Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | chiński | czasownik | czeski | dopełniacz | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | japoński | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | przysłówek | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 161702 przypisów.
solenodon a. almik — owadożerny ssak z rzędu ryjówkokształtnych, prowadzący nocny tryb życia; ob. występuje wyłącznie na Haiti i na Kubie. [przypis edytorski]
solfatara (z wł. solfo: siarka) — obszar na terenie wulkanicznym, na którym z kraterów i szczelin wydobywają się na powierzchnię gorące wyziewy zawierające duże ilości siarki; także nazwa tych wyziewów. [przypis edytorski]
solfedżio, częściej: solfeż (z wł. solfeggio) — czytanie nut głosem, podstawowe ćwiczenie w nauce śpiewu. [przypis edytorski]
solfeggio a. solfeż — nauka i metoda czytania nut głosem. [przypis edytorski]
Solferino — bitwa z 24 czerwca 1859, w której siły francusko-włoskie odniosły zwycięstwo nad Austriakami. [przypis edytorski]
Solferino — miejscowość włoska, miejsce bitwy stoczonej 24 czerwca 1859 między wojskami francuskimi i piemonckimi a austriackimi. [przypis edytorski]
solferino — tu: rodzaj kapelusza a. być może jego kolor: czerwonofioletowy. [przypis edytorski]
solfeż — metoda treningu słuchu muzycznego. [przypis edytorski]
solide, relativement invariable (fr.) — solidny, trwały, względnie niezmienny. [przypis edytorski]
Solima — Jerozolima; zaczarowane palmy występują w Jerozolimie wyzwolonej Tassa. [przypis edytorski]
Solima — miasto Jerozolima; określenie dawniej używane w poezji (por. Ludovico Ariosto, Orland szalony, XVIII 71), wywodzące się z błędnego traktowania greckiej wersji nazwy miasta (Hierosolima, od hebrajskiego Jeruszalajim) jako złożenia wyrazów: Hiero-solima, tzn. święta Solima. [przypis edytorski]
Solima — miasto Jerozolima. [przypis redakcyjny]
Soliman, dziś popr.: Sulejman Wspaniały (1494–1566) — wybitny sułtan osmański, wielki zdobywca, reformator państwa, mecenas kultury; za jego panowania Imperium Osmańskie osiągnęło szczyt swojej potęgi. [przypis edytorski]
Soliman — sułtan turecki, panował w Nicei; wypędzony stamtąd przez Krzyżowców, jeden z pierwszych bohaterów sarac. [przypis redakcyjny]
Solima (starop.) — Jerozolima. [przypis redakcyjny]
solipsyzm (filoz., z łac. solus ipse: ja sam) — stanowisko filozoficzne, według którego bezsprzecznie istnieje tylko jeden podmiot i przedmiot: własny poznający umysł („ja”), natomiast rzeczywistość: inni ludzie, rzeczy itd., są wytworami umysłu, zespołami subiektywnych wrażeń. [przypis edytorski]
solipsyzm — pogląd filozoficzny, zgodnie z którym istnieje tylko jednostkowy podmiot poznający. [przypis edytorski]
solipsyzm — pogląd, głoszący, że istnieje jedynie jednostkowy podmiot poznający, a cała rzeczywistość jest tylko zbiorem jego subiektywnych wrażeń. [przypis edytorski]
solipsyzm — pogląd subiektywno-idealistyczny głoszący, że istnieje jedynie jednostkowy podmiot poznający, a cała rzeczywistość jest tylko zbiorem jego subiektywnych wrażeń. [przypis edytorski]
solipsyzm — skrajny idealizm subiektywny, zakładający, że świat nie istnieje obiektywnie, a istnieją tylko nasze wyobrażenia o nim. [przypis edytorski]
solipsyzm (z łac. solus ipse: ja sam) — stanowisko filozoficzne, według którego istnieje tylko „ja” poznające; względnie, w wersji mniej radykalnej: tylko istnienie własnego „ja” można ponad wszelką wątpliwość udowodnić. [przypis edytorski]
solipsyzm — (z łac. solus ipse: ja sam); stanowisko filozoficzne, według którego istnieje tylko „ja” poznające (względnie, w wersji słabszej: tylko istnienie własnego „ja” można ponad wszelką wątpliwość udowodnić). [przypis edytorski]
soliród, Salicornia (biol.) — rodzaj roślin rosnących na zalewanych okresowo słoną wodą wybrzeżach mórz, na zasolonych moczarach itp.; popioły z salirodów przez długi czas wykorzystywano jako źródło sody do produkcji mydła i szkła. [przypis edytorski]
soliter a. tasiemiec — pasożyt układu pokarmowego. [przypis edytorski]
soliter — pojedynczo oprawiony duży kamień szlachetny. [przypis edytorski]
soliter — tasiemiec, larwa pasożytująca w przewodzie pokarmowym. [przypis edytorski]
soliter — tasiemiec uzbrojony, pasożyt układu pokarmowego. [przypis edytorski]
soliter — tasiemiec uzbrojony. [przypis edytorski]
solito (hiszp.) — samiuteńki. [przypis edytorski]
solituda (neol., z fr. solitude) — samotność. [przypis edytorski]
solitudo (łac.) — samotność. [przypis edytorski]
Sollier, Paul (1861–1933) — francuski neurolog i psycholog. [przypis edytorski]
solówka — naczynie na sól. [przypis edytorski]
solo (hiszp.) — sam. [przypis edytorski]
Solon (635–ok. 560 p.n.e.) — ateński polityk i reformator, u początku kariery przyczynił się do zdobycia przez Ateny wyspy Salaminy. [przypis edytorski]
Solon, Fryderyk, właśc. Frederico Sólon de Sampaio Ribeiro (1839–1900) — brazylijski polityk i wojskowy w stopniu majora. [przypis edytorski]
Solon i Likurg — starożytni greccy prawodawcy: Solon (ok. 640–ok. 560 p.n.e.): reformator ustroju Aten; Likurg (IX a. VIII wiek p.n.e.): na poły legendarny prawodawca i twórca ustroju Sparty. [przypis edytorski]
Solon (ok. 635–ok. 560 p.n.e.) — ateński mąż stanu i prawodawca, w znaczący sposób przyczynił się do rozwoju ustroju demokratycznego. [przypis edytorski]
Solon (ok. 640–ok. 560 p.n.e.) — ateński mąż stanu i poeta; wprowadzone przez niego reformy położyły fundamenty pod rozwój ustroju demokratycznego. [przypis edytorski]
Solon (ok. 640–ok. 560 p.n.e.) — ateński polityk, reformator i poeta; wprowadzone przez niego zmiany położyły fundamenty pod rozwój ustroju demokratycznego. [przypis edytorski]
Solon (ok. 640–ok. 560 p.n.e.) — ateński polityk, reformator i poeta; wprowadzone przez niego zmiany położyły fundamenty pod rozwój ustroju demokratycznego. [przypis edytorski]
Solon (ok. 640–ok. 560 p.n.e.) — ateński polityk, reformator i poeta; wprowadzone przez niego zmiany położyły fundamenty pod rozwój ustroju demokratycznego; w tradycji klasycznej zaliczany do tzw. siedmiu mędrców. [przypis edytorski]
Solon (…) określa jego trwanie na siedemdziesiąt lat — por. Herodot, Dzieje, I, 32. [przypis tłumacza]
Solon (…) stanowi jeno trzy razy na miesiąc — por. Plutarch, Dialog o miłości. [przypis tłumacza]
Solon (…) w tłumie — Solon lęka się słowa teatralnego, scenicznego: prawodawca bez dramy! [przypis autorski]
Solon wydał w Atenach prawo, znoszące więzienie za długi prywatne — Plutarch, w traktacie iż nie trzeba pożyczać na lichwę. [przypis autorski]
Solon wydał w Atenach prawo, znoszące więzienie za długi prywatne. Zaczerpnął to prawo z Egiptu — Diodor, I,2,3. [przypis autorski]
solo — tu: pojedynczy głos. [przypis edytorski]
Solska, Irena (1877–1958) — polska aktorka, wybitna odtwórczyni ról repertuaru modernistycznego; występowała w 1896–1919 z przerwami w Krakowie, w 1900–1905 we Lwowie, w okresie międzywojennym w Warszawie. [przypis edytorski]
Solski, Ludwik, właśc. Sosnowski, Ludwik Napoleon Karol (1855–1954) — aktor, reżyser, dyrektor teatralny. [przypis edytorski]
solucja (daw., z fr.) — rozwiązanie. [przypis edytorski]
solum (…) superbius — Plinius, Naturalis historia, II, 7. [przypis tłumacza]
soluta sessio ad cras (łac.) — odroczono posiedzenie do jutra. [przypis redakcyjny]
soluta sessione (łac.) — po zamknięciu posiedzenia. [przypis redakcyjny]
solutionem continuitatis (łac.) — forma Acc. sing. (B.lp): rozwiązanie trwałe (ciągłe); w chirurgii określenie stosowane na określenie rozcięcia tkanek. [przypis edytorski]
Solve (…) ducat — Horatius, Epistulae, I, 1, 8. [przypis tłumacza]
solvitur (łac.) — rozwiązana, zakończona (sesja sądu do oznaczonego czasu). [przypis edytorski]
Solweg a. Solvejga — bohaterka ludowej opowieści norweskiej Peer Gynt, znanej dzięki dramatowi Henrika Ibsena z muzyką Edvarda Griega. Kobieta, która całe życie czekała na swojego niewiernego ukochanego, Peer Gynta, i dopiero u schyłku życia przekonała go do wierności wyższym ideałom. [przypis edytorski]
solwować — rozpuścić, tj. odroczyć. [przypis redakcyjny]
solwowaniem — zawieszeniem, odroczeniem posiedzenia. [przypis redakcyjny]
solwowano tedy kołowanie (…) — przerwano więc obrady koła. [przypis redakcyjny]
somatyzm — cielesność. [przypis redakcyjny]
soma (z gr.) — ciało, fizyczność; por. somatyczny. [przypis edytorski]
sombrero — słomkowy, cienisty kapelusz meksykański. [przypis autorski]
som (daw.) — jesteśmy. [przypis edytorski]
Somebody in trouble (ang.) — ktoś ma kłopoty. [przypis edytorski]
some hundred (ang.) — około stu; mniej więcej sto. [przypis edytorski]
Somerville, Mary (1780–1872) — szkocka uczona i pisarka naukowa, zajmująca się głównie fizyką i astronomią. [przypis edytorski]
Sommer, Robert (1864–1937) — niemiecki psychiatra, założyciel Deutsche Gesellschaft für Psychologie. [przypis edytorski]
Sommia (…) Thessala (łac.) — „Śniarstwo, czary magików, cuda, prorokinie,/ Upiory, nocne duchy i wiedźmy tesalskie” (Horatius, Epistulae, II, 2, 208; tłum. Edmund Cięglewicz). [przypis tłumacza]
somnabulka (z łac.) — lunatyczka. [przypis redakcyjny]
somnambula — somnambuliczka, lunatyczka; wariatka. [przypis edytorski]
somnambuliczny — lunatyczny, właściwy lunatykom, osobom poruszającym się i wykonującym czynności w głębokim uśpieniu, co przypisywano działaniu światła księżyca. [przypis edytorski]
somnambulik — lunatyk. [przypis edytorski]
somnambulik — naukowe określenie lunatyka. [przypis edytorski]
somnambulista (daw.) — obecnie somnambulik; lunatyk. [przypis edytorski]
somnambulizm (daw.) — lunatyzm. [przypis edytorski]
somnambulizm — pot. lunatyzm, zaburzenie polegające na nieświadomym wykonywaniu różnych czynności w fazie głębokiego snu. [przypis edytorski]
somnambulizm — przypadłość chorobowa: poruszanie się i wykonywanie czynności w głębokim uśpieniu, stan ten nie pozostawia po przebudzeniu śladów w świadomości. [przypis redakcyjny]
somnambulizm (z fr.) — najgłębsze stadium hipnozy, w którym uśpiony jest bezwzględnie posłuszny rozkazom hipnotyzera. [przypis redakcyjny]
somnambul — właśc. somnambulik, naukowe określenie lunatyka. [przypis edytorski]
Somnia (…) optantis — Cicero, Academica, II, 38. [przypis tłumacza]
somnia vigilantium (łac.) — sny głodnego; por. Iz 29:8. [przypis edytorski]
Somnium Scipionis (łac.) — Sen Scypiona, fragment szóstej księgi De Re Publica Cycerona, przedstawiający wizję zaświatów. [przypis edytorski]
Somnum suum (łac.) — Ps 75, 5: „Swój sen”. [przypis tłumacza]
somsiad — dziś popr.: sąsiad. [przypis edytorski]
somsiedzi — dziś popr.: sąsiedzi. [przypis edytorski]
somsiedzki — dziś popr.: sąsiedzki. [przypis edytorski]
somsiedztwo — dziś popr.: sąsiedztwo. [przypis edytorski]
sonambuliczny — charakterystyczny dla lunatyka. [przypis edytorski]
Sonapur — wieś w Indiach. [przypis edytorski]
Sonata B-mol — Fryderyka Chopina, op. 35 nr 2, jej trzecia część to znany Marsz żałobny. [przypis edytorski]
Sonata h-moll, op. 58 — sonata na fortepian, skomponowana przez Fryderyka Chopina w 1844 r. [przypis edytorski]
sonata (muz.) — trzy- lub czteroczęściowy utwór instrumentalny. [przypis edytorski]
sonat anagrammatice (łac.) — brzmi przez przestawienie liter (Michael). [przypis redakcyjny]
sonata — rodzaj utworu muzycznego. [przypis edytorski]
sonata — utwór muzyczny o swoistych zasadach kompozycyjnych, złożony z kilku (3–4) kontrastujących z sobą części. Do najsłynniejszych należą właśnie sonaty Ludwika Beethovena (1770–1820). [przypis redakcyjny]
sonatina — krótki, dwu- lub trzyczęściowy utwór muzyczny. [przypis edytorski]
Sonderaktion (niem.) — akcja specjalna. [przypis edytorski]
Sonderbehandlung (niem.) — akcja specjalna. [przypis edytorski]
