Dzisiaj aż 13,496 dzieciaków dzięki wsparciu osób takich jak Ty znajdzie darmowe książki na Wolnych Lekturach.
Dołącz do Przyjaciół Wolnych Lektur i zapewnij darmowy dostęp do książek milionom uczennic i uczniów dzisiaj i każdego dnia!
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | chiński | czasownik | czeski | dopełniacz | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | japoński | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | przysłówek | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 156765 przypisów.
Ezechiel. Powiadają: Oto lud boży mówi w ten sposób — Fragm. 886. [przypis tłumacza]
Ezechiel — prorok, kohen; przypisuje mu się autorstwo biblijnej Księgi Ezechiela; syn Buziego. Bóg powołuje go do roli proroka (Ez 4,2) ok. 592 r. p.n.e. W kolejnym widzeniu nakazuje mu przemawiać do ludu Izraela w jego imieniu (Ez 3,11) i ustanawia go stróżem narodu żydowskiego (Ez 3,17); Bóg uprzedził go również, że Jerozolima zostanie zburzona (Ez 4,2) i ze ześle karę za grzechy na potomków Judy (Ez 8,18). Ezechiel został uprowadzony wraz z dworem króla Jojakima do Babilonii. Na wygnaniu Ezechiel zapowiadał odrodzenie Izraela (Ez 34-37). [przypis edytorski]
Ezechiel — prorok, kohen; przypisuje mu się autorstwo biblijnej Księgi Ezechiela; syn Buziego. Bóg powołuje go do roli proroka (Ez 4,2) ok. 592 r. p.n.e. W kolejnym widzeniu nakazuje mu przemawiać do ludu Izraela w jego imieniu (Ez 3,11) i ustanawia go stróżem narodu żydowskiego (Ez 3,17); Bóg uprzedził go również, że Jerozolima zostanie zburzona (Ez 4,2) i ze ześle karę za grzechy na potomków Judy (Ez 8,18). Ezechiel został uprowadzony wraz z dworem króla Jojakima do Babilonii. Na wygnaniu Ezechiel zapowiadał odrodzenie Izraela (Ez 34–37). [przypis edytorski]
Ezechiel też prorok świadczy — Ezech 48. [przypis edytorski]
Ezechiel (VI w. p.n.e.) — prorok i kapłan żydowski, autor biblijnej Księgi Ezechiela. [przypis edytorski]
Ezechijela — Ezechiela; tu: forma wydłużona (zgodna z daw. wymową) dla zachowania rytmu jedenastozgłoskowca [przypis edytorski]
Ezofowicz, Michał (właśc. Ezofowicz-Rabinkowicz, Michael, zm. ok. 1529) — kupiec, bankier, dzierżawca, administrator ceł i senior (przełożony z nadania króla) Żydów litewskich; syn Józefa (Ezafa) Rabczyka (stąd również inne formy nazwiska: Rabiczkowicz, Rebiczkowicz), pochodził z Brześcia Litewskiego. Został mianowany przez króla Zygmunta I Starego faktorem i administratorem komór celnych wosku i soli w Brześciu n. Bugiem, później także komór celnych na Wołyniu i Podlasiu. Stopniowo Ezofowicz zmonopolizował eksploatację dochodów celnych niemal z całego Wielkiego Księstwa Litewskiego; jako bankier przyczynił się do ożywienia stosunków gospodarczych na Litwie. W 1514 król mianował go seniorem Żydów litewskich, tzw. egzaktorem generalnym, uprawnionym do ściągania podatków i sprawowania władzy sądowniczej; gminy żydowskie nie zaakceptowały jego władzy; podczas hołdu pruskiego 10 IV 1525 w Krakowie król pasował go na rycerza, obdarzył dziedzicznym szlachectwem oraz herbem Leliwa (jedyny w daw. Polsce przypadek nobilitacji Żyda, który pozostał wierny judaizmowi). [przypis edytorski]
Ezop (gr. Αἴσωπος: Aisopos) — grecki bajkopisarz pochodzący z Frygii w Azji Mniejszej, żyjący prawdopodobnie w VI wieku p.n.e., postać na poły legendarna, autor bajki jako gatunku, mistrz bajki zwierzęcej, w której zwierzęta są nosicielami (czy nawet uosobieniami) pewnych stałych cech charakteru, osioł zaś często wśród nich występuje. [przypis edytorski]
Ezop — grecki bajkopisarz, żył w VI p.n.e [przypis edytorski]
Ezop — legendarny grecki autor bajek zwierzęcych. [przypis edytorski]
Ezop, ów wielki człowiek, ujrzał raz swego pana (…) — por. Planudiusz, Życie Ezopa. [przypis tłumacza]
Ezop (VI w. p.n.e.) — półlegendarny grecki bajkopisarz, uważany za twórcę bajki zwierzęcej. [przypis edytorski]
Ezop (…) wyzionę — Ezop, Bajka 12, Chory i Lekarz. [przypis tłumacza]
ezoteryczny — dostępny tylko dla wtajemniczonych. [przypis edytorski]
ezoteryczny — dostępny tylko dla wtajemniczonych, tu: tajemniczy. [przypis edytorski]
ezoteryk — tu: adept wiedzy tajemnej. [przypis edytorski]
Ezzelino da Romano — namiestnik cesarza Fryderyka II, sławny ze swoich okrutnych rządów. [przypis redakcyjny]
Ezzelino III da Romano (1194–1259) — feudalny władca włoskiego miasta Trevignano, który w sojuszu z cesarzem Fryderykiem II podporządkował sobie Weronę i inne miasta w płn.-wsch. Włoszech. [przypis edytorski]
φιλοσοφών πλήθος αδύνατον είναι (gr.) — filozofami tłum być nie potrafi (Platon, Państwo, VI). [przypis edytorski]
φιλοσοφών πλήθος αδύνατον είναι (gr.) — filozofami tłum być nie potrafi. [przypis edytorski]
fąfel — dzieciak, smarkacz. [przypis edytorski]
Faaborg — także miasteczko na wyspie Fionii. [przypis tłumacza]
fabbricha di sete (wł.) — fabryka pragnień. [przypis edytorski]
faber (…) fortunae (łac.) — „Każdy sam sobie szczęście wykuwa” ([pseudo] Sallustius [właśc. Marcus Porcius Latro] Duae epistolae ad Caesarem de republica ordinanda I, 1; tłum. Edmund Cięglewicz). [przypis tłumacza]
faber (łac.) — kowal, rzemieślnik. [przypis edytorski]
Faber — niemieckie przedsiębiorstwo produkujące artykuły piśmiennicze, zał. w 1761 przez Kaspara Fabera, od 1900 noszące nazwę Faber-Castell. [przypis edytorski]
Fabijusza — Fabiusza; tu: forma wydłużona (zgodna z daw. wymową) dla zachowania rytmu jedenastozgłoskowca. [przypis edytorski]
Fabiola — tu zapewne: postać literacka, bohaterka powieści Fabiola, or the Church of the Catacombs („Fabiola, czyli Kościół katakumb”, 1854), autorstwa angielskiego kardynała katolickiego Nicholasa Wisemana, opowiadającej o młodej patrycjuszce, która przeszła na chrześcijaństwo w czasach prześladowań Domicjana, i będącej po części odpowiedzią na popularną powieść Hypatia, or New Foes with an Old Face („Hypatia, czyli starzy wrogowie z nową twarzą”, 1853), napisaną przez Charlesa Kingsleya, duchownego kościoła anglikańskiego. [przypis edytorski]
Fabius Katullinus… — osoby bliżej nieznane. [przypis tłumacza]
Fabius — właśc. Quintus Fabius Maximus (ok. 280–203 p.n.e.), rzymski polityk i generał, słynny ze swej ostrożności, jako wódz podczas wojny punickiej otrzymał przydomek Cunctator, tj. zwlekający. [przypis edytorski]
Fabiusz Kunktator, właśc. Quintus Fabius Maximus (ok. 280–203 p.n.e.) — rzymski polityk i wódz z czasów II wojny punickiej; stosował przeciw Hannibalowi taktykę unikania otwartego starcia, nękając wrogie oddziały i prowadząc wojnę na wyczerpanie, stąd otrzymał przydomek Cunctator, tj. zwlekający. [przypis edytorski]
Fabiusz — Quintus Fabius Maximus Verrucosus Cunctator (ok. 280 p.n.e.–203 p.n.e.) rzymski polityk i wódz z czasów II wojny punickiej, stosował przeciw Hannibalowi taktykę wyczekującą. [przypis edytorski]
Fabre d'Olivet, Antoine (1767–1825) — poeta, pisarz i kompozytor fr., którego hermeneutyczne interpretacje biblijne i filozoficzne miały wpływ na wielu okultystów, takich jak Eliphas Lévi, Gérard Encausse-Papus czy Édouard Schuré; jego najbardziej znane prace dotyczyły języka hebrajskiego i historii rasy ludzkiej, inne stanowiły wykład o muzyce jako sztuce świętej, związanej ściśle z misteriami religijnymi; pozostawił po sobie również komentarze do tzw. Złotych wersów (71 wersów heksametrem daktylicznym) przypisywanych Pitagorasowi. [przypis edytorski]
Fabre, Jean Henri (1823–1915) — francuski humanista, pisarz, poeta i przyrodnik, w tej ostatniej dziedzinie zasłynął jako badacz owadów. [przypis edytorski]
Fabre, Jean Henri Casimir (1823–1915) — fr. humanista, przyrodnik zajmujący się zwłaszcza entomologią, pisarz i poeta, nauczyciel szkolny i pedagog; jego główne dzieło, Souvenirs entomologiques (wyd. 1879–1907), obejmuje 10 tomów, było tłumaczone na 15 języków, również (w wyborze) na polski (Z życia owadów 1916). [przypis edytorski]
Fabrycjusz, Caius Fabricius Luscinus (IV/III w. p.n.e.) — wódz rzymski przez autorów staroż. uważany za wzór prawości i surowości obyczajów; wzmiankowany także w Boskiej komedii Dantego (Czyściec, XX). [przypis edytorski]
Fabrycjusz nad złoto przeniósł ubóstwo ożenione z cnotą — Fabrycjusz, Rzymianin głośny z surowości zasad moralnych. Jako poseł Rzymu do króla Epiru nie uląkł się groźby i wzgardził drogimi królewskimi darami. [przypis redakcyjny]
Fabrycy Kolonna — dowódca wojska papieskiego w bitwie pod Rawenną. [przypis redakcyjny]
fabrykacja — produkcja. [przypis edytorski]
fabryka (daw.) — budowa. [przypis redakcyjny]
fabryka lubelska — Zakłady Mechaniczne E. Plage i T. Laśkiewicz, w latach 1921–1935 produkowały samoloty Lublin. W 1936 roku znacjonalizowane i przekształcone w Lubelską Wytwórnię Samolotów, która działała do 1939 roku. [przypis edytorski]
fabrykantka aniołków (daw. pot.) — położna zajmująca się zarobkowo nielegalnymi aborcjami. [przypis edytorski]
Fabrykant Niemiec jest dla hrabiego Henryka uosobieniem filisterstwa i prozaiczności, bezduszności i zmaterializowania. Jest to zarazem wyraz przekonań samego Krasińskiego, dzielonych przez niego wraz z wieloma romantykami. [przypis redakcyjny]
Fabryka Wyrobów Pozłacanych Plewkiewicz — właśc. Fabryka Wyrobów Metalowych Pozłacanych i Posrebrzanych Plewkiewicz et Co. Mieściła się przy ulicy Czerniakowskiej 180/182. Po wojnie zniszczony budynek rozebrano, obecnie jego dawny teren obejmuje Centralny Park Kultury, zwany także Parkiem Marszałka Edwarda Rydza-Śmigłego. [przypis edytorski]
fabryki fabulistyczne — fabryki opowieści. [przypis edytorski]
fabułami zabawiony — zajmuje się fabułami, zajmuje się bajaniem (opowieściami). [przypis edytorski]
fabuła — tu: bajka (łac. fabula). [przypis edytorski]
Fabulas — bohater powieści Louveta de Covrocy. [przypis redakcyjny]
façon d'être (fr.) — sposób bycia. [przypis edytorski]
facchin'ach (wł.) — tragarz. Tu: tragarzach. [przypis edytorski]
facchino (wł.) — portier. [przypis edytorski]
face á main (fr.) — okulary na długim trzonku służącym do trzymania w ręku i przysuwania szkieł do oczu w razie potrzeby. [przypis edytorski]
face à main (fr.) — rodzaj okularów z długą rączką do trzymania; lorgnon. [przypis edytorski]
facecista (daw.) — żartowniś; por. facecja. [przypis edytorski]
facecja (daw.) — dowcip, żart, coś wymyślnego. [przypis edytorski]
facecja (daw.) — żart, dowcip, anegdota. [przypis edytorski]
facecja (daw.) — żart, dowcip, anegdota; tu: zabawa. [przypis edytorski]
facecja (daw.) — żart, dowcip. [przypis edytorski]
facecja (daw.) — żart, wymysł, kaprys. [przypis edytorski]
facecja (przestarz.) — krótkie zabawne opowiadanie; tu: głupstwo. [przypis edytorski]
facecja — żart, dowcip, anegdota. [przypis edytorski]
facecja — żart, dowcip. [przypis edytorski]
facecja — żart. [przypis edytorski]
facecja (z łac. facetia) — żart, dowcip. [przypis edytorski]
facecja (z łac.) — żart, dowcip; tu: z ironią. [przypis edytorski]
facecja (z łac.) — zabawne opowiadanie. [przypis edytorski]
facecje — żarty. [przypis redakcyjny]
facecjonista (daw.) — dowcipniś. [przypis edytorski]
facecjonista — żartowniś; por. facecja: żart. [przypis edytorski]
Facelet (a. falcelit) — chusteczka, chusteczka do nosa. [przypis edytorski]
facere (łac.) — robić, czynić. [przypis edytorski]
facetka (gw. warsz.) — lekceważąco o kobiecie eleganckiej, która jednak nie jest damą. [przypis edytorski]
facet z morskiej piany (iron.) — elegancik. [przypis edytorski]
Faciam domui huic in qua invocatum est nomen meum et in qua vos habetis fiduciam (…) (łac.) — „Przetoż uczynią domowi temu, który nazywany jest od imienia mego, w którym wy ufacie, i miejscu temu, którem wam dał i ojcom waszym, jakom uczynił Silo. Ty więc nie módl się za tym ludem”. [przypis tłumacza]
Faciamus experimentum in anima vili (łac.) — zróbmy doświadczenie na duszy lichej (daw. o doświadczeniach na zwierzętach). [przypis edytorski]
Faciasne (…) magistri — Horatius, Satirae II, 3. 253. [przypis tłumacza]
facile credo (łac.) — łatwo wierzę. [przypis redakcyjny]
facilis descensus Averno (łac.) — łatwe jest zejście do (jeziora) Awernu, tj. do podziemnego świata zmarłych (Wergiliusz Eneida VI 126). [przypis edytorski]
facilius est consolari afflictum, guam sustinere (łac.) — łatwiej pocieszać strapionego, niż podnieść. [przypis redakcyjny]
Facilius est errare naturam, quam ut dissimilem sui princeps possit formare Rempublicam (łac.) — łatwiej jest zbłądzić naturze, niż żeby panujący mógł uformować rzeczpospolitą niepodobną do siebie. [przypis redakcyjny]
Facino Cane, właśc. Bonifacio Cane (1360–1412) — kondotier włoski słynący z okrucieństwa. [przypis edytorski]
facit (łac.) — 3 os. czasu teraźniejszego łac. czasownika facĕre (robić). Zwyczajowo używa się formy czasu przeszłego fecit: zrobił, wykonał (napis na dziełach sztuki obok podpisu artysty), być może Brzozowski w ten sposób nawiązuje do wcześniejszgo cytatu z Biblii. [przypis edytorski]
facit (łac.) — dosł: czyni. [przypis edytorski]
facjata (daw., pot.) — twarz, oblicze. [przypis edytorski]
facjata (daw., pot.) — twarz. [przypis edytorski]
facjata — frontowa ściana kamienicy. [przypis edytorski]
facjata — mieszkanie a. pokój na poddaszu, z oknem wychodzącym z dachu i nakrytym własnym daszkiem; daw., pot.: twarz. [przypis edytorski]
facjata (z wł.) — środkowa część ściany frontowej. [przypis redakcyjny]
facjatka — izba na poddaszu. [przypis redakcyjny]
facjatka — mansarda; pomieszczenie w części strychowej budynku, przykryta odrębnym dachem. [przypis edytorski]
facjatka — mieszkanie a. pokój na poddaszu. [przypis edytorski]
facjatka — mieszkanie lub pokój na poddaszu, z oknem wychodzącym z dachu i nakrytym własnym daszkiem. [przypis edytorski]
facjatka — mieszkanie na poddaszu. [przypis edytorski]
facjatka — poddasze. [przypis redakcyjny]
facjatka — pokój na poddaszu. [przypis edytorski]
facjatka — pomieszczenie na poddaszu z oknem na dachu. [przypis edytorski]
facjenda (daw.) — spekulacja, interes. [przypis edytorski]
facjenda (daw., z łac.) — interes. [przypis edytorski]
facjenda — folwark [dziś popr. w tym znaczeniu: hacjenda; red. WL]. [przypis autorski]
facjenda — interes, kalkulacja, spekulacja. [przypis edytorski]
