Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)

Wesprzyj!

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | chiński | czasownik | czeski | dopełniacz | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | japoński | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | przysłówek | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia

Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 160406 przypisów.

tram — dolna belka wiązania dachowego. [przypis edytorski]

tram — duża belka biegnąca pod pułapem. [przypis edytorski]

tram — duża belka, kloc drewna, pień. [przypis edytorski]

tram — główna belka pozioma w konstrukcjach drewnianych; w odniesieniu do okrętów używa się zazwyczaj określenia reja lub bom. [przypis redakcyjny]

Trammer, [w:] Materiały komisji kodyfikacyjnej Rzeczypospolitej Polskiej…, s. 157. [przypis autorski]

tramontana — w klimacie śródziemnomorskim: wiatr północny (wiejący od gór, przez góry, tj. przez Alpy). [przypis edytorski]

tramontana (wł.) — wiatr północny. [przypis redakcyjny]

tramposo (hiszp.) — oszust. [przypis edytorski]

tram — pozioma belka, na której opierają się słupy podtrzymujące dach. [przypis edytorski]

tram (starop.) — belka; tu: przetworzenie zwrotu z Biblii (Nowego Testamentu): „Widzisz trzaskę w oku brata swego, tramu w oku swoim nie obaczysz” (w przekł. ks. Wujka). [przypis redakcyjny]

tram (starop.) — legary piwniczne, belka; w prostocie owych czasów na belkach znaczono dług, pokąd nie był zaspokojony. [przypis redakcyjny]

tramwaj pneumatyczny — daw. typ tramwaju poruszanego sprężonym powietrzem. [przypis redakcyjny]

Trani — miejscowość niedaleko Brindisi. [przypis edytorski]

tranki (starop.) — trunki. [przypis redakcyjny]

transakcja — rozprawa. [przypis redakcyjny]

transakcya — przebieg wojny. [przypis edytorski]

Transawia — zakłady zbrojeniowe; jeden z tzw. „szopów” na terenie getta warszawskiego, zlokalizowany w płd. jego części, przy ul. Stawki w okolicach Umschlagplatz. [przypis edytorski]

Transcendentalna nauka o zmysłach musiałaby (…) należeć do pierwszej części wiedzy o pierwiastkach — to znaczy, iż ma tu utworzyć pierwszą część Transcendentalnej nauki o pierwiastkach poznania; drugą częścią tejże nauki jest Logika. [przypis tłumacza]

transcendentalnego (…) użycia — właściwie: transcendentnego. [przypis tłumacza]

transcendentalne pytania — właściwie: transcendentne. [przypis tłumacza]

transcendentalny (filoz.) — wykraczający poza granice umysłu (rozumu), dotyczący apriorycznych form poznania. [przypis edytorski]

Transcendentalnym jest użycie pewnego pojęcia — właściwie: transcendentnym. [przypis tłumacza]

transcendentalny — przekraczający poznanie zmysłowe, pozazmysłowy, nadnaturalny. [przypis edytorski]

transcendentalny — przekraczający poznanie zmysłowe. [przypis edytorski]

transcendentalny — tu: wychodzący poza granice doświadczenia, nadnaturalny. [przypis redakcyjny]

transcendentalny [użytek] — właściwie: transcendentny. [przypis tłumacza]

Transcendentalny wykład pojęcia czasu — § 5 jest dodatkiem drugiego wydania. [przypis tłumacza]

transcendentalny — wykraczająca poza codzienną rzeczywistość, pozazmysłowy. [przypis edytorski]

transcendentalny — wykraczający poza rzeczywistość poznawalną za pomocą zmysłów. [przypis edytorski]

transcendentny — wykraczający poza codzienną rzeczywistość, pozazmysłowy. [przypis edytorski]

transcendować (z łac.) — przekraczać. [przypis edytorski]

transcurramus solertissimas nugas — Precz z subtelnymi dociekaniami (Seneca [Minor], Epistulae morales ad Lucilium, 117; tłum. Edmund Cięglewicz). [przypis tłumacza]

transfiguracja — przemiana. [przypis redakcyjny]

transfiguracja (z łac.) — przemiana (w teologii katolickiej: przemiana hostii w ciało i krew Chrystusa). [przypis edytorski]

Transfixerunt (łac.) — Ewangelia św. Jana 19, 37: „Przebodli”. [przypis tłumacza]

transformator — urządzenie zmieniające parametry prądu elektrycznego. [przypis edytorski]

transformista (z łac. transformatio: przekształcenie) — aktor szybko zmieniający za kulisami kostium i charakteryzację, grający kilka ról w jednym przedstawieniu. [przypis edytorski]

transformizm — darwinowska teoria ewolucji. [przypis redakcyjny]

transfundować — przelewać. [przypis redakcyjny]

transito (łac.) — dosłownie: przechodzę; oznacza przechodzenie lub przejazd bez zatrzymania się. [przypis edytorski]

transito (łac.) — tu: to, co przechodzi. [przypis edytorski]

Transjordania — dosł. „kraj za Jordanem”; emirat utworzony w 1921 r. we wsch. części terytorium mandatowego Palestyny na Bliskim Wschodzie; terytorium to pozostawało pod administracją Wielkiej Brytanii do roku 1946, kiedy ogłosiło niepodległość jako Królestwo Transjordanii (od 1949 r. Jordańskie Królestwo Haszymidzkie). [przypis edytorski]

Transjordania — dosł. „kraj za Jordanem”; emirat utworzony w 1921 r. we wsch. części terytorium mandatowego Palestyny na Bliskim Wschodzie; terytorium to pozostawało pod administracją Wielkiej Brytanii do roku 1946, kiedy ogłosiło niepodległość jako Królestwo Transjordanii (1949 r. Jordańskie Królestwo Haszymidzkie). [przypis edytorski]

Transjordania — dosł.: „kraj za Jordanem”; emirat utworzony w 1921 we wsch. części terytorium mandatowego Palestyny na Bliskim Wschodzie; terytorium to pozostawało pod administracją Wielkiej Brytanii do 1946, kiedy ogłosiło niepodległość jako Królestwo Transjordanii (od 1949 Jordańskie Królestwo Haszymidzkie). [przypis edytorski]

transkrypcja — tu: przetworzenie, wykorzystanie materiału historycznego w celach literackich. [przypis edytorski]

translokacja (z łac.) — przeniesienie. [przypis edytorski]

transmisja (daw. techn.) — układ transmisji mocy, przenoszący energię silnika do napędzanych urządzeń. [przypis edytorski]

transmisja (daw., techn.) — układ transmisji mocy; układ przenoszący energię silnika do napędzanych urządzeń. [przypis edytorski]

transmisja — tu: pas transmisyjny. [przypis edytorski]

transmutacja (łac. transmutatio: zamiana) (daw.) — przemiana, przeobrażenie, przekształcenie. [przypis edytorski]

transpiracja — tu dosł. z fr.: pocenie się. [przypis edytorski]

transpirować (daw.) — pocić się; dziś o roślinach: wydzielać wodę w postaci pary wodnej. [przypis edytorski]

transponować (z łac.) — przekładać. [przypis edytorski]

transporta — dziś popr. forma M. lm: transporty. [przypis edytorski]

transporta — dziś: transporty, towary do przewiezienia. [przypis redakcyjny]

transportowiec (wojsk.) — pomocnicza jednostka marynarki wojennej, używana do zaopatrywania okrętów lub transportu wojsk i uzbrojenia. [przypis edytorski]

transpozycja (muz.) — opracowanie utworu muzycznego w innej tonacji niż ta, w której został pierwotnie napisany. [przypis edytorski]

transpozycja — tu: przełożenie, przeniesienie, zmiana jednego ciągu pojęciowego na inny, pozornie nieprzystosowany do wyrażenia pewnych treści, co w rzeczywistości kreuje nową jakość. [przypis edytorski]

transpozycja — tu: zamiana, przestawienie. [przypis edytorski]

transpozycja — zmiana charakteru obiektu, zwł. utworu muzycznego. [przypis edytorski]

transsubstancjacja (z łac.) — przeistoczenie; w teologii katolickiej przemiana substancji podczas Eucharystii: chleba w ciało, a wina w krew Chrystusa. [przypis edytorski]

transtewerańczycy (z wł.) — mieszkańcy obszarów „za Tybrem”. [przypis redakcyjny]

transteweranka — mieszkanka dzielnicy Rzymu położonej za Tybrem. [przypis edytorski]

Transvolat (…) captat — Horatius, Satirae I, 2, 108. [przypis tłumacza]

transwestyta — osoba za pomocą stroju wyrażająca identyfikację z płcią przeciwną. [przypis edytorski]

transza — przekazana odbiorcy ustalona część całości towaru, pożyczki a. dofinansowania. [przypis edytorski]

transzeja — rów łączący okopy, schrony i stanowiska ogniowe na linii frontu. [przypis edytorski]

traperowie — dziś popr. M. lm: traperzy. [przypis edytorski]

Trapezunt (hist.) — ob. Trabzon, miasto nad brzegiem Morza Czarnego, dziś w płn.-wsch. części Turcji; historyczna stolica Pontu; założone w VIII w. p.n.e. przez greckich kupców z Synopy, odległej o ok. 500 km na zachód. [przypis edytorski]

Trapezunt (hist.) — ob. Trabzon, miasto nad brzegiem Morza Czarnego, dziś w płn.-wsch. części Turcji; historyczna stolica Pontu; założone w VIII w. p.n.e. przez osadników greckich. [przypis edytorski]

trapić chrześciany (starop. forma) — dziś popr. B.lm: trapić chrześcijan. [przypis edytorski]

trapić — dokuczać, martwić. [przypis edytorski]

trapić — dręczyć, sprawiać cierpienie. [przypis edytorski]

trapić kogoś — dręczyć kogoś, dokuczać komuś. [przypis edytorski]

trapić kogo (starop. forma) — nękać kogo. [przypis edytorski]

trapić — martwić. [przypis edytorski]

trapić — niepokoić, doskwierać, męczyć. [przypis edytorski]

trapierzyć — trapić, prześladować. [przypis autorski]

trapił ich grad, burza, głód i wszelakie nieszczęście, jako wieczysta kara za grzech rodziców i przodków — Aluzja do klątew papieskich. [przypis tłumacza]

trapiści — odłam zakonu cystersów o surowej regule, zakładającej pełną izolację od świata, klauzulę milczenia, posty, oddanie się modlitwie oraz pracy fizycznej, a także m.in. pieczołowitą dbałość o higienę i zalecenia zdrowotne; nazwę wziął zakon trapistów od średniowiecznego opactwa Notre-Dame de la Trappe. [przypis edytorski]

trapista — zakonnik bardzo surowej reguły, nakazującej milczenie, pracę i umartwienie. [przypis autorski]

trapistki — zakon żeński, cysterki surowej reguły. [przypis edytorski]

trap juty — schody w tylnej partii statku. [przypis autorski]

trapka (daw.) — zdrobn. od trapa: drabina, schody. [przypis edytorski]

trap — skośnie zawieszone, składane schody lub wąska kładka, służące do wchodzenia na pokład z nabrzeża oraz schodzenia z pokładu na brzeg lub inną jednostkę pływającą; w czasie żeglugi trap leży złożony przy burcie. [przypis edytorski]

trap — skośnie zawieszone, składane schody służące do wchodzenia na pokład z nabrzeża oraz schodzenia z pokładu na brzeg lub inną jednostkę pływającą; w czasie żeglugi trap leży złożony przy burcie. [przypis edytorski]

Trapszo, Anastazy Franciszek (1832–1898) — aktor, reżyser, dyrektor teatralny. [przypis edytorski]

Trapszo-Krywultowa, Tekla (1873–1944) — aktorka. [przypis edytorski]