Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | architektura | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | dawne | filozoficzny | francuski | geologia | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | łacina, łacińskie | medyczne | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | portugalski | pospolity | potocznie | przestarzałe | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rzadki | staropolskie | starożytny | turecki | ukraiński | włoski | wojskowy | wulgarne | zdrobnienie
Według języka: wszystkie | English | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 6229 przypisów.
ograniczył się na składaniu rąk i patrzeniu — dziś popr.: ograniczył się do składania rąk i patrzenia. [przypis edytorski]
ograżać (daw.) — mieć dreszcze, trząść się. [przypis edytorski]
ograżka (daw.) — dreszcz. [przypis edytorski]
ogród Akademosa — gaj w Atenach poświęcony herosowi Akademosowi; tam Platon założył w 387 r. p.n.e. swoją Akademię. [przypis edytorski]
ogród angielski — w przeciwieństwie do francuskiego, odznacza się swobodnym zadrzewieniem (bez regularnych alejek i strzyżonych drzew) oraz dążeniem do zachowania naturalności krajobrazu. [przypis redakcyjny]
Ogród Botaniczny — w południowej części miasta, przy Al. Ujazdowskich, obok Łazienek; ogród do dziś zachował wygląd zgodny z opisem Prusa. [przypis redakcyjny]
ogród — dziś w tym znaczeniu częściej: park. [przypis edytorski]
ogródek dziecięcy — tzn. przedszkole. [przypis edytorski]
ogródek systemu Kneippa — zakład leczniczy, w którym stosuje się system wodolecznictwa wprowadzony przez ks. Sebastiana Kneippa (1821–1897). [przypis redakcyjny]
Ogródek — tu: ogródek dziecięcy, tj. przedszkole (por. ang. kindergarten, ros. детский сад). [przypis edytorski]
Ogród fraszek — Ogród fraszek Wacława Potockiego (1621–1696). Autor musiał niedawno właśnie studiować, książkę tę bowiem sprowadziwszy sobie w marcu 1910 w wydaniu kompletnym prof. Brücknera, pisze o niej w liście do swego nakładcy: „szczególniej Potocki był dawnym moim marzeniem i widzę już, że lepszej książki, gdy chodzi o odświeżenie mowy, przysłać mi pan nie mógł. [red. WL]. [przypis redakcyjny]
ogród Hesperyd (mit. gr.) — ogród pilnowany przez siostry Hesperydy, nimfy zachodzącego słońca, w którym rosła jabłoń rodząca złote jabłka. [przypis edytorski]
Ogród Luksemburski — park miejski w Paryżu, przy pałacu księcia de Luxemburg. [przypis edytorski]
ogród — Ogród Tuileryjski z czasów Ludwika XIV (druga połowa XVII w.), chętnie uczęszczane miejsce spacerowe. [przypis redakcyjny]
Ogród Saski — park miejski w śródmieściu Warszawy. [przypis edytorski]
ogród — tu: park. [przypis edytorski]
Ogród Zoologiczny — tu: Tiergarten, park w śródmieściu Berlina. [przypis edytorski]
ogrójec — ogród, gaj. [przypis edytorski]
ogroda — ogrodzenie. [przypis edytorski]
ogroda (starop. forma) — dziś D.lp: (z) ogrodu. [przypis edytorski]
ogroda — tu: granica, mur graniczny, fortyfikacje. [przypis edytorski]
ogrodła — ogrodziła. [przypis edytorski]
OGRODNIK I JEGO PAN — Przekład Władysława Noskowskiego. [przypis tłumacza]
ogrodowizna (daw.) — warzywa. [przypis edytorski]
ogrodowizny (daw.) — rośliny uprawne, rosnące w ogrodzie, tj. warzywniku; warzywa. [przypis edytorski]
ogrody Estery — scenografia III aktu tragedii Racine'a Estera przedstawia wspaniałe ogrody Estery. [przypis edytorski]
ogrody (…) hyblejskie — góra Hybla na Sycylii słynęła w starożytności z pachnących ziół. [przypis redakcyjny]
ogrody kensingtońskie — jeden z parków królewskich w dzielnicy City of Westminster. [przypis edytorski]
Ogrody północne — w w. XIX był to podstawowy podręcznik ogrodnictwa, napisany przez J. Strumiłłę; od r. 1820 do 1862 miał 6 wydań. [przypis redakcyjny]
ogrody Tuilerii, właśc. Jardins des Tuileries — park w Paryżu, w pobliżu pałacu Louvre, jeden z najstarszych ogrodów francuskich. [przypis edytorski]
ogrody tuileryjskie — ogrody i istniejące do 1871 r. założenie pałacowe, położone między Luwrem a Sekwaną. [przypis edytorski]
ogrodzenie — tu: sjag — ogrodzenie i odgrodzenie w celu zapobieżenia wykroczeniom przeciw Torze (Prawu), wszystkie rabiniczne przepisy i nakazy. [przypis tłumacza]
ogrojec a. ogórec (daw.) — ogród. [przypis edytorski]
ogrojec a. ogrójec (daw.) — ogród. [przypis edytorski]
ogrojec (daw.) — ogród. [przypis edytorski]
ogrojec — ogród. [przypis edytorski]
ogromną, w dziejach ducha ludzkiego rzadką przemianę utalentowanego poety na jasnowidzącego wieszcza — Lutosławski, Zadania prac nad Słowackim (Eleusis, t. V). [przypis autorski]
ogromna brama — Łuk Triumfalny (zbudowany w latach 1806–1836) na cześć Napoleona I i zwycięstw armii francuskiej; liczy 50 m wysokości, znajduje się na placu Gwiazdy, z którego rozchodzi się 12 ulic. [przypis redakcyjny]
ogromna kaskada, / Którą, od siebie większą, Kamionka wypada — Rzeczka Kamionka rozszerzonym korytem spada w kształcie kaskady, jest więc przy ujściu większą od siebie, od swego zwyczajnego koryta. [przypis redakcyjny]
ogromnej sumy: stu złotych — przedwojenne złote polskie miały wielokrotnie większą wartość od obecnych: przeciętne zarobki robotników wynosiły ok. 100–150 zł miesięcznie, a zarobki górników i nauczycieli szkoły podstawowej ok. 200 zł. [przypis edytorski]
ogromniec — ogromny, olbrzym. [przypis redakcyjny]
ogromniem się przeląkł — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika, inaczej: ogromnie się przekląkłem. [przypis edytorski]
ogromny baobab (…) mający w obwodzie pnia osiemdziesiąt stóp — Adanson w zachodniej Afryce mierzył baobab mający 26 metrów obwodu. [przypis autorski]
ogromny budynek — Porte Saint–Martin, brama triumfalna zbudowana w r. 1674 na cześć Ludwika XIV. [przypis redakcyjny]
ogromny ciężar Niziny przesypie się na prawo — tu oznacza to, że tzw. Nizina, czyli niezdecydowane centrum Konwentu, poprze prawicę, czyli Dantona [przypis edytorski]
ogromny plac — plac Zgody, największy i najpiękniejszy plac w Paryżu. [przypis redakcyjny]
Ogygia — wyspa, na której mieszkała Kalypso. [przypis edytorski]
ohabe — hebr.: luby, kochający. [przypis tłumacza]
ohacić (daw.) — ogacić, tj. uszczelnić chałupę, by nie ulatniało się z niej ciepło. [przypis edytorski]
Oh, ce sont les enfants de la paroisse… (fr.) — Ach, to dzieci z parafii przygotowują swoją pieśń o Zmartwychwstaniu. [przypis edytorski]
Oh, c'est la langue du pays… — Och, to język miejscowy. [przypis edytorski]
Oh! cet incendiaire (fr.) — O! ten podpalacz (podżegacz). [przypis edytorski]
Oh ciel! Que c'est beau! (fr.) — Wielkie nieba! Jakie to piękne! [przypis edytorski]
Oh, comme c'est vrai, ce, que vous dites (fr.) — och, jakże prawdziwie mówisz. [przypis edytorski]
oh, comme je te connais (…) (fr.) — o jakże cię znam, moja mała, kochana mamo. [przypis redakcyjny]
Oh dio (wł.) — Och, Boże. [przypis edytorski]
oh — dziś: och. [przypis edytorski]
ohé, les psychologues (fr.) — wykrzyknik: o, psycholodzy! [przypis edytorski]
Ohel Moed (hebr.) — zwany także Przybytkiem Mojżeszowym; skonstruowana na polecenie Mojżesza w czasie wędrówki Izraelitów z Egiptu do Ziemi Obiecanej pod górą Synaj, przenośna świątynia. Przełożonym przybytku był arcykapłan. Ohel Moed towarzyszył Izraelitom w wędrówce po pustyni i w podboju Kanaanu oraz w dalszych wędrówkach. Ostatecznie został złożony w zbudowanej przez Salomona Świątyni Jerozolimskiej. W Biblii hebrajskiej brak wzmianek o losach Ohel Moedu po zdobyciu i zburzeniu Jerozolimy przez Babilończyków w roku 586 p.n.e. [przypis edytorski]
ohel — niewielki kamienny, bądź drewniany grobowiec żydowski, najczęściej o kształcie prostopadłościanu przykryty dwuspadowym dachem, posiada drzwi, czasem okna. Ohele wznoszone są nad grobami wybitnych rabinów lub cadyków oraz ich męskich potomków. [przypis edytorski]
o Henryku — tj. o Zygmuncie Krasińskim. [przypis redakcyjny]
o herbiech — dziś popr. forma Msc.lm: o herbach. [przypis edytorski]
Oh, Her Got! Oh, liber Got (z niem.) — O, Panie Boże! O, miły Boże. [przypis edytorski]
Oh! Il a une âme vraiment gantée… (fr.) — on jest naprawdę wytworny z natury (dosł.: ma naprawdę duszę w rękawiczkach). [przypis edytorski]
Oh, i like Berlin. Kölnische Fischmarkt that's a wonderful place (ang. i niem.) — Och, lubię Berlin. Koloński targ rybny to wspaniałe miejsce. [przypis edytorski]
Oh, ja! (mal.) — Hej! [przypis edytorski]
Oh, Madame est française? Non, monsieur (..) De Berne (fr.) — Och, pani jest Francuzką? — Nie, proszę pana, jestem Szwajcarką. — Z jakiego miasta, proszę pani? — Z Berna. [przypis edytorski]
Oh, malheureuse que je suis! (fr.) — Och, jaka jestem nieszczęśliwa. [przypis edytorski]
Oh, mein Gott! Mein Gott! (niem.) — O, mój Boże! Mój Boże! [przypis edytorski]
Oh, mon Dieu, ayez donc pitié de mon âme (fr.) — O mój Boże, zmiłuj się nad moją duszą. [przypis edytorski]
ohm — pierwsza, „święta” sylaba wielu hinduistycznych modlitw i hymnów. [przypis edytorski]
Ohnet, Georges (1848–1918) — literat fr., wielbiciel prozy George Sand, przeciwstawiający się nurtowi nowoczesnego realizmu, niestroniący natomiast od melodramatyczno-romantycznych motywów, zyskał wielką popularność u współczesnych czytelników i czytelniczek; jego najbardziej poczytna powieść, Właściciel kuźnic (oryg. Le maître des forges), została przerobiona na sztukę teatralną i przez rok nie schodziła ze sceny. [przypis edytorski]
Ohnet, Georges (1848–1918) — literat fr., wielbiciel prozy George Sand, przeciwstawiający się nurtowi nowoczesnego realizmu, niestroniący natomiast od melodramatyczno-romantycznych motywów, zyskał wielką popularność u współczesnych czytelników i czytelniczek; jego najbardziej poczytna powieść, Właściciel kuźnic (oryg. Le maître des forges) została przerobiona na sztukę teatralną i przez rok nie schodziła ze sceny. [przypis edytorski]
Ohnet, Georges (1848–1918) — powieściopisarz i dramaturg francuski; jego powieść Właściciel kuźnic (Le mâitre de forges, 1882), melodramat w osadzony środowisku mieszczańskim, odniosła sukces we Francji i za granicą, powstała jej wersja sceniczna, była kilkukrotnie filmowana. [przypis edytorski]
Oh! niechaj pierwej Marią — Przeczucie Marii nie jest dokładnie określone. Podobnie jak później Wacław (II, 6) słyszy «w całym swoim ciele głos: Zdobędziesz ty trumnę», ale ten głos nie mówi czyją i dlatego Wacław w bitwie rozmyślnie szuka swojej, tak też i Maria tutaj ma tylko ogólne przeczucie nieszczęścia, ale w kogo ono ugodzi bezpośrednio, dobrze nie wie. Lęka się przede wszystkim oczywiście śmierci Wacława. [przypis redakcyjny]
Oh niente! (wł.) — Och, to nic! [przypis edytorski]
Oh! non, maman! (fr.) — O nie, mamo. [przypis edytorski]
Oh, nus? (fr.) — Och, nago? [przypis edytorski]
Oh, n'y pouvoir, n'y vouloir mourir, un peu (fr.) — fragm. z wiersza Paula Verlaine'a (1844–1896) Langueur („Niemoc”) właśc. zapis: O n'y vouloir, ô n'y pouvoir mourir un peu!; w tłum. Z. Przesmyckiego-Miriama: „O, nie chcieć, o i nie móc umrzeć chociaż nieco!”. [przypis edytorski]
O. H… — Ojciec Honorat. [przypis redakcyjny]
Ohola i Oholiba (bibl.) — rozpustne, nierządne kobiety symbolizujące królestwa Judy i Izraela w Księdze Ezechiela (Ez 23); tkliwie były nastrojone dla koni i osłów (Ez 23, 20). [przypis edytorski]
O hospody Boże, pomyłuj nas hrisznych (ukr.) — O Panie Boże, zmiłuj się nad nami grzesznymi. [przypis edytorski]
Oh, quand reviendront les neiges d'autan (fr.) — O, kiedy wrócą zeszłoroczne śniegi. [przypis edytorski]
oh, quel abominable état (fr.) — och, co za obrzydliwy stan. [przypis edytorski]
Oh, qu'il est boche! (fr.) — Och, co za szkop! [przypis edytorski]
Ohrili Hüseyin Pasza — wezyr od marca do września 1621, z pochodzenia Albańczyk. [przypis edytorski]
ohyda — w oryginale: the horror!. [przypis edytorski]
ohyda — wstyd, niesława. [przypis redakcyjny]
Ohydna sztuka! Cóż za mieszczańska dusza (…) — Polowanie Henryka IV, komedia Collégo. [przypis tłumacza]
ohydzać — dziś tylko w formie: zohydzać. [przypis edytorski]
ohydzić (daw.) — obmierzić, zohydzać; hańbić. [przypis edytorski]
ohydzić się — hańbić się. [przypis edytorski]
Oh, yes it's really a fine place (ang.) — O tak, to naprawdę ładne miejsce. [przypis edytorski]
O Iane (…) tantum (łac.) — „Janusie, iże dwa masz oblicza, więc z figlów/ Nigdy sługus stojący za tobą nie zagra/ Palcami na swym nosie ni oślich ci uszu/ Przyprawi, ni ozora nie wywiesi tyle,/ Ile go pies apulski wywali w upały” (Aulus Persius Flaccus, Satirae, I, 58; tłum. Edmund Cięglewicz). [przypis tłumacza]
,o i chłopu poradze (gw.) — jestem tak silna, jak mężczyzna. [przypis edytorski]
oidor (hiszp.) — sędzia wojskowy. [przypis edytorski]
o ile chcecie dalszą drogę odbyć, płynąc, czekajcie aż przybędę z powrotem — zawiódł się; por. VI 1. [przypis tłumacza]
O ile członkowie przyrodzonych i obywatelskich społeczności dążą do dobra ciała (…) — Wszystkie te rozumowania wciąż zmierzają do dowiedzenia grzechu pierworodnego. [przypis tłumacza]
Oileid — Ajas Lokryjczyk, nazywany też Ajasem Mniejszym. [przypis edytorski]
O ile manierę Stefana Mallarmé nazwać można symbolizmem, o tyle sposób Verlaine'a określi dobrze słowo impresjonizm — A. Lange, Dekadenci, „Życie” 1890, nr 28. [przypis autorski]