Potrzebujemy Twojej pomocy!
Na stałe wspiera nas 454 czytelników i czytelniczek.
Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | czeski | dawne | drukarstwo, drukowany | filozoficzny | fizyka | francuski | geologia | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | medyczne | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | staropolskie | szwedzki | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | żartobliwie | żeglarskie
Według języka: wszystkie | English | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 10795 przypisów.
spasibo a. spasiba (ros.) — dziękuję. [przypis edytorski]
spasibo (ros.) — dziękuje. [przypis edytorski]
spasibo (ros., zniekszt.) — dziękuję. [przypis edytorski]
spasi Chryste (ukr.) — ratuj, Chryste. [przypis edytorski]
spasij nas (z ros.) — wybaw nas. [przypis edytorski]
spasły — zjadły. [przypis edytorski]
Spasowicz, Włodzimierz (1829–1906) — krytyk literacki, publicysta, prawnik. [przypis edytorski]
Spasowicz, Włodzimierz (1829–1906) — polski prawnik, działacz społeczny, krytyk literacki i publicysta. [przypis edytorski]
Spas (ukr.) — Zbawiciel. [przypis edytorski]
Spasybi (…) położu (daw. gw. ukr.) — Dziękuję za waszą łaskawość, ale ani pić, ani jeść nie będę, póki nie zobaczę się z wojewodą. Bójcie się Boga, puśćcie, muszę zaraz jechać do Bociok. Zbudźcie pana, bo przysięgam Bogu, że on na was gniewać się będzie, kiedy się dowie, że wy mnie nie wpuściliście; a jeśli kłamię, to potem bijcie mnie na śmierć, sam się nawet położę. [przypis edytorski]
spaszować (daw.) — tu: zmizernieć. [przypis edytorski]
SPATiF — tu: jeden z klubów utworzonego w 1950 r. Stowarzyszenia Polskich Artystów Teatru i Filmu (w miejsce rozwiązanego przedwojennego ZASP: Związku Artystów Scen Polskich; od 1952 funkcjonowała nazwa związku SPATiF-ZASP). [przypis edytorski]
spatrzać (starop.) — zobaczyć. [przypis edytorski]
spatrzyć (daw.) — sprawdzić. [przypis edytorski]
spaty budu (z ukr.) — spać będę. [przypis edytorski]
spauperyzowany — zubożały. [przypis edytorski]
spaźniam — celowo użyta gwarowa forma odmiany. [przypis edytorski]
spazmatyczny — nerwowy, kurczowy, konwulsyjny. [przypis edytorski]
spazmatyczny — tu: gwałtowny. [przypis edytorski]
spazm — gwałtowny płacz, któremu towarzyszy łkanie. [przypis edytorski]
spazm — gwałtowny płacz. [przypis edytorski]
spazm — mimowolny skurcz. [przypis edytorski]
spazmować — gwałtownie płakać, zachłystując się i łkając. [przypis edytorski]
spazmy — gwałtowny płacz, któremu towarzyszy łkanie. [przypis edytorski]
spazmy — gwałtowny płacz połączony z zachłystywaniem się, łkaniem. [przypis edytorski]
spécialement pour nous (fr.) — specjalnie dla nas; szczególnie dla nas. [przypis edytorski]
Spécialité pour les musiciens… (fr., niem., ang.) — specjalnie dla muzyków, wyostrza zmysł słuchu, zachwycająca wrażliwość na muzykę. [przypis edytorski]
spędzał po parę miesięcy w jednym z klasztorów francuskich — w XI w., w czasach przed najazdem Normanów, szlachta saksońska z Anglii często wysyłała synów na naukę do szkół klasztornych w Normandii. [przypis edytorski]
spędzanie płodu — aborcja, przerwanie ciąży; w Niemczech w tym czasie nielegalne, więc dla lekarza ryzykowne, ale przynoszące duży zysk. [przypis edytorski]
spędzić — tu: zrzucić. [przypis edytorski]
spętanych amorków — dziś: spętane amorki. [przypis edytorski]
speaker (ang.) — mówca. [przypis edytorski]
species facti (łac.) — stan naprawy. [przypis edytorski]
species (łac.) — rodzaj, gatunek. [przypis edytorski]
specjalna — tu: specjalistyczna. [przypis edytorski]
specjalnie — tu: szczególnie, głównie, najczęściej. [przypis edytorski]
specjalnie — tu: szczególnie. [przypis edytorski]
speckolona (ros. спецколонна, skrótowiec od специальная колонна) — kolumna specjalna; tu: karny oddział roboczy więźniów. [przypis edytorski]
spectra (łac.) — zjawy, widma. [przypis edytorski]
Spectrum albo nowy czyściec — wyd. 1540; zaginione dzieło M. Reja. [przypis edytorski]
speculum matricis — wziernik (stosowany w ginekologii). [przypis edytorski]
Speculum Saxonum (łac.) — Zwierciadło Sasów (a. saskie); średniowieczny spis prawa zwyczajowego Saksonii, obejmujący przepisy prawa ziemskiego, karnego, procesowego i prywatnego, elementy prawa kanonicznego i prawa lennego; stało się podstawą prawa miejskiego na Węgrzech, w Czechach i Polsce; w 1506 r. wydrukowane w tłumaczeniu na polski w Statucie Łaskiego, w 1535 r. decyzją króla Zygmunta Starego stało się prawem obowiązującym w sądach miejskich i wiejskich. [przypis edytorski]
specyał (daw.) — dziś: specjał; rarytas, rzecz wyborna. [przypis edytorski]
specyfik doktora Tronchin — był używany w leczeniu chorób wenerycznych. [przypis edytorski]
specyfik (z łac. specificus: swoisty) — tu: specyficzna, swoista cecha. [przypis edytorski]
specyjały (daw.) — dziś popr.: specjały, smakołyki. [przypis edytorski]
speech (ang.) — mowa, przemówienie. [przypis edytorski]
speed-up (ang.) — przyspieszenie. [przypis edytorski]
speedy (ang.) — szybki. [przypis edytorski]
Spee, Friedrich (1591–1635) — niemiecki jezuita, autor hymnów; zaciekły przeciwnik procesów o czary i stosowania tortur; jako naoczny świadek w książce Cautio Criminalis (wydana anonimowo w 1631) zebrał wiele szczegółowych opisów okrucieństwa i przykładów niewiarygodnych zeznań. [przypis edytorski]
Speisekarte (niem.) — karta dań; menu. [przypis edytorski]
speiszetel, popr. speisezettel (niem.) — jadłospis, menu. [przypis edytorski]
spektatorów — widzów, obserwatorów. [przypis edytorski]
spektator — widz; obserwator. [przypis edytorski]
spektator — widz. [przypis edytorski]
spektator (z łac. a. z fr.) — widz. [przypis edytorski]
spektator (z łac. spectare: patrzeć) — widz. [przypis edytorski]
spektator (z łac.) — widz. [przypis edytorski]
spektr — spektrum optyczne, widmo światła. [przypis edytorski]
spektrum — widmo, tj. obraz światła rozłożonego na częstotliwości. [przypis edytorski]
spekulacja — transakcja kupna-sprzedaży zorientowana na szybki i pokaźny zysk, obarczona dużym ryzykiem. [przypis edytorski]
„Spekulacje Filozoficzne” — ang. „Philosophical Transactions of the Royal Society”, czasopismo naukowe wydawane od 1665. [przypis edytorski]
spełna — w pełni. [przypis edytorski]
spełna zostać (starop.) — pozostać nienaruszonym. [przypis edytorski]
spełnia miody i wino — spełnia toasty, pijąc miód i wino. [przypis edytorski]
spełny (daw.) — pełny, zupełny, kompletny. [przypis edytorski]
spełzły — odbarwiony pod wpływem światła słonecznego. [przypis edytorski]
spełzły — wyblakły. [przypis edytorski]
spełznąć — (zwykle o tkaninie) wyblaknąć. [przypis edytorski]
spelunka — knajpa, szynk, od łac. spelunca — jaskinia. [przypis edytorski]
spelunka — lokal o podejrzanej renomie, najczęściej z wyszynkiem alkoholu. [przypis edytorski]
spencer (daw.) — krótka, dwurzędowa kurtka. [przypis edytorski]
spencer (daw.) — krótka kurtka. [przypis edytorski]
spencer — dawny strój męski, przypominający frak ze skróconymi połami. [przypis edytorski]
spencer (daw.) — rodzaj krótkiej kurtki. [przypis edytorski]
spencer (daw.) — rodzaj krótkiej męskiej kurtki. [przypis edytorski]
spencer — dziewiętnastowieczny ubiór męski, przypominający frak. [przypis edytorski]
spencereczek — zdrobn. od: spencer, daw. krótka kurtka dwurzędowa. [przypis edytorski]
spencerek (daw.) — krótka, dwurzędowa kurtka. [przypis edytorski]
spencerek (daw.) — kurtka. [przypis edytorski]
spencerek (daw.) — kurtka, zwykle z dwurzędowym zapięciem. [przypis edytorski]
spencerek (gw.) — kurtka. [przypis edytorski]
spencerek — kurtka z kołnierzem i kieszeniami. [przypis edytorski]
spencerek — zdrobn. od spencer; daw. krótka kurtka dwurzędowa; w stroju męskim: ubiór codzienny, sportowy a. roboczy (kurtka do jazdy konnej, łowiectwa itp.), rodzaj fraka z obciętymi połami; w stroju damskim: wygodny kaftanik noszony na suknię. [przypis edytorski]
spencerek — zdrobn. od: spencer, krótka dwurzędowa kurtka. [przypis edytorski]
Spencer, Herbert (1820–1903) — ang. filozof, biolog i antropolog, współtwórca socjologii; przedstawiciel ewolucjonizmu. [przypis edytorski]
Spencer, Herbert (1820–1903) — ang. filozof, biolog i antropolog, współtwórca socjologii; twórca ewolucjonizmu, systemu filoz. uznającego stopniowy rozwój za powszechną zasadę wszechświata, której podlega cały świat fizyczny, organizmy żywe, umysły, kultury i społeczeństwa; zasady etyczne uważał za podlegające zmianom, wytworzone w toku ustawicznie trwającej ewolucji; również naturalistycznie wyjaśniał powstanie i rozwój religii. [przypis edytorski]
Spencer, Herbert (1820–1903) — angielski filozof, biolog i antropolog, współtwórca socjologii; przedstawiciel ewolucjonizmu. [przypis edytorski]
Spencer, Herbert (1820–1903) — angielski filozof i socjolog, bardzo popularny w 2. poł. XIX w. [przypis edytorski]
Spencer, Herbert (1820–1903) — angielski filozof i socjolog; obok Comte'a jeden z twórców socjologii, przedstawiciel organicyzmu i ewolucjonizmu w naukach społecznych. Autor 10-tomowej syntezy wiedzy ludzkiej — Programu systemu filozofii syntetycznej (1862–1893). [przypis edytorski]
Spencer, Herbert (1820–1903) — angielski filozof i socjolog. [przypis edytorski]
Spencer, Herbert (1820–1903) — angielski filozof i socjolog. Stosował prawa ewolucjonizmu w naukach społecznych, twórca teorii organicyzmu, w myśl której społeczeństwo jest jak jeden organizm: wszystkie warstwy i instytucje społeczne są wzajemnie powiązane, a społeczeństwo będzie zdrowe tylko wtedy, jeśli wszystkie „organy” będą działały poprawnie. [przypis edytorski]
Spencer, Herbert (1820–1903) — brytyjski filozof i socjolog, autor 10-tomowego Program systemu filozofii syntetycznej, w który skład wchodziły m.in. Zasady etyki. [przypis edytorski]
Spencer, Herbert (1820–1903) — filozof, biolog i antropolog ang.; obok Comte'a jeden z twórców socjologii; twórca ewolucjonizmu, systemu filoz. uznającego stopniowy rozwój za powszechną zasadę wszechświata, której podlega cały świat fizyczny, organizmy żywe, życie umysłowe, rozwój kultur i społeczeństw; zasady etyczne uważał za podlegające zmianom, wytworzone w toku ustawicznie trwającej ewolucji; również naturalistycznie wyjaśniał powstanie i rozwój religii; twórca teorii organicyzmu, w myśl której społeczeństwo jest jak jeden organizm: wszystkie warstwy i instytucje społeczne są wzajemnie powiązane, a społeczeństwo będzie zdrowe tylko wtedy, jeśli wszystkie „organy” będą działały prawidłowo; autor dzieła pomyślanego jako syntetyczne ujęcie wiedzy ludzkiej: Program systemu filozofii syntetycznej (t. 1–10, wyd. 1862–1893). [przypis edytorski]
Spencer, Herbert(1820–1903) — filozof, biolog i antropolog ang., współtwórca socjologii; twórca ewolucjonizmu jako systemu filoz. uznającego stopniowy rozwój za powszechną zasadę wszechświata, której podlega cały świat fizyczny, organizmy żywe, umysły, kultury i społeczeństwa; zasady etyczne uważał za podlegające zmianom, wytworzone w toku ustawicznie trwającej ewolucji; również naturalistycznie wyjaśniał powstanie i rozwój religii, autor dzieła pomyślanego jako syntetyczne ujęcie wiedzy ludzkiej, Program systemu filozofii syntetycznej (t. 1–10, wyd. 1862–1893). [przypis edytorski]
spencer — krótka, dwurzędowa kurtka. [przypis edytorski]
spencer — ubiór męski z połowy XIX w. przypominający frak z obciętymi połami. [przypis edytorski]
spencer — XIX-wieczny ubiór męski, przypominający frak z obciętymi połami. [przypis edytorski]
spencer (z ang.) — krótka kurtka. [przypis edytorski]
Spengler, Oswald (1880–1936) — niemiecki filozof historii i kultury. [przypis edytorski]