Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | arabski | architektura | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | dawne | dziecięcy | francuski | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | medyczne | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | przenośnie | przestarzałe | regionalne | religijny, religioznawstwo | rosyjski | rzadki | staropolskie | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | żeglarskie
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 7491 przypisów.
Bardan’as — muzikališkaa rytiečių instrumentas. [przypis tłumacza]
Bardelon — Gian-Giacobo Bardelon, Mantuańczyk, pisarz zresztą nieznany. [przypis redakcyjny]
Bardesanes (154–222) — gnostyk syryjski, filozof, astrolog i poeta; zwalczał zwolenników Marcjona; grupy bardesanitów przetrwały w Syrii i Mezopotamii do VIII w. [przypis edytorski]
Bardesanes — gnostyk II wieku, żyjący w Edessie. [przypis redakcyjny]
Bardet — Fryderyk Bardet, znana wtedy firma ogrodnicza; przy ul. Senatorskiej mieściła się kwiaciarnia, a za rogatkami Belwederskimi przy drodze Wilanowskiej, w Sielcach (wtedy pod Warszawą) znajdowały się ogrody i szklarnie. [przypis redakcyjny]
Bardina, Sofia Iłłarionowna (1853–1883) — rosyjska działaczka ruchu narodników, w 1877 skazana w moskiewskim „procesie 50”, w 1880 uciekła z katorgi za granicę. [przypis edytorski]
bard’nas — viduramžių styginis instrumentas, liutnios atmaina. [przypis edytorski]
bardo — grzebień tkacki. [przypis edytorski]
bardon (daw.) — instrument strunowy podobny do lutni. [przypis edytorski]
bardon — dosł. lutnia, lira; wiatrobrzmiący bardon: flet. [przypis redakcyjny]
bardon — lutnia. [przypis edytorski]
bardon — średniowieczny instrument muzyczny, przypominający lirę lub lutnię. [przypis edytorski]
bardony — struny basowe nadające się do pieśni wojennych. [przypis redakcyjny]
Bardotka (pot.) — Brigitte Bardot (ur. 1934), francuska modelka, piosenkarka i aktorka filmowa, symbol seksapilu w latach 50. i 60. XX wieku. [przypis edytorski]
bardowie — śpiewacy, a zarazem kapłani Celtów, śpiewali pieśni, przygrywając do nich na instrumencie podobnym do harfy. Po zdobyciu Galii przez Rzymian zachowali się tylko w Islandii, Walii i Szkocji. Bardowie tworzyli rodzaj zakonu, podzielonego na kilka stopni, podobnie, jak niemieccy „meistersänger”. W czasie wojny postępowali przed wojskiem, zachęcając je pieśniami do bitwy. W Szkocji zachowali się aż do XVIII wieku. [przypis redakcyjny]
bardownik — tu: osoba trudniąca się naprawianiem narzędzi tkackich. [przypis edytorski]
bard — poeta i pieśniarz celtycki, który wykonywał utwory z towarzyszeniem instrumentu podobnego do harfy, opiewając bohaterskie i tragiczne wydarzenia. [przypis edytorski]
bard — wędrowny poeta i śpiewak. [przypis autorski]
Bardyn — sługa króla Monodanta, który wykradł jego syna, Brandymarta. [przypis redakcyjny]
bardysz a. berdysz — topór bojowy osadzony na długim drzewcu. [przypis edytorski]
bardysz — właśc. berdysz, stalowy topór używany przez dawną piechotę. [przypis edytorski]
bardzi — dziś popr.: bardziej. [przypis edytorski]
Bardziej formalnie taki stan rzeczy można określić za Leonem Petrażyckim przykładem teorii nieadekwatnej. Teorie nieadekwatne dzieli się na a) teorie kulejące (orzekamy coś w odniesieniu tylko do części właściwej klasy przedmiotów, np. teoria grawitacji dotycząca tylko dziesięciogramowych cygar); b) teorie skaczące (orzekamy coś w odniesieniu do zbyt szerokiego zakresu klasy przedmiotów, np. teoria ekonomiczna o genezie przestępstw). [przypis autorski]
bardziej (…) jak zwykle — dziś popr. bardziej niż zwykle. [przypis edytorski]
bardziej lubi dzielnicę tylną (…) niźli dzielnicę przednią (…) — aluzja do homoseksualistów. [przypis redakcyjny]
bar — dziś popr. forma D.lm: barów. [przypis edytorski]
bardzo a bardzo wiele — w pierwodr.: bardzo, o bardzo wiele. [przypis redakcyjny]
Bardzo daleko; gdzie głębie swe otchłań otwiera bezdenna — Homer, Iliada VIII 14. [przypis edytorski]
bardzo długa aleja… — Pola Elizejskie. [przypis redakcyjny]
bardzom cię kochał — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika; inaczej: bardzo cię kochałem. [przypis edytorski]
bardzom ci rada — skrócone: bardzo [jestem] ci rada. [przypis edytorski]
bardzo-miła (z fr. bien-aimée) — ukochana. [przypis edytorski]
Bardzo mi miło dowiedzieć się, żem mógł, choć bezwiednie (…) — jest to odpowiedź znanemu uczonemu, który dziękował Krasińskiemu za to, że przepowiednią rychłego zamachu stanu Ludwika Napoleona zachęcił go do operacji giełdowej tak szczęśliwej, że podwoiła jego majątek. [przypis redakcyjny]
bardzom rad — skrócone od: bardzo jestem rad. [przypis edytorski]
bardzom rad — skrót od: bardzo jestem rad; inaczej: bardzo się cieszę. [przypis edytorski]
bardzom się dziwił — bardzo się dziwiłem (forma z ruchomą końcówką czasownika). [przypis edytorski]
bardzom (…) tęsknił — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika; inaczej: bardzo tęskniłem. [przypis edytorski]
bardzom temu rad — skrót od: bardzo [jeste]m temu rad. [przypis edytorski]
bardzom wdzięczny — forma skrócona; inaczej: bardzo jestem wdzięczny. [przypis edytorski]
bardzo prawdopodobne, że większość tego, co się o nich opowiada, jest bajką — nazwa Roma, którą uważa się za pochodzącą od Romulusa, jest grecka i oznacza siłę; także imię Numa jest greckie i oznacza prawo. Jakież prawdopodobieństwo, by dwaj pierwsi królowie tego miasta nosili z góry imiona tak znakomicie zastosowane do tego, co zdziałali? [przypis autorski]
bardzoś (…) jest przezorna — przykład konstrukcji z ruchomą końcówką czasownika; inaczej: bardzo jesteś przezorna. [przypis edytorski]
bardzoś roztropnie myślał (daw.) — konstrukcja z ruchoma końcówką czasownika; inaczej: bardzo roztropnie myślałeś. [przypis edytorski]
bardzo trudną onę rzecz znajdują (starop. konstrukcja zdaniowa) — uważają tę rzecz (sprawę) za bardzo trudną; dochodzą do wniosku, że jest to bardzo trudna rzecz (sprawa). [przypis edytorski]
bardzo wielu mężczyzn a szczególnie wiele kobiet nie są stworzeni do pożycia małżeńskiego — przy sposobności pragnę sprostować tu błąd dosyć upowszechniony, że kobiet rodzi się wogóle więcej, aniżeli mężczyzn i tym sposobem jakby sama natura wskazuje: „dwie na jednego”. Tymczasem, o ile można sprawdzić, rodzi się prawie jednakowa ilość dzieci obu płci, a nawet chłopców nieco więcej, aniżeli dziewcząt, ale w „podstawowym wieku” młodzież płci męzkiej prowadzi takie życie, że umiera jej lub wpada w obłąkanie daleko więcej, aniżeli kobiet. A i w późniejszym wieku śmiertelność wśród mężczyzn jest większą wskutek „grzechów młodości”. [przypis autorski]
bares geld (z niem. bares Geld) — gotówka. [przypis edytorski]
baresgeld (z niem.) — gotówką. [przypis edytorski]
bares geld (z niem.) — gotówka; a. w wyrażeniu z podawaną sumą: gotówką. [przypis edytorski]
Bareto, Thobias (1839–1889) — brazylijski filozof, poeta oraz krytyk literacki. [przypis edytorski]
bareż — lekka tkanina z wełny, bawełny, jedwabiu lub mieszaniny tych materiałów; nazwa pochodzi od francuskiego miasta Barèges w Pirenejach, gdzie wyrabiano takie materiały. [przypis edytorski]
bareżowa — zrobiona z lekkiego materiału. [przypis edytorski]
Bargello rzymski w orszaku stu pięćdziesięciu zbirów — zbirami nazywano we Włoszech stróżów porzadku publicznego, ich dowódcą był bargello. [przypis redakcyjny]
bargello (wł.) — szef policji miejskiej. [przypis redakcyjny]
Barham — wieś w Anglii, w hrabstwie Kent, 10 km na płd.-wsch. od miasta Canterbury i 96 km na wsch. od centrum Londynu; po raz pierwszy wspomniana w źródłach w roku 799. [przypis edytorski]
barielka — statinaitė. [przypis edytorski]
bariń — panie. [przypis edytorski]
B. A. Ringer, za: B. Balazs, Coda: A Short History of Book Piracy [w:] Media Piracy in Emerging Economies, red. J. Karaganis, Social Science Research Council 2011, s. 409. [przypis autorski]
Bariola, Luigi (Aloysius) (ok. 1568–1628) — włoski jurysta, augustianin z Mediolanu. [przypis edytorski]
Baris — hebr. bîrah (zamek). [przypis tłumacza]
baritus — tak Rzymianie nazywali śpiew czy też krzyk wojenny legionów i Germanów, a także i ryk słoni [por. baryton (z gr. barys: ciężki, głęboki, silny; barytonos: o niskim brzmieniu) głos męski, pośredni między tenorem a basem; red. W.L.]. [przypis autorski]
Barjac — lokaj kardynała de Fleury, ministra. [przypis tłumacza]
Barjezus oślepiony — Dz 12, 11. [przypis tłumacza]
Bar Kapara a. Szymon bar Kappara — słynny żydowski poeta i gawędziarz znany ze swojej mądrości; działał w Cezarei w okresie pomiędzy ostatnią generacją tannaitów a pierwszą amoraitów (ok. 180–220). [przypis edytorski]
barkarola — tradycyjna pieśń weneckich gondolierów. [przypis edytorski]
barkarola — typ pieśni śpiewanej przez gondolierów, a także wywodząca się od niej instrumentalna forma muzyczna; tu chodzi o utwór F. Chopina Barkarola Fis-dur, op. 60. [przypis edytorski]
barkarola — utwór muz. wzorowany na pieśniach weneckich gondolierów. [przypis edytorski]
barkarola (z wł.) — tradycyjna pieśń weneckich gondolierów o rytmie odtwarzającym ruch wioseł. [przypis edytorski]
barka się na słodkie wysunęła morze — C'est un amas d'eaux douces qui se partagent ensuite et canaux, fontaines, cascades etc. [przypis autorski]
bark — dziś popr.: barków. [przypis edytorski]
bark — dziś popr. forma D. lm: barków. [przypis edytorski]
bark — dziś popr. forma D.lm: barków, tj. ramion. [przypis edytorski]
barkeeper — bufetowy, kelner. [przypis autorski]
Barking — wcześniej miasto należące do hrabstwa Essex, aktualnie wschodnia dzielnica Londynu, zamieszkiwana w dużej mierze przez obcokrajowców. [przypis edytorski]
Barkis gotów — w oryg. Barkis is willin', co można również tłumaczyć jako „ma zamiar”. [przypis edytorski]
Barkla — hrabstwo Berkeley w Anglii. [przypis redakcyjny]
Barkobek właśc. Szymon Bar-Kochba (zm. 135 r. n.e.) — przywódca ostatniego powstania narodowego (132–135 r.) przeciw władzy Cesarstwa Rzymskiego nad Judeą; utworzył niepodległe państwo izraelskie, sprawując w nim władzę jako nasi (książę), które ostatecznie zostało podbite przez Rzymian po dwóch latach wojny; przez sławnego rabina Akibę został ogłoszony mesjaszem, od niego też otrzymał przydomek Bar Kochba, co oznacza po aramejsku „Syn Gwiazdy” i stanowi odniesienie do biblijnej Księgi Liczb (Lb 17, 24 o wschodzącej Gwieździe Jakuba). [przypis edytorski]
Bar-Koziwa — syn miasta Koziwa, którego rabi Akiwa obdarzył imieniem Bar-Kochba; Syn Gwiazdy. Po klęsce, którą poniósł, i śmierci na polu bitwy nazwano go dwuznacznym imieniem Bar-Koziwa; Syn Kłamstwa. [przypis tłumacza]
bark szerokich — tu: dobrze zbudowany; szeroki w ramionach. [przypis edytorski]
bark — trójmasztowy żaglowiec z ożaglowaniem rejowym na pierwszych dwóch masztach a gaflowym na ostatnim. [przypis edytorski]
barkułab — burgrabia (wołoski). [przypis redakcyjny]
barłóg — legowisko niedźwiedzia lub dzika; potocznie o niechlujnym, nędznym posłaniu. [przypis edytorski]
barłóg — legowisko niedźwiedzia. [przypis edytorski]
barłóg — legowisko. [przypis edytorski]
barłóg — nędzne legowisko. [przypis edytorski]
barłóg — nędzne, niechlujne legowisko. [przypis edytorski]
barłóg — niechlujne posłanie. [przypis edytorski]
barłóg — tu: (pot.) nieporządne posłanie. [przypis edytorski]
barłożyć (daw.) — bredzić, opowiadać głupoty. [przypis edytorski]
barłożyć (daw.) — pleść bzdury. [przypis edytorski]
Bar — miasto i twierdza w środkowo-zach. części Ukrainy, położone nad rzeką Rów, ok. 100 km na płn. wschód od Kamieńca Podolskiego, 60 km na zachód od Winnicy. [przypis redakcyjny]
Henryk Sienkiewicz, Ogniem i mieczem, Ogniem i mieczem, tom drugi
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Henryk Sienkiewicz, Ogniem i mieczem, Ogniem i mieczem, tom drugi
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Henryk Sienkiewicz, Ogniem i mieczem, Ogniem i mieczem, tom drugi
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Henryk Sienkiewicz, Ogniem i mieczem, Ogniem i mieczem, tom drugi
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Henryk Sienkiewicz, Ogniem i mieczem, Ogniem i mieczem, tom drugi
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Henryk Sienkiewicz, Ogniem i mieczem, Ogniem i mieczem, tom drugi
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Henryk Sienkiewicz, Ogniem i mieczem, Ogniem i mieczem, tom drugi
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Henryk Sienkiewicz, Ogniem i mieczem, Ogniem i mieczem, tom drugi
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Henryk Sienkiewicz, Ogniem i mieczem, Ogniem i mieczem, tom drugi
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Henryk Sienkiewicz, Ogniem i mieczem, Ogniem i mieczem, tom drugi
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Henryk Sienkiewicz, Ogniem i mieczem, Ogniem i mieczem, tom drugi
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Henryk Sienkiewicz, Ogniem i mieczem, Ogniem i mieczem, tom drugi
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Bar — miasto i twierdza w środkowo-zach. części Ukrainy, położone nad rzeką Rów, ok. 60 km na płd. zachód od Winnicy. [przypis edytorski]
Bar — miasto i twierdza w śr.-zach. części Ukrainy, położone nad rzeką Rów, ok. 60 km na południe od Chmielnika. [przypis edytorski]
bar micwa — dosłownie znaczy „Syn przykazań”. W trzynastym roku życia chłopiec żydowski zaczyna odpowiadać za swoje uczynki, za wypełnianie przykazań. Z tej okazji odbywa się w bóżnicy wielka uroczystość nosząca tę nazwę. [przypis tłumacza]
bar micwa — dosł. „syn przepisów”. Każdy chłopiec w dniu swoich trzynastych urodzin staje się pełnoletni wobec obowiązujących przepisów religijnych. W tym dniu nakłada po raz pierwszy tefilin i odtąd odpowiada za wszystkie swoje postępki. Podczas tej ceremonii wygłasza przemówienie, w którym popisuje się znajomością Pisma Świętego lub Talmudu. Następnie jego ojciec publicznie dziękuje Bogu, że wybawił go od poniesienia kary za grzechy syna, za którego dotąd był odpowiedzialny wobec Stwórcy. [przypis tłumacza]
bar micwa — uroczystość odprawiana, gdy chłopiec żydowski osiąga w trzynastym roku życia pełnoletność religijną. [przypis tłumacza]
bar micwa — uroczystość odprawiana, gdy chłopiec żydowski osiąga w trzynastym roku życia pełnoletność religijną. [przypis edytorski]
barmycwa, popr. bar micwa — uroczystość odprawiana, gdy chłopiec żydowski osiąga w trzynastym roku życia pełnoletność religijną. [przypis edytorski]
Barnabotti — tak nazywano ubogą szlachtę, od dzielnicy św. Barnaby, gdzie mieszkała w domach należących do państwa. W XVIII w. stanowiła ona prawdziwy proletariat i niejednokrotnie podnosiła bunty. [przypis tłumacza]
barnasz kąsa (starop.) — zbroja gniecie. [przypis redakcyjny]
barnasz (starop.) — zbroja. [przypis redakcyjny]
