Dzisiaj aż 13,496 dzieciaków dzięki wsparciu osób takich jak Ty znajdzie darmowe książki na Wolnych Lekturach.
Dołącz do Przyjaciół Wolnych Lektur i zapewnij darmowy dostęp do książek milionom uczennic i uczniów dzisiaj i każdego dnia!
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | chiński | czeski | dawne | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | ironicznie | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | przestarzałe | regionalne | religijny, religioznawstwo | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | staropolskie | teatralny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 10943 przypisów.
kazanie na górze — według ewangelii św. Mateusza (V. 39) w kazaniu tym Chrystus miał powiedzieć: „Żebyście się nie przeciwili złemu, ale kto by cię uderzył w prawy policzek twój, nadstaw mu drugi”. [przypis redakcyjny]
Kazanie na Górze — zawarty w Ewangelii Mateusza (rozdz. 5–7) zbiór powiedzeń i nauk przypisywanych Jezusowi, streszczających jego nauczanie moralne; jedną z jego najbardziej znanych części jest tzw. Osiem błogosławieństw. [przypis edytorski]
Kazanie pierwsze — kazanie to ma też odautorski podtytuł O mądrości potrzebnej do rady. [przypis edytorski]
kazanie — tu: karanie (błąd albo od słowa „kaźń”). [przypis edytorski]
Kazano mi spać trzysta dziewięćdziesiąt dni na lewym boku i jeść przez cały ten czas jedynie chleb jęczmienny (…) posmarowane… nie śmiem powiedzieć — Ezechiel, IV [tj. biblijna Księga Ezechiela (Ez 4, 4–15), gdzie prorok dostaje rozkaz od Boga, by zachowywać się tak na znak niedoli, jaka spadnie na mieszkańców oblężonej Jerozolimy; jednak sporządzone przez niego pożywienie z ziaren nie miało być posmarowane rzeczą niewymowną, ale upieczone jak podpłomyk, lecz… na wysuszonym nawozie ludzkim; red. WL]. [przypis autorski]
Kazano w kraju niewinnej dziecinie modlić się za mnie co dzień — dzieciną tą był Staś Januszewski, syn wuja poety, który poległ w powstaniu. Słowacki interesował się żywo Stasiem, a nawet marzył, że weźmie go na wychowanie do siebie. [przypis redakcyjny]
Kazanowski, Adam (ok. 1599–1649) — marszałek nadworny koronny, stolnik koronny; dworzanin i przyjaciel królewicza Władysława Wazy, który specjalnie dla niego przywrócił urząd stolnika; uczestnik wyprawy Władysława do Moskwy po koronę cara. [przypis edytorski]
kazarki (biol.) — rodzaj ptaków z podrodziny kaczek, obejmujący kilka gatunków zamieszkujących Afrykę, Eurazję i Australię. [przypis edytorski]
kazarmosna — į kazarmę; į kareivinę. [przypis edytorski]
kazerna (niem. die Kaserne) — koszary. [przypis edytorski]
kaześ (gw.) — gdzieżeś. [przypis edytorski]
kaz (gw.) — gdzież. [przypis edytorski]
kazić (daw.) — psuć, brudzić. [przypis edytorski]
kazić (daw.) — psuć, brukać (por. nieskazitelny). [przypis edytorski]
kazić (daw.) — psuć, zaburzać. [przypis edytorski]
kazić w zdrowiu (starop.) — psuć zdrowie; tu: odbierać zdrowie, odbierać życie. [przypis edytorski]
kazienny (daw.) — skarbowy, skarbnik. [przypis edytorski]
kazienny… loch — loch służący kaźni, czyli wykonaniu kary (najczęściej kary śmierci, połączonej z torturami). [przypis edytorski]
Kazimiery Bujwidowej, która w swojej „Garści wspomnień” sama opisała to pierwsze spotkanie z wybitnymi działaczkami Krakowa — „Kobieta Współczesna”, nr 19 z 1928 r. Artykuł poświęcony Marii Turzymie. [przypis autorski]
Kazimierz czasami zacinał się z lekka w mowie — wg Długosza. [przypis autorski]
Kazimierz Czyński (1891–1956) — aktor, reżyser. [przypis edytorski]
Kazimierz dowodzi (…) w nieprzewidzianą przyszłość — S. Brzozowski, Fryderyk Nietzsche, Stanisławów 1907, s. 15. [przypis autorski]
Kazimierz III Wielki (1310–1370) — król Polski, ostatni władca z dynastii Piastów. Za jego czasów nastąpił znaczny rozwój gospodarczy kraju, dlatego mówi się, że „zastał Polskę drewnianą, a zostawił murowaną”. [przypis edytorski]
Kazimierz III Wielki (1310–1370) — ostatni król Polski z dynastii Piastów. [przypis edytorski]
Kazimierz IV Jagiellończyk (1427–1492) — młodszy syn Władysława Jagiełły, król Polski i wielki książę litewski. W walkach z krzyżakami odzyskał Pomorze i Gdańsk, wzmocnił dynastię Jagiellonów. [przypis edytorski]
Kazimierz Jan Kaszewski (1825–1910) — krytyk literacki i teatralny, tłumacz m.in. Sofoklesa, Ajschylosa, Wiktora Hugo. [przypis edytorski]
Kazimierz — Kazimierz Dolny nad Wisłą w województwie lubelskim, zwany daw. małym Gdańskiem, ożywiony punkt handlowy, z spichrzami na zboże. [przypis redakcyjny]
Kazimierz Mnich — Kazimierz Odnowiciel (1016–1058), książę rządzący Polską od ok. 1039, według przekazów kronikarzkich pierwotnie przeznaczony do stanu duchownego. [przypis edytorski]
Kazimierz nie szczędzi moraliście określeń, że jest on „najstraszliwszym, najkonsekwentniejszym, najobłudniejszym egoistą” — S. Brzozowski, Fryderyk Nietzsche, Stanisławów 1907, s. 48. [przypis autorski]
Kazimierzowe — aluzja do panowania Kazimierza Wielkiego (1310–1370) i poprawy standardów cywilizacyjnych w Polsce za jego czasów. [przypis edytorski]
Kazimierz świat pożegnał wreszcie — Kazimierz Odnowiciel zmarł 28 listopada 1058 r. [przypis edytorski]
Kazimierz Wielki (1310–1370) — król polski, w historiografii uważany za jednego z najwybitniejszych władców Polski. [przypis edytorski]
Kazimierz Wielki (1310–1370) — król Polski w latach 1333–1370. [przypis edytorski]
Kazimierz Wielki (1310–1370) — ostatni król Polski z dynastii Piastów (od 1333), znacząco poprawił sytuację gospodarczą kraju i standardy cywilizacyjne. [przypis edytorski]
Kazimierz Wielki a. Kazimierz III Wielki (1310–1370) — ostatni król Polski z dynastii Piastów, założyciel warowni w Czorsztynie. [przypis edytorski]
Kazimierz Wielki — król Polski w latach 1333–1370. W historiografii uważany za jednego z najwybitniejszych władców. Jego postać w dramacie rozpoczyna pochód ważnych bohaterów historycznych, którzy gromadzą się przy żłóbku Jezusa. [przypis edytorski]
Kazimirz a. Kaźmirz — Kazimierz; zapis fonetyczny wymowy powszechnej we wschodnich województwach daw. Rzeczpospolitej. [przypis edytorski]
Kazimirz — Kazimierz; tu: zapis zgodnie z wymową właściwą ludności zamieszkującej wsch. województwa daw. Rzeczpospolitej. [przypis edytorski]
Kazimirz — zapis imienia jest tu zgodny z wymową powszechną we wschodnich województwach Rzeczpospolitej. [przypis edytorski]
Kazi no, czełowicze, kudy droga na Erec Isruel — powiedz no, człowieku, którędy droga do Ziemi Izraela. [przypis edytorski]
kazionny rabin — urzędowy rabin. [przypis tłumacza]
kazionny (ros. казённый) — państwowy, służbowy. [przypis edytorski]
kazionny (ros. казённый) — służbowy. [przypis edytorski]
kazionny (z ros.) — państwowy. [przypis edytorski]
kazirodny (daw.) — kazirodczy. [przypis edytorski]
Kaziuta — Kazimierz Tetmajer. [przypis redakcyjny]
kazjatka a. kasjatka — daw. krótki kaftanik kobiecy, w XVII w. górna część dwuczęściowej sukni zwanej alamodą. [przypis edytorski]
kazka (ukr.) — baśń, bajka. [przypis edytorski]
kazna (daw.) — skarb, kasa. [przypis edytorski]
kazna (ros. казна) — budżet państwowy, skarb państwa. [przypis edytorski]
kazna (ros. казна) — skarb państwa. [przypis edytorski]
kaznodzieja — tu: wymowny obrońca. [przypis redakcyjny]
kaznodzieje — dziś forma D.lp: kaznodziei. [przypis edytorski]
Kaznodziejski — chodzi tu o zakon kaznodziejski, czyli dominikanów. [przypis edytorski]
kazować (gw.) — kazać; kazuje — dziś popr. forma 3.os. lp cz.ter.: każe. [przypis edytorski]
kaz ta (gw.) — gdzież to. [przypis edytorski]
kazualność — tu: oparcie się na przypadku; precedens. [przypis edytorski]
kazuarina — gatunek drzewa tropikalnego występującego w Australii i Oceanii. [przypis edytorski]
kazuariusz (struthio casuarius) — ptak mniejszy od strusia, niezdatny do latania; żyje w Azji i w Afryce. W rkp. jest obok tekstu umieszczony następujący uszkodzony przypisek: „Kazwaryjusz ptak to wielki, piór na nim nie ma, tylko sierść jak na świni, lata”. [przypis redakcyjny]
kazuary (biol.) — rodzina nielotnych ptaków zamieszkujących Nową Gwineę i płn.-wsch. Australię, a także wyspy leżące pomiędzy nimi. [przypis edytorski]
kazuaryna a. rzewnia (biol.) — rodzaj drzew i krzewów z suchych terenów płd. Azji i Australii, charakteryzujący się bardzo twardymi liśćmi przypominającymi igły sosny; uznawane za najlepsze drewno opałowe na świecie. [przypis edytorski]
kazuaryna a. rzewnia — rodzaj drzew i krzewów z suchych terenów płd. Azji i Australii; ich silnie zredukowane, twarde liście przypominają pióra strusi lub igły sosny. [przypis edytorski]
kazuaryna — inaczej rzewnia; rodzaj drzewa lub krzewu, charakteryzujący się bardzo twardymi liśćmi przypominającymi igły sosny; uznawane za najlepsze drewno opałowe na świecie. [przypis edytorski]
kazuista — człowiek stosujący kazuistykę: drobiazgowe rozważanie szczegółowych problemów, najczęściej moralnych lub prawnych, poprzez podciąganie ich pod zasady ogólne, pot.: pokrętne argumentowanie w celu uzasadnienia założonej z góry tezy. [przypis edytorski]
kazuista — człowiek stosujący kazuistykę: drobiazgowe rozważanie szczegółowych problemów, najczęściej moralnych lub prawnych, poprzez podciąganie ich pod zasady ogólne, pot.: pokrętne argumentowanie w celu uzasadnienia założonej z góry tezy. [przypis edytorski]
kazuista — człowiek stosujący kazuistykę: drobiazgowe rozważanie szczegółowych problemów, najczęściej moralnych lub prawnych, poprzez podciąganie ich pod zasady ogólne, pot.: pokrętne argumentowanie w celu uzasadnienia założonej z góry tezy. [przypis edytorski]
kazuistyczny — (o argumentacji itp.) skomplikowany, drobiazgowy, zależny od konkretnego przypadku. [przypis edytorski]
kazuistyka — drobiazgowe rozważanie szczegółowych problemów, najczęściej moralnych lub prawnych, poprzez podciąganie ich pod zasady ogólne, pot.: pokrętne argumentowanie w celu uzasadnienia założonej z góry tezy. [przypis edytorski]
kazuistyka — drobiazgowe rozważanie szczegółowych problemów, najczęściej moralnych lub prawnych, poprzez podciąganie ich pod zasady ogólne. [przypis edytorski]
kazuistyka — drobiazgowe rozważanie szczegółowych problemów, najczęściej moralnych lub prawnych, poprzez podciąganie ich pod zasady ogólne; pot.: pokrętne argumentowanie w celu uzasadnienia założonej z góry tezy. [przypis edytorski]
kazuistyka — skomplikowana argumentacja, wyliczająca wyjątki od prawa a. zasady. [przypis edytorski]
kazuistyka urodziła się w Hiszpanii — i tam mogła mieć swoje dobroczynne znaczenie, szerokim płaszczem swojej tolerancji chroniąc ludzkie egzystencje przed inkwizytorskimi skądinąd zakusami religii. [przypis tłumacza]
kazuistyka — wyliczanie ciekawych przypadków (np. prawnych lub medycznych); także: metoda błędnego, przewrotnego myślenia, uogólnianie odosobnionych faktów. [przypis edytorski]
kazujecie (gw.) — każecie; przykazujecie. [przypis edytorski]
kazuje (forma gw.) — 3.os.lp: każe. [przypis edytorski]
kazus (z łac.) — przypadek, fakt. [przypis edytorski]
kaz — właśc. każ, gdzież. [przypis edytorski]
KB — (z niem.) Krankenbau; szpital, rewir. [przypis edytorski]
kcęć (starop.) — konstrukcja z wzmacniającą partykułą -ci, skróconą do -ć; inaczej: chcę ci. [przypis edytorski]
kcęć wam skorżyć krwawą głowę (starop.) — chcę się wam poskarżyć, [jaką mam] znękaną głowę (jak bardzo jestem stroskana). [przypis edytorski]
kces (gw.) — chcesz. [przypis edytorski]
K. Chojnicka, H. Olszewski, Historia doktryn politycznych i prawnych, Poznań 2004, s. 210. [przypis autorski]
K. Chojnicka, H. Olszewski, Historia doktryn politycznych i prawnych, Poznań 2004, s. 244. [przypis autorski]
K. Chojnicka, H. Olszewski, Historia doktryn politycznych i prawnych, Poznań 2004, s. 61. [przypis autorski]
kcieć (gw.) — chcieć. [przypis edytorski]
K.C.I.E. — skrót od: Knight Commander of the Order of the Indian Empire, Komandor Orderu Imperium Indyjskiego [przypis edytorski]
kcie (starop.) — kwitnie. [przypis redakcyjny]
kcioł (gw.) — chciał. [przypis edytorski]
kciuki są to naczelne palce ręki (…) ich łaciński rodowód (…) — kciuk: pollax; pollere: być silnym. [przypis tłumacza]
KC — Komitet Centralny (w domyśle: Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej). [przypis edytorski]
K. C. N. — Kamil Cyprian Norwid. [przypis redakcyjny]
KC PZPR — Komitet Centralny Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej. [przypis edytorski]
kczemu (daw.) — dlaczego. [przypis edytorski]
k'czemu (daw.) — do czego. [przypis edytorski]
k'czemu (daw.) — ku czemu, do czego. [przypis edytorski]
k'czortu — do diabła, w diabły. [przypis edytorski]
kczortumatiery — przekleństwo, dosł.: do matki diabła. [przypis edytorski]
k'czortu (ros.) — do diabła. [przypis edytorski]
k'czynom (daw.) — ku czynom, do czynów. [przypis edytorski]
k'dawnemu (daw.) — do dawnego stanu. [przypis edytorski]
