Dzisiaj aż 13,496 dzieciaków dzięki wsparciu osób takich jak Ty znajdzie darmowe książki na Wolnych Lekturach.
Dołącz do Przyjaciół Wolnych Lektur i zapewnij darmowy dostęp do książek milionom uczennic i uczniów dzisiaj i każdego dnia!
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | architektura | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | celtycki | chemiczny | dawne | francuski | frazeologia, frazeologiczny | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | łacina, łacińskie | literacki, literatura | matematyka | medyczne | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | przenośnie | przestarzałe | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj nijaki | rosyjski | rzadki | środowiskowy | staropolskie | turecki | ukraiński | włoski | wulgarne | żartobliwie
Według języka: wszystkie | français | Deutsch | polski
Znaleziono 10128 przypisów.
włosy Bereniki — Konstelacja z siedmiu gwiazd złożona, tak nazwana od siostry i żony zarazem Ptolemeusza Ewergeta, króla egipskiego, która przyrzekła włosy swoje uciąć i zawiesić w świątyni Marsa za powrotem męża z wyprawy do Azji. Dotrzymała obietnicy — ale włosy tej samej nocy zniknęły. Conon z Samos, nadworny astronom przysiągł wtedy, że wyobserwował, jako Zefir za rozkazem Wenery wniósł je do niebios, i nazwał siedem gwiazd świecących obok ogona Lwa włosami Bereniki. [przypis autorski]
włosy — dziś forma N.lm: włosami. [przypis edytorski]
włosy — dziś popr. forma N.lm: włosami. [przypis edytorski]
włosy złotemi — dziś popr. forma N. lm: złotymi włosami. [przypis edytorski]
włos zdębi się — włos staje dęba. [przypis edytorski]
Włoszka — tu: królowa Bona, żona Zygmunta I, z rodu włoskich Sforzów. [przypis redakcyjny]
Włoszy — dziś popr.: Włosi. [przypis edytorski]
w łowy — dziś: na łowy, na polowanie. [przypis edytorski]
W łożnicy — w oryginale igraszka wyrazów, zmuszająca do wolnego tłumaczenia. [przypis tłumacza]
włożony (tu daw.) — przyzwyczajony, przyuczony. [przypis edytorski]
włożyć (daw.) — wciągnąć, przyzwyczaić, przyuczyć, wyćwiczyć w czymś. [przypis edytorski]
włożyć się (daw.) — wdrożyć się, przyuczyć się do czegoś. [przypis edytorski]
włożyć się do czegoś — przystosować się, przyuczyć do czegoś. [przypis edytorski]
włożyć się — tu: dostosować się. [przypis edytorski]
włożyć się w coś — przyzwyczaić się do, przywyknąć do, przyuczyć się do czegoś. [przypis edytorski]
włoży (…) rękę do ognia — ten popis męstwa oraz hartu ducha przypisywany jest (mianowicie przez Liwiusza) legendarnemu bohaterowi rzymskiemu, Gajuszowi Mucjuszowi; Gaius Mucius Cordus za wiedzą senatu podjął się zamordować króla etruskiego Porsennę oblegającego ze swą armią Rzym w 508 p.n.e.; gdy omyłkowo ugodził zamiast króla jego sekretarza (zmyliły go wykwintne szaty perskiego urzędnika), został schwytany i postawiony przed sądem: włożył wówczas prawą rękę w ogień, by dowieść, że nie są mu straszne tortury ani śmierć i że jest gotów zginąć z ręki wroga z tą samą odwagą, z którą zamierzał wroga swego pozbawić życia, a także by ukarać się (swą rękę) za pomyłkę podczas zamachu; tak wielkie męstwo zrobiło na Porsennie wielkie wrażenie, puścił więc wolno zamachowca; Gajusz Mucjusz nosił zaś odtąd z chlubą przydomek Scewola (łac. Scaevola), tzn. Mańkut. [przypis edytorski]
włoży — wdroży. [przypis edytorski]
Wł. — tu: Władek. [przypis edytorski]
włudzić (starop.) — wmówić. [przypis redakcyjny]
w łykach (starop.) — tu: w więzach. [przypis edytorski]
w łykach — w więzach. [przypis edytorski]
w łyka — do niewoli. [przypis edytorski]
w łyka — tj. do niewoli; łyka — sznury. [przypis edytorski]
w łyku (starop.) — w więzach, w niewoli. [przypis edytorski]
W Lakonii nauczyciel karał dzieci (…) kąsał je w wielki palec. — Plutarch, Likurg, 18 [w:] Żywoty sławnych mężów. [przypis edytorski]
Wlałem niekiedy uczucie pociechy w duszę nieszczęśliwych — Wolter, Zadig, [w:] Powiastki filozoficzne. [przypis tłumacza]
wlałeś jad goryczny (…) — Dziennikarz, na którego gorzki sąd o przeszłości i o przyszłości narodu wpłynęli „stańczycy”, teraz oskarża o to ich rzekomego patrona. [przypis redakcyjny]
w lansadach — w podskokach. [przypis edytorski]
w lansadach — w podskokach. [przypis edytorski]
w larmę bije (starop.) — bije na alarm. [przypis edytorski]
w lasach hercyńskich zbladłe klękają pod nożem ofiary — W lasach hercyńskich Herman, czyli Arminius, otoczył legie Warrusa i pierwszych naczelników zabił w ofierze bogom germańskim. [przypis autorski]
W lasku Idy trzy boginie… — piosenka z operetki Jakuba Offenbacha Piękna Helena (1864; tekst polski J. Chęcińskiego). Według mitologii greckiej spór o tytuł najpiękniejszej toczył się między boginiami: Herą, Ateną i Afrodytą, zwróciły się one o rozstrzygnięcie sporu do Parysa. [przypis redakcyjny]
w latach dziewięćdziesiątych — chodzi o lata 90. XIX w. [przypis edytorski]
w lazurowej głębi morza — następna strofa została pominięta w źródle jako zbyt odległa od oryginału. [przypis edytorski]
w leciech (daw.) — dziś popr. forma Ms. lm: w latach. [przypis edytorski]
w leciech (daw.) — dziś popr. forma Ms. lm: w latach; tj. stary. [przypis edytorski]
w leciech (daw.) — stary. [przypis edytorski]
w leciech (daw.) — w latach. [przypis edytorski]
w leciech — dziś Msc.lm: w latach. [przypis edytorski]
w leciech — dziś popr. forma N.lm: w latach. [przypis edytorski]
w leciech — dziś popr. forma: w latach; tj. tu: w podeszłym wieku. [przypis edytorski]
w leciech — dziś popr.: w latach. [przypis edytorski]
w leciech niższych — z[amiast:] bliższych, późniejszych [latach; red. WL]. [przypis redakcyjny]
wleczenie Hektora około mogiły Patrokla — zob. Iliada XXIV 14 i nast. [przypis edytorski]
w lejc — w kilka rzędów (jednak zaprzęg w dwa konie ustawione jeden za drugim nazywał się „w szydło”). [przypis edytorski]
Wlej nam ducha miłości, Panie, a z twej dobroci tym daj zgodę, któreś sakramentem Wielkonocnym nakarmił — fragm. modlitwy liturgicznej kapłana na Niedzielę Wielkanocną w rycie rzymskim (Spiritum nobis, Domine, tuae caritatis infunde, ut quos sacramentis paschalibus satiasti). [przypis edytorski]
wlekąc (gw.) — wlokąc. [przypis edytorski]
wleką — dziś popr.: wloką. [przypis edytorski]
w lekkim ważeniu — dziś: w lekceważeniu. [przypis edytorski]
wlekła (gw.) — wlokła. [przypis edytorski]
w lektyce — φορεῖον. [przypis tłumacza]
wlepne — ściśle przylegające. [przypis autorski]
w lepsze się przygodzić (starop.) — być zdatnym do (czegoś) lepszego. [przypis edytorski]
wleść (daw.) — dziś: wleźć. [przypis edytorski]
w lesie Chantepie (…) czy śpiewa tam dużo srok? (fr.) — chanter: śpiewać, pie: sroka. [przypis redakcyjny]
w lesiech (daw.) — dziś popr. forma Ms. lm: w lasach. [przypis edytorski]
w lesiech (starop. forma) — dziś Msc.lm: w lasach. [przypis edytorski]
W lewą zwróciłem oczy z niepokojem (…) aby te słowa rzec Wirgiliuszowi — Dante z ściśniętym sercem, z wewnętrznym niepokojem, jaki w nim obudziło widzenie Beatrycze i świadomość win i błędów własnych, z nałogu obraca się do swojego przewodnika, ażeby niespokojną duszę jego ośmielił i słowem swoim ukrzepił. Tymczasem Wirgiliusz (symbol rozumu) niepostrzeżony zniknął w chwili, gdy Dante do Beatrycze (jako do symbolu bożej nauki i wiary) przybliżył się. Lecz dotąd tylko się przybliżył, ale jeszcze całym duchem jej się nie oddał i z nią się nie zespolił. Dlatego to poeta, stojąc tu jeszcze na pograniczu dwóch przeciwnych stanowisk duchowych rozumu i wiary, spostrzegłszy, że jego doczesny przewodnik zniknął, tak gorzko nad jego odejściem płacze i boleje. [przypis redakcyjny]
W lewą zwróciłem — tu: w lewą stronę; w lewo. [przypis edytorski]
wleźże — konstrukcja z partykułą wzmacniającą -że. [przypis edytorski]
w lic (daw.) — o zaprzężonych koniach: w lejcach. [przypis edytorski]
w liczbie tysiąca — τι χιλίους (N), τρισχιλίους ([=trzech tysięcy] D). [przypis tłumacza]
W liczbie utrudzeń, które przyspieszyły śmierć pani de Staël, wymieniano trudy rozmowy w ciągu ostatniej zimy — Pamiętniki Marmontela, rozmowa z Monteskiuszem. [przypis autorski]
W lipcu 1920 roku, gdy nawała bolszewicka zbliżała się do Warszawy i wezwano młodzież do świadczeń wojskowych i do służby ochotniczej, pewien młody urzędnik… — por. M. Zdziechowski, Europa, Rosja, Azja, Wilno 1923, s. 202. [przypis autorski]
w liście do Herza z 7 czerwca 1771 r. Kant (…) powiada — przytoczenia i streszczenia tej korespondencji biorę z dzieła Kuno Fischera: Immanuel Kant und seine Lehre, wyd. IV, 1898. [przypis tłumacza]
w liście do Jędrzeja — Jędrzeja Koźmiana. [przypis redakcyjny]
W liście otwartym, którym mnie zaszczycił z powodu 50-lecia mojej działalności pisarskiej — Die Europäische Aufgabe Polens. w tomie IV Prac Polskiego Towarzystwa dla Badań Wschodu pt. Z zagadnień kulturalno-literackich Wschodu i Zachodu, 1933–1934. [przypis autorski]
W liście VII (…) pisze (…) Platon — siódmy z listów, których autorstwo tradycyjnie przypisuje się Platonowi, zawierający autobiograficzny zapis jego działalności na Sycylii oraz wywód na temat możliwości tworzenia prawdziwie filozoficznych prac i elementy teorii idei; jego autentyczność bywa kwestionowana. [przypis edytorski]
W liście z 20 lipca znaczy Werter tę miejscowość: ***. [przypis redakcyjny]
w listach — niepewną ich i mylną często chronologię (Proust nigdy nie datował listów) uporządkował i ustalił w zakresie tego epizodu p. Vigneron w zajmującym artykule: Genèse de Swann [zamieszczonym w „Revue d'histoire de la philosophie et d'histoire générale de la civilisation”, 5 (1937), s. 67–115; red. WL]. [przypis autorski]
W literaturze naszej istnieje przekład dwudziestu pięciu pieśni, przypisywany Piotrowi Kochanowskiemu (…) przypuszczenia — Przedmowa do Orlanda Oszalałego (Biblioteka dzieł wyborowych, Nr 181). [przypis redakcyjny]
W literaturze naszej, tak samo jak i u was, zaczyna się rozwijać dekadentyzm (…) niech pokaże, co nowego zdoła przynieść światu T. Szablowski, Pobyt Asnyka w Pradze czeskiej i jego listy do F. Kvapila, „Wędrowiec” 1899, nr 25. [przypis autorski]
W literaturze polskiej… — szereg cennych informacji pochodzi z niedrukowanej pracy mej uczennicy p. Wacławy Potemkowskiej, pt. Postać żołnierza-samochwała w komedii rzymskiej a jego potomkowie w komedii polskiej. [przypis tłumacza]
W Litwie zły to znak płakać we dniu inkrutowin — Nazywają inkrutowinami uroczystość, którą gospodarz obchodzi, wnosząc się do nowego mieszkania. [przypis autorski]
wlókł, jakby trup Hektora — w Iliadzie Achilles, mszcząc się za śmierć swego przyjaciela Patroklosa, zabija Hektora w pojedynku, po czym wlecze jego ciało za rydwanem dookoła murów Troi. [przypis edytorski]
Wlochatius — oczywiście z polskiej niegdyś rodziny: Włochaty czy Włochacki. [przypis tłumacza]
W lubelskiem — zakładając, że świat przedstawiony w powieści ma odbicie w rzeczywistości, zatem mniej więcej w czasach współczesnych autorowi (początek XX wieku) w Polsce będącej pod zaborami, należy uściślić, że pani Irena ma na myśli zapewne gubernię lubelską, funkcjonującą od 1837 do 1918 roku (ze zmianami terytorialnymi w tym czasie). [przypis edytorski]
w Lublinie, gdzie (…) kanonik, wysłany przez kapitułę na trybunał, „z wielką pilnością swój urząd spełniał” — [por.] Nagrobek w Przyborowskiego: Wiadomości o życiu i pismach Jana Kochanowskiego, s. 56. [przypis redakcyjny]
w ludziech (daw.) — dziś: w ludziach. [przypis edytorski]
w ludziech (daw.) — dziś: w ludziach, u ludzi. [przypis edytorski]
w ludzioch (daw. forma) — w ludziach. [przypis edytorski]
w ludzioch (daw.) — wśród ludzi. [przypis edytorski]
w ludzi — w ludzi naturalnych, zrównanych prawnie, jednako pozbawionych przywilejów. [przypis redakcyjny]
W lutym 1918 roku zawarły w Brześciu Litewskim pokój z Ukrainą — traktat brzeski (9 lutego 1918), podpisany między Cesarstwem Niemieckim, Austro-Węgrami i ich sojusznikami: Carstwem Bułgarii i Imperium Osmańskim (Turcją), a proklamowaną 22 stycznia 1918 Ukraińską Republiką Ludową, na mocy którego odstępowano jej Chełmszczyznę i część Podlasia oraz obiecywano pomoc militarną w zamian za dostarczenie Niemcom i Austro-Węgrom do końca półrocza miliona ton zboża. [przypis edytorski]
w lutym roku 1848, kiedy Ludwik Napoleon już był w Paryżu — w lutym 1848 wybuchła w Paryżu rewolucja przeciw monarchii Ludwika Filipa. 25 lutego została ogłoszona republika. Ludwik Napoleon natychmiast przybył z Anglii do Paryża i został wybrany do Zgromadzenia Ustawodawczego. [przypis redakcyjny]
w „Lynkeusie”, gdy bohatera na śmierć prowadzono… — Lynkeus, utwór Teodektesa z Faselis, który żył współcześnie z Arystotelesem. Nieznanej nam tragedii treść taka była mniej więcej: Hypermestra nie usłuchała ojca swego Danaosa, który rozkazał jej, aby męża (Lynkeusa) zabiła; owszem, strzegła go przed wszelkimi zasadzkami, aż Danaos dowiedział się, że Hypermestra ma syna Abasa. Danaos rozkazuje Lynkeusa, a prawdopodobnie Hypermnestrę i Abasa na śmierć prowadzić i sam im towarzyszy. Ale ta właśnie okoliczność stała się powodem, że go oskarżono o zamierzone zabójstwo i że przez Argiwów na śmierć został skazany. [przypis tłumacza]
w Macedonii wybuchło powstanie — z końcem października 1878 r. wybuchło w Rumelii Wschodniej i Macedonii powstanie ludności słowiańskiej przeciw Turcji. Celem powstania, które przybrało duże rozmiary, było przyłączenie Rumelii Wschodniej i Macedonii do Bułgarii. Powstańcy zostali jednak pokonani przez przeważające siły tureckie. [przypis redakcyjny]
w maju następnego roku (1603) jedzie już jako sekretarz do Rawy (…) — [por.] Wierzbowski, Materyały (…), s. 43. [przypis redakcyjny]
w maju — w zieleni. [przypis redakcyjny]
W małym porcie (…) 25 lutego 1822 — kopia dziennika Lisia. [przypis autorski]
W marcu 1912 r. należała Gerżabkowa łącznie z Dulębianką, Bujwidową i Malinowską do składu polskiej delegacji… — Wszystkie powyższe szczegóły i szereg poniższych wyjęte są z niewydrukowanego referatu p. Jadwigi Tomickiej Związek Równouprawnienia Kobiet we Lwowie. Przyczynek do historii ruchu kobiecego w Polsce. [przypis autorski]
W marcu 1919 r. wybuchnął w Astrachaniu strajk robotników… — Mielgunow, op. cit., s. 42–45. [przypis autorski]
W marcu 1943 r. żyjących w obozie było około 29 tysięcy, a numer bieżący wynosił ponad 121 tysięcy — liczby podawane przez autora są nieścisłe (z konieczności: jako informacje pochodzące z czasu wojny, oparte na obserwacjach własnych i relacjach współwięźniów), dają jednak pojęcie o ogromie zbrodni dokonanych w obozie koncentracyjnym w Oświęcimiu. W końcu marca liczba więźniów, którzy przeszli prze Auschwitz, była większa, sięgała ok. 150 tys. łącznie dla obozu kobiecego i męskiego oraz dodatkowo blisko 65 tys. w obozie dla Cyganów. [przypis edytorski]
W marksistowskich pracach powojennych pojawił się pod wpływem Lukacsa nowy termin (…) „literatura polska epoki imperializmu” — po raz pierwszy w artykule J. Z. Jakubowskiego, Materiały do dziejów literatury epoki imperializmu, „Polonistyka” 1948, nr 2. [przypis autorski]
W Marsowym domu — w świątyni Marsa. [przypis redakcyjny]
wmarznąć — być uwięzionym przez lód. [przypis edytorski]
wmawiając w nią — dziś raczej: wmawiając jej. [przypis edytorski]
wmawiają w siebie, że takie idee rzeczy — Nag. Schr.: „które nie mogą pozostawić żadnego śladu w naszym mózgu, czyli”. [przypis redakcyjny]
w Mazowszem dążył — dążyłem na Mazowsze. [przypis edytorski]
W. M. Blaisdell, The Economic Aspects of the Compulsory License, „Law Revision Studies” no. 5–6, October 1958, http://www.copyright.gov/history/studies/study6.pdf (dostęp 26.04.2014), s. 102. [przypis autorski]
