Potrzebujemy Twojej pomocy!
Na stałe wspiera nas 470 czytelników i czytelniczek.
Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | architektura | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | dawne | filozoficzny | francuski | geologia | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | łacina, łacińskie | medyczne | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | portugalski | pospolity | potocznie | przestarzałe | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rzadki | staropolskie | starożytny | turecki | ukraiński | włoski | wojskowy | wulgarne | zdrobnienie
Według języka: wszystkie | English | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 6136 przypisów.
Otrykuł — miasto Otricoli nad Tybrem w Umbrii. [przypis redakcyjny]
Otrys, Homole — góry w Tesalii, ojczyźnie centaurów. [przypis edytorski]
otrząść — dziś popr.: otrząsnąć. [przypis edytorski]
otrząść — dziś raczej: otrząsnąć. [przypis edytorski]
otrząśnienia się — otrząśnięcia się. [przypis edytorski]
Otrząś — popr. otrząśnij. [przypis edytorski]
otrząsła — dziś popr. forma 3.os.lp r.ż.: otrząsnęła. [przypis edytorski]
otrząsł — dziś popr. forma 3 os. lp. cz. przesz.: otrząsnął. [przypis edytorski]
otrząsł — dziś popr. forma: otrząsnął. [przypis edytorski]
otrząsł — dziś raczej: strząsnął. [przypis edytorski]
O, trza iść dzielnie! — by dopędzić cały tamten orszak. [przypis tłumacza]
o trzech nogach — tj. na starość podpierająca się kijem. [przypis edytorski]
o trzeciej — wg rzymskiej miary czasu liczono czas od poranka, godzina trzecia wypadała więc przed południem. [przypis edytorski]
O trzecim przyległym — De tertio adiacente. [przypis autorski]
otrzepnął — dziś: otrzepał a. strzepnął. [przypis edytorski]
otrzepnął — dziś: strzepnął a. otrzepał. [przypis edytorski]
otrzymać od matki prawdziwe pojęcie o miłości, o małżeństwie i o nieuczciwości mężczyzn — wczoraj wieczór słyszałem, jak dwie urocze czteroletnie dziewczynki śpiewały bardzo śmiało piosenki miłosne na huśtawce, na której je bujałem. Pokojówki uczą je tych piosenek, a matka powiada im, że „miłość” i „kochanek” to puste słowa bez treści. [przypis autorski]
otrzymać ostrogi rycerskie — zostać pasowanym na rycerza. [przypis autorski]
otrzymać promocją (daw.) — dziś: otrzymać promocję. [przypis edytorski]
otrzymać — w oryg. niem. verschaffen, tu: zyskać. [przypis edytorski]
otrzymał był (daw.) — forma czasu zaprzeszłego; znaczenie: otrzymał wcześniej, uprzednio (przed wydarzeniami a. czynnościami wyrażonymi formą zwykłego czasu przeszłego). [przypis edytorski]
otrzymał ci on — konstrukcja z partykułą „ci”, pełniącą funkcję wzmacniającą. [przypis edytorski]
otrzymał dowód osobisty bez określenia wyznania — w okresie międzywojennym w Polsce dowody osobiste zawierały m.in. rubrykę „wyznanie”. [przypis edytorski]
Otrzymałem wiele listów (…) jeden z najbardziej zajmujących — Wiktor Jacquemont (ów młody i utalentowany pisarz, zmarły w Bombaju 7 grudnia 1832) napisał do Beyle'a przytoczony list; Beyle kazał go przepisać, przesłał Jacquemontowi kopię wraz z następującą odpowiedzią: „Drogi pułkowniku! Niepodobna, abyś, odczytując ten rękopis, nie przypomniał sobie wielu drobnych faktów, czyli odcieni. Dopisz je po lewej, na czystym miejscu. Jest ujmująca szczerość w tej opowieści, o której zapomniałem. Jest też parę nierówności stylu, które wygładzimy. Gdybym miał pięćdziesiąt rozdziałów takich jak ten, wartość książki O miłości byłaby czymś realnym. Byłaby to prawdziwa monografia. Nie troszcz się o przyzwoitość, to moja sprawa. Godzę się najzupełniej z uwagą Pańską z września 1824 co do przedmowy do…; jest ohydna. 24 grudnia 1825. Burza. (przypis R. Colomba) [przypis redakcyjny]
otrzymanie książki — chodzi o kartę badań kontrolnych, które musiały odbywać zarejestrowane prostytutki. [przypis edytorski]
o trzy mile — widocznie jest tu ciągle mowa o milach morskich, których Francuzi i Anglicy liczą po 60 na jeden stopień geograficzny. Mila taka ma 1852 metry albo 6482 łokci polskich i jest cztery razy mniejsza od mili geograficznej, niemieckiej, która jest niewiele dłuższa od mili polskiej. [przypis redakcyjny]
o trzy na szóstą — dziś: trzy minuty przed szóstą. [przypis edytorski]
Ot, spójrz na Arystona — Pod każdym z tych imion, Molier miał niewątpliwie na myśli jakąś znaną osobę, której nazwisko powtarzano sobie też po cichu. [przypis tłumacza]
otstawnoj sowietnik (ros.) — emerytowany radca. [przypis edytorski]
Otto III (983–1002) — król niemiecki i cesarz rzymski, pielgrzymował do grobu św. Wojciecha do Gniezna w roku 1000; przydomek Otto Rudy (łac. Otto Rutus) nosił jego ojciec Otto II. [przypis edytorski]
Ottokar — Przemysł Ottokar I (1253–1278), król Czech. [przypis edytorski]
ottomańskie cesarstwo, świeżo ugruntowane na ruinach Konstantynopola — tzn. powstałe na terenach pokonanego przez Turków osmańskich cesarstwa wschodniorzymskiego, którego stolicą i ostatnim punktem oporu był Konstantynopol, zdobyty 29 maja 1453. [przypis edytorski]
Otton III (980–1002) — król Niemiec (od 983), cesarz rzymski (od 996); zwolennik koncepcji odnowionego, uniwersalnego cesarstwa rzymskiego, składającego się z Germanii, Italii, Galii oraz Sclavinii (Słowiańszczyzny), w której polityka podporządkowania Kościoła państwu złączyła się z ideą jedności chrześcijańskiej; podczas zjazdu w Gnieźnie (1000) uniezależnił Polskę od kościelnej władzy Niemiec i podniósł polityczną pozycję Bolesława I Chrobrego, jako swego współpracownika w monarchii. [przypis edytorski]
Otton I Wittelsbach (1815–1867) — [pierwszy król niepodległej Grecji, od 1832], ówczesny król grecki, syn Ludwika I, króla bawarskiego, zdetronizowany w 1862. [przypis redakcyjny]
Otton — król angielski, ojciec Astolfa. [przypis redakcyjny]
ottonlejski grabia — hrabia Atholu. [przypis redakcyjny]
Otton O'Connel — Otto Rajecki, młody Litwin, chory na suchoty. [przypis redakcyjny]
Otto von Bismarck (1815–1898) hrabia Bismarck-Schönhausen (od 1865), książę (od 1871), prusko-niemiecki mąż stanu. Od 1862 r. premier i minister spraw zagranicznych państwa pruskiego, doprowadził do zjednoczenia Niemiec z królem Prus na czele jako cesarzem niemieckim; w 1871 r. Bismarck został I kanclerzem Rzeszy Niemieckiej. Zręczny dyplomata i inicjator trzech wojen zaborczych, zyskał silną pozycję na arenie międzynarodowej. [przypis edytorski]
Otto von Bismarck (1815–1898) — niemiecki polityk, premier Prus (1862–1873), kanclerz Niemiec w latach 1871–1890, w 1870 r. doprowadził do wybuchu wojny francusko-pruskiej, której wynikiem było zjednoczenie Niemiec. [przypis edytorski]
Otto von Bismarck (1815–1898) — niemiecki polityk, premier Prus, kanclerz Rzeszy Niemieckiej. [przypis edytorski]
Otto Weininger (1880–1903) — filozof i psycholog austriacki, autor głośnego dzieła Płeć i charakter. [przypis redakcyjny]
otucha — nadzieja. [przypis edytorski]
otucha — nadzieja związana z wiarą w zmianę na lepsze. [przypis edytorski]
otucha (starop.) — nadzieja. [przypis edytorski]
otucha (starop.) — nadzieja. [przypis redakcyjny]
otukno (gw.) — smutno, tęskno. [przypis edytorski]
otumanić — obłąkać, zaćmić zmysły; coś podobnego. Prowincjalizm. [przypis autorski]
otumanić (pot.) — ogłupić. [przypis edytorski]
Otwarcie tych zgromadzeń, mających na celu jedynie utrzymanie układu społecznego, powinno zawsze odbywać się za pomocą postawienia dwóch wniosków… — jeżeli się przyjmie za istotną cechę podziału władz wzajemną niezależność podmiotową i przedmiotową piastunów odnośnych kierunków władzy, wówczas teoria Russa czyni w pełni zadość drugiemu z tych wymagań. Ale spełnia także i pierwsze wymaganie. Choćby się bowiem nie przyjęło rozróżnienia Russa, że naród, odwołując rząd, nie działa bynajmniej w charakterze zwierzchnika, to jednak proponowana przezeń periodyczna rewizja składu rządu nie byłaby dowolnym, niczym niekrępowanym odwoływaniem rządu przez naród. Rząd wybrany na pewien okres byłby, w czasie prawnie mu zakreślonym, osobiście całkowicie od narodu niezawisłym i mandat jego wygasałby nie przez kaprys dzierżyciela władzy prawodawczej, ale na skutek upływu terminu w prawie ustanowionego. Można więc twierdzić, że Russo był zwolennikiem rozdziału władz, a raczej rozdziału funkcji państwowych. [przypis tłumacza]
otwartej acz nie było wojny — choć nie było otwartej wojny. [przypis edytorski]
Otwarte jest pole bluźnierstwu, nawet co do prawd co najmniej bardzo prawdopodobnych — Nauki Port-Royalu. [przypis tłumacza]
otwarte — odczytanie niepewne, w źródle omyłkowo: trzęsły się or i- zwarte usta. [przypis edytorski]
o Twem postanowieniu — August Cieszkowski ożenił się ze swą siostrą stryjeczną, panną Heleną Cieszkowską. [przypis redakcyjny]
Otwieraj oczy (…) mojego oblicza — Słowa Beatrycze. W tym słońcu objawił się poecie Chrystus i dał mu siłę znieść blask najwyższy światła mądrości bożej. [przypis redakcyjny]
otwierny — odźwierny. [przypis edytorski]
Otwór studni — studnia, z której Izraelici czerpali wodę na pustyni. [przypis tłumacza]
Otwór ziemi — przepaść, w którą wpadł Korach, ukarany za bunt przeciw Mojżeszowi. [przypis tłumacza]
Otwock — miasto położone w województwie mazowieckim, siedziba powiatu otwockiego. [przypis edytorski]
Otwock — miasto w województwie mazowieckim, siedziba powiatu otwockiego. [przypis edytorski]
Otwock — miasto w woj. mazowieckim; pod koniec XIX w. dzięki budowie Kolei Nadwiślańskiej, łączącej go z Warszawą, stało się miejscowością sanatoryjno-uzdrowiskową. [przypis edytorski]
otwornice, Foraminifera (biol.) — grupa drobnych organizmów z królestwa protistów, w większości morskich, mających skorupki z węglanu wapna; skorupki obumarłych i opadłych na dno otwornic tworzą pokłady wapieni i są ważnymi skamieniałościami przewodnimi; najstarsze pochodzą z kambru. [przypis edytorski]
otworząż — konstrukcja z partykułą -że, skróconą do -ż; znaczenie: czy otworzą. [przypis edytorski]
otworzenie okienka do głębin ukrytych pierwiastku transcendentalnego (…) skrzydła orlo rozwinąć mogą — Z. Przesmycki, Wstęp do Wyboru pism dramatycznych Maeterlincka, Warszawa 1894, s. LXIV, LXV. [przypis autorski]
otworzone będzie temu, kto kołata, i otrzyma ten, kto prosić będzie — Mt 7, 7–8. [przypis edytorski]
otworzone — dziś popr.: otwarte. [przypis edytorski]
Otworzyły mu się oczy, opowiadał w liście… — Oeuvres, t. X, s. 39. [przypis autorski]
otworzysty (daw.) — szeroko otwierający się, mający duży otwór. [przypis edytorski]
otworzysty — otwarty. [przypis redakcyjny]
otworzywszy je dla klubów szalonych — chodzi o kluby polityczne; w trakcie Komuny Paryskiej działało ich w mieście ok. 30. [przypis edytorski]
otwratitielno (ros. отвратително) — obrzydliwie, wstrętnie. [przypis edytorski]
O ty, Cezarze o szerokim czole… — mowa o Juliuszu Cezarze. Wspomnienia Kleopatry mają podstawę historyczną. Była w Rzymie w chwili zamordowania Cezara i nawet do niej, zamiast do żony, w pierwszej chwili zaniesiono zwłoki. Natomiast co do Pompejusza Szekspir się myli, mieszając (w. 548 i n.) triumwira z jego synem. [przypis tłumacza]
O ty, co w owej szczęśliwej dolinie — Mieszkanie Anteusza naznacza poeta, według Lukana, w okolicy, w której Hannibala Scypion pokonał. [przypis redakcyjny]
otylsi — dziś popr.: bardziej otyli. [przypis edytorski]
otyma (starop.) — odbiera, odejmuje. [przypis edytorski]
o tym czasie jakoś — 1 listopada 1660 r. pod Czudnowem. [przypis redakcyjny]
O tym, iż religia chrześcijańska nie jest jedyna (…) — Por. fragm. 817. [przypis tłumacza]
O tym, jako Pantagruel przybył do wyspy Dzwonne i jakiśmy tam hałas usłyszeli — Ten i następne rozdziały są oczywistą i dość grubą satyrą wymierzoną w życie zakonne i w ogóle w kler. [przypis tłumacza]
O tym jak Panurg kupował odpusty (…) — Rozdział ten jest echem wielkiej kampanii wymierzonej przez reformację przeciw handlowi odpustami prowadzonemu na ogromną skalę przez księży i mnichów. [przypis tłumacza]
O tym, jak życie swoje zakończył, później opowiem — p. IV, V, 2. [przypis tłumacza]
o tym na pewno wie Długosz — Kraszewski zwraca uwagę na szczegóły, które podaje w swej kronice Długosz, a które, ubarwiając opowieść, muszą stanowić element dodany do przekazu tradycyjnego; trudno uwierzyć, żeby kolor konia czy przytoczone co do słowa długie przemówienia postaci należały do przekazu, raczej stanowią autorskie uzupełnienie spisującego ustne podania kronikarza. [przypis edytorski]
O tym nie mówię ni słowa — Widzimy, iż mimo swoich zapewnień w scenie I Alcest nie jest w stanie powiedzieć Orontowi wręcz, co myśli o jego sonecie. Są rzeczy, które nie chcą przejść przez gardło; pewien instynkt uprzejmości i poszanowania form stał się w człowieku drugą naturą, silniejszą niż wszystkie doktryny. Być może, iż gdyby nie obecność i poprzednie wyzwanie Filinta, świadka jego zapewnień, Alcest stchórzyłby jeszcze bardziej wobec nałożonego sobie obowiązku mówienia w oczy ludziom bezwzględnej prawdy. Tak więc Alcest, w chwili gdy właśnie mniema, iż najbardziej bezwzględnie strzeże swych zasad, jest może tylko igraszką przekomarzań Filinta. Także lekcja! [przypis tłumacza]
o tym nie pisało — popr.: o tym nie było napisane. [przypis edytorski]
o tym objaśnia monografia cukierni, której autor podpisał się skromnie Zenon. Trzeba by z kolei objaśnić w kilku słowach, kto jest Zenon. — tu w tekście umieszczono ilustrację z podpisem: Zenon (rys. K. Sichulski). [przypis edytorski]
O tym szczególe wcześniej Werter nie wspominał. [przypis redakcyjny]
O tymże dumać — w innej wersji: „O czem tu dumać”. [przypis edytorski]
O tym, że taka wąska konstrukcja miała znaczenie, świadczyć może wyrok sądu w sprawie Gahagan v. Cooper. Zdaniem Lorda Ellenborough, który rozstrzygał w tej sprawie, ustawa zabrania sporządzania kopii z dodatkami lub zmianami, nie zabraniała zaś sporządzania dokładnych kopii, z kolei zakaz importowania i sprzedaży dotyczył jedynie dokładnych kopii. Ponieważ nie udało się powodowi dowieść, że sporna kopia, która różniła się od oryginału, została wykonana przez pozwanego, należało oddalić powództwo. W tym samym orzeczeniu sędzia jednak przyznał, że taka konstrukcja jest wynikiem błędu legislacyjnego, wynikającego z faktu, iż tekst ustawy został pierwotnie napisany nie przez prawników, a przez twórców żądających ochrony. Por. szerzej R. Deazley (2008), Commentary on the Models and Busts Act 1798, [w:] Primary Sources on Copyright (1450–1900)…, punkt 6, wraz z przywołaną tam literaturą. [przypis autorski]
Otynia — miasteczko na płd.-wsch. od Stanisławowa. [przypis redakcyjny]
Otys — Otysa pojmał wreszcie w 380 r. Datames, satrapa Kapadocji, i odstawił go na dwór królewski. W kilka lat później prowadzi Datames z Farnabazosem wyprawę na zbuntowany Egipt, ale zrażony intrygami dworu królewskiego, wraca do swej prowincji i sam podnosi bunt przeciw królowi. [przypis tłumacza]
O, ty starszy z cnych braci! — mowa o starszym synu Lucjusza Pisona. [przypis edytorski]
Où allons-nous? (fr.) — dokąd zmierzamy? [przypis edytorski]
Où vas-tu, feuille de chêne? Je vais où le vent me mène (fr.) — Dokąd zdążasz, listku bukowy? Tam, gdzie mnie niesie wiatr. [przypis edytorski]
Ou c'est moi qui suis fou ou c'est la lune qui s'approche visiblement de la terre (fr.) — Albo jestem wariatem, albo księżyc wyraźnie zbliża się do ziemi. [przypis redakcyjny]
O „Uczt” śpiewaku […] Gdybyś tu teraz ze mną był — poeta z kręgu Puszkina, Eugeniusz Abramowicz Baratyński (1800–1844), autor poematu Uczty, w tym czasie jako podoficer służył w pułku stacjonującym w Finlandii. [przypis edytorski]
Ou demeures tu? (fr.) — Gdzie mieszkasz? [przypis edytorski]
Oui, c'est très beau (fr.) — Tak, to bardzo piękne. [przypis edytorski]
Oui, cousine! Cette vilaine petite ville est une place tres ennuyante (franc.) — Tak, kuzynko! Ta nędzna mała mieścina jest bardzo nudnym miejscem. [przypis edytorski]
Ouida — pseud. lit. Marie Louise de la Ramee (1839–1908), ang. autorki powieści z życia arystokracji, których akcja często toczy się we Włoszech. [przypis edytorski]
Ouida (pseud.), właśc. Marie Louise de la Ramee (1839–1908) — angielska autorka ponad 40 powieści, a także opowiadań i książek dla dzieci. [przypis edytorski]
oui (fr.) — tak. [przypis edytorski]
Oui, je l'ai vu une fois… ici-même, dans les montagnes (fr.) — Tak, widziałem go raz… nawet tutaj, w górach. [przypis edytorski]
