Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | chemiczny | chiński | czeski | dawne | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | ironicznie | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | przestarzałe | regionalne | religijny, religioznawstwo | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | staropolskie | teatralny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie

Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 10950 przypisów.

kowal w Bolonii, a Fosko w Faency — Pierwszy był Lambertucio, który z kowala stał się wielkim panem; drugi także pochodzący z gminu, człowiek cnotliwy i własną zasługą uszlachcony. [przypis redakcyjny]

kowanie (daw.) — kucie. [przypis edytorski]

kowany — dziś: kuty. [przypis edytorski]

kowany — dziś: kuty; wykuty (w kamieniu). [przypis edytorski]

kowany — dziś popr.: kuty. [przypis edytorski]

kowany — kuty, wykonany metodami kowalskimi. [przypis edytorski]

kowany — tu: podkuty. [przypis edytorski]

kowboj — w gwarze obozowej: żołnierz amerykański. [przypis edytorski]

kowerkot (z ang. covercoat) — gęsta tkanina wełniana lub półwełniana, używana na płaszcze i kostiumy. [przypis edytorski]

Koyatabu — the mountain on the North shore of Fergusson, Kamsareta, the highest hill on Domdom, in the Amphletts; Koyava'u — the mountain opposite Dobu island, on the North shore of Dawson Straits; Gorebubu — the volcano on Dobu island. [przypis redakcyjny]

Koźle — miasto nad Odrą na Śląsku; pożar Koźla mógł mieć miejsce w 1106 r. [przypis edytorski]

koźliny — skrzyżowane drągi na szczycie strzechy wzmacniające poszycie dachu. [przypis edytorski]

Koźma Medici, dziś: Kosma I Medyceusz (wł. Cosimo de' Medici, 1389–1464) — władca Florencji. [przypis edytorski]

Koźma — właśc. Kosmas. [przypis edytorski]

Koźmian, Kajetan (1771–1856) — wybitny polski poeta okresu klasycyzmu, autor m.in. poematu Ziemiaństwo polskie (wyd. 1839), opisującego pracę na roli i uroki wiejskiego życia. [przypis edytorski]

Koźmianowska epoka w Krakowie — chodzi o lata 1865–1885, czyli mniej więcej czas kierowania teatrem krakowskim przez Stanisława Skorupkę i powstałą wówczas tzw. szkołę gry krakowskiej. [przypis edytorski]

Koźmian, Stanisław (1836–1922) — polityk konserwatywny, jeden z przywódców obozu „Stańczyków”; współpracował ze stronnictwem Hôtel Lambert od 1860 r., wziął udział w powstaniu styczniowym, od 1 grudnia 1863 był członkiem Rządu Narodowego na obszarze Galicji; po latach wydał krytyczną, obszerną publikację na temat powstania (Rzecz o roku 1863, wyd. 1895); wieloletni redaktor (wraz z Pawłem Popielem) krakowskiego „Czasu”, założyciel (wraz z Józefem Szujskim i Stanisławem Tarnowskim) „Przeglądu Polskiego” (1866), poseł do Sejmu Krajowego (1869–1870) i deputowany do wiedeńskiej Rady Państwa; był też reżyserem i krytykiem teatralnym, w latach 1866–1868 kierownikiem artystycznym, a od 1873 r dyrektorem Teatru Krakowskiego. [przypis edytorski]

Koźmian, Stanisław (1836–1922) — polski polityk, czołowy publicysta konserwatystów galicyjskich, reżyser, krytyk teatralny; autor trzytomowej pracy Rzecz o roku 1863 (1894–1895), poświęconej postaniu styczniowemu. [przypis edytorski]

Koźmian, Stanisław (1836–1922) — polski polityk, czołowy publicysta konserwatystów galicyjskich, reżyser, krytyk teatralny. [przypis edytorski]

Koźmian, Stanisław (1836–1922) — reżyser, krytyk teatralny, publicysta, polityk. [przypis edytorski]

Koźmian — Stanisław Koźmian, dyrektor Teatru Krakowskiego w latach 1866–1885. [przypis edytorski]

kožna — kiekviena. [przypis edytorski]

Koźniewski, Kazimierz (1919–2005) — reportażysta, literat. [przypis edytorski]

kożdy w swą — niedopowiedzenie: „każdy w swą stronę uciekał”. [przypis redakcyjny]

koza — areszt (bądź przypominające go pomieszczenie w szkole). [przypis edytorski]

Kozackie dzieci rosną niechrzczone (…) Opustoszały cerkwie zamknięte — z powodu prześladowań wyznawców prawosławia w Rzeczpospolitej Obojga Narodów. [przypis edytorski]

Kozacy — członkowie wieloetnicznej grupy ludności; pochodzący z terenów Ukrainy i południowo-wschodniej Rosji. [przypis edytorski]

kozacy dońscy — zamieszkujący terytorium wokół rzeki Don, wpadającej do M. Czarnego. [przypis edytorski]

Kozacy grodowi — Kozacy stanowiący załogę miast. [przypis redakcyjny]

kozacy — konni żołnierze carscy. [przypis edytorski]

Kozacy „nieposłuszni” — wolni, nie znajdujący się na niczyjej służbie. Wolni Kozacy mieszkali w XVII w. na Zaporożu w dolnym biegu Dniepru (dziś płd.-wsch. Ukraina). [przypis edytorski]

kozacy orenburscy — kozacy wchodzący w skład Kozackiego Wojska Orenburskiego, zamieszkujący prowincję orenburską w czasach Imperium Rosyjskiego, potomkowie osiedleńców z czasów założenia w XVIII w. miasta Orenburg, na granicy Europy oraz Azji. [przypis edytorski]

kozacy — tu: konni żołnierze carscy. [przypis edytorski]

kozacy — tu: konny oddział ros. wojska. [przypis edytorski]

kozacy — tu: oddział lekkiej jazdy w wojsku rosyjskim. [przypis edytorski]

kozacy — żołnierze lekkiej jazdy złożonej z Kozaków. [przypis edytorski]

kozaczek — kazaczok, ukr. i ros. taniec ludowy, bardzo żywy i stopniowo przyspieszający. [przypis edytorski]

Kozaczyzna — kraj zamieszkały przez Kozaków: płd.-wsch. Ukraina. [przypis edytorski]

kozaczyzna — tu: kozactwo, oddział Kozaków. [przypis edytorski]

Kozaczyzna — tu: kraj kozacki. [przypis edytorski]

koza (daw.) — kara polegająca na zatrzymaniu ucznia w szkole po lekcjach. [przypis edytorski]

koza (daw., pot.) — młoda i głupia dziewczyna. [przypis edytorski]

koza (daw.) — zarówno pomieszczenie w szkole, w którym zatrzymywano ucznia za karę, jak i kara polegająca na zatrzymaniu ucznia w szkole po lekcjach. [przypis edytorski]

Kozakiewicz, Bronisław (1856–1924) — syn polskiego emigranta, zamieszkały w Paryżu działacz kulturalny, tłumacz literatury polskiej na język francuski. [przypis edytorski]

kozak — na terenach dawnej Rzeczypospolitej, Rosji i Turcji: żołnierz lekkiej jazdy. [przypis edytorski]

kozako-powieściarz — autor utworów o tematyce ukraińskiej, np. Antoni Malczewski (1793–1826), Seweryn Goszczyński (1801–1876), Michał Czajkowski (1804–1886), Michał Grabowski (1804–1863). [przypis edytorski]

Kozak Sawa — Józef Sawa-Caliński, wybitny dowódca konfederacji barskiej. [przypis edytorski]

kozak — tu: ludowy taniec ukraiński. [przypis edytorski]

kozak — tu: służący Ukrainiec, lokaj. [przypis edytorski]

kozak — tu: służący z Ukrainy. [przypis edytorski]

kozak — ukraiński taniec ludowy, popularny wśród szlachty polskiej od lat 80. XVIII w. do połowy XIX w. [przypis edytorski]

koza, paka (pot.) — areszt; tu: kara polegająca na konieczności pozostania po lekcjach w szkole w zamkniętym pomieszczeniu. [przypis edytorski]

koza — pomieszczenie, w którym zamykano niegrzecznych uczniów za karę; areszt. [przypis edytorski]

koza (pot.) — kara aresztu, wiezienia. [przypis edytorski]

koza — tu: areszt. [przypis edytorski]

koza — tu: areszt, więzienie. [przypis edytorski]

koza — tu: więzienie. [przypis edytorski]

koza — więzienie, areszt. [przypis edytorski]

kozelnyčia — bažnyčioje sakykla. [przypis edytorski]

kozera — atut, karta atutowa. [przypis edytorski]

kozera (daw.) — atut, karta atutowa. [przypis redakcyjny]

kozera (daw.) — karta atutowa, bijąca inne. [przypis redakcyjny]

kozera (daw.) — karta atutowa. [przypis edytorski]

kozera (daw.) — kolor atutowy w grach karcianych. [przypis edytorski]

kozera (daw.) — powód, przyczyna; dziś zwykle w wyrażeniu: nie bez kozery. [przypis edytorski]

kozera (starop.) — gra, szulernia. [przypis redakcyjny]

Kozera z pijanicą, Warwas z Dikasem, Lew z kotem, Gęś z kurem — tytuły zaginionych lub ocalałych we fragmentach dialogów pióra Mikołaja Reja. [przypis edytorski]

kozerek (gw.) — daszek u czapki. [przypis edytorski]

kozerna (daw.) — karta atutowa. [przypis edytorski]

kozernik (starop.) — gracz. [przypis redakcyjny]

kozerny — odpowiedni; wyżnik kozerny: najstarsza figura w grze karcianej zw. mariaszem, pamfil. [przypis edytorski]

kozerny (z tur.) — atutowy, świętny (wyrażenie karciarskie). [przypis redakcyjny]

kozerowie (starop.) — gracze. [przypis redakcyjny]

kozetka — wąski mebel bez oparcia przeznaczony do leżenia. [przypis edytorski]

Kozia — historyczna ulica w śródmieściu Warszawy. [przypis edytorski]

Kozia Rzeka — dosł. znaczenie gr. nazwy Ajgospotamoj, rzeki na wybrzeżu Chersonezu Trackiego (ob. płw. Gallipoli). U jej ujścia 1 września 405 p.n.e. rozegrała się ostatnia, rozstrzygająca bitwa wojny peloponeskiej: spartański wódz Lizander zagarnął wyciągniętą na ląd niemal całą flotę ateńską i wziął do niewoli 3000 żeglarzy, których następnie stracono w odwecie za okrucieństwa ateńskie. Pozbawione floty Ateny nie były w stanie importować zboża ani kontrolować swojego morskiego imperium i musiały skapitulować w 404 p.n.e. [przypis edytorski]

Kozia Wyspa — Goat Island, wyspa na rzece Niagara, położona w obrębie wodospadów Niagary, w granicach parku stanowego Niagara Falls. [przypis edytorski]

kozica — drewniany uchwyt pługa. [przypis edytorski]

Kozicki, Władysław (1879–1936) — historyk sztuki, poeta, dramaturg, publicysta, recenzent teatralny, profesor Uniwersytetu Lwowskiego (od 1926 r. kierował Katedrą Historii Sztuki Nowożytnej na Wydziale Humanistycznym, członek Polskiej Akademii Umiejętności w sekcji historii sztuki); współpracownik i członek redakcji „Słowa Polskiego”, publikował na łamach „Gazety Lwowskiej”; w sferze działań politycznych należał do trójzaborowej Ligi Narodowej, a po odzyskaniu przez Polskę niepodległości wraz z Janem Kasprowiczem i Stefanem Żeromskim brał udział w akcji plebiscytowej na Warmii, Mazurach i Powiślu; w sferze literackiej jego zainteresowanie kierowały się przede wszystkim ku sztuce wł. renesansu oraz sztuce polskiej XIX i XX w.; autor sztuk: Wolne duchy (1911), Euforion (1919), Święto kos (1928), Syn marnotrawny (1932). [przypis edytorski]

koziczek zdr. od kozik — składany nożyk. [przypis edytorski]

kozieł (daw.) — dziś: kozioł. [przypis edytorski]

kozielce przewracać (starop.) — wywijać koziołki. [przypis edytorski]

Kozierady — miasto Konstantynów na wsch. od Siedlec, na zach. od Janowa, dziś: Konstantynów; nazwę tę nadał Kozieradom ok. r. 1744 Karol Józef hr. Odrowąż Sedlnicki, podskarbi wielki koronny, na cześć swej żony, Konstancji. [przypis redakcyjny]