Przypisy

Ut externus (…) vice (łac.) — „Obce narody nie uważają się nawzajem za bliźnich” (Plinius, Naturalis historia, VIII, 1; tłum. Edmund Cięglewicz). [przypis tłumacza]

ut fuerit (…) didicisse (łac.) — „Byłoby w takim razie lepiej, żebyśmy się niczego nie uczyli” (Cicero, Tusculanae disputationes, II, 4; tłum. Edmund Cięglewicz). [przypis tłumacza]

ut (…) habeam — Livius Titus, Ab Urbe condita, 29, 21. [przypis tłumacza]

Ut haberent (…) reges — Tacitus, Agricola. [przypis tłumacza]

Ut homo (…) occidat — Seneca [Minor], Epistulae morales ad Lucilium, 90. [przypis tłumacza]

Ut hymettia (…) usu — Ovidius, Metamorphoses, X, 248. [przypis tłumacza]

ut immundus pro luto (łac.) — „jak nieczysty [kocha] błoto”. [przypis tłumacza]

ut (…) laboramus — Seneca, Epistulae morales ad Lucilium, 106. [przypis tłumacza]

ut (…) laboramus — Tacitus, Annales, III, 25. [przypis tłumacza]

ut maris (…) queat — Cicero, Tusculanae disputationes, V, 6. [przypis tłumacza]

Ut me (…) fatur (łac.) — „Więc gdy mnie zobaczyła, jak pośród rycerzy/ Trojańskich kroczę, zbladła, by na widok cudu,/ Bez myśli i bez czucia zakrzepła w podziwie,/ Drżą kolana i z trudem po chwili tak rzecze” (Vergilius, Aeneida, III, 306; tłum. Edmund Cięglewicz). [przypis tłumacza]

ut (…) naturae — Plinius, Naturalis historia, III, 5. [przypis tłumacza]

Ut necesse (…) cedere (łac.) — „Jak koniecznym prawem natury jest, aby hak u przezmianu szedł w dół za powieszonym ciężarem, tak musi iść rozum za dowodami jasnymi i przejrzystymi” (Cicero, Academica, II, 12; tłum. Edmund Cięglewicz). [przypis tłumacza]

Utnie, co uciął posągom Hermesa — aluzja do Hermokopidów: Arystofanes kpi z całej ówczesnej św. inkwizycji. [przypis tłumacza]

Ut olim vitiis (…) (łac.) — Tacyt, Roczniki III. 25; cyt. Montaigne. III. 13: „Jak niegdyś na zbrodnie, tak teraz chorujemy na prawa”. [przypis tłumacza]

Ut omnium rerum sic litterarum quoque intemperantia laboramus (łac.) — Seneca Epist., 106; cyt. u Montaigne'a, III. 12. „Chorujemy na niepowściągliwość, jak we wszystkich innych rzeczach, tak i w literaturze. [przypis tłumacza]

Ut potero (…) sequens — Cicero, Tusculanae disputationes, I, 9. [przypis tłumacza]

Ut quasi (…) cruentent (łac.) — „Jakby już dokonali tego, co potrzeba,/ Puszczają strumień płynu i pościel swą mażą” (Lucretius, De rerum natura, IV, 1029–30; tłum. Edmund Cięglewicz). [przypis tłumacza]

Ut quisque (…) dicimus — Plautus, Pseudolus II, 3, 13. [przypis tłumacza]

ut, quum facta sunt (…) revocentur — Cicero, De divinatione, II, 31. [przypis tłumacza]

Ut quum (…) sustineatur — Cicero, Academica, I, 12. [przypis tłumacza]

Utracona — nowy przekład szóstego tomu W poszukiwaniu straconego czasu powstał w oparciu o dwa wydania oryginału: (1) La Fugitive z trzytomowej edycji Bibliothèque de la Pléiade, pod redakcją P. Claraca i A. Ferré (Gallimard, Paris 1954) oraz (2) Albertine disparue, pod redakcją N. Mauriac i E. Wolffa (Grasset, Paris 1987), tekst częściowo poprawiony przez Prousta, opracowany na podstawie oryginału maszynopisu, który w roku 1986 odnaleziono w archiwum bratanicy autora, Suzy Mante-Proust. Obecne wydanie polskie zawiera zarówno fragmenty dopisane, jak i fragmenty skreślone w maszynopisie ze względu na to, że Proust nie redagował tekstu systematycznie ani nigdy nie ukończył tej pracy. Niektóre ustępy zostały przestawione zgodnie ze wskazówkami autora, a wszystkie jego poprawki odnotowano w przypisach. [przypis tłumacza]

Ut (…) rubor — Catullus, Carmina 65, 19. [przypis tłumacza]

utrzymują stoicy, iż natura sama postępuje przeciw sprawiedliwości (…) — por. Diogenes Laertios, Życie Arystyppa [w:] Żywoty i poglądy słynnych filozofów, II, 92 i 99. [przypis tłumacza]

utrzymywało państwo w Koryncie… — w wojnie beocko-korynckiej przeciw Sparcie utworzyła się po śmierci Lizandra pod Haliartos liga Beocji, Aten, Koryntu i Argos z radą związkową w Koryncie. [przypis tłumacza]

Ut satius (…) velle (łac.) — „Tak, iż lepiej w spokoju być uległym władzy,/ Niźli chcieć władać państwem” (Lucretius, De rerum natura, V, 1126; tłum. Edmund Cięglewicz). [przypis tłumacza]

Ut sciatis quod filius hominis habet (…) (łac.) — Mk 2, 10: „Iżbyście wiedzieli, że Syn człowieczy ma władzę odpuszczania grzechów, powiadam tobie: wstań”. [przypis tłumacza]

Ut sciatis… tibi dico: Surge (łac.) — Por. fragm. 674. [przypis tłumacza]

Ut sis contentus temetipso et ex te nascentibus bonis (łac.) — Seneka, List XX. 8 de Haer. Pelag. V, 1. „Abyś był zadowolony z siebie samego i z dóbr rodzących się z ciebie”. [przypis tłumacza]

Ut tandem (…) mei — Ovidius, Tristia, III, 3, 14. [przypis tłumacza]

ut tragici (…) non possunt — Cicero, De natura deorum I, 20. [przypis tłumacza]

Ut videntibus arrident, ita flentibus adflent / Humani vultus (łac.) — Oblicza ludzkie śmieją się na widok śmiechu, a płaczą na widok płaczu (Horacy, Ars poetica 101–102). [przypis tłumacza]

Ut vinum (…) dari — Cicero, De natura deorum, III, 27. [przypis tłumacza]