Potrzebujemy Twojej pomocy!
Na stałe wspiera nas 446 czytelników i czytelniczek.
Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | czeski | dawne | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | ironicznie | łacina, łacińskie | literacki, literatura | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | przestarzałe | regionalne | religijny, religioznawstwo | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | staropolskie | teatralny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie
Według języka: wszystkie | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 8209 przypisów.
komtur — godność w zakonach rycerskich. [przypis edytorski]
komturia — jednostka administracyjna w zakonie krzyżackim. [przypis edytorski]
komtur — zwierzchnik domu zakonnego bądź okręgu w zakonach rycerskich, do których zaliczali się krzyżacy. [przypis edytorski]
komtur — zwierzchnik domu zakonnego bądź okręgu w zakonach rycerskich, do których zaliczali się Krzyżacy. [przypis edytorski]
komtur — zwierzchnik domu zakonnego u Krzyżaków. [przypis edytorski]
komtur — zwierzchnik zakonu rycerskiego, komandor; także: zarządca terytorium zwanego komturią, obejmującego zamek będący siedzibą zakonu i jego okolice. [przypis edytorski]
komtuś — pol. zdrobnienie z fr. comte: hrabia. [przypis edytorski]
komu da Pan ten funt, to jest godność poczciwą, nie każe go w ziemię zagrzebać, ani świece jasnej ciemnym naczyniem zakrywać — porównanie ewangeliczne: Mt 5, 15, Łk 11, 33. [przypis edytorski]
komu, którym gwoli (daw.) — ze względu na kogo. [przypis edytorski]
komunał — banał, frazes. [przypis edytorski]
komunał — ogólnie znane stwierdzenie, nieposiadające głębszej treści; banał, frazes. [przypis edytorski]
komunał — ogólnie znane stwierdzenie, nieposiadające głębszej treści. [przypis edytorski]
Komuna Paryska — krwawo stłumione powstanie ludności Paryża w dniach 18 marca–28 maja 1871. [przypis edytorski]
Komuna Paryska — krwawo stłumione powstanie ludności Paryża w dniach 18 marca–28 maja 1871 roku. [przypis edytorski]
komuna paryska — krwawo stłumione powstanie ludności Paryża w dniach 18 marca–28 maja 1871 roku. [przypis edytorski]
Komuna Paryska — rewolucyjny protest paryskiego ludu w 1871 roku. [przypis edytorski]
Komuna, właśc. Komuna Paryża (fr. la commune de Paris) — nazwa miasta Paryża przyjęta przez rewolucyjny rząd powstały po zwycięskim ataku na Bastylię w dniu 14 lipca 1789; po 10 sierpnia 1792 Komuna uległa radykalizacji, stając się pośrednikiem między parlamentem a paryskim ruchem sankiulockim zorganizowanym w 48 sekcjach; 2 czerwca 1793 współorganizowała zbrojne obalenie żyrondystów; w czasie przewrotu 9 thermidora stanęła w obronie Robespierre'a i jego zwolenników. [przypis edytorski]
komuna (z łac. communis: wspólny) — grupa ludzi żyjących na zasadach wspólnoty majątkowej i razem pracujących; także: miejsce, w którym żyje taka wspólnota. [przypis edytorski]
komunia (z łac.) — tu: uczestnictwo, wspólność; emocjonalne utożsamienie się z czymś. [przypis edytorski]
komunikant — hostia. [przypis edytorski]
komunik (daw.) — jazda, kawaleria. [przypis edytorski]
komunik (daw.) — jeździec. [przypis edytorski]
komunik — jeździec, kawalerzysta a. jazda, kawaleria. [przypis edytorski]
komunikować (daw.) — łączyć się, być połączonym. [przypis edytorski]
komunikować się — przyjmować komunię. [przypis edytorski]
komunikować się — tu: przyjmować komunię. [przypis edytorski]
komunikować — tu: przyjmować komunię. [przypis edytorski]
komunikować — tu: udzielać komunii. [przypis edytorski]
komunik — szybki oddział jazdy. [przypis edytorski]
komunista — dziś popr. określenie uczestnika Komuny Paryskiej: komunard. [przypis edytorski]
komu podruży — z kim się zaprzyjaźni. [przypis edytorski]
komu — tu dziś: komuś. [przypis edytorski]
komu — tu dziś raczej: komuś (np. może się komuś nie podobać). [przypis edytorski]
Komu ty jedziesz? jak mówią Żmudzini — właściwością reg. polszczyzny na Litwie i Podlasiu jest zastępowanie form C. konstrukcjami z przyimkiem „dla” lub „do” z D. i odwrotnie. [przypis edytorski]
komysar (ukr.) — komisarz. [przypis edytorski]
komysz (daw.) — gęstwina. [przypis edytorski]
komysz (daw.) — zarośla, krzaki; kryjówka; zwykle w lm: komysze. [przypis edytorski]
komysze (daw.) — kryjówki, tu: siedziby. [przypis edytorski]
komysze (daw.) — tu: kryjówka, siedziba. [przypis edytorski]
komysze — d. zarośla lub legowisko zwierząt w zaroślach. [przypis edytorski]
komysze (reg.) — zarośla na wilgotnym terenie. [przypis edytorski]
komysze (reg.) — zarośla znajdujące się na terenie podmokłym. [przypis edytorski]
komysze — zarośla, chaszcze. [przypis edytorski]
komysze — zarośla. [przypis edytorski]
komysz — krzak, zarośla. [przypis edytorski]
komysz — krzak, zarośle, zwłaszcza na miejscach podmokłych. [przypis edytorski]
komysz — legowisko zwierzęce w zaroślach. [przypis edytorski]
komysz (przestarz.) — podmokłe zarośla. [przypis edytorski]
komysz — zarośla, chaszcze, krzaki; zwykle lm: komysze. [przypis edytorski]
komysz — zarośla, chaszcze, krzaki; zwykle lm: komysze. [przypis edytorski]
komysz — zwierzęce legowisko w zaroślach. [przypis edytorski]
komża — biała, luźna, sięgająca do kolan szata noszona przez księży katolickich lub osoby świeckie podczas czynności liturgicznych. [przypis edytorski]
komża — biała szata liturgiczna noszona przez katolickich duchownych. [przypis edytorski]
komża — szata liturgiczna krótsza od alby. [przypis edytorski]
koń brożkowy — koń zaprzęgowy. [przypis edytorski]
końbym ci trzymała (starop.) — konstrukcja z przestawną końcówką czasownika; inaczej: trzymałabym ci konia. [przypis edytorski]
…….. — końca sceny brak w rękopisie. [przypis edytorski]
końcem — tu: celem, mając na celu. [przypis edytorski]
końcem — tu: celem. [przypis edytorski]
końcem — tu: celem, w celu. [przypis edytorski]
końcem — tu: w celu; końcem podatku: mające na celu określenie wysokości podatków do ściągnięcia. [przypis edytorski]
końcem — tu: w celu, mając na celu. [przypis edytorski]
końcem — tu: w celu. [przypis edytorski]
końce — tu: cele. [przypis edytorski]
Końcowy wers z wiersza Marii Konopnickiej Przed sądem, stanowiący rodzaj formuły streszczającej program społeczny pozytywistów skierowany do „wydziedziczonych” — najbiedniejszych warstw ludu. [przypis edytorski]
kończą tak, jak Werter w Götym — powieść epistolarna Cierpienia młodego Wertera J. W. von Goethego (1749–1832) kończy się samobójstwem tytułowego bohatera; książka wywołała pod koniec XVIII w. modę na samobójstwa wśród czytelników; dziś popr. forma nazwiska w M.: Goethe, w Ms.: Goethem. [przypis edytorski]
kończaty (daw.) — sterczący. [przypis edytorski]
kończaty — mający ostry koniec, spiczasty. [przypis edytorski]
kończyna (daw.) — koniec, kraniec. [przypis edytorski]
kończyna (daw.) — koniec, kraniec; tu: końcówka. [przypis edytorski]
kończyna (daw.) — kraniec, koniec, skraj. [przypis edytorski]
kończyna (daw.) — kraniec, skraj. [przypis edytorski]
kończyna (tu daw.) — skraj, końcówka. [przypis edytorski]
kończyna — tu: końcówka. [przypis edytorski]
kończyny — tu: krańce. [przypis edytorski]
kończyny — tu: kresy. [przypis edytorski]
kończyste wieżyce — spiczaste wieże (w oryginale niem. spitzen Thürme). [przypis edytorski]
kończysty — ostro zakończony. [przypis edytorski]
kończysty — spiczasty. [przypis edytorski]
Koń drewniany, zapomniany — oryg.: The hobby-horse is forgot, zapewne fragm. popularnej piosenki, odwołującej się postaci podobnej do naszego lajkonika, występującej w ludowym tańcu morris dance oraz podczas obchodów święta wiosny; podczas zabawy hobby horse straszył i chwytał dziewczęta pod swój kostium, stąd zapewne występujące w sztukach Szekspira (por. Otello, akt IV, scena 1, Opowieść zimowa, akt I, scena 2) powiązanie z rozwiązłymi kobietami. [przypis edytorski]
koń — dziś popr. forma B. lp: konia. [przypis edytorski]
koń fryzyjski — koń rasy zimnokrwistej, hodowanej we Fryzji (dziś w Holandii), duży i silny, przeważnie karej (czarnej) maści. [przypis edytorski]
koń (gw. szk.) — ocena niedostateczna w szkole; jedynka. [przypis edytorski]
koń huculski — rasa konia domowego, pochodząca od tarpana. [przypis edytorski]
koń husarski — specjalnie wyhodowana rasa wysokiego, odpornego i szybkiego konia służącego husarii w walce. [przypis edytorski]
koń kieruje (starop.) — dziś z B.: kieruje konia. [przypis edytorski]
koń miał pod sobą podobny do śniegu (starop. forma) — dziś konstrukcja z formami w D.: konia miał pod sobą podobnego (…). [przypis edytorski]
koń miał (…) rączy (starop.) — dziś z B.: konia miał rączego. [przypis edytorski]
koń morski — potoczna nazwa drapieżnego ssaka morskiego, morsa; tu: nazwa potraktowana dosłownie. [przypis edytorski]
koń obróciła (starop.) — dziś z B.: konia obróciła; skierowała konia. [przypis edytorski]
koń Pana Jezusowy — w Niedzielę Palmową Jezus wjeżdżał do Jerozolimy na osiołku. [przypis edytorski]
koń parowy — jednostka mocy, anglosaski odpowiednik konia mechanicznego; w układzie SI zastąpiona watem. [przypis edytorski]
koń rzeczny — hipopotam (z gr. hippos: koń, potamos: rzeka). [przypis edytorski]
końska chwościna — włosie z końskiego ogona. [przypis edytorski]
końska kuracja — leczenie z uwzględnieniem dużych dawek leków i nieprzyjemnych dla pacjenta metod. [przypis edytorski]
koń skalny — odcinek trasy wspinaczkowej w postaci bardzo wąskiej grani; najczęściej pokonuje się go okrakiem. [przypis edytorski]
Koński Targ — mieścił się wówczas przy ul. Królewskiej; w 1818 został przeniesiony na plac Muranowski. [przypis edytorski]
koń żmudzin — konik żmudzki, przedstawiciel rasy koni hodowanych na Żmudzi, niewielkich, ale silnych i wytrzymałych. [przypis edytorski]
konającem — daw. forma N.i Ms.lp rzecz. r.ż. i r.n.; dziś równa r.m.: konającym. [przypis edytorski]
konak (z tur.) — gmach rządowy. [przypis edytorski]