Przypisy

Backfische (niem.) — podlotki. [przypis edytorski]

banhof (daw., z niem. Bahnhof) — dworzec kolejowy. [przypis edytorski]

banhof (z niem.) — dworzec kolejowy. [przypis edytorski]

bankocetel (z niem.) — banknot. [przypis edytorski]

bankocetla (daw., z niem. Bankzettel) — banknot. [przypis edytorski]

bankocetle (z niem.) — banknoty. [przypis edytorski]

bankocetle (z niem.) — pierwsze pieniądze papierowe, wprowadzone w XVIII w. w Czechach; banknoty. [przypis edytorski]

bares geld (z niem. bares Geld) — gotówka. [przypis edytorski]

baresgeld (z niem.) — gotówką. [przypis edytorski]

bares geld (z niem.) — gotówka; a. w wyrażeniu z podawaną sumą: gotówką. [przypis edytorski]

basarunek (z niem.) — odszkodowanie. [przypis edytorski]

basarunek (z niem.) — wynagrodzenie za krzywdę; odszkodowanie; też: chłosta, cięgi. [przypis edytorski]

basarynek właśc. basarunek (z niem.) — baty, cięgi; wynagrodzenie za pobicie, nawiązka; rekompensata za uczynione krzywdy. [przypis edytorski]

bassarunek właśc. basarunek (z niem.) — wynagrodzenie za krzywdę; odszkodowanie. [przypis edytorski]

Bauamt (niem.) — biuro budowlane. [przypis edytorski]

Bauer (niem.) — chłop. [przypis edytorski]

Bauer (niem.) — chłop. [przypis edytorski]

Bauer (niem.) — rolnik, gospodarz wiejski; chłop. [przypis edytorski]

baumkuchen (niem.) — sękacz, rodzaj biszkoptowego ciasta pieczonego na rożnie. [przypis edytorski]

baumkuch (niem.) — sękacz. [przypis edytorski]

befel (z niem.) — rozkaz. [przypis edytorski]

Bei Gott, das geht über alle Begriffe. Es ist schmutzig dort. Bei solchen Wetter der Staub setzt sich in die Kleider und das schneidet mir ins Herz (niem.) — Na Boga, to przechodzi wszelkie pojęcie. Tam jest brudno. Przy tej pogodzie pył osiada na ubraniach, a przez to serce mi się kraje. [przypis edytorski]

Bei Gott, das geht über alle Begriffe. Hier darf man nicht gehen (niem.) — Na Boga, to przechodzi wszelkie pojęcie. Tu nie można chodzić. [przypis edytorski]

Bei Gott, es ist zum Totlachen (niem.) — na Boga, można skonać ze śmiechu. [przypis edytorski]

beim Fahren nach Kolchida (niem.) — podczas podróży do Kolchidy. [przypis edytorski]

Bei mir bist du schön (niem.) — dla mnie jesteś piękna (a. piękny). [przypis edytorski]

beischlag (archit., niem.) — przedproże, ogrodzony balustradą taras poprzedzający wejście do budynku od strony ulicy. [przypis edytorski]

Beitrag zur vielfachartigen Anwendung des verhinderten, resp. fictiven, event. auch definitiv vollgebrachten Ehebruchs, als dramatischen Hauptknotens der französischen Nationalposse der ersten Jahrzentel des XX Jahrhunderts (niem.) — Przyczynek do wielorakiego użycia motywu udaremnionego względnie fikcyjnego ewentualnie definitywnie popełnionego cudzołóstwa w charakterze głównego węzła dramatycznego farsy francuskiej pierwszych dziesięciu lat XX wieku. [przypis edytorski]

bengalisches Feuer (niem.) — ognie bengalskie; sztuczne ognie. [przypis edytorski]

Be obedient! Gehorsam sein! Sois obeissant! Sii ubbidiente! (ang., niem., fr., wł.) — Bądź posłuszny! [przypis edytorski]

berajter (z niem. Bereiter) — ujeżdżacz koni; nauczyciel jazdy konnej. [przypis edytorski]

bereiter (niem.) — ujeżdżacz koni. [przypis edytorski]

berlacze (niem.) — obuwie zimowe nakładane na zwykłe buty w celu ocieplenia. [przypis edytorski]

berlinerblau (niem.) — błękit berliński; intensywnie niebieska barwa farby o odcieniu kobaltowym. [przypis edytorski]

bermyca (z niem. Bärenmütze: niedźwiedzia czapka) — wysoka czapka, najczęściej wykonana lub pokryta niedźwiedzią skórą w oryginalnym kolorze, używana przez żołnierzy wojsk wyborowych (dziś m.in. przez reprezentacyjną gwardię brytyjską). [przypis edytorski]

bermyca (z niem.) — wysoka czapka, najczęściej wykonana z niedźwiedziej skóry w oryginalnym kolorze lub nią pokryta, używana przez żołnierzy wojsk wyborowych (dziś m.in. przez reprezentacyjną gwardię brytyjską). [przypis edytorski]

bernsztejn (z niem. Bernstein) — bursztyn. [przypis edytorski]

besserwisser (z niem.) — ktoś, kto wie lepiej (często ironiczne a.negatywne). [przypis edytorski]

Bester Herr Daschinsky (niem.) — tu: kochany panie Daszyński. Nazwisko autora niniejszej opowieści, Adolfa Dygasińskiego, zostało pomylone z nazwiskiem Ignacego Daszyńskiego (polityka, który w 1890 r. istotnie rozpoczynał swoją działalność polityczną), co świadczy nie tylko o „konfidencjalności” (poufałości) rozmówcy, ale też o pewnej niedbałości w stosunkach z ludźmi. [przypis edytorski]

Betrugslager (niem.) — Betrug oznacza po niemiecku oszustwo. [przypis edytorski]

Bewegung, Arbeit (niem.) — ruch, praca. [przypis edytorski]

Bewegung! Bewegung! (niem.) — ruchy! ruchy! [przypis edytorski]

Bewusstsein, Selbslbewutsstsein (niem.) — świadomość, samoświadomość. [przypis edytorski]

Bezugschein (niem.) — talon, bon. [przypis edytorski]

bier (niem.) — piwo. [przypis edytorski]

Bier (niem.) — piwo. [przypis edytorski]

billige Bleisoldaten; deine sind viel, viel bessere (niem.) — tanie ołowiane żołnierzyki; twoje są dużo, dużo lepsze. [przypis edytorski]

bin momenten sehr beschäftigt und kann sie deshalb jetzt nicht empfangen! (niem.) — w tym momencie jestem bardzo zajęty i nie mogę teraz odebrać. [przypis edytorski]

Bist du böse? (niem.) — Jesteś zły? [przypis edytorski]

Bist du vielleicht böse? (niem.) — Czy jesteś może zły? [przypis edytorski]

Bitte ein Schlafzimmer und Thee, viel Thee! (niem.) — Poproszę pokój i herbatę, dużo herbaty! [przypis edytorski]

bitte (niem.) — proszę. [przypis edytorski]

Bitte (niem.) — proszę. [przypis edytorski]

bitte schön (niem.) — bardzo proszę. [przypis edytorski]

bitte schön (niem.) — proszę bardzo. [przypis edytorski]

blachman (z niem. Blachmal: płaska plama, szumowiny na srebrze) — bielmo. [przypis edytorski]

Blechwaaren für Auswanderer (niem.) — Naczynia blaszane dla emigrantów. [przypis edytorski]

blejwas (z niem. Bleiweiβ) — biel ołowiana; rodzaj barwnika używanego w malarstwie i rzemiosłach. [przypis edytorski]

blichować (daw., z niem.) — bielić tkaninę, papier, itp. [przypis edytorski]

blokhauz (z niem.) — niewielki ufortyfikowany budynek ze strzelnicami, przystosowany do samodzielnej obrony z kilku stron. [przypis edytorski]

Blut, Blut, Blut (niem.) — krew, krew, krew. [przypis edytorski]

Bluthwürstchen (z niem. Blutwurst: krwawa kiszka) — kiszka, potrawa z krwi wieprzowej z dodatkami (np. podrobami lub kaszą) formowana w kształt kiełbasy poprzez upakowanie w jelitach zwierzęcych; kaszanka. [przypis edytorski]

Blutighändchen, komm, komm… Ein Schuss, ein Mensch… Komm, ich warte (niem.) — Krwaworączka, chodź, chodź… Jeden strzał, jeden człowiek… Chodź, czekam. [przypis edytorski]

Blutighändchen, komm, komm (niem.) — Krwaworączka, chodź, chodź. [przypis edytorski]

Blut ist ein ganz besondrer Saft (niem.) — krew jest całkiem szczególnym sosem (bądź: paliwem). [przypis edytorski]

Blut (niem.) — krew. [przypis edytorski]

Blutorangen (niem.) — pomarańcza krwista. [przypis edytorski]

bormaszyna (z niem.) — wiertarka. [przypis edytorski]

borniertes Genie (niem.) — ograniczony (głupi) geniusz. [przypis edytorski]

brajtszwance (z niem.) — skóry futerkowe jagniąt owiec (gł. rasy karakuł), poronionych lub wyjętych z łona nieżywej matki na dwa tygodnie przed urodzeniem; najczęściej czarne, rzadziej brązowe, kędzierzawe skórki z silnym połyskiem. [przypis edytorski]

brant (z niem.) — kruszec wytopiony z rudy; brant olkuski: srebro z kopalń w Olkuszu. [przypis edytorski]

brauchen Sie sich nicht genieren (niem.) — proszę się nie krępować; nie musi się pan krępować. [przypis edytorski]

Braunes Haus (niem.) — brunatny dom, siedziba lokalnych organizacji NSDAP; nazwa pochodzi od koloru mundurów funkcjonariuszy. [przypis edytorski]

Bravo, Oswald! Wunderbar, Kurt! Tränen standen mir in den Augen (niem.) — Brawo, Oswald! Cudownie, Kurt! Aż mi łzy stanęły w oczach. [przypis edytorski]

Bremen (niem.) — Brema. [przypis edytorski]

Briefe (niem.) — listy. [przypis edytorski]

brojt (z niem. a. jid.) — chleb. [przypis edytorski]

Bruder (niem.) — brat. [przypis edytorski]

bruder (niem.) — brat. [przypis edytorski]

bruderszaft (z niem.) — ceremonialny toast, towarzyszący przejściu na „ty”. [przypis edytorski]

bryftrygier (z niem.) — listonosz. [przypis edytorski]

brykla (z niem.) — rodzaj stalowej taśmy wszywanej w gorset. [przypis edytorski]

buchhalteria (z niem.) — dziś: buchalteria; prowadzenie ksiąg handlowych. [przypis edytorski]

bürgerski (z niem.) — mieszczański. [przypis edytorski]

Burg (niem.) — zamek. [przypis edytorski]

burgrabia (z niem.) — tu: przedstawiciel króla polskiego w Gdańsku, wybierany przez władcę z grona ośmiu kandydatów zaproponowanych przez radę miejską; reprezentował interesy króla i pełnił funkcje sądownicze. [przypis edytorski]