdzę, mówię. [przypis edytorski]
dictator (łac.) — dyktator, urząd w staroż. Rzymie, stosowany w sytuacjach nadzwyczajnych, a sprawującemu dający nieograniczoną władzę na określony czas. [przypis edytorski]
dictum (łac.) — dobitna wypowiedź. [przypis edytorski]
dictum (łac.) — powiedzenie, polecenie, rozkaz. [przypis edytorski]
dictum (łac.) — powiedzenie. [przypis edytorski]
dictum (łac.) — powiedzenie, przysłowie. [przypis edytorski]
dictum (łac.) — powiedzenie, przysłowie; tu: stwierdzenie. [przypis edytorski]
dictum (łac., r.n.) — stwierdzenie, wypowiedź. [przypis edytorski]
dictum (łac.) — słowo, powiedzenie, wypowiedź. [przypis edytorski]
dictum (łac.) — stwierdzenie. [przypis edytorski]
dictum (łac.) — zdanie, wyrażenie, żart, rozkaz. [przypis edytorski]
dictum triplex (łac.) — potrójne stwierdzenie. [przypis edytorski]
die 1-ma Februarii, anno 1662 (łac.) — dnia 1. lutego, roku 1662. [przypis edytorski]
diem perdidi (łac.) — dzień straciłem (sentencja rzymska, słowa cesarza Tytusa Flawiusza, kiedy uświadomił sobie, że przez cały dzień nie zrobił niczego dobrego). [przypis edytorski]
(dies) calamitatis (łac.) — (dzień) nieszczęścia; wyrażenie Dies illa, dies irae, calamitatis et miseriae (dzień ów, dzień gniewu, nieszczęścia i nędzy) występuje w pieśni Libera me, Domine, używanej przed drugim soborem watykańskim w obowiązującej wówczas łacińskiej wersji katolickich obrzędów pogrzebowych. [przypis edytorski]
Dies illa (łac.) — dzień ów; druga połowa wersu: Dies irae, dies illa (Dzień gniewu, dzień ów), początkowych słów średniowiecznej sekwencji (uroczystej pieśni) o nadejściu kary bożej za grzechy w dniu Sądu Ostatecznego; w liturgii katolickiej Dies irae była śpiewana podczas mszy żałobnej w klasycznym rycie rzymskim. [przypis edytorski]
dies irae, dies illa (łac.) — dzień gniewu, ten dzień; pierwsze słowa średniowiecznej sekwencji (uroczystej pieśni) o końcu świata, wchodzącej w skład mszy żałobnej. [przypis edytorski]
Dies irae! dies illa! (łac.) — Ten dzień będzie dniem gniewu. Zob. So 1:15. Łacińska część liturgii kościoła rzymskokatolickiego wykorzystywana w mszach żałobnych. Jan Kasprowicz jest również autorem hymnu pod tytułem Dies irae. [przypis edytorski]
Dies irae, dies illa… (łac.) — W dzień gniewu, w ten dzień; początek średniowiecznej sekwencji opisującej dzień Sądu Ostatecznego. [przypis edytorski]
Dies irae, Dies illa Solvet saeclum in favilla (łac.) — dzień gniewu, dzień ten, spowijający stulecie w żar. Słowa z łacińskiego hymnu Tomasza Celano (zm. 1255), śpiewanego w czasie mszy żałobnej. [przypis edytorski]
