Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | chiński | czasownik | czeski | dopełniacz | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | japoński | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | przysłówek | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 159856 przypisów.
sołdat (ros.) — żołnierz, zwłaszcza niższy stopniem; w sołdatach służyć: służyć w wojsku. [przypis edytorski]
sołdat (ros.) — żołnierz, zwłaszcza niższy stopniem; wziąć kogoś w sołdaty: wziąć kogoś do wojska. [przypis edytorski]
sołdat — żołnierz. [przypis edytorski]
sołdat (z ros.) — żołnierz. [przypis edytorski]
sołdat (z ros.) — żołnierz, zwł. niższy stopniem. [przypis edytorski]
sołhacy — straż przyboczna (łuczników sułtańskich). [przypis redakcyjny]
sołowej (ukr.) — słowik; przen. śpiewak. [przypis edytorski]
sołowiej (ros.) — słowik. [przypis edytorski]
Sołowijówka — wieś ukraińska, w obwodzie żytomierskim; 9 maja 1863 r. chłopi zaatakowali tu grupę polskich spiskowców pod dowództwem Antoniego Juriewicza, którzy rozdawali „Złotą hramotę”; Polacy nie stawiali oporu, zginęło dwunastu, pozostałych wydano Rosjanom. Zdarzenie to zniechęciło polskich ziemian na Ukrainie do zaangażowania się w powstanie styczniowe. [przypis edytorski]
Sołowjew, Władimir (1853–1900) — poeta, myśliciel i mesjanista rosyjski. [przypis edytorski]
Sołowjow, Aleksandr Konstantynowicz (1846–1879) — rosyjski rewolucjonista-narodnik; działając na własną rękę, 20 kwietnia 1879 dokonał nieudanego zamachu na cara Aleksandra II, został pojmany i stracony. [przypis edytorski]
Sołowjow, Władimir (1853–1900) — rosyjski filozof, poeta, publicysta i krytyk literacki; głosiciel sofiologii i możliwości poznania Absolutu jedynie przez jedność doświadczenia mistycznego, filozofii i nauki. [przypis edytorski]
Sołowki — Wyspy Sołowieckie na Białym Morzu. Przed rewolucją wielki monaster o bardzo surowej regule, do którego pielgrzymowały tłumy pobożnych z całej Rosji. [przypis autorski]
Sołtan, Adam (1792–1863) — pułkownik powstania listopadowego, emigrant; krewny i przyjaciel Krasińskiego, adresat ponad 200 skierowanych do niego listów poety. [przypis edytorski]
Sołtyk, Kajetan (1715–1788) — biskup krakowski. [przypis edytorski]
Sołtyk, Kajetan (1715–1788) — znany z dziwactw biskup krakowski. [przypis redakcyjny]
Sołtyk, Roman (1790 -1843) — polski oficer; od 1807 w armii Księstwa Warszawskiego; od 1810 podpułkownik, w 1812 adiutant gen. Michała Sokolnickiego, wstąpił do francuskiego sztabu generalnego; w bitwie pod Lipskiem dostał się do niewoli rosyjskiej; uczestnik powstania listopadowego. [przypis edytorski]
sołtystwo a. sołectwo (z niem. Schuldheiss: wiejski sędzia) — w daw. Polsce urząd sołtysa, zwierzchnika osadników nowo zakładanej wsi. Sołtys zarządzał pracą gromady, a w razie konfliktów przewodniczył sądom. Sołtystwo było dziedziczne. [przypis edytorski]
sołtys (z niem. Schultheiss) — naczelnik gminy. [przypis redakcyjny]
sola a. podeszwica (biol.) — gatunek przydennej ryby z grupy płastug. [przypis edytorski]
solacium (z łac.) — pociecha. [przypis edytorski]
sola (…) est — Cicero, De finibus bonorum et malorum, III, 7. [przypis tłumacza]
solano — suchy i gorący wiatr wschodni lub południowo-wschodni wiejący w południowej Hiszpanii znad wybrzeży afrykańskich. [przypis edytorski]
So lasst mich scheinen bis ich werde (niem.) — Więc pozwólcie mi świecić, dopóki jestem. [przypis edytorski]
Solca — wieś w woj. śląskim, w pow. zawierciańskim; w czasach zaborów w pow. olkuskim gub. kieleckiej, graniczącym od południa z Galicją. [przypis edytorski]
Solche Erfolche erreichen deutsche Molche (niem.) — Takie osiągnięcia mają tylko niemieckie Płazy. [przypis tłumacza]
soldateska — niezdyscyplinowani żołnierze. [przypis edytorski]
soldateska — pogardl.: niezdyscyplinowane, nieokrzesane wojsko; rządy militarystów. [przypis edytorski]
soldat inconnu (fr.) — nieznany żołnierz. [przypis edytorski]
soldats (fr.) — żołnierze. [przypis edytorski]
solda — wyprzedaż. [przypis edytorski]
sold — daw. drobna moneta włoska. [przypis edytorski]
sold — dawna drobna moneta włoska. [przypis edytorski]
sold — dawna moneta francuska, warta 1/20 liwra, czyli 12 denarów. [przypis edytorski]
sold — dawna moneta włoska. [przypis edytorski]
sold — dawna moneta włoska warta 12 denarów. [przypis edytorski]
sold — drobna moneta włoska. [przypis edytorski]
Solec — dzielnica Warszawy między Powiślem a Ujazdowem. [przypis edytorski]
solecyzm — błąd składniowy. [przypis edytorski]
Solecyzm — błąd składniowy. [przypis tłumacza]
Solejman — Salomon. [przypis edytorski]
solenna wotywa — msza uroczysta, odprawiana w szczególnej intencji. [przypis redakcyjny]
solennie — tu: z obowiązku. [przypis edytorski]
solenniter (łac.) — uroczyście. [przypis edytorski]
solenniter (łac.) — usilnie. [przypis redakcyjny]
solenniter super Romanorum perniciem (łac.) — uroczyście zgubę Rzymian. [przypis redakcyjny]
solenność — dokładność, staranność; tu: uroczysty a. urzędowy sposób wyrażania myśli. [przypis edytorski]
solenność — powaga, wzniosłość. [przypis edytorski]
solenność — tu: rzetelne, pełne szacunku staranie, staranność, dbałość o coś. [przypis edytorski]
solenny — poważny, uroczysty. [przypis edytorski]
solenny — tu: uroczysty. [przypis edytorski]
solenny — uroczysty; obowiązkowy, rzetelny. [przypis edytorski]
solenny — uroczysty. [przypis redakcyjny]
solenodon a. almik — owadożerny ssak z rzędu ryjówkokształtnych, prowadzący nocny tryb życia; ob. występuje wyłącznie na Haiti i na Kubie. [przypis edytorski]
solfatara (z wł. solfo: siarka) — obszar na terenie wulkanicznym, na którym z kraterów i szczelin wydobywają się na powierzchnię gorące wyziewy zawierające duże ilości siarki; także nazwa tych wyziewów. [przypis edytorski]
solfedżio, częściej: solfeż (z wł. solfeggio) — czytanie nut głosem, podstawowe ćwiczenie w nauce śpiewu. [przypis edytorski]
solfeggio a. solfeż — nauka i metoda czytania nut głosem. [przypis edytorski]
Solferino — bitwa z 24 czerwca 1859, w której siły francusko-włoskie odniosły zwycięstwo nad Austriakami. [przypis edytorski]
Solferino — miejscowość włoska, miejsce bitwy stoczonej 24 czerwca 1859 między wojskami francuskimi i piemonckimi a austriackimi. [przypis edytorski]
solferino — tu: rodzaj kapelusza a. być może jego kolor: czerwonofioletowy. [przypis edytorski]
solfeż — metoda treningu słuchu muzycznego. [przypis edytorski]
solide, relativement invariable (fr.) — solidny, trwały, względnie niezmienny. [przypis edytorski]
Solima — Jerozolima; zaczarowane palmy występują w Jerozolimie wyzwolonej Tassa. [przypis edytorski]
Solima — miasto Jerozolima; określenie dawniej używane w poezji (por. Ludovico Ariosto, Orland szalony, XVIII 71), wywodzące się z błędnego traktowania greckiej wersji nazwy miasta (Hierosolima, od hebrajskiego Jeruszalajim) jako złożenia wyrazów: Hiero-solima, tzn. święta Solima. [przypis edytorski]
Solima — miasto Jerozolima. [przypis redakcyjny]
Soliman — sułtan turecki, panował w Nicei; wypędzony stamtąd przez Krzyżowców, jeden z pierwszych bohaterów sarac. [przypis redakcyjny]
Solima (starop.) — Jerozolima. [przypis redakcyjny]
solipsyzm (filoz., z łac. solus ipse: ja sam) — stanowisko filozoficzne, według którego bezsprzecznie istnieje tylko jeden podmiot i przedmiot: własny poznający umysł („ja”), natomiast rzeczywistość: inni ludzie, rzeczy itd., są wytworami umysłu, zespołami subiektywnych wrażeń. [przypis edytorski]
solipsyzm — pogląd filozoficzny, zgodnie z którym istnieje tylko jednostkowy podmiot poznający. [przypis edytorski]
solipsyzm — pogląd, głoszący, że istnieje jedynie jednostkowy podmiot poznający, a cała rzeczywistość jest tylko zbiorem jego subiektywnych wrażeń. [przypis edytorski]
solipsyzm — pogląd subiektywno-idealistyczny głoszący, że istnieje jedynie jednostkowy podmiot poznający, a cała rzeczywistość jest tylko zbiorem jego subiektywnych wrażeń. [przypis edytorski]
solipsyzm — skrajny idealizm subiektywny, zakładający, że świat nie istnieje obiektywnie, a istnieją tylko nasze wyobrażenia o nim. [przypis edytorski]
solipsyzm (z łac. solus ipse: ja sam) — stanowisko filozoficzne, według którego istnieje tylko „ja” poznające; względnie, w wersji mniej radykalnej: tylko istnienie własnego „ja” można ponad wszelką wątpliwość udowodnić. [przypis edytorski]
solipsyzm — (z łac. solus ipse: ja sam); stanowisko filozoficzne, według którego istnieje tylko „ja” poznające (względnie, w wersji słabszej: tylko istnienie własnego „ja” można ponad wszelką wątpliwość udowodnić). [przypis edytorski]
soliród, Salicornia (biol.) — rodzaj roślin rosnących na zalewanych okresowo słoną wodą wybrzeżach mórz, na zasolonych moczarach itp.; popioły z salirodów przez długi czas wykorzystywano jako źródło sody do produkcji mydła i szkła. [przypis edytorski]
soliter a. tasiemiec — pasożyt układu pokarmowego. [przypis edytorski]
soliter — pojedynczo oprawiony duży kamień szlachetny. [przypis edytorski]
soliter — tasiemiec uzbrojony. [przypis edytorski]
solito (hiszp.) — samiuteńki. [przypis edytorski]
solituda (neol., z fr. solitude) — samotność. [przypis edytorski]
solitudo (łac.) — samotność. [przypis edytorski]
Sollier, Paul (1861–1933) — francuski neurolog i psycholog. [przypis edytorski]
solówka — naczynie na sól. [przypis edytorski]
solo (hiszp.) — sam. [przypis edytorski]
Solon (635–ok. 560 p.n.e.) — ateński polityk i reformator, u początku kariery przyczynił się do zdobycia przez Ateny wyspy Salaminy. [przypis edytorski]
Solon, Fryderyk, właśc. Frederico Sólon de Sampaio Ribeiro (1839–1900) — brazylijski polityk i wojskowy w stopniu majora. [przypis edytorski]
Solon i Likurg — starożytni greccy prawodawcy: Solon (ok. 640–ok. 560 p.n.e.): reformator ustroju Aten; Likurg (IX a. VIII wiek p.n.e.): na poły legendarny prawodawca i twórca ustroju Sparty. [przypis edytorski]
Solon (ok. 635–ok. 560 p.n.e.) — ateński mąż stanu i prawodawca, w znaczący sposób przyczynił się do rozwoju ustroju demokratycznego. [przypis edytorski]
Solon (ok. 640–ok. 560 p.n.e.) — ateński mąż stanu i poeta; wprowadzone przez niego reformy położyły fundamenty pod rozwój ustroju demokratycznego. [przypis edytorski]
Solon (ok. 640–ok. 560 p.n.e.) — ateński polityk, reformator i poeta; wprowadzone przez niego zmiany położyły fundamenty pod rozwój ustroju demokratycznego. [przypis edytorski]
Solon (ok. 640–ok. 560 p.n.e.) — ateński polityk, reformator i poeta; wprowadzone przez niego zmiany położyły fundamenty pod rozwój ustroju demokratycznego. [przypis edytorski]
Solon (ok. 640–ok. 560 p.n.e.) — ateński polityk, reformator i poeta; wprowadzone przez niego zmiany położyły fundamenty pod rozwój ustroju demokratycznego; w tradycji klasycznej zaliczany do tzw. siedmiu mędrców. [przypis edytorski]
Solon (…) określa jego trwanie na siedemdziesiąt lat — por. Herodot, Dzieje, I, 32. [przypis tłumacza]
Solon (…) stanowi jeno trzy razy na miesiąc — por. Plutarch, Dialog o miłości. [przypis tłumacza]
Solon (…) w tłumie — Solon lęka się słowa teatralnego, scenicznego: prawodawca bez dramy! [przypis autorski]
Solon wydał w Atenach prawo, znoszące więzienie za długi prywatne — Plutarch, w traktacie iż nie trzeba pożyczać na lichwę. [przypis autorski]
Solon wydał w Atenach prawo, znoszące więzienie za długi prywatne. Zaczerpnął to prawo z Egiptu — Diodor, I,2,3. [przypis autorski]
solo — tu: pojedynczy głos. [przypis edytorski]
Solska, Irena (1877–1958) — polska aktorka, wybitna odtwórczyni ról repertuaru modernistycznego; występowała w 1896–1919 z przerwami w Krakowie, w 1900–1905 we Lwowie, w okresie międzywojennym w Warszawie. [przypis edytorski]
Solski, Ludwik, właśc. Sosnowski, Ludwik Napoleon Karol (1855–1954) — aktor, reżyser, dyrektor teatralny. [przypis edytorski]
