Dzisiaj aż 13,496 dzieciaków dzięki wsparciu osób takich jak Ty znajdzie darmowe książki na Wolnych Lekturach.
Dołącz do Przyjaciół Wolnych Lektur i zapewnij darmowy dostęp do książek milionom uczennic i uczniów dzisiaj i każdego dnia!
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | chiński | czasownik | czeski | dopełniacz | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | japoński | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | przysłówek | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 159064 przypisów.
co tobie (…) boli (reg.) — co cię boli; co ci dolega. [przypis edytorski]
Co tobie, mój Bokka — Bocca degli Abbati; na początku bitwy pod Montaperti nad rzeką Arbią podstępem uciął rękę gwelfowi, Jakubowi Pazzi, który niósł sztandar stronnictwa; gwelfowie przerażeni upadkiem swojego sztandaru, który ich do boju prowadził, poszli w rozsypkę i bitwę przegrali. Dante, chociaż gibelin, potępia ten czyn nieszlachetny. [przypis redakcyjny]
Co Tobie za talara podpisuje Konrad Wallenrod — K. Wallenrod, landrat w Stumie; mowa o paszporcie. [przypis redakcyjny]
Co to jest „modernizm”? (…) tanich materiałów — Miriam „Modernizm” i poszukiwacze arcydzieł, [w:] Pro arte, Warszawa 1914, s. 107. [przypis autorski]
Co to jest prawda? — słowa, jakie miał wypowiedzieć Piłat w rozmowie z Jezusem (J 18, 38). [przypis edytorski]
Co to jest trochej, a co jamb — w iloczasowej metryce antycznej trochej to stopa (sekwencja sylab) złożona z dwóch sylab: długiej i krótkiej, natomiast jamb ma przeciwny układ sylab: krótka z długą. W wierszach polskich odpowiednikiem sylaby długiej jest sylaba akcentowana, zaś krótkiej nieakcentowana. [przypis edytorski]
co to jest wiedza i niewiedza, co winno być celem nauki; co jest męstwo, umiarkowanie i sprawiedliwość… — zajmowanie się głównie etyką, jak Sokrates. [przypis edytorski]
co to jest za honor, o którym mówi się u ludu, gdzie nic nie można osiągnąć inaczej niż za pomocą kija — Kij włada w Chinach, powiada O. du Halde. [przypis autorski]
Co to są palmety, co mówi o nich botanika — z opisu podanego przez autora wynika, że „palmeta” to występująca wyłącznie na pustyni Mohave jukka krótkolistna (Yucca brevifolia), zwana też drzewem Jozuego (Joshua tree), największy przedstawiciel rodziny agawowatych na świecie; mimo że nie jest prawdziwym drzewem, dorasta nawet do 12 metrów wysokości i 3,5 m w obwodzie. [przypis edytorski]
co to się ma znaczyć — w wyd. Czubka i poprzednich Bibl. Nar.: „co to ma się znaczyć”. [przypis redakcyjny]
co to wiesz (starop.) — [tu:] który wiesz. [przypis edytorski]
co to znać, co stamtąd uciekli, powiedzieli (…) — Szwedzi, co uciekli z narożnika, powiedzieli muszkieterom, że Polacy przez okno wdzierają się do twierdzy. [przypis redakcyjny]
Co to znaczy Nostromo? — po włosku nostromo oznacza bosmana, a chociaż pochodzi od katalońskiego nostramo, nostre amo: nasz pan, to przypomina wł. nostro uomo: nasz człowiek. [przypis edytorski]
co — tu dziś popr.: coś. [przypis edytorski]
co — tu dziś popr.: czego. [przypis edytorski]
co — tu: jak. [przypis edytorski]
co — tu: którym. [przypis edytorski]
co tu ma do czynienia — co tu robi. [przypis edytorski]
co tydzień dawał pięćdziesiąt groszy — za ówczesne 50 gr można było kupić więcej, niż dzisiaj, a 12 zł, o których mowa niżej, stanowiło pokaźną sumę nie tylko dla dziecka. [przypis edytorski]
co tygodnia — dziś raczej: co tydzień. [przypis edytorski]
Co tyle wody dał mi żłopać — aluzja do popularnej metody torturowania podejrzanych. [przypis edytorski]
co tyle wody dał mi żłopać — aluzja do popularnej metody torturowania podejrzanych. [przypis edytorski]
co tylko — dopiero co, niedawno. [przypis edytorski]
co tylko sił mu staje (daw.) — co tylko sił mu starczy. [przypis edytorski]
co tylko — tylko co; właśnie, niedawno. [przypis edytorski]
Co uczyniłem synowi Priama — Achilles zabił w walce Hektora, syna Priama, po czym wlókł jego zwłoki za rydwanem. [przypis edytorski]
Co uczyniliście dla jednego z maluczkich, mnie uczyniliście — Mt 25,40. [przypis edytorski]
cou de cygne et les épaules d'albâtre (fr.) — szyję łabędzią i alabastrowe ramiona. [przypis edytorski]
Coudenhove-Kalergi, Richard (1894–1972) — polityk austriacki, głosił idee zjednoczenia państw Europy, założyciel Ligi Paneuropejskiej. [przypis edytorski]
Coudenhove-Kalergi, Richard Nikolaus Eijiro (1894–1972) — polityk austriacki, twórca paneuropeizmu, autor książki Pan-Europe (wyd. Wiedeń 1923) oraz wydawca pisma „Paneuropa”, na łamach którego propagował utworzenie jednego państwa europejskiego. Urodzony w Tokio, był synem Japonki Mitsu Aoyamy i arystokraty austriackiego, Henryka Jana Marii Coudenhove-Kalergi, dyplomaty austro-węgierskiego, jego prababką ze strony ojca była słynna muza romantyków, Maria Kalergis. [przypis edytorski]
couleur (fr.) — kolor. [przypis edytorski]
couleur locale (fr.) — koloryt lokalny. [przypis edytorski]
country (ang.) — kraj; wieś. [przypis edytorski]
county (ang.) — okręg, hrabstwo. [przypis edytorski]
coup d'état (fr.) — przewrót. [przypis edytorski]
coup d'état (fr.) — zamach stanu, przewrót. [przypis edytorski]
coup de force (fr.) — nagły atak; gwałtowny akt przemocy. [przypis edytorski]
coup de foudre (fr.) — miłość od pierwszego wejrzenia. [przypis edytorski]
coup de grace (fr.) — dosł. cios łaski, cios miłosierdzia; śmiertelny cios dobijający kogoś nadmiernie cierpiącego lub ciężko rannego; coups (lm. od coup): ciosy. [przypis edytorski]
coup de théâtre — hasło teatralne. [przypis autorski]
coup du théâtre właśc. coup de théâtre (fr.) — dosł. cios (sztych) teatralny; przen. nagłe a. nieoczekiwane zdarzenie w sztuce, teatralny trik dający dramatyczny efekt. [przypis edytorski]
coupé d'amour (fr.) — przedział miłości. [przypis edytorski]
coupé (fr.) — przedział kolejowy. [przypis edytorski]
coupé (fr.) — przedział. [przypis edytorski]
coupé (fr.) — przedział w wagonie kolejowym. [przypis edytorski]
coupé (fr.) — przedział w wagonie. [przypis redakcyjny]
coupé — tu: przedział. [przypis edytorski]
Couperin, François (1668–1733) — francuski kompozytor. [przypis edytorski]
coup (fr.) — cios, uderzenie. [przypis edytorski]
coups d'éclat, które są często tylko coups de tête, a kończą się zwykle na coups de force — idiomatyczne wyrażenia francuskie ze słowem coup, oznaczającym cios, wybuch: coups d'éclat: wyczyny; coups de tête: spontaniczne decyzje, zachcianki; coups de force: zamachy stanu. [przypis edytorski]
courage (fr.) — odwagi. [przypis edytorski]
Courage, madame (fr.) — odwagi, proszę pani. [przypis edytorski]
Courbet, Gustave (1819–1877) — francuski malarz, naturalista. [przypis edytorski]
Courbet, Gustave (1819–1877) — malarz francuski, przedstawiciel realizmu, często odnoszący się w swej twórczości do zjawisk społecznych; członek Rady Komuny Paryskiej. [przypis edytorski]
Courbet, Gustave (1819–1877) — malarz francuski, przedstawiciel realizmu, często odnoszący się w swej twórczości do zjawisk społecznych. [przypis edytorski]
cour d'amour (fr. dosł.: trybunał miłości) — średniowieczna zabawa dworska naśladująca procedury sądowe, trybunał złożony z dam wysokiego rodu, które rozstrzygały skomplikowane kwestie związane z miłością. [przypis edytorski]
Courier, Paul Louis (1772–1825) — francuski hellenista i publicysta liberalny; jeden z najbardziej zaciekłych krytyków rządów Restauracji, atakował je w szeregu listów i pamfletów. [przypis edytorski]
Courier, Paul-Louis (1772–1825) — pisarz i publicysta francuski, słynny z pamfletów politycznych, wymierzonych przeciwko dworowi, szlachcie i duchowieństwu w epoce restauracji Burbonów, zapalony miłośnik hellenizmu, niesforny poprzednio oficer armii napoleońskiej. Brzozowskiemu znany był, zdaje się, tylko pośrednio z lektury Sainte-Beuve'a, który pisał o nim w Causeries du Lundi (tom 6. ed. Garnier-Frères), skąd także powziął był Brzozowski wiadomość o Armandzie Carrelu, wydawcy czterotomowych pism Couriera (1834). Patrz przypis do wpisu z dnia 21 XII w Pamiętniku. Jednotomowy wybór pism Couriera, wystarczający do zapoznania się z tym publicystą, wydał Charles Simond w bibliotece Les prosateurs illustres français et etrangers. (Paris. Louis Michaud). [red. WL]. [przypis edytorski]
Courier — prawdop. Paul Louis Courier (1773–1825), francuski badacz greckiej starożytności i pisarz polityczny. [przypis edytorski]
Cournot, Antoine Augustin (1801–1877) — francuski ekonomista i filozof; profesor uniwersytetu w Grenoble i Dijon; zastosował metody matematyczne do badań ekonomicznych, sformułował analizę krzywej popytu oraz teorię cen monopolowych. [przypis edytorski]
cours d'amour (fr. dosł.: trybunały miłości) — legendarne średniowieczne sądy dworskie złożone z dam wysokiego rodu, które rozstrzygały skomplikowane kwestie związane z miłością. [przypis edytorski]
Cours d'histoire de la philosophie, professé en 1819 (…) — Kurs historii filozofii, wyłożony w latach 1819 i 1820, ogłoszony przez Vacherota w r. 1841. [przypis tłumacza]
Courteline, Georges (1858–1929) — francuski prozaik i dramaturg, zasłynął zwłaszcza jako autor fars. [przypis edytorski]
Courtilz de Sandras, Gatien (1644–1712) — francuski powieściopisarz, dziennikarz, publicysta; autor prac historycznych i politycznych, biografii i na wpół fikcyjnych „pamiętników” postaci historycznych z niedalekiej przeszłości m.in. La Vie de Jean-Baptiste Colbert (Życie Jean-Baptisty Colberta, 1695) oraz Mémoires de M. d'Artagnan (Pamiętniki pana d'Artagnan, 1700), na podstawie których Aleksander Dumas stworzył postać D'Artagnana, bohatera swoich powieści. [przypis edytorski]
Court, Joseph-Desire (1797–1865) — malarz francuski, autor portretów i scen historycznych. [przypis edytorski]
court of justice — sąd. [przypis autorski]
Cousin! Comme c'est ennuyant ici (fr.) — Kuzynie! Jak tu nudno! [przypis edytorski]
cousine (fr.) — kuchnia. [przypis edytorski]
cousin germain (fr.) — syn wuja bądź ciotki. [przypis edytorski]
Cousin germain — (frz.) Geschwisterkind, Neffe. [przypis edytorski]
Cousin, Victor (1792–1867) — francuski filozof i historyk filozofii, popularyzator niem. filozofii klasycznej (gł. Schellinga, ale również Hegla); w swoich poglądach łączył empiryzmu ze spirytualistyczną filozofią religii; autor hasła „sztuka dla sztuki”; minister oświecenia publicznego, dyrektor École normale supérieure, członek Institut de France, pełnił ważną rolę we fr. systemie szkolnictwa. [przypis edytorski]
Cousin, Victor (1792–1867) — francuski filozof i historyk filozofii, popularyzator niemieckiej filozofii klasycznej. [przypis edytorski]
Cousin Viktor — ur. 1792 w Paryżu; kształcił się tamże w École normale, gdzie od r. 1814 był profesorem filozofii; dzięki swej wolnomyślności był dobrze widzianym u rządu za czasów monarchii lipcowej i dzierżył wiele godności; po wypadkach z 1848 r. usunął się od życia publicznego, poświęcając się odtąd wyłącznie pracy literackiej. Um. 1867 r. Ważniejsze dzieła filozoficzne: Cours de l’histoire de la philosophie moderne (dzieło to zostało potem przerobione i wydane pod rozmaitymi tytułami); Fragments philosophiques; Nouveaux fragments philosophiques; De la métaphysique d’Aristote; Études sur Pascal. [przypis autorski]
Cousin, Wiktor (1792–1867) — francuski filozof epoki porewolucyjnej. Eklektyk, spirytualista, któremu brakowało zupełnie samodzielności i głębokości w badaniach filozoficznych. Uczeń Royer Callarda i Maine de Birana. Pozostawał pod wpływem Hegla i starał się we Francji rozpowszechnić filozofię niemiecką. Filozofia jego jest metafizyką opartą na psychologii. Wydawca tekstów Proklusa, Platona, Abélarda, Kartezjusza, Pascala. [przypis tłumacza]
coute que coute (fr.) — bez względu na koszty. [przypis edytorski]
coute que coute (fr.) — za wszelką cenę. [przypis edytorski]
Couture, Thomas (1815–1879) — francuski malarz, przedstawiciel akademizmu; znany szczególnie z obrazu Rzymianie okresu upadku (1847), który odniósł wielki sukces na wystawie w Salonie Paryskim. [przypis edytorski]
couvade — a practice in which the husband of a woman bearing a child lies in his bed and reenacts the birth. [przypis edytorski]
Covent Garden — dzielnica w Londynie, na której centralnym placu (Covent Garden Piazza) mieścił się niegdyś targ owocowo-warzywny. [przypis edytorski]
Co wam napiszę, ojcowie? (…) ja sam codzień ginąc dręczonym się czuję — w Tacycie i Swetoniuszu jednakowo przytoczony ten ułamek [Swetoniusz, Żywot Tyberiusza 67; Tacyt, Roczniki VI 6]. [przypis autorski]
Cowan Bridge — wieś w Anglii, w hrabstwie Lancashire. [przypis edytorski]
co ważniejsza — daw. forma; znaczenie: co jest ważniejsze, że. [przypis edytorski]
cowboy star (ang.) — kowbojska gwiazda. [przypis edytorski]
Co w chmurze robi jej iskra tak chyża — Wszystko, co pobudza nową miłość i nową radość błogosławionych duchów, ożywia większym blaskiem światło, jakim są otoczone, co już widzieliśmy nieraz. [przypis redakcyjny]
co, wedle notat Dawida, miał nazwać ksiądz włoski, spowiadający przed śmiercią Brzozowskiego, „mistyczną potrzebą czynu — J. W. Dawid, Psychologia religii, Warszawa 1933, s. 31. [przypis autorski]
Co widzę, to dla mnie rzecz nowa — Wykrzyknik zdziwienia wyrwany z ust poety na widok poganina w raju. [przypis redakcyjny]
Co więcej, edykt pistyjski mówi o owych ludziach wolnych, którzy musieli płacić czynsz królewski od głowy i od chaty, i którzy sprzedali się w czasie głodu. Król chce, aby ich odkupiono: jako że ci, którzy byli wyzwoleni patentem królewskim, nie nabywali zazwyczaj pełnej i całkowitej wolności, ale płacili census in capite — Artykuł 28-my tegoż samego edyktu tłumaczy to dobrze. Czyni nawet różnicę między wyzwoleńcem Rzymianinem a wyzwoleńcem Frankiem; widzimy więc z tego, że czynsz nie był powszechny. [przypis redakcyjny]
co więcej stało — co miało większą wartość, więcej kosztowało. [przypis redakcyjny]
co większa — dziś: co więcej. [przypis edytorski]
co więtsza (starop.) — co więcej; w dodatku. [przypis edytorski]
co wiedzieć gdzie się rozleci — nie wiadomo, gdzie się rozproszy. [przypis edytorski]
co wielka (starop. konstrukcja) — co było wielkie. [przypis edytorski]
co wlazło — dziś raczej: ile wlazło; ile wlezie (ile się da). [przypis edytorski]
Co wnet po śmierci ludzi czerni… — aluzja do szubienicy [i/lub do zarazy nazywanej Czarną Śmiercią; Red.WL]. [przypis tłumacza]
co w niej gadał — tu: obrońca sądowy. [przypis redakcyjny]
Co w ogóle Muz dotyczy (…) zobowiązań — [patrz: Spence,] Polymetis Dial., VIII p. 91. [przypis redakcyjny]
co w poeciej marzyło się głowie — co się marzyło w głowie poety. [przypis edytorski]
co wróży z drgnień oka (quae supercilio spicit) — drgnięcie oka, tzn. powieki, uważano tak u Greków, jak i u Rzymian za znak wróżebny. [przypis tłumacza]
Co wśrzód gęstych zarośli, niedościgłe szlaki tłoczą na wszystkie strony dla mylnej poznaki — „Stepy te wysoką okryte trawą; nie można jechać przez nią, by jej nie stratować; dla niepoznania więc toru i śladów używają Tatarzy następującego wybiegu. Wnosząc, że ich jest 400, dzielą się na cztery części po sto; część jedna idzie na zachód, druga na wschód, trzecia na południe, czwarta na północ; każda część uszedłszy półtorej mili, dzieli się na cztery części, postępuje dalej i znów się dzieli, tak, że na końcu nie będzie jak po 10 lub 11 w hufcu; wszyscy jadą sporym kłusem; kiedy są postrzeżeni, każdy hufiec ucieka w swą stronę; tak trafnie kierując się przez stepy, dochodzą do przeznaczonego miejsca, jak najlepszy żeglarz kompasem swoim lepiej kierować się nie może. Pędzący za nimi kozacy, trafiając na labirynt potratowanych przez nich ścieżek, nie wiedzą, w którą stronę gonić za nimi”. Opisanie Ukrainy polskiej przez Beauplana, w Pamiętnikach o dawnej Polsce J. Niemcewicza, Tom III, karta 373 [Opisanie Ukrainy… przez Beauplana: Wilhelm Beauplan, inżynier i geograf francuski w służbie królów polskich Zygmunta III i Władysława IV, kapitan artylerii pod hetmanem Koniecpolskim, zbadał dokładnie Ukrainę i po powrocie do Francji wydał tam w r. 1650: Description d'Ukrainie qui sont plusieurs provinces du Royaume de Pologne, contenues depuis les confins de la Moscovie jusque aux limites de la Transylwanie ensemble leurs moeurs, façon de vivre et de faire la guerre, par le sieur de Beauplan. Polski przekład, skrócony, wyszedł w Zbiorze pamiętników o dawnej Polsce, wydawanym przez Niemcewicza, w Tomie III (1822); J. U.]. [przypis autorski]
Co wydał z obyczajmi dworzanina swemi — hrabia Baltazar Castilione, autor dzieła Dworzanin (Il corteggiano), na którym się wzorował nasz Górnicki, pisząc swego Dworzanina; [odnośnie budowy w. 3 i 4:] co nie ściąga się na wyraz [tj. nie odnosi się do wyrazu] „Kapel”, lecz na domyślny zaimek „ten” [a. „ten, co” i zastępuje nazwisko autora Il corteggiano]. [przypis redakcyjny]
