Dzisiaj aż 13,496 dzieciaków dzięki wsparciu osób takich jak Ty znajdzie darmowe książki na Wolnych Lekturach.
Dołącz do Przyjaciół Wolnych Lektur i zapewnij darmowy dostęp do książek milionom uczennic i uczniów dzisiaj i każdego dnia!
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | chiński | czeski | dawne | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | ironicznie | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | przestarzałe | regionalne | religijny, religioznawstwo | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | staropolskie | teatralny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 10865 przypisów.
karawaniarz — człowiek kierujący karawanem, pojazdem przewożącym ciało zmarłego w orszaku pogrzebowym. [przypis edytorski]
karawan — pojazd używany do przewożenia trumien. [przypis edytorski]
karawanseraj — zajazd dla podróżnych, z pomieszczeniami do odpoczynku i magazynem do przechowania towarów, budowany w krajach arabskich, Persji i Azji Środkowej. [przypis edytorski]
karawan — tu: wóz skarbowy. [przypis redakcyjny]
karawan (z tur.) — wóz. [przypis redakcyjny]
karawela — rodzaj jednopokładowego, szybkiego żaglowca z XV–XVII w. [przypis edytorski]
karawela — rodzaj statku żaglowego. [przypis edytorski]
karawela — typ jednopokładowego żaglowca z XV–XVI w. [przypis edytorski]
karazja — męska sukmana. [przypis edytorski]
karazjowy (daw.) — z grubego, taniego sukna. [przypis edytorski]
kara (z niem. Karren) — dwukołowy wózek. [przypis edytorski]
karazyje — karazja, grube wełniane sukno, z którego szyto chłopskie sukmany, jak również odzież żołnierską. [przypis edytorski]
karbacz a. korbacz (z tur.) — batog. [przypis redakcyjny]
karbassowa tkanina — delikatna, lniana tkania, wytwarzana w rzymskich prowincjach na Płw. Iberyjskim, na terenie dzisiejszej Hiszpanii. [przypis edytorski]
karbidówka (pot.) — lampa karbidowa, w której źródłem światła jest palący się acetylen. [przypis edytorski]
karbid (z łac.) — węglik wapnia, używany w końcu XIX i w pierwszej poł. XX w. w gazowych lampach górniczych i kolejarskich oraz w reflektorach samochodowych i rowerowych. [przypis edytorski]
karbolowaty — przypominający karbol, żrący środek odkażający o silnym, nieprzyjemnym zapachu, daw. szeroko używany do dezynfekcji pomieszczeń i przedmiotów. [przypis edytorski]
karbol — roztwór wodny fenolu, stosowany do odkażania. [przypis edytorski]
karbol — środek chemiczny służący dawniej do dezynfekcji. [przypis edytorski]
karbol — wodny roztwór fenolu; środek odkażający o silnym, nieprzyjemnym zapachu, dawniej szeroko używany w lecznictwie do dezynfekcji pomieszczeń i przedmiotów. [przypis edytorski]
karbol — wodny roztwór fenolu; żrący środek odkażający o silnym, nieprzyjemnym zapachu, dawniej szeroko używany w lecznictwie do dezynfekcji pomieszczeń i przedmiotów. [przypis edytorski]
karbol — wodny roztwór fenolu; żrący, trujący, o silnym, nieprzyjemnym zapachu; środek odkażający, daw. szeroko używany w lecznictwie do dezynfekcji pomieszczeń i przedmiotów. [przypis edytorski]
karbonariusz — członek jednego z tajnych stowarzyszeń rewolucyjnych występujących przeciw absolutyzmowi; karbonaryzm jako tajny ruch polityczny rozwinął się w Europie w 1. poł. XIX w. i był bezwzględnie zwalczany przez rządy państw sprzymierzonych w ramach tzw. Świętego Przymierza; karbonariusze (także: węglarze) odegrali dużą rolę w procesie zjednoczenia Włoch. [przypis edytorski]
karbonariusz — członek tajnego stowarzyszenia rewolucyjnego skierowanego przeciw absolutyzmowi w Europie (I poł. XIX w.). [przypis edytorski]
karbonariusze — tajne stowarzyszenia rewolucyjne, skierowane przeciwko absolutyzmowi, założone we Włoszech, działające w Europie w 1. poł. XIX w. [przypis edytorski]
karbonariusz — osoba należąca do XIX-wiecznego tajnego ruchu politycznego, sprzeciwiającego się absolutyzmowi. [przypis edytorski]
karbonariusz — spiskowiec w XIX-wiecznych Włoszech, członek tajnego stowarzyszenia wrogiego monarchii absolutnej. [przypis edytorski]
karbonar (z wł.) — karbonariusz, członek tajnego stowarzyszenia rewolucyjnrgo, założone we Włoszech na początku XIX wieku. [przypis edytorski]
karbona — skarbona. [przypis redakcyjny]
karbon (geol.) — piąty okres ery paleozoicznej, ok. 360–300 mln lat temu; w tym okresie powstała większość pokładów węgla kamiennego; ang. (z łac.) przymiotnik carboniferous używany przez Darwina oznacza zarówno karboński, jak i węglonośny. [przypis edytorski]
karbon (geol.) — piąty okres ery paleozoicznej. [przypis edytorski]
karbonki — skarbonki. [przypis redakcyjny]
karbować — oznaczać przez nacięcia. [przypis edytorski]
karbować — robić na czymś karby, nacięcia w celu ozdobienia lub zanotowania liczby czegoś. [przypis edytorski]
karbować — zapisywać (pierwotnie chodziło o notowanie za pomocą nacięć na kiju). [przypis redakcyjny]
karbowaniec — daw. moneta ukr. [przypis edytorski]
karbowaniec — tu: dawna potoczna ukraińska nazwa rubla. [przypis edytorski]
karbowaniec — tu: daw. określenie rubla. [przypis edytorski]
karbowniczy (ukr. карбівничий) — tu zapewne leśnik, który pilnował ilości przysługującego danej wsi drewna na opał, odnotowując wywożoną ilość karbami, nacięciami na deszczułkach. [przypis edytorski]
karbownik a. karbowy (daw.) — nadzorca robotników rolnych prowadzący rejestr ich pracy; nazwa pochodzi od kija, na którym nacinano karby, zapisując w ten sposób ilość wykonanej pracy. [przypis edytorski]
karbowy (daw.) — nadzorca robotników. [przypis edytorski]
karbowy (daw.) — nadzorca robotników rolnych; nazwa pochodzi od kija, na którym nacinano karby, zapisując w ten sposób ilość wykonanej pracy. [przypis edytorski]
karbowy (daw.) — osoba pilnująca pracy chłopów. [przypis edytorski]
karbowy — nadzorca chłopów a. robotników rolnych w majątku ziemskim. [przypis edytorski]
karbowy — nadzorca pilnujący robotników w polu; wykonaną przez poszczególnych chłopów pracę notował sobie, znacząc karby na kiju. [przypis edytorski]
karbowy — nadzorca prac polowych w dawnym majątku ziemskim. [przypis edytorski]
karbowy — nadzorca robót polowych w dużym gospodarstwie (folwarku). [przypis edytorski]
karbowy — nadzorca robotników rolnych; nazwa pochodzi od kija, na którym nacinano karby, zapisując w ten sposób ilość wykonanej pracy. [przypis edytorski]
karbowy — osoba nadzorująca pracę w majątku ziemskim. [przypis edytorski]
karbowy — osoba nadzorująca roboty polowe w dawnym majątku ziemskim. [przypis edytorski]
karb — tu: ograniczenie, hamulec. [przypis edytorski]
karbunkuł — czerwony kamień szlachetny; rubin a. granat. [przypis edytorski]
karbunkuł — czyrak mnogi, owrzodzenia występujące przy zakażeniach bakteryjnych, najczęściej gronkowcami. [przypis redakcyjny]
karbunkuł (daw.) — czerwony kamień szlachetny. [przypis edytorski]
karbunkuł (daw.) — czerwony kamień szlachetny, rubin lub granat. [przypis edytorski]
karbunkuł (daw.) — czerwony kamień szlachetny, rubin lub granat. [przypis redakcyjny]
karbunkuł (daw.) — czerwony kamień szlachetny (rubin) lub półszlachetny (granat). [przypis edytorski]
karbunkuł (daw.) — kamień szlachetny: rubin a. granat. [przypis edytorski]
karbunkuł (daw.) — kamień szlachetny, rubin lub granat. [przypis edytorski]
karbunkuł — dawne określenie ciemnoczerwonego kamienia szlachetnego, np. rubinu, a. półszlachetnego granatu. [przypis edytorski]
karbunkuł (daw.) — rubin a. granat. [przypis edytorski]
karbunkuł (daw.) — rubin. [przypis edytorski]
karbunkuł (daw.) — tu: kamień szlachetny; rubin a. granat. [przypis edytorski]
karbunkuł — kamień szlachetny czerwonej barwy; dawna nazwa rubinu. [przypis edytorski]
karbunkuł (w oryginale niem. Karfunkel: karbunkuł) — daw. określenie ciemnoczerwonego kamienia szlachetnego, np. rubinu (a. półszlachetnego granatu). [przypis edytorski]
karbunkuł (z łac. carbunculus) — wrzód, czyrak. [przypis edytorski]
karbunkuł (z łac., med.) — czyrak gromadny, skupisko czyraków umiejscowionych blisko siebie, łączących się w jedną zmianę zapalną. [przypis edytorski]
karbunkuł (z łac., med.) — czyrak gromadny, zapalenie kilku lub kilkudziesięciu pobliskich torebek włosowych z dużym naciekiem ropnym, spowodowane zakażeniem gronkowcowym. [przypis edytorski]
karburator — nazwa ta, jaką inżynier Marek dał swemu atomowemu kotłowi, jest zupełnie nieprawidłowa. Jest to jeden z pożałowania godnych następstw tego, że technicy nie uczą się łaciny. Lepszą nazwą byłby komburator, atomkettle, carbowatt, disgregator, motor M. Bondymover, Hylergon, Molekularstoffzersetzungskraftrad, E. W. i inne podobne nazwy, które były później proponowane. Przyjęła się, oczywiście, nazwa najmniej właściwa. [przypis autorski]
karby (daw.) — dyscyplina. [przypis edytorski]
karby — ryzy; dyscyplina. [przypis edytorski]
karby — tu: dyscyplina, porządek. [przypis edytorski]
karby — więzy; tu raczej: tory, zwykły sposób postępowania. [przypis edytorski]
karby — zmarszczki. [przypis redakcyjny]
karceres (daw., z łac.) — dziś karcer; miejsce karnego zamknięcia, uwięzienia. [przypis edytorski]
karcer — miejsce karnego zamknięcia, uwięzienia. [przypis edytorski]
Karcher, Guido (1844–1905) — niemiecki oficer marynarki wojennej; w 1884 jako dowódca okrętu „Bismarck” brał udział w militarnym ujarzmieniu Kamerunu. [przypis edytorski]
karc — karcer; tu: cela w areszcie. [przypis edytorski]
karczem — karczm. [przypis edytorski]
Karczówka, Kadzielnia — góry w pobliżu Kielc. [przypis redakcyjny]
karczochy — delikatna jarzyna, podawana jako potrawa luksusowa. [przypis redakcyjny]
karcz — pień pozostały po ścięciu (tj. wykarczowaniu) drzewa. [przypis edytorski]
karcz — pniak; nadziemna część pnia pozostała po ścięciu drzewa. [przypis edytorski]
karcz — pniak pozostały po wycięciu drzewa. [przypis edytorski]
karczunek (daw.) — karczowanie; usuwanie drzew, krzewów wraz z korzeniami. [przypis edytorski]
karczunek — karczowanie; usuwanie drzew a. krzewów wraz z korzeniami. [przypis edytorski]
kardemon — dziś: kardamon. [przypis edytorski]
Kardia — kolonia Miletu, w przymierzu z Filipem; Demostenes zalicza ją do attyckich posiadłości, gdyż leżała na terytorium attyckim i jeszcze Miltiades dla ochrony Kardii przed Trakami zamknął Chersonez od północy murem. [przypis tłumacza]
Kardona — miasto w Katalonii w Hiszpanii. [przypis redakcyjny]
Kardowski — Szlachty tego nazwiska nie zna Niesiecki (Herbarz polski). Być może jest to mylnie zapisane nazwisko Kargowski; Kargowscy herbu Ostoja, szlachta w woj. sieradzkim. [przypis redakcyjny]
Karduchowie — być może przodkowie Kurdów. [przypis tłumacza]
kardy a. grępla — (z niem. Karden) urządzenie do rozczesywania i czyszczenia bawełny. [przypis edytorski]
Kardykan — w oryginale ang.: Cardican, zapewne zamek Cardigan, który wg Chrétiena de Troyes (XII w.) był jednym z dworów króla Artura; nazwę tę nosi miasto w zachodniej Walii, z zamkiem zbudowanym w XI w. po inwazji normańskiej. [przypis edytorski]
kardynał Aquaviva — z neapolitańskiego rodu magnackiego. [przypis tłumacza]
kardynał (biol.) — rodzina niewielkich, mieszkających w lasach ptaków; pióra występującego na wschodzie Ameryki Płn. kardynała szkarłatnego mają barwę intensywnie czerwoną, zbliżoną do koloru szat i nakryć głowy kardynałów Kościoła katolickiego. [przypis edytorski]
kardynał della Vella — w oryginale: de la Valle; prawdopodobnie Andrea della Valle (1463–1534), biskup i kardynał włoski. [przypis edytorski]
Kardynał — Kardynał Richelieu [właśc. Armand-Jean du Plessis de Richelieu (1585–1642); przyp. red. WL], twórca Akademii Francuskiej i odnowiciel Sorbony. [przypis tłumacza]
Kardynał Pietro Bembo (1470–1547) — jeden z największych pisarzy i erudytów włoskich XVI wieku, autor dialogu Asolani, poezji lirycznych, prac językoznawczych i listów. [przypis tłumacza]
Kardynał Richelieu przestrzega w swoim Testamencie politycznym, iż, gdyby się znalazł wśród ludu jakiś nieszczęsny uczciwy człowiek, król nie powinien się nim posłużyć — „Nie trzeba, powiada, posługiwać się ludźmi niskiego pochodzenia; są nadto surowi i zbyt wielcy skrupulaci”. [przypis autorski]
kardynał San-Felice S.B., właśc. Sanfelice d'Acquavilla, Guglielmo (1834–1897) — włoski kardynał, arcybiskup Neapolu; członek Zakonu Świętego Benedykta (łac. Ordo Sancti Benedicti), oznaczanego skrótem OSB. [przypis edytorski]
