Dzisiaj aż 13,496 dzieciaków dzięki wsparciu osób takich jak Ty znajdzie darmowe książki na Wolnych Lekturach.
Dołącz do Przyjaciół Wolnych Lektur i zapewnij darmowy dostęp do książek milionom uczennic i uczniów dzisiaj i każdego dnia!
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | arabski | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | dawne | filozoficzny | francuski | geologia | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | medyczne | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | poetyckie | polityczny | portugalski | potocznie | przestarzałe | przysłowiowy | regionalne | religijny, religioznawstwo | rosyjski | rzadki | rzymski | staropolskie | teatralny | turecki | ukraiński | włoski | wojskowy
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 7509 przypisów.
antemurale Christianitatis (łac.) — przedmurzem chrześcijaństwa. [przypis redakcyjny]
„Antena” 1938, nr 15 z 10 IV — pierwodruk powyższego felietonu w czasopiśmie „Antena” można oglądać w Internecie na stronie biblioteki Polona pod adresem: https://polona.pl/item/9243552/7/ (dostęp w dn. 12 lutego 2017). [przypis edytorski]
„Antena” 1938, nr 17 z 24 IV — pierwodruk powyższego felietonu w czasopiśmie „Antena” można oglądać w Internecie na stronie biblioteki Polona pod adresem: https://polona.pl/item/9243592/40/ (dostęp w dn. 12 lutego 2017). [przypis edytorski]
„Antena” — ilustrowany tygodnik wychodzący w Warszawie od 1934 do 1939 r. Liczył ok. 50 stron, drukował program radiowy wraz z omówieniami zaplanowanych audycji. [przypis edytorski]
antenat (daw.) — przodek. [przypis edytorski]
antenat — przodek. [przypis edytorski]
antenat (z łac.) — przodek. [przypis edytorski]
Antenor — główny zwolennik oddania Heleny Grekom, występuje też w Odprawie posłów greckich Jana Kochanowskiego. [przypis edytorski]
Antenor (mit. gr.) — członek starszyzny trojańskiej, doradca króla Troi, Priama; radził oddać Helenę, żeby zapobiec konfliktowi z Grekami. [przypis edytorski]
Antenor, syn strumienia Alfejosa — Antenor: członek starszyzny trojańskiej, doradca króla Troi; Alfejos: bóg rzeki o tej samej nazwie; pomiędzy tymi dwiema postaciami w mitologii greckiej nie ma związku. [przypis edytorski]
Antenor — Trojanin, miał po zburzeniu Troi przybyć do Italii i założyć miasto Padwę. [przypis redakcyjny]
Antenor — tu: Trojańczyk, reprezentant stronnictwa ugodowego, optującego za oddaniem Heleny mężowi, załagodzeniem sporu i zażegnania groźby wojny; miał ocaleć po upadku Troi i z częścią swoich rodaków przybyć w okolice Wenecji, by założyć nowe państwo na terenach zamieszkałych uprzednio przez Liburnów. [przypis edytorski]
ante omnia (łac.) — przede wszystkim. [przypis edytorski]
ante omnia (łac.) — przede wszystkim. [przypis redakcyjny]
ante Peiperum (łac.) — przed Peiperem. [przypis edytorski]
ante rem, in re, post rem (łac.) — przed rzeczą, w rzeczy, po rzeczy. [przypis edytorski]
ante saecula (łac.) — przed wiekami. [przypis redakcyjny]
ante sessionem (łac.) — przed posiedzeniem. [przypis redakcyjny]
ante triduum (łac.) — przed trzema dniami. [przypis redakcyjny]
Anteus — syn Neptuna i Ziemi, król Libii, siłacz, pokonany przez Herkulesa. [przypis redakcyjny]
Anteus — syn Posejdona i Ziemi, olbrzym; dopóki dotykał ziemi, nikt go nie mógł w zapasach pokonać. [przypis redakcyjny]
Anteus — syn Posejdona i Ziemi, olbrzym, panował w Libii; posiadał tę własność, że nie mógł być w zapasach pokonany, dopóki dotykał ziemi. [przypis redakcyjny]
Anteusz (mit. gr.) — olbrzym pokonany przez Heraklesa; zyskiwał siły dotykając ziemi, więc Herakles musiał go w czasie walki trzymać w powietrzu. [przypis edytorski]
Anteusz (z łac.) a. Antajos (mit. gr.) — syn Posejdona i Gai (Ziemi), olbrzym żyjący w Libii, który zmuszał przechodzących do walki zapaśniczej, a wyczerpanych zmaganiami zabijał; pozostawał niezwyciężony, gdyż zyskiwał siły, dotykając ziemi; kiedy walczący z nim Herakles zorientował się, dlaczego nie może go pokonać, uniósł go w powietrze i zmiażdżył w uścisku. [przypis edytorski]
Antevorta — rzymska bogini losu. [przypis redakcyjny]
antežys — pievos pakraštys prie dirvos. [przypis edytorski]
Antezessor — Vorgänger. [przypis edytorski]
ant galo — galų gale, galiausiai. [przypis edytorski]
ant galo — galų gale. [przypis edytorski]
ant galo (lenk.) — čia: pagaliau. [przypis edytorski]
ant galo (lenk. — na koniec) — galų gale. [przypis edytorski]
ant galo (lenk.) — pagaliau. [przypis edytorski]
ant galo — pagaliau, galiausiai. [przypis edytorski]
ant galo — pagaliau, galų gale. [przypis edytorski]
ant galo — pagaliau, galų gale. [przypis edytorski]
ant gvolto (lenk.) — skubiai. [przypis edytorski]
anticipando (łac.) — antycypując; z wyprzedzeniem mających nastąpić wydarzeń. [przypis edytorski]
anticipative prophetia (łac.) — poprzednie proroctwo, przepowiednia. [przypis redakcyjny]
Anticyra — miasto w Grecji, w okolicach którego rósł ciemiernik (łac. Helleborus), trucizna stosowana w starożytności również jako lek na szaleństwo. „Trzy Anticyry” mogą oznaczać potrójną dawkę tego leku. [przypis edytorski]
antidotum — środek przeciw truciźnie. Odtrutka. [przypis redakcyjny]
Antifates (mit. gr.) — wódz Lastrygonów, którzy zaatakowali Odyseusza. [przypis edytorski]
Antikleja — matka Odyseusza. [przypis edytorski]
Antiloch — syn Nestora, poległy pod Troją. [przypis edytorski]
Antiloch — syn Nestora, starego i doświadczonego wojownika z Iliady. [przypis edytorski]
Antilochus (mit. gr.) — syn Nestora, starego bohatera wojny trojańskiej. [przypis edytorski]
Antinous (111–130) — grecki młodzieniec, oficjalny kochanek cesarza Hadriana; kiedy utonął w Nilu, na rozkaz Hadriana powstało wiele rzeźb i portretów przedstawiających Antinousa jako ideał młodzieńczej piękności. [przypis edytorski]
Antinous (111–130) — grecki młodzieniec, protegowany i kochanek cesarza Hadriana, przedstawiany w rzeźbie i na monetach jako ideał młodzieńczego piękna. [przypis edytorski]
Antinous (111–130) — grecki młodzieniec z Bitynii, kochanek cesarza Hadriana. [przypis edytorski]
Antinous a. Antinoos (111–130) — piękny młodzieniec pochodzący z Grecji, wychowanek i kochanek cesarza Hadriana (76–138; władca Rzymu od 117 r.n.e.), który w miejscu, gdzie chłopiec, mając niespełna 20 lat, utonął w Nilu, założył miasto Antinoopolis, ogłosił też Antinoosa herosem, wznosił mu świątynie i uczcił go licznymi rzeźbami, portretami itp. [przypis edytorski]
Antinous a. Antinoos — piękny młodzieniec pochodzący z Grecji, wychowanek i kochanek cesarza Hadriana (76–138; władca Rzymu od 117 r.n.e.), który w miejscu, gdzie chłopiec, mając niespełna 20 lat, utonął w Nilu w 130 r. założył miasto Antinoopolis, ogłosił też Antinoosa herosem, wznosił mu świątynie i uczcił go licznymi rzeźbami, portretami itp.; tu przen.: ideał męskiej młodzieńczej urody. [przypis edytorski]
Antinous — gr. młodzieniec, oficjalny kochanek cesarza Hadriana. [przypis edytorski]
Antinous i Teodot (…) — por. Tytus Liwiusz, Dzieje Rzymu od założenia miasta, XLV, 26. [przypis edytorski]
Antioch Epifanes — syn Antiocha, króla Kommageny (Starożytności XIX, IX, 1). [przypis tłumacza]
Antiochia — Ἀντιόχεια, dziś Antâkije, 28 000 mieszkańców. [przypis tłumacza]
Antiochia — miasto nad rzeką Orontes, 22 km od wybrzeża Morza Śródziemnego, obecnie w płd. Turcji. W starożytności jeden z najważniejszych ośrodków handlowych, kulturalnych i religijnych w obrębie basenu Morza Śródziemnego. [przypis edytorski]
Antiochia — miasto nad rzeką Orontes, 22 km od wybrzeża Morza Śródziemnego, obecnie w południowej części Turcji. W starożytności jedno z najważniejszych ośrodków handlowych, kulturalnych i religijnych w obrębie basenu Morza Śródziemnego. [przypis edytorski]
Antiochia — miasto w płd. Turcji, w pobliżu granicy z Syrią; w 1098 po kilkumiesięcznym oblężeniu zdobyte przez rycerzy pierwszej wyprawy krzyżowej przeciwko muzułmanom; Księstwo Antiochii (1098–1268) było najpotężniejszym z państw utworzonych na Bliskim Wschodzie przez krzyżowców. [przypis edytorski]
Antiochia — miasto w Syrii nad rzeką Orontesem. [przypis redakcyjny]
Antiochia — miasto w Syrii. [przypis redakcyjny]
Antiochia — miasto w Syrii, w staroż. jedno z centrów chrześcijaństwa i czołowy ośrodek teologii chrześcijańskiej. [przypis edytorski]
Antioch III Wielki (ok. 242–187 p.n.e.) — wybitny władca hellenistycznego mocarstwa Seleucydów (Seleukidów), rozciągającego się od wybrzeży M. Śródziemnego po Indie; próbował wyprzeć Rzymian z Grecji, jednak po przegranej bitwie pod Magnezją (190 p.n.e.) został zmuszony do wycofania się, zapłacenia ogromnej kontrybucji oraz odstąpienia części własnego terytorium w Azji Mniejszej. [przypis edytorski]
Antioch IV Epifanes, król Kommageny (I w. n.e.) — syn króla Kommageny Antiocha III Filokajsara; wychowany w Rzymie, w 38 n.e. otrzymał od cesarza Kaliguli przywrócenie królestwa Kommageny w płn. Syrii, którym rządził do roku 72, kiedy został oskarżony o spiskowanie z Partami przeciw Rzymianom i pozbawiony władzy. [przypis edytorski]
Antioch IV Epifanes (ok. 215–164 p.n.e.) — król hellenistycznego państwa Seleucydów; słynął z hojności dla miast greckich. W 174 p.n.e. podjął się dokończenia na własny koszt największej spośród świątyń staroż. Grecji, świątyni Zeusa Olimpijskiego w Atenach, której budowę rozpoczęto za rządów Pizystratydów, ok. 520 p.n.e., ale zarzucono po obaleniu tyranii w 510 p.n.e. Antioch sprowadził w tym celu architekta z Rzymu, jednak po śmierci władcy prace przerwano, a budowę doprowadził do końca dopiero rzymski cesarz Hadrian w II w. n.e. [przypis edytorski]
Antioch IV Epifanes (ok. 215–164 p.n.e.) — władca hellenistyczny z dynastii Seleucydów, panował od 175 p.n.e.; jego polityka siłowej hellenizacji Judei doprowadziła do wybuchu żydowskiego powstania Machabeuszy. [przypis edytorski]
Antiochowy Jar —- Ἀντιόχου φάραγξ, miejsce niewiadome. [przypis tłumacza]
Antioch (…) przybył doń C. Popiliusz jako wysłaniec senatu — Tytus Liwiusz, Dzieje Rzymu od założenia miasta, XLV, 12. [przypis edytorski]
Antiochus pisał zapalczywie w obronie Akademików (…) — por. Cicero, Academica, IV, 22. [przypis tłumacza]
Antioch VIII Aspendios (zm. 96 p.n.e.) — od miasta Ἀσπένδος w Pamfilii nad Eurymedonem; drugi jego przydomek Grypos (Γρυπός, jastrząb, dziób jastrzębi); [król Syrii (od 126 p.n.e.), z dynastii Seleukidów, młodszy syn Demetriusza II Nikatora; red. WL]. [przypis tłumacza]
Antiope — matka muzyka Amfiona i Zethosa, uwiedziona przez Zeusa pod postacią satyra. [przypis edytorski]
Antiope (mit. gr.) — Amazonka, siostra Hippolity. [przypis edytorski]
antipapa (łac., wł.) — antypapież; osoba powołana na tron papieski nieprawnie; podczas tzw. wielkiej schizmy zachodniej (1378–1417) do tytułu głowy Kościoła katolickiego rościło sobie pretensje dwóch papieży jednocześnie, w Awinionie i w Rzymie, popieranych przez różne grupy kardynałów i różne państwa europejskie. [przypis edytorski]
antiqua alba (łac.) — starożytna alba, tj. długa biała szata. [przypis redakcyjny]
antiquitates (łac.) — starożytności. [przypis redakcyjny]
antiquo modo (łac.) — starym sposobem, według starych zwyczajów. [przypis edytorski]
antiquo usu practicatum (łac.) — dawnym zwyczajem uświęcone. [przypis redakcyjny]
antiquus (łac.) — dawny, starożytny; tu D. lm antiquorum: starożytnych. [przypis edytorski]
antis — marškinių perskėlimas per krūtinę. [przypis edytorski]
antistes (łac.) — biskupem. [przypis redakcyjny]
ant Kalėdų! — Kalėdoms. [przypis edytorski]
antkarto (lenk.) — tuo pat metu, iš karto. [przypis edytorski]
antklastas — skepetas ar skara ant pečių. [przypis edytorski]
ant ko mokytis? — dabar: ko mokytis?; kokios profesijos mokytis?; kuo tapti? [przypis edytorski]
ant krūties laivinės — ant laivo krūtinės. [przypis edytorski]
ant milijonų širdžių — šnd.: milijonui širdžių. [przypis edytorski]
Antoine, André (1858–1943) — aktor, szef teatrów, reżyser filmowy i krytyk; promował naturalistyczny styl gry aktorskiej, inscenizował dzieła Emila Zoli. [przypis edytorski]
Antoine-Jean Gros (1771–1835) — fr. malarz historyczny, autor licznych obrazów sławiących epopeję napoleońską oraz portretów m.in. ks. J. Poniatowskiego i J. Ursyna Niemcewicza; późniejszy malarz oficjalny cesarstwa i Restauracji, który jako oficer armii włoskiej poznał Napoleona i uzyskał jego protekcję dzięki obrazowi Bonaparte na moście pod Arcole. [przypis redakcyjny]
Antoine Marie de Lavalette — napoleoński minister i radca stanu, skazany na śmierć za udział w Stu Dniach, w przeddzień egzekucji zdołał zbiec z więzienia w przebraniu żony. [przypis redakcyjny]
Antoine Nompar de Caumont, książę de Lauzun (1632—1723) — francuski arystokrata, dworzanin i wojskowy; znany głównie z tego, że wzbudził miłość księżnej de Montpensier, kuzynki Ludwika XIV i jednej z najbogatszych dziedziczek w Europie, którą następnie, wbrew zakazowi króla, potajemnie poślubił. [przypis edytorski]
Antokol — dziś dzielnica Wilna, położona na lewym brzegu rzeki Neris, kilka kilometrów na płn. wschód od historycznego grodu wileńskiego. [przypis edytorski]
Anton, ab!… Mitzel! na, wirst du schon sehen! Johann! um Gottes Namen! (niem.) — Anton precz! Mitzel! Jeszcze zobaczysz! Johann! Na Boga! [przypis edytorski]
Antona — hrabstwo Southampton w Anglii. [przypis redakcyjny]
Anton Czechow (1860–1904) — ros. pisarz i dramaturg; początkowo autor satyrycznych opowiadań (Śmierć urzędnika, Gruby i chudy), później rozwinął swoją antytołstojowską filozofię w dramatach (Nudna historia, Człowiek w futerale), zdobył sławę wystawioną w 1896 Czajką. [przypis edytorski]
Antonescu, Ion (1882–1946) — wojskowy i polityk rumuński, faszystowski dyktator Rumunii w latach 1940–1944, współpracujący z hitlerowską III Rzeszą. [przypis edytorski]
antonianie a. antonici — członkowie Zakonu szpitalnego św. Antoniego, założonego w 1095, zlikwidowanego w 1803. [przypis edytorski]
„Antoni” — Batalion „Antoni” został zorganizowany w 1943 r. z żoliborskich harcerzy skupionych w Szarych Szeregach oraz żołnierzy Narodowej Organizacji Wojskowej, która scaliła się z AK jesienią 1942 r. Jego dowódcą był mjr Zygmunt Brockhauzen ps. „Antoni”. Batalion na początku powstania walczył na Woli, gdzie poniósł tak ciężkie straty, że 7 sierpnia został rozwiązany, a jego ocalałych żołnierzy wcielono do innych pododdziałów AK. [przypis edytorski]
Antoni Czajkowski (1816–1873) — profesor literatury polskiej w Krakowie. [przypis redakcyjny]
Antoniego Potockiego, rówieśnika modernistów (…) w roku 1897 (…) artykuł o pokoleniu pozytywistów — A. Potocki, Jubileusz pokolenia, „Życie”, 1898, nr 1. [przypis autorski]
Antoniewicz, Jan Bołoz (1858–1922) – polski historyk sztuki i literatury; autor m.in. pracy Zygmunt Krasiński i dzieło Stanisława Tarnowskiego (1897). [przypis edytorski]
Antoni Lange (…) w swej „rozmowie mistrza ze śmiercią”, jak świetnie nazwał jego poezję Wacław Borowy — W. Borowy, Dziś i wczoraj, Warszawa 1934, s. 199 (Antoni Lange jako poeta). [przypis autorski]
Antoni Małecki — wydawca listów Słowackiego i autor pierwszej o nim monografii. [przypis redakcyjny]
