Potrzebujemy Twojej pomocy!

Na stałe wspiera nas 462 czytelników i czytelniczek.

Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | chiński | czasownik | czeski | dopełniacz | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | japoński | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | przysłówek | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia

Według języka: wszystkie | polski


Znaleziono 8903 przypisów.

seguela (łac.) — następstwo. [przypis redakcyjny]

sekcjonować (daw., z łac. sectio, krojenie) — wykonywać operację chirurgiczną lub sekcję zwłok. [przypis edytorski]

sekcjonować (daw., z łac. sectio: krojenie) — wykonywać operację chirurgiczną lub sekcję zwłok. [przypis edytorski]

sekundant (z łac.) — pośrednik i świadek uczestnika pojedynku; przed walką ustalał jej warunki z sekundantem przeciwnika i pilnował ich przestrzegania, m.in. w przypadku pojedynku na broń palną odmierzał krokami ustaloną odległość, w jakiej mają stanąć uczestnicy, żeby do siebie strzelać. [przypis edytorski]

sekundować (z łac. secondo, secundare: pomagać, towarzyszyć) — ochraniać, bronić. [przypis redakcyjny]

sekundować (z łac. secundare) — wspierać, pomagać; wtórować. [przypis edytorski]

sekundować (z łac. secundo, secundare) — pomagać, towarzyszyć; ochraniać, bronić. [przypis edytorski]

sella curulis (łac.) — krzesło kurulne, składany taboret o wygiętych, nożycowych nogach; w starożytnym Rzymie przysługiwało królom, a w okresie republiki wyższym urzędnikom. [przypis edytorski]

semina (łac.) — ziarna. [przypis edytorski]

Semipelagijczycy błądzą mówiąc o in communi, to jest prawdą jedynie in particulari (łac.) — Kiedy mówią, że łaska dana jest ludziom, podczas gdy wedle Pascala dana jest jedynie predestynowanym. [przypis tłumacza]

semper in obscuris quod minimum est sequimur (łac.) — w sprawach ciemnych trzeba trzymać się najmniejszego wymiaru. [przypis tłumacza]

Semper novarum rerum cupidus (łac.) — zawsze pożądający nowych rzeczy. [przypis edytorski]

Semper (…) traxisse (łac.) — „Zawsze tak bywa, że nie ten obwołany jest mistrzem, co zaczął, ale ten, co skończył” (Livius Titus, Ab Urbe condita, XXVII, 45; tłum. Edmund Cięglewicz). [przypis tłumacza]

semper virens (łac.) — wiecznie zielona; stale świeża, młodzieńcza. [przypis edytorski]

senatores (łac.) — senatorowie. [przypis edytorski]

senatus consilium (łac.) — uchwałę senatu. [przypis redakcyjny]

senatus consulta (łac.) — uchwały senatu. [przypis edytorski]

senatus consulta (łac.) — uchwały senatu. [przypis redakcyjny]

Senatus populusque romanus (łac.) — senat i lud rzymski. [przypis edytorski]

senatus populusque Romanus (łac.) — senat i lud rzymski. [przypis redakcyjny]

senat (z łac. senex: starzec) — jedna z najważniejszych i najtrwalszych instytucji politycznych starożytnego Rzymu; pierwotnie rada królewska składająca się z naczelników rodów, w okresie republiki: faktycznie główny organ rządzący, złożony z byłych urzędników państwowych. [przypis edytorski]

senectus ipsa est morbus (łac.) — sama starość chorobą (Terencjusz, Phormio, akt IV, scena I). [przypis edytorski]

senectus (łac.) — doświadczenie życiowe. [przypis edytorski]

sensat (daw., z łac.) — człowiek rozumny (por. sens). [przypis edytorski]

sensat (daw., z łac. sensatus: rozumny) — osoba mądra, poważna i ciesząca się poważaniem. [przypis edytorski]

sensim (łac.) — nieznacznie, powoli. [przypis redakcyjny]

sensim (łac.) — stopniowo, powoli. [przypis edytorski]

sensorium (łac.) — ośrodek nerwowy, do którego trafiają zewnętrzne wrażenia, zanim zostaną poddane postrzeganiu, siedziba odczucia. [przypis edytorski]

sensorium (z łac.) — ogół wrażeń zmysłowych. [przypis edytorski]

sensu stricto (łac.) — w ścisłym znaczeniu. [przypis edytorski]

sensytyw (z łac.) — osoba nadwrażliwa. [przypis edytorski]

sentencja (daw., z łac.) — zdanie. [przypis redakcyjny]

sentencja (z łac.) — maksyma, sąd. [przypis edytorski]

sentiebat (łac.) — myślał. [przypis redakcyjny]

sentiunt (łac.) — myślą. [przypis redakcyjny]

september (łac.) — wrzesień. [przypis edytorski]

septemtrion (łac.) — Wielki Wóz, konstelacja gwiazd wyznaczająca kierunek północny; także ogólnie: północ globu. [przypis edytorski]

Septentrionowie (z łac. septentrio, septentrionis: wielka niedźwiedzica, północ) — ludzie z północy; kolejne omowne określenie Rosjan, o wojnie z którymi Sienkiewicz nie mógł w 1884 r. pisać wprost ze względu na cenzurę carską. [przypis edytorski]

Septentrionowie (z łac. septentrio, septentrionis: wielka niedźwiedzica, północ) — ludzie z północy; omowne określenie Rosjan, o wojnie z którymi Sienkiewicz nie mógł w 1884 r. pisać wprost ze względu na cenzurę carską. [przypis edytorski]

Sepulchri immemor struis domos (łac.) — budujesz domy na zapomnianym grobie. [przypis edytorski]

sequentia: exilium, luctus, dolor tributa sunt ista vivendi (łac.) — kolej: wygnanie, płacz, boleść są to rzeczy nieodłączne od życia. [przypis redakcyjny]

Serapejon (gr.) a. Serapeum (łac.) — świątynia Serapisa, grecko-egipskiego bóstwa, powstałego w IV w. p.n.e. przez połączenie cech Ozyrysa, Apisa i Zeusa. Serapejon w Aleksandrii był największą i najwspanialszą świątynią hellenistyczną w mieście; zawierał wielki zbiór ksiąg, część Biblioteki Aleksandryjskiej. W 391 r. biskup Teofil, korzystając z dekretów Teodozjusza I, prowadził tłumy chrześcijan przeciwko świątyniom pogańskim, dążąc do ich zlikwidowania i przejęcia. Mimo oporu pogan Serapejon został zdobyty i zniszczony. [przypis edytorski]

serenissime (łac.) — najjaśniejszy (panie). [przypis edytorski]

serenissimus (łac.) — jaśnie oświecony, najjaśniejszy (panie); tu: forma W.lp: serenissime. [przypis edytorski]

serenissimus rex Sueciae (łac.) — najjaśniejszy król Szwecji. [przypis edytorski]

Sericum (z łac. sericum: jedwab) — kraina w środkowej Azji. [przypis edytorski]

serio promoveram in hosticum (łac.) — znacznie posunąłem się byłem w ziemię nieprzyjacielską. [przypis redakcyjny]

Sermo datur cunctis, animi sapientia paucis (łac.) — Mowa dana jest wszystkim, rozum zasię niewielu. [przypis tłumacza]

sero moluni deorum molae (łac.) — późno mielą młyny bogów. [przypis redakcyjny]

serpens, occulte mordens (łac.) — wąż tajemnie kąsający. [przypis redakcyjny]

serpens, serpentis (łac.) — wąż. [przypis redakcyjny]

servare (łac.) — zwracać na coś uwagę, strzec; pilnować; zachować w całości, ustrzec, uchronić. [przypis edytorski]

servile imitatorum pecus (łac.) — niewolnicza trzoda naśladowców. Jest to parafraza z Horacego Epistolarum liber 19: O imitatores, servum pecus! (O naśladowcy, trzodo niewolnicza!). W rękopisie, wyd. I i nast. aż do wyd. T. Piniego miejsce to było skażone błędem (zniekształcono pierwsze słowo użytego zwrotu, odczytując je jako fervide (łac.) — zapalony, gorliwy, zagorzały). [przypis redakcyjny]

servile imitatorum pecus (łac.) — niewolnicze bydło naśladowców. [przypis redakcyjny]

servire Deo regnare est (łac.) — służba Bogu jest tym samym, co władanie. [przypis edytorski]

servire Deo regnare est (łac.) — służyć Bogu jest to królować. [przypis redakcyjny]

servire ob domini panem (łac.) — służyć dla chleba pańskiego. [przypis redakcyjny]

servus (łac.) — sługa, niewolnik; służebny, niewolniczy. [przypis edytorski]

serwitut (z łac.) — przen. obowiązek wynikający z posiadania czegoś wraz z płynącymi z tego konsekwencjami. [przypis edytorski]

sestercja (z łac.) — moneta rzymska, najpierw srebrna, potem kuta w brązie. [przypis edytorski]

Si Angelus (łac.) — Ga 1, 8: „Gdyby anioł”. [przypis tłumacza]

sibi scribere (łac.) — pisać sobie (dla siebie samego). [przypis edytorski]

Sic adduxisti populum tuum ut faceres tibi nomen gloriae (łac.) — „Który ich wiódł po prawicy Mojżeszowej ramieniem wielmożności swojej, który rozdzielił wody przed nimi, aby sobie uczynił imię wieczne”. „Takeś wiódł lud swój, abyś sobie uczynił imię sławne”. [przypis tłumacza]

sica (łac.) — rodzaj krótkiego noża. [przypis edytorski]

Sic (…) cum joco (łac.) — Tak się przywidziało Wenerze. Ona lubi w surowym żarcie rzucać pod jarzmo małżeńskie ludzi o odmiennej postaci i duszy. [przypis tłumacza]

sic (łac.) — tak, tak było; używane w funkcji zwracania uwagi na jakiś fakt czy użyte słowo. [przypis edytorski]

Sic locutus est Abraham ei semini eius in saecula (łac.) — Jako rzekł Abrahamowi i nasieniu [tj. potomstwu] jego na wieki (Łk 1, 55). [przypis edytorski]

Sic transit gloria mundi (łac.) — tak przemija chwała świata. [przypis edytorski]

Sic transit gloria mundi (łac.) — Tak przemija sława świata. [przypis edytorski]

sic transit gloria mundi (łac.) — tak przemija sława świata. [przypis redakcyjny]

Sic transit!… (łac.) — początek sentencji: Sic transit gloria mundi: Tak przemija chwała świata. [przypis edytorski]

Si (…) cucullo (łac.) — „A gdy idzie na nocną schadzkę z cudzą żoną,/ Przywdziewa płaszcz zakonny, twarz kryje zasłoną” (Iuvenalis, Satirae VIII, 144; tłum. Edmund Cięglewicz). [przypis tłumacza]

Si cupides (…) agna (łac.) — „Jeśli chciwy, nadęty i jak jagnię słaby” (Iuvenalis, Satirae, VIII, 14; tłum. Edmund Cięglewicz). [przypis tłumacza]

sicut erat in principio (łac.) — jak było na początku. [przypis edytorski]

Sicut et nos dimittimus debitoribus nostris (łac.) — jako i my odpuszczamy naszym winowajcom. [przypis edytorski]

sicut fulgur exit ab occidente et paret usque ad orientem (łac.) — pojawia się jak błyskawica na zachodzie i świeci aż na wschodzie; cytat z Biblii (Mt 24, 27). [przypis edytorski]

Sicut in coelo, et in terra! (łac.) — Jak w niebie, tak i na ziemi! [przypis edytorski]

Sicut (…) tecti (łac.) — „Tak gdy spiżowa czara wodą się napełni,/ Odbija światło słońca lub księżyca w pełni,/ Drgając, śle blask w powietrze przez puste przestwory/ I na stropie komnaty tworzy jasne wzory” (Vergilius, Aeneida VIII, 22; tłum. Edmund Cięglewicz). [przypis tłumacza]

sicut terra sine aqua (łac.) — jak ziemia bez wody. [przypis tłumacza]

sicut terra sine aqua (łac.) — niczym ziemia bez wody. [przypis edytorski]

siderum (łac.) — gwiazd. [przypis redakcyjny]

si Deus pro nobis, quis contra nos (łac.) — jeśli Bóg z nami, któż przeciw nam. [przypis edytorski]

Si Deus vult peccata… (łac.) — Jeżeli Bóg chce zbrodni, popełnia je; jeżeli ich nie chce, jednak bywają popełniane, trzeba będzie zatem nazwać go nieopatrznym, bezsilnym albo okrutnym, skoro albo nie umie, albo nie chce, albo nie może swej woli wykonać. [przypis tłumacza]

sierra (hiszp., z łac. serra: piła) — łańcuch górski. [przypis edytorski]

Si… exterminabunt, iustificabuntur (łac.) — „Jeśli… wypędzą, będą usprawiedliwieni”. [przypis tłumacza]

Si fractus illabatur orbis, impavidum ferient ruinae (łac.) — choćby cały świat się zawalił, on zginie w ruinach nieustraszony; słowa rzym. poety Horacego. [przypis edytorski]

Sigillum Praemislai Polonorum Regis et Ducis Pomeraniae (łac.) — Pieczęć Przemysława, Króla Polskiego i Księcia Pomorza. [przypis edytorski]