Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | chiński | czasownik | czeski | dopełniacz | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | japoński | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | przysłówek | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 159624 przypisów.
sitwes (jid.) — wspólnik. [przypis edytorski]
sitzbad (z niem.) — kąpiel nasiadowa, kąpiel lecznicza obejmująca podbrzusze i uda. [przypis redakcyjny]
Sitzfleisch (niem.) — siedzenie, cztery litery. [przypis edytorski]
Siurkukteni a. Sorkaktani-beki (zm. 1252) — księżniczka mongolska, córka chana Kereitów, Ong-chana. Po klęsce ojca w bitwie z wojskami Czyngis-chana została synową zwycięzcy, żoną jego syna Tołuja (tu: Tułuja, ok. 1190–1232), po śmierci męża przez wiele lat zarządzała jego ułusem. Jej synami byli: Mongke (1209–1259), Kubilaj (1215–1294), Hulagu (1217–1265) i Aryk Böge (1219–1266) (tu: Mangu, Kubilaj, Mogaj i Aryk-Buga). [przypis edytorski]
siurpryza (daw., z fr.) — niespodzianka. [przypis edytorski]
siurpryza — niespodzianka. [przypis edytorski]
siurpryza (z fr. surprise) — niespodzianka. [przypis redakcyjny]
siurpryz (z ros.) — niespodzianka. [przypis autorski]
Siut — egipskie Sauti, gr. Lykopolis, dziś Asjut, miasto na zachodnim brzegu Nilu w połowie odległości pomiędzy Memfis a Tebami, stolica 13. nomu Górnego Egiptu. Ośrodek kultu Anubisa. [przypis edytorski]
Siuzę — nazwisko rosyjskie „Suzin” wymówione tak, jakby było wyrazem francuskim. [przypis redakcyjny]
Sivas — miasto w Turcji, nad rzeką Kizilirmak, stolica prowincji; od starożytności do czasu podboju tureckiego: Sebaste, Sebastia. [przypis edytorski]
sive (łac.) — czyli. [przypis redakcyjny]
Si ventri (…) maius (łac.) — „Jeśli masz zdrów żołądek i lędźwie, i nogi,/ To i cóż ci dać mogą by skarby królewskie?” (Horatius, Epistulae, I, 2, 5; tłum. Edmund Cięglewicz). [przypis tłumacza]
Si veritatem loquor, cur me caedis (łac.) — Jeżeli prawdę mówię, czemu mnie bijesz (parafraza cytatu z Ewangelii, J. 18,23). [przypis redakcyjny]
si vieillesse pouvait (fr.) — gdyby starość mogła. [przypis edytorski]
si virtus profligatur, omnia pereunt (łac.) — jeśli cnotę pognębiają, wszystko ginie. [przypis redakcyjny]
si vis pacem, para bellum (łac.) — jeśli chcesz pokoju, gotuj wojnę. [przypis edytorski]
Si (…) vita — Cicero, De officiis, I, 43. [przypis tłumacza]
Si vitiia (…) naevos — Horatius, Satirae, I, 6, 65. [przypis tłumacza]
Si volumus (łac.) — Iz 1, 19. [przypis tłumacza]
si vous êtes si cruel (fr.) — jeśli jest pan tak okrutny. [przypis edytorski]
Si vous préférez être lâche — soit! (fr.) — jeśli pan woli być nikczemny, trudno. [przypis edytorski]
siwąż miało brodę — czy miało siwą brodę. [przypis edytorski]
Siwan — trzeci miesiąc żydowskiego kalendarza religijnego i dziewiąty miesiąc żydowskiego kalendarza cywilnego. Wg kalendarza gregoriańskiego przypada na maj-czerwiec. [przypis edytorski]
Siwa, Ziwa a. Żywia (mit.) — bogini Słowian połabskich; w kronice Jana Długosza pojawia się rzekome słowiańskie bóstwo, Żywie lub Żywia, określone jako „bóg życia”. [przypis edytorski]
siwe Skaldy (daw. forma) — dziś: siwi Skaldowie. [przypis edytorski]
si (wł., hiszp.) — tak. [przypis edytorski]
si (wł.) — tak. [przypis redakcyjny]
siwosz — koń siwej maści. [przypis edytorski]
siwucha — nieoczyszczona wódka. [przypis autorski]
siwucha — wódka. [przypis edytorski]
siwym — w oryginale występuje tu przymiotnik candidus, czyli „jasny”. Ma on tę samą podstawę słowotwórczą, co wspominana dalej w wierszu siwizna (łac. canities), a tekst łaciński nawet w opisie przyrody zawiera wiele słów kojarzących się ze starością. [przypis edytorski]
siwy — tu: koń o jasnej maści. [przypis edytorski]
six (ang.) — sześć; szóstka. [przypis edytorski]
sjąć a. zjąć (starop.) — zdjąć; sejmę: zdejmę. [przypis edytorski]
Sjag, czyli ogrodzenie dla Tory — aby ustrzec Żydów przed przekroczeniem przepisów Tory, mędrcy wznieśli wokół niej istny duchowy mur złożony z licznych dodatkowych nakazów i zakazów. [przypis tłumacza]
sjenit — skała, używana m.in. jako budulec piramid egipskich i Stonhenge. [przypis edytorski]
sjesta — poobiednia drzemka. [przypis edytorski]
sjesta (z hiszp.) — odpoczynek popołudniowy w krajach o ciepłym lub gorącym klimacie; drzemka poobiednia. [przypis edytorski]
sjesta (z hiszp.) — spoczynek, drzemka w spokoju (np. poobiednia). [przypis redakcyjny]
S. Jose de Pinhares — dziś popr.: São José dos Pinhais, brazylijskie miasto w stanie Parana, ob. stanowiące część metropolii Kurytyby, odległe o ok. 15 km od centrum. [przypis edytorski]
sjutkejs (fonet. ang. suitcase) — walizka. [przypis edytorski]
Skąd by ich wziął (o wąsach) — dziś popr.: skąd by je wziął. [przypis edytorski]
skąd by nie dojrzeć — skąd nie można dojrzeć. [przypis edytorski]
skąd by nie dojrzeć — skąd nie widać. [przypis edytorski]
skądciś (gw.) — skądś, nie wiadomo skąd. [przypis edytorski]
skądciś (gw.) — skądś. [przypis edytorski]
skądciś (pot.) — skądś. [przypis edytorski]
Skąd ci się dostał klejnot tak kosztowny (…) — Jak pozyskałeś tę wiarę, która sama pobudza do dobrych uczynków? [przypis redakcyjny]
skąd człowiek nigdy nie wychodzi żywy — Poznanie swojego błędu lub grzechu wstecz zwraca myśl naszą na błędną drogę, jaką przebiegliśmy. Błąd lub grzech jest tym fatalnym przejściem, z którego nie wychodzi żaden człowiek żyjący. [przypis redakcyjny]
skądeś — skrócona forma od: skąd jesteś. [przypis edytorski]
Skądeś — skrócone: skąd żeś. [przypis edytorski]
skądeś ty bezpieczny — stąd, skąd nie spodziewasz się niebezpieczeństwa. [przypis redakcyjny]
Skąd i kto jesteś? On odrzekł wodzowi — Cień tu mówiący nazywał się Ciampolo, historię życia swojego sam opowiada. [przypis redakcyjny]
Skąd imię Zofijówki i dlaczego słynie — W tym wierszu zawarta jest treść poematu. Bóg miłości rozkazuje Potockiemu założyć ogród i nazwać go imieniem Zofii („skąd imię”). Dalej następuje opis piękności ogrodu — „dlaczego”, dla których „słynie”. [przypis redakcyjny]
skąd inąd (daw.) — dziś: skądinąd. [przypis edytorski]
skądinąd — partykuła używana w wyrażeniu wtrąconym, nawiązującym do wcześniejszej wypowiedzi i uzupełniającym je nową, zwykle mniej istotną informacją. [przypis edytorski]
skądinąd — tu: z innego miejsca. [przypis edytorski]
skąd my i czyje — czyje: komu służymy. [przypis edytorski]
skąd pierwsze gwiazdy na niebie zaświecą — Juliusz Słowacki, W Szwajcarii XXI 1. [przypis edytorski]
Skąd pochodzi, iż człowiek chromy nie drażni nas, a umysł chromy drażni — Por. Montaigne, Próby, III. 8. [przypis tłumacza]
Skąd, powiedz, wracają Litwini? — „Skąd Litwini wracali? Z nocnej wracali wycieczki”, pierwsze słowa Powieści Wajdeloty z Konrada Wallenroda Mickiewicza. [przypis edytorski]
skąd rodem — skąd pochodzi, gdzie się urodził. [przypis edytorski]
skąd się bierze zacietrzewienie prof. Kucharskiego w tej materii? Sądzę, że z owego błędu, który popełnił w książce Fredro i komedia obca (str. 231 i nast.), suponując, że zmiana zakończenia przez Fredrę w wydaniu z r. 1839 była faktem dokonanym — Prof. Kucharski jeszcze w ostatnim swoim artykule stara się rzecz zaciemnić, nazywając owo swoje wyrażenie „nie bardzo zrozumiałem”. Pytam się, czy może być coś zrozumialszego, niż zdanie: „redakcja definitywna ukazała się dopiero w drugim wydaniu (r. 1839)”? [przypis autorski]
skąd się tu bierzesz — raczej: „skąd się tu wziąłeś” a. „jak się tu znalazłeś”; w oryg. niem. Wie kommst du hier. [przypis edytorski]
skądsiś — a. skądciś, dziś raczej skądś; z nieznanego miejsca. [przypis edytorski]
skądsiś — skądciś; skądś. [przypis edytorski]
skąd spadli dwaj Maksymilanowie — co się nie udało obu Maksymilianom (I i II.). [przypis redakcyjny]
skąd też to imię szkoła dano — szkoła jest słowo greckie, oni mówią scholi. Rozumie się próżnowanie, albo pilnowanie (przypis źródła). [przypis edytorski]
Skąd widać było dwa białe miesiące — księżyc i jego odbicie w morzu. [przypis redakcyjny]
Skąd? Wiem po węchu… — niewątpliwie parodia jakiegoś ustępu ze znanej widzom tragedii. [przypis tłumacza]
Skądże mogła wypływać ta nienawiść do kontuszów (…) jeśli nie z przekonania, że tylko demokratyczna, ludowa Polska może mieć przyszłość przed sobą — por. Spasowicz: Historia literatury polskiej, wydanie 1885. [przypis autorski]
skądżeście są (daw., gw.) — skąd jesteście. [przypis edytorski]
Skądże tej koronie cudowna władza? — w domyśle: skąd się tej koronie dostała cudowna władza; skąd się w niej wzięła. [przypis edytorski]
Skądże wojny i swary miedzy wami, izali nie stąd, izali nie z pożądliwości waszych? — Jk 4, 1. [przypis edytorski]
skąpan — forma skrócona, dziś: skąpany. [przypis edytorski]
skąpa prządka — parka, jedna z trzech mitologicznych bogiń przeznaczenia (Atropos, Kloto, Lachesis), przędących nić ludzkiego życia i arbitralnie decydujących o ludzkim życiu i śmierci. [przypis redakcyjny]
skąpe (…) sztychy — [tu:] słabe sztychy. [przypis redakcyjny]
skąpstwo — tu: chodzi raczej o prostotę, poskąpienie wymyślności, brak popisów rzemiosła i sztuki zdobniczej. [przypis redakcyjny]
skąpy zakres obcowania — Skąpa liczba ludzi, z którymi można obcować w tym zakresie. [przypis tłumacza]
skabioza polna — drakiew, roślina z rodziny szczeciowatych. [przypis edytorski]
skabioza (Scabiosa L.) — roślina zielna o liliowych lub żółtawych kwiatach, wykorzystywana w ziołolecznictwie. [przypis edytorski]
skabrus (tarm.) — vikrus, apsukrus. [przypis edytorski]
skaczą (…) do oczu — tu: rzucają się w oczy. [przypis edytorski]
skaczą do tramwajów — w I połowie XX w. tramwaje były zbudowane tak, że możliwe było wskoczyć do nich w czasie jazdy. Zdarzało się, że ten, kto próbował wskoczyć, wpadał pod tramwaj. [przypis edytorski]
skaczaniały — zdrętwiały. [przypis autorski]
Skaczy, wraże, jak pan każe (z ukr.) — skacz (tańcz), kanalio (wrogu), jak pan każe. [przypis edytorski]
Skagen — miasto w Danii na północy Półwyspu Jutlandzkiego. [przypis edytorski]
skaisgijos — tam tikri vilnoniai spalvoti siūlai austi. [przypis edytorski]
skaitė — čia: skaičiavo. [przypis edytorski]
skaitliai — nuo: skaičiai, t.y.: matematika. [przypis edytorski]
skaitlinga — gausi. [przypis edytorski]
skaitlius — skaičius. [przypis edytorski]
skaito – čia: skaičiuoja. [przypis edytorski]
Skajska Brama — brama w murach Troi. [przypis edytorski]
skakier (gw. środ.) — złodziej (dokładnie: złodziej okradający przedpokoje). [przypis edytorski]
Skała Klermoncka — wioska La Roche-Clermont w Turenii. [przypis tłumacza]
skała Leukacie podobna / Na której (…) Lekarstwa długiej męce amanci szukali — Leukas, przylądek spadzisty nad Morzem Jońskim, sławny zgonem wielu kochanków, którzy z owej skały rzucali się w morze, szukając lekarstwa niewzajemnej miłości. Sławna Safo podobnym sposobem życie zakończyła. [przypis redakcyjny]
skała marpezjańska — czyli marmur z Paros. [przypis tłumacza]
skała płonna — skała, która przy wydobywaniu danej kopaliny jest uważana za nieużyteczną. [przypis edytorski]
