Dzisiaj aż 13,496 dzieciaków dzięki wsparciu osób takich jak Ty znajdzie darmowe książki na Wolnych Lekturach.
Dołącz do Przyjaciół Wolnych Lektur i zapewnij darmowy dostęp do książek milionom uczennic i uczniów dzisiaj i każdego dnia!
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | czeski | dawne | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | przenośnie | przestarzałe | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | środowiskowy | staropolskie | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 17726 przypisów.
primae noctis (łac.) — pierwszej nocy; zwykle jako część terminu ius primae noctis (prawo pierwszej nocy), określającego przywilej dający panu feudalnemu prawo do spędzenia nocy poślubnej i zdeflorowania żony swego poddanego. [przypis edytorski]
prima fronte (łac.) — na samym czele. [przypis redakcyjny]
prima Martii (łac.) — pierwszego marca. [przypis redakcyjny]
prima regula iuris est fortiter negare (łac.) — pierwszym przepisem prawa jest dzielnie przeczyć. [przypis edytorski]
Primarschule (niem.) — szkoła początkowa. [przypis edytorski]
prima sorta — najlepszego gatunku. [przypis edytorski]
prima sort — pierwszy sort, najlepszy gatunek. [przypis edytorski]
prima, tercja — nazwy pozycji w szermierce. [przypis edytorski]
primavera (port.) — wiosna. [przypis edytorski]
primavera (wł.) — wiosna. [przypis edytorski]
primavera (wł.) — wiosna. [przypis edytorski]
prima vista, własc. a prima vista a. a vista (z wł.: pierwszy raz widząc) — za pierwszym razem, bez wcześniejszych ćwiczeń (najczęściej o odegraniu lub odśpiewaniu utworu muzycznego, którego nuty wykonawca widzi po raz pierwszy). [przypis edytorski]
prime del monde (wł.) — pierwszy w świecie. [przypis edytorski]
primero — karciana gra hazardowa. [przypis edytorski]
primero, secundo, tercero (hiszp.) — pierwszy, drugi, trzeci. [przypis edytorski]
Prim, Espartero, Serrano — hiszpańscy wojskowi z XIX w., którzy uzyskali wielkie wpływy polityczne i wysokie stanowiska w państwie: Juan Prim y Prats (1814–1870): generał i polityk, premier Hiszpanii (1869–1870); Baldomero Espartero (1793–1879): generał i polityk, regent Hiszpanii (1841–1843), premier (1854–1856); Francisco Serrano (1810–1885): regent Hiszpanii (1869–1870), ostatni prezydent Pierwszej Republiki Hiszpańskiej (1874). [przypis edytorski]
primier — pierwszy. [przypis redakcyjny]
primis diebus Iunii (łac.) — w pierwszych dniach czerwca. [przypis redakcyjny]
Primitiae (…) rudimenta — Vergilius, Aeneida, XI, 156. [przypis tłumacza]
primo amoroso (wł.) — pierwszy amant. [przypis edytorski]
primo congressu (łac.) — w pierwszym starciu. [przypis redakcyjny]
Primo de Rivera, José Antonio (1903–1936) — hiszpański polityk i ideolog faszystowski, założyciel i przywódca Falangi Hiszpańskiej, syn dyktatora Miguela Primo de Rivery; w marcu 1936 aresztowany w związku z zamachami organizowanymi przez członków Falangi, po wybuchu wojskowej rebelii przeciwko legalnemu rządowi oskarżony o bunt i spisek, skazany i rozstrzelany; przez nacjonalistów uznawany był za męczennika. [przypis edytorski]
Primo de Rivera, Miguel (1870–1930) — hiszpański generał i polityk; ojciec José Antonia; po dokonanym bezkrwawym zamachu stanu dyktator Hiszpanii w latach 1923–1930; walczył z bezrobociem, wprowadził szeroko zakrojony program gospodarczy, obejmujący roboty publiczne i elementy planowania ekonomicznego; z powodu gwałtownego wzrostu inflacji, załamania się gospodarki oraz konfliktów z opozycją ustąpił ze stanowiska i wyjechał do Paryża. [przypis edytorski]
primo instanti (łac.) — w pierwszej chwili. [przypis redakcyjny]
primo (łac.) — po pierwsze. [przypis edytorski]
primo loco (łac.) — na pierwszym miejscu. [przypis edytorski]
Primoque (…) ferrum — Ovidius, Metamorphoses, XV, 106. [przypis tłumacza]
primores suorum consultare jubet: Annis, bellisque verendi, crinigeri sedere patres (łac.) — znakomitości swoich radzić się każe: laty i wojnami poważni, siedzieli ojcowie długowłosi. [przypis redakcyjny]
primo, secundo (…) sexto (łac.) — po pierwsze, po drugie itd. po szóste. [przypis edytorski]
primo, secundo, tertio (łac.) — po pierwsze, po drugie, po trzecie. [przypis edytorski]
primo (…) secundo (…) tertio (łac.) — po pierwsze (…) po drugie (…) po trzecie. [przypis edytorski]
primotina (…) fundit vota (łac.) — wczesne składa śluby. [przypis redakcyjny]
primo vere (łac.) — z nastaniem wiosny. [przypis redakcyjny]
primo vere (łac.) — z wiosną. [przypis redakcyjny]
primo voto (łac.) — pierwszego nazwiska (po pierwszym mężu). [przypis edytorski]
primo voto (łac.) — pierwszego nazwiska (po pierwszym mężu); secundo voto: po drugim mężu. [przypis edytorski]
primo voto (łac.) — pierwszego nazwiska; z pierwszego małżeństwa. [przypis edytorski]
primo voto (łac.) — w pierwszym małżeństwie. [przypis edytorski]
primo voto — z pierwszego małżeństwa. [przypis edytorski]
primum caput (łac.) — naczelna głowa. [przypis redakcyjny]
Primum edere, deinde philosophari (łac.) — najpierw jeść, potem filozofować; żartobliwa przeróbka starożytnej maksymy: Primum vivere, deinde philosophari — najpierw żyć, potem filozofować. [przypis redakcyjny]
primum ens (łac.) — pierwiastek. [przypis edytorski]
primum non nocere (łac.) — przede wszystkim nie szkodzić. [przypis edytorski]
primum vacans (łac.) — skoro się tylko opróżni. [przypis redakcyjny]
primum vivere, deinde philosophari (łac.) — najpierw żyć, potem filozofować. [przypis edytorski]
primus (…) decernit (łac.) — „Pierwszy okrzyk i pierwszy atak rozstrzyga tę bitwę” (Livius Titus, Ab Urbe condita, XXV, 41; tłum. Edmund Cięglewicz). [przypis tłumacza]
primus inter pares (łac.) — pierwszy między równymi; honorowy tytuł Oktawiana Augusta, pierwszego cesarza rzymskiego, który formalnie był tylko wyróżnionym „pierwszym senatorem” (princeps senator). [przypis edytorski]
primus inter pares (łac.) — pierwszy między równymi. [przypis redakcyjny]
Prim y Prats, Juan (1814–1870) — hiszpański polityk i generał; w 1843 wystąpił przeciwko buntowi radykalnych liberałów, co zapewniło mu awans na generała; w 1847 mianowany gubernatorem wojskowym Portoryko; w 1859–60 walczył w Maroku, w 1861 dowodził korpusem ekspedycyjnym w Meksyku, w 1868 odegrał ważną rolę podczas udanego zamachu stanu przeciw Izabeli II, w 1869 został szefem rządu Hiszpanii. [przypis edytorski]
princeps Auriacus — książę Oranii; Wilhelm II. [przypis redakcyjny]
princeps nobilitatis — pierwszy ze szlachty; dotyczy to urzędu podkomorzego, najwyższego z obywatelskich urzędów w powiecie lub województwie, wiążącego się z godnością przewodniczenia sądom granicznym między szlachtą. [przypis edytorski]
princeps, principis (łac.) — pan, władca, książę, cesarz. [przypis edytorski]
princeps senatus (łac.) — pierwszy z senatorów. [przypis edytorski]
princesse de Zamość — księżna na Zamościu. [przypis edytorski]
principes Imperii (łac.) — tu: książęta Rzeszy. [przypis redakcyjny]
principes Poloniae et Suaeciae (łac.) — książęta Polski i Szwecji. [przypis edytorski]
principessa (wł.) — księżniczka, tu: Klotylda Maria Sabaudzka (zweryfikować). [przypis edytorski]
principia (łac.) — podstawy; tu: twierdzenia podstawowe. [przypis edytorski]
principii ethicae et metaphysicae suae nexum exponit (łac.) — wyłożył związek między zasadą etyki a swoją metafizyką. [przypis tłumacza]
principiis obsta (łac.) — niszcz zło w zarodku; dosł.: przeszkadzaj początkom. [przypis edytorski]
Principio genus acre leonum saevaque saecla tuta ta est virtus (łac.) — Na początku (świata) lwów rodzaj zażarty i okrutne wieki broniły się odwagą. (Lukrecjusz, De rerum natura, V, 860). [przypis redakcyjny]
Principis (…) suos — Martialis, Epigrammata, VIII, 15. [przypis tłumacza]
principium identitatis (łac.) — zasada identyczności; filozoficzna zasada, wg której jeśli dane obiekty mają wszystkie własności takie same, to stanowią ten sam obiekt. [przypis edytorski]
principium individuationis (łac.) — czynnik decydujący o byciu jednostką. [przypis edytorski]
principium individuationis (łac.) — filoz. zasada jednostkowienia. [przypis edytorski]
principium individuationis (łac.) — „zasada indywiduacji”, pojęcie związane z poczuciem odrębności jednostki, używane przez Fryderyka Nietzschego (1844–1900), filozofa niem., przedstawiciela immoralizmu i irracjonalizmu. [przypis edytorski]
principium individuationis (łac.) — zasada ujednostkowienia, występująca w filozofii: coś, co sprawia, że jakiś byt ma w ramach swojego gatunku jednostkowy charakter. [przypis edytorski]
principium (łac. ) — pierwiastek (materia pierwotna); zasada (w postępowaniu). [przypis redakcyjny]
principium (łac.) — początek. [przypis redakcyjny]
principium (łac.) — zasada. [przypis edytorski]
principium rationis sufficientis (łac.) — zasada wystarczającej racji; zasada rozumowania postulująca, że wszystkie twierdzenia muszą mieć należyte uzasadnienie, by zostać uznane za prawdziwe. [przypis edytorski]
Prinz (niem.) — książę. [przypis edytorski]
Prior, Matthew (1664–1721) — angielski poeta i dyplomata. [przypis edytorski]
prior — urzędnik miejski wybierany z ludu. [przypis edytorski]
prison (ang.) — więzienie. [przypis edytorski]
Prisons (fr.) — wiezienia; tu zamiast tytułu pamiętników dwukrotnie więzionego awanturnika Friedricha von der Trencka: Friedrichs Freyherrn von der Trenck merkwürdige Lebensgeschichte (1787), wydanych po francusku jako Mémoires de Frédéric, baron de Trenck (1789). [przypis edytorski]
priuato commodo foedera et amicitias metiuntur — wygodą prywatną mierzą sojusze i przyjaźnie. [przypis redakcyjny]
pri un quardo in muriro (dialekt południowowłoski) — oddam życie za jedno spojrzenie. [przypis edytorski]
prius (łac.) — tu: to, co pierwotne; podstawa. [przypis edytorski]
prius (łac.) — wcześniej; przedtem, zanim; w logice: twierdzenie logicznie wcześniejsze. [przypis edytorski]
privatim (łac.) — prywatnie, nieoficjalnie. [przypis edytorski]
privatim (łac.) — prywatnie. [przypis edytorski]
privatim (łac.) — tu: po cichu. [przypis edytorski]
privatio (…) praesupponit habitum (łac.) — Uczucie braku każe przypuszczać przyzwyczajenie; pewnik scholastyczny. [przypis tłumacza]
privato (łac.) — człowiekowi prostemu (tj. nie posiadającemu żadnej godności ani urzędu). [przypis redakcyjny]
privato (łac.) — prostakowi. [przypis redakcyjny]
privatus (łac.) — człowiek prosty. [przypis redakcyjny]
Privernum — staroż. miasto w Lacjum w kraju Wolsków. [przypis edytorski]
prix fixe (fr.) — stała cena. [przypis redakcyjny]
próba — dowód. [przypis redakcyjny]
Próbę doskonałą (…) w swej kiesie — Tym porównaniem wiary do monety, która jest w kiesie [kiesa — sakiewka, woreczek na pieniądze; red. WL], poeta mówi: twoje objaśnienie wiary jest prawdziwe, ale czy sam w sobie posiadasz tak prawdziwą wiarę? [przypis redakcyjny]
Próbę zużytkowania terminu „dekadentyzm” jako nazwy prądu literackiego (…) podjął w roku 1897 Maciej Szukiewicz — M. Szukiewicz, Stanisław Przybyszewski, „Dziennik Krakowski” 1897, nr 330–347 i „Przegląd Tygodniowy” 1897, nr 14–16. [przypis autorski]
próbować — dowodzić. [przypis redakcyjny]
próbować się (starop.) — tu: walczyć; pojedynkować się. [przypis edytorski]
próbować — tu: dowodzić. [przypis redakcyjny]
próbować zjeść słońce — por. Bolesław Leśmian, Pantera. [przypis edytorski]
próbuje świętego — używa poświęconego noża. [przypis edytorski]
Próby — dzieło życia Michela Montaigne'a o charakterze autobiograficzno-filozoficznym, wydawane od 1580 do 1595 r. [przypis edytorski]
próć — dziś popr. pisownia: pruć. [przypis edytorski]
próchien — dziś popr. forma D. lm: próchen. [przypis edytorski]
