Przypisy

Mojżesz (bibl.) — biblijny prorok, przywódca i prawodawca żydowski, który wyprowadził Izraelitów z Egiptu, przewodził im w wędrówce do Ziemi Obiecanej (Izraela) i nadał im prawa otrzymane od Boga na górze Synaj. [przypis edytorski]

Mojżesz — biblijny prorok, przywódca żydowski, który wyprowadził Izraelitów z Egiptu i przewodził im w wędrówce do Ziemi Obiecanej (Izraela); kiedy podczas przemarszu przez pustynię Izraelitom zabrakło wody i zaczęli się buntować, na polecenie Boga Mojżesz uderzył laską w skałę i wytrysnęła z niej woda (Lb 20,1–11). [przypis edytorski]

Mojżesz — biblijny prorok, przywódca żydowski, który wyprowadził Izraelitów z Egiptu i przewodził im w wędrówce do Ziemi Obiecanej (Izraela). [przypis edytorski]

Mojżesz i Aaron miedzy kapłany jego — Ps 98,6. [przypis edytorski]

Mojżesz — II Moj 18, 21. [przypis edytorski]

Mojżesz, Likurg i Numa — starożytni prawodawcy: Mojżesz: biblijny prorok, przywódca i prawodawca żydowski, który wyprowadził Izraelitów z Egiptu, przewodził im w wędrówce do Ziemi Obiecanej (Izraela) i nadał im prawa otrzymane od Boga na górze Synaj; Likurg: na poły legendarny prawodawca i twórca ustroju Sparty; Numa Pompiliusz: legendarny drugi król Rzymu, następca Romulusa, zapoczątkował w Rzymie państwowy kult bogów, wprowadził wiele ważnych instytucji religijnych, a także kalendarz. [przypis edytorski]

Mojżesz (ok. XIII w. p.n.e.) — prorok biblijny, według Księgi Wyjścia wyprowadził 12 plemion Izraelitów z niewoli egipskiej. Chłopiec żydowski wychowany na dworze faraona egipskiego, doznał objawienia: Bóg przemówił do niego pod postacią krzewu gorejącego. Mojżesz został przywódcą izraelskim i poprowadził swój lud przez Morze Czerwone i pustynię Synaj w poszukiwaniu Kaananu, Ziemi Obiecanej. Na górze Synaj Bóg podyktował mu dziesięć przykazań, ale tablice z przykazaniami Mojżesz potłukł o złotego cielca, do którego zaczęli się modlić Izraelici podczas nieobecności przywódcy. [przypis edytorski]

Mojżesz podczas bitwy z Amalekitami — wg biblijnej Księgi Wyjścia, kiedy podczas bitwy z plemieniem Amalekitów Mojżesz trzymał ręce w górze, Izraelici mieli przewagę, gdy je opuszczał, zaczynali przegrywać; dlatego jego towarzysze podtrzymywali mu ręce do końca bitwy (Wj 17,11n). [przypis edytorski]

Mojżesz — postać biblijna, prorok, który wyprowadził Izraelitów z niewoli egipskiej; żył prawdopodobnie w XIII wieku p.n.e. (według Biblii dożył 120 lat). [przypis edytorski]

Mojżesz — postać biblijna, przywódca Izraelitów i święty prorok, żyjący prawdopodobnie w XIII wieku p.n.e. [przypis edytorski]

Mojżesz — postać biblijna, przywódca Izraelitów w okresie ich wyjścia z Egiptu i wędrówki do Ziemi Obiecanej, święty prorok. [przypis edytorski]

Mojżesz (prawdopodob. XII w. p.n.e.) — prawodawca żydowski. [przypis edytorski]

Mojżesz — prorok biblijny, przywódca Izraelitów w okresie wyjścia z Egiptu i wędrówki do Ziemi Obiecanej. [przypis edytorski]

Mojżesz — syn Amrama i Jokebed; prorok, prowadził Izraelitów z Egiptu do Ziemi Obiecanej, do której on sam nie dotarł. Jego matka, aby uchronić go przed śmiercią, nakazaną przez faraona wszystkim pierworodnym synom żydowskim, wrzuciła go w koszyku do wody. Został wyłowiony przez córkę faraona, która traktowała go jak syna (Wj 2,1–10). Sprawował władzę nad ludem Izraela; na górze Synaj Bóg przekazał mu tablice kamienne z dziesięciorgiem przykazań (Wj 24,12; 31,18). Mojżesz zmarł w wieku 120 lat w krainie Moabu na górze Nebo (Pwt 34,5–70); zgodnie z obietnicą Boga, przed śmiercią ujrzał Ziemię Obiecaną, ale nigdy tam nie dotarł (Pwt 32,49–52). [przypis edytorski]

Mojżesz — syn Amrama i Jokebed; prorok, prowadził Izraelitów z Egiptu do Ziemi Obiecanej, do której on sam nie dotarł. Jego matka, aby uchronić go przed śmiercią, nakazaną przez faraona wszystkim pierworodnym synom żydowskim, wrzuciła go w koszyku do wody. Został wyłowiony przez córkę faraona, która traktowała go jak syna (Wj 2,1–10). Sprawował władzę nad ludem Izraela; na górze Synaj Bóg przekazał mu tablice kamienne z dziesięciorgiem przykazań (Wj 24,12; 31,18). Mojżesz zmarł w wieku 120 lat w krainie Moabu na górze Nebo (Pwt 34,5–70); zgodnie z obietnicą Boga, przed śmiercią ujrzał Ziemię Obiecaną, ale nigdy do niej nie dotarł (Pwt 32,49–52). [przypis edytorski]

Mojżesz…uczynił — 2. Mojż 18, 21. [przypis edytorski]

Mojżesz — w Biblii: prorok, przywódca żydowski, który wyprowadził Izraelitów z Egiptu i przewodził im w wędrówce do Ziemi Obiecanej (Izraela). [przypis edytorski]

Mojżesz — w Biblii: prorok, przywódca żydowski, który wyprowadził Izraelitów z Egiptu i przewodził im w wędrówce do Ziemi Obiecanej (Izraela). [przypis edytorski]

Mojżesz (XIII-XII w. p.n.e.) — prorok biblijny, przywódca, który wyprowadził Żydów z Egiptu i dał im Dziesięć Przykazań, przez co religię żydów nazywa się wyznaniem mojżeszowym. [przypis edytorski]

mokański (daw.) — pochodzący z miasta Mokka, portu w płd.-zach. Jemenie, nad M. Czerwonym, dawnego głównego ośrodka wywozu kawy. [przypis edytorski]

mokintinis — mokinys. [przypis edytorski]

mokka — kawa. [przypis edytorski]

Mokka — miasto portowe w płd.-zach. Jemenie, nad M. Czerwonym; daw. gł. ośrodek wywozu kawy, od XIX w. straciło na znaczeniu na rzecz Adenu. [przypis edytorski]

Mokłowski, Kazimierz (1869–1905) — architekt i badacz architektury polskiej, autor dzieła Sztuka ludowa w Polsce, Lwów 1903. [przypis edytorski]

Mokłowski, Kazimierz (1869–1905) — architekt, związany z ruchem socjalistycznym, reprezentant stylu eklektycznego w architekturze. [przypis edytorski]

Mokonie — ang., niem.: Mokonye. [przypis edytorski]

Mokotów — tu: więzienie mokotowskie, wybudowane w latach 1902–1904 przez władze rosyjskie przy ul. Rakowieckiej 37 w Warszawie. [przypis edytorski]

Mokotowska — historyczna ulica w dzielnicy Śródmieście w Warszawie. [przypis edytorski]

mokra robota — zabójstwo. [przypis edytorski]

Mokronowski, Stanisław (1761–1821) — szambelan Stanisława Augusta Poniatowskiego, poseł na Sejm Czteroletni, generał lejtnant wojsk koronnych, uczestnik wojny polsko-rosyjskiej i insurekcji kościuszkowskiej; w czasie insurekcji był komendantem miasta Warszawy i Siły Zbrojnej Księstwa Mazowieckiego. [przypis edytorski]

mokry arkusz brudnej niemieckiej gazety (…) aniżeli wszyscy Vinci i Rafaele — Mickiewicz, List do Wojciecha Stattlera, Rzym, 19 kwietnia 1831. [przypis edytorski]

mokrymi warstwy — daw. forma N.lm rzeczownika; dziś: mokrymi warstwami. [przypis edytorski]

mokrzawa (daw.) — miejsce podmokłe, mokradło. [przypis edytorski]

mokrzyca — roślina z rodziny goździkowatych, o drobnych, białych kwiatach. [przypis edytorski]

mokslinyčia (hibr.) — mokykla. [przypis edytorski]

mokslinyčia — mokykla. [przypis edytorski]

mołczalnik (молчальник; ros.) — milczek; rel.: mnich, który złożył śluby milczenia; pot.: człowiek, który z ostrożności woli nie wyrażać opinii. [przypis edytorski]

mołczat' (ros.) — milczeć. [przypis edytorski]

mołła właśc. mułła (tur.) — mistrz, świątobliwy, sędzia; tytuł nadawany duchownym muzułmańskim. [przypis edytorski]

mołodec a. mołojec (z ukr.) — młody, dzielny mężczyzna; Kozak. [przypis edytorski]

mołodiec (ros. молодец) — zuch. [przypis edytorski]

mołodyca — młoda mężatka na Ukrainie. [przypis edytorski]

mołodyca (z ukr.) — młoda dziewczyna. [przypis edytorski]

mołodycia (daw. ukr.) — dziewczyna. [przypis edytorski]

mołodycia (daw., ukr.) — młoda dziewczyna. [przypis edytorski]

mołodycia (ukr.) — młoda kobieta. [przypis edytorski]

Mołodziec, szto posłuchała (białorus.) — Zuch, że posłuchała. [przypis edytorski]

mołojcy — młodzieńcy, młodzi mężczyźni. [przypis edytorski]

mołojcy (z białorus.) — zuchy. [przypis edytorski]

mołojczyka krasnego (z ukr.) — pięknego, dzielnego młodzieńca. [przypis edytorski]

mołojec (daw. ukr.) — dzielny młody mężczyzna; bohater; wojownik. [przypis edytorski]

mołojec (daw., z ukr.) — dzielny młody mężczyzna; żołnierz. [przypis edytorski]

mołojec — młody żołnierz kozacki, przen.: zuch. [przypis edytorski]

mołojec — młody żołnierz kozacki, przen.: zuch. [przypis edytorski]

mołojec (przest.; z ukr.) — młody, dzielny mężczyzna. [przypis edytorski]

mołojec (ukr.) — młody żołnierz kozacki, przen.: zuch. [przypis edytorski]

mołojec — zuch, młody wojownik. [przypis edytorski]

mołojec (z ukr.) — młody, dzielny mężczyzna; Kozak. [przypis edytorski]

mołojec (z ukr.) — młody, dzielny mężczyzna; żołnierz. [przypis edytorski]

Mola, Emilio (1887–1937) — hiszpański generał, jeden z głównych organizatorów (obok generałów Franco i Sanjurjo) zbrojnego powstania przeciwko rządom Frontu Ludowego, które doprowadziło 18 lipca 1936 do wybuchu wojny domowej. [przypis edytorski]

Mola, Emilio (1887–1937) — hiszpański generał, jeden z trzech głównych organizatorów (obok generałów Franco i Sanjurjo) nacjonalistycznego przewrotu wojskowego, który doprowadził do wybuchu wojny domowej; zginął w wypadku lotniczym. [przypis edytorski]

Moldava — Moldova, upė Rumunijoje. [przypis edytorski]

molės — iš molio. [przypis edytorski]

molebeń — modlitwa. [przypis edytorski]

molebnia — nabożeństwo wschodnie. [przypis edytorski]

molekuła — inaczej cząsteczka. [przypis edytorski]

Moleschott, Jacob (1822–1893) — holenderski lekarz, fizjolog i filozof, zwolennik materializmu wulgarnego (popularnej w XIX w. redukcjonistycznej maniery sprowadzania zjawisk psychicznych do chemicznych i biologicznych), autor dzieła Der Kreislauf des Lebens („Krążenie życia”); prześladowany za swe poglądy, przeniósł się z uniwersytetu w Heidelbergu na uniwersytet w Turynie; słynne stało się jego stwierdzenie, lakonicznie streszczające reprezentowane przez Moleschotta stanowisko filozoficzne: Ohne Phosphor kein Gedanke, tj. „Bez fosforu nie ma myśli”. [przypis edytorski]

Moleschott, Jakob (1822–1892) — holenderski lekarz, fizjolog i filozof, zwolennik materializmu: uważał, że „mózg wydziela myśl tak, jak wątroba wydziela żółć”. [przypis edytorski]

molestacja (daw., z łac.) — dziś: molestowanie, naprzykrzanie się prośbami. [przypis edytorski]

molestacja (z łac.) — namawianie, naprzykrzanie się. [przypis edytorski]

molestissimus (łac.) — niezmiernie uciążliwy. [przypis edytorski]

Molièr (1622–1673) — francuski komediopisarz, założyciel własnej trupy aktorskiej „Théâtre Illustre” (1643). Autor m. in. Skąpca, Świętoszka, Szkoły żon. [przypis edytorski]

Molière (1622–1673) — właśc. Jean Baptiste Poquelin, francuski komediopisarz. [przypis edytorski]

Molière (1622–1673) — właśc. Jean-Baptiste Poquelin; największy francuski komediopisarz, aktor, dyrektor teatru. Autor sztuk klasyfikowanych jako ”wielkie komedie”, widowisk farsowych, komedii heroicznych i komediobaletu. Dzieła: Szkoła żon, Świętoszek, Don Juan, Mizantrop, Skąpiec. [przypis edytorski]

Molière, właśc. Jean Baptiste Poquelin (1622–1673) — aktor i najwybitniejszy komediopisarz francuski; molierowskie „ciastko ze śmietaną”: określenie z komedii Moliera Szkoła żon (akt I, scena I), krytykowane w jego czasach jako trywialne, zostało następnie w odpowiedzi celowo użyte przez autora w Krytyce szkoły żon jako nonsensownie powtarzane słowa postaci markiza. [przypis edytorski]

Molière, właśc. Jean Baptiste Poquelin (1622–1673) — francuski komediopisarz. [przypis edytorski]

Molière, właśc. Jean Baptiste Poquelin (1622–1673) — największy francuski komediopisarz, aktor, dyrektor teatru; autor m.in. komedii Mieszczanin szlachcicem (1670), w której główny bohater, pan Jourdain, wyraża zdumienie, że od ponad 40 lat mówi prozą, nic o tym nie wiedząc. [przypis edytorski]

Molière, właśc. Poquelin, Jean-Baptiste (1622–1673) — komediopisarz fr. do dziś zaliczany do najwybitniejszych w historii literatury europejskiej; aktor, dyrektor teatru; syn tapicera, od dziecka zafascynowany przedstawieniami ulicznymi; studiował filozofię i prawo, lecz ostatecznie postanowił poświęcić życie scenie; jego najważniejsze komedie to: Pocieszne wykwintnisie (1659), Szkoła żon (1662), Świętoszek (1664), Don Juan (1665), Mizantrop (1666), Skąpiec (1668), Szelmostwa Skapena (1671), Chory z urojenia (1673); Molière cieszył się uznaniem i opieką króla Francji Ludwika XVI, zmarł na atak serca, grając w Chorym z urojenia. [przypis edytorski]

Molier (1622–1673) — francuski komediopisarz, założyciel własnej trupy aktorskiej „Théâtre Illustre” (1643). Autor m. in. Skąpca, Świętoszka, Szkoły żon. [przypis edytorski]

Moliera, ani Racine'a, ani Woltera, ani Massilona, ani Beaumarchais'go, ani Diderota — Molier, właśc. Jean Baptiste Poquelin (1622–1673): aktor i najwybitniejszy komediopisarz francuski; Jean Baptiste Racine (1639–1699): francuski poeta i dramaturg, autor m.in. Andromachy i Fedry; Wolter, właśc. François Marie Arouet (1694–1778): czołowy francuski pisarz, filozof i publicysta epoki oświecenia, znany z walki o wolność słowa i wyznania; Jean-Baptiste Massillon (1663–1742): francuski kaznodzieja i teolog; Pierre Augustin Beaumarchais (1732–1799): pisarz i dramaturg francuski, autor komedii takich jak Wesele Figara czy Cyrulik sewilski; Denis Diderot (1713–1784): francuski pisarz, krytyk i filozof, współredaktor Wielkiej Encyklopedii Francuskiej, autor powiastki filozoficznej Kubuś Fatalista i jego pan. [przypis edytorski]