Dzisiaj aż 13,496 dzieciaków dzięki wsparciu osób takich jak Ty znajdzie darmowe książki na Wolnych Lekturach.
Dołącz do Przyjaciół Wolnych Lektur i zapewnij darmowy dostęp do książek milionom uczennic i uczniów dzisiaj i każdego dnia!
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | czasownik | czeski | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 117462 przypisów.
zwyczajny (daw., gw.) — przyzwyczajony; tego zwyczajny: przyzwyczajony do tego. [przypis edytorski]
zwyczajowiec — prawdopodobnie: konserwatysta. [przypis edytorski]
Zwyczaj palenia się żon [w Indiach] trwał do niedawna jeszcze — zwyczaj ten, zwany sati, był zakazywany przez kolejnych władców i władze Indii, od XVI w. począwszy. Współcześnie, pomimo dużej liczby surowych zakazów i ustaw, ceremonia sati nadal jest w Indiach sporadycznie praktykowana przez pojedyncze osoby, bez wyraźnego nacisku społecznego; jeden z ostatnich przypadków miał miejsce w roku 2008. [przypis edytorski]
zwydrzyć się (daw.) — rozwydrzyć się, znarowić się. [przypis edytorski]
zwykła była rozmawiać — daw. forma czasu zaprzeszłego dla czynności wielokrotnej, powtarzalnej; znaczenie: miała w zwyczaju rozmawiać niegdyś (tzn. przed czasami opisywanymi). [przypis edytorski]
zwykła była tracić — forma czasu zaprzeszłego dla czynności wielokrotnej, ponawianej; dziś tylko: traciła. [przypis edytorski]
zwykł byłeś — daw. forma czasu zaprzeszłego; dziś: zwykłeś (dawniej, wcześniej). [przypis edytorski]
zwykł był (…) snuć — daw. forma czasu zaprzeszłego; znaczenie: zwykł snuć dawniej (przed inną czynnością, zdarzeniem itp. wyrażonymi w zwykłym czasie przeszłym). [przypis edytorski]
zwykł był wracać — daw. forma czasu zaprzeszłego; znaczenie: wcześniej (w stosunku do innego przeszłego zdarzenia) zwykł wracać. [przypis edytorski]
zwykłem był — daw. forma czasu zaprzeszłego; dziś: zwykłem (dawniej, wcześniej). [przypis edytorski]
zwykłeś był — daw. forma czasu zaprzeszłego; dziś: zwykłeś (dawniej, wcześniej). [przypis edytorski]
zwyknąć — przywyknąć, być przyzwyczajonym. [przypis edytorski]
zwyknąć — robić coś zazwyczaj, mieć w zwyczaju. [przypis edytorski]
zwyk — nawyk. [przypis edytorski]
z wylaniem (daw.) — wylewnie; serdecznie, dając wyraz uczuciom. [przypis edytorski]
Honoré de Balzac, Stracone złudzenia, Wielki człowiek z prowincji w Paryżu
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
z wylaniem (daw.) — wylewnie, tj. demonstracyjnie okazując serdeczność. [przypis edytorski]
z wylaniem (daw.) — wylewnie, z uczuciem. [przypis edytorski]
z wylaniem — dziś popr.: wylewnie. [przypis edytorski]
z wylaniem — uczuciowo, szczerze, z wylewnością. [przypis edytorski]
z wylaniem — wylewnie; okazując serdeczność. [przypis edytorski]
z wylękiem — dziś raczej: z lękiem a. z zalęknieniem. [przypis edytorski]
z wymysłem — wymyślnie, wykwintnie. [przypis edytorski]
z wyraźnymi kształty — dziś popr. N.lm: (…) kształtami. [przypis edytorski]
zwyrtny (reg.) — obracający się szybko. [przypis edytorski]
zwysić (daw.) — zyskać, wygrać. [przypis edytorski]
Z wysokich parnasów (…) A pfe, mościa panno, być taką! — jedna z wersji tradycyjnego poloneza staroszlacheckiego. [przypis edytorski]
z wyspy Kos ma strój — gr. wyspa Kos była znana z wyrobu delikatnych tkanin. [przypis edytorski]
zwystępek — dziś: występek. [przypis edytorski]
zwyszyć (daw.) — przeważyć, wyjść na czymś dobrze. [przypis edytorski]
z wywalonymi jęzory — dziś popr. forma N.lm: (…) jęzorami. [przypis edytorski]
zwyżka a. bocian — w gwarze obozowej wieżyczka strażnicza przy obozie. [przypis edytorski]
z wzrostem — tu: z wiekiem. [przypis edytorski]
ZWZ — Związek Walki Zbrojnej; siły zbrojne na terenie Polski podczas II wojny światowej, od 13 listopada 1939 do 14 lutego 1942, podporządkowane rządowi londyńskiemu (komendantem komendy głównej był gen. Stefan Rowecki „Grot”); następnie przemianowane na Armię Krajową. [przypis edytorski]
Zyblikiewicz, Mikołaj (1823–1887) — polski polityk, adwokat, prezydent Krakowa. [przypis edytorski]
zycer — zecer, pracownik drukarni zajmujący się składaniem tekstu do druku. [przypis edytorski]
zydel (daw.) — drewniany stołek. [przypis edytorski]
zydel (daw.) — prosty, drewniany stołek. [przypis edytorski]
zydel (daw.) — prosty, drewniany stołek. [przypis edytorski]
zydel (daw.) — stołek. [przypis edytorski]
zydel — drewniany stołek. [przypis edytorski]
zydel — drewniany taboret. [przypis edytorski]
zydelek — stołeczek. [przypis edytorski]
zydel — mebel do siedzenia, podobny do taboretu. [przypis edytorski]
zydel — prostej roboty drewniany stołek. [przypis edytorski]
zydel — prosty drewniany stołek. [przypis edytorski]
zydel — prosty, drewniany stołek. [przypis edytorski]
zydel — stołek. [przypis edytorski]
zydel (z daw. niem. sidel) — prosty drewniany stołek. [przypis edytorski]
zydel (z niem. Sidel) — drewniany stołek a. krzesełko. [przypis edytorski]
Zyga, właśc. Zygmunt Mahler (1920–1943) — członek żydowskiego ruchu oporu, należał do pierwszej piątki, która wyruszyła do lasu; zginął 20 marca 1943 r. [przypis edytorski]
Zygfryd — legendarny germański heros, zabójca smoka, tytułowy bohater trzeciej części dramatu muzycznego Ryszarda Wagnera Pierścień Nibelunga. [przypis edytorski]
Zygfryd — trzecia część dramatu muzycznego Ryszarda Wagnera Pierścień Nibelunga, przedstawiająca dzieje legendarnego germańskiego herosa Zygfryda, zabójcy smoka. [przypis edytorski]
Zygmunta Augusta — [przypis edytorski]
Zygmunt August (1530–1572) — król polski w latach 1548–1572. [przypis edytorski]
Zygmunt Dobrowolski ps. „Zyndram” (1897–1972) — oficer służby stałej WP, w 1939 r. w stopniu majora zastępca szefa Oddziału III sztabu Armii „Kraków”, w konspiracji od grudnia tegoż roku, pełnił wysokie funkcje sztabowe w Komendzie Głównej AK, uczestniczył w negocjacjach w sprawie kapitulacji powstańców. Po wojnie pozostał w kraju. [przypis edytorski]
Zygmunt i August nazywany — Zygmunt II August (1520–1575), król polski, wielki książę litewski. [przypis edytorski]
Zygmunt II August (1520–1572) — król Polski od 1548. [przypis edytorski]
Zygmunt II August (1520–1572) — syn Zygmunta I Starego i Bony Sforzy, od 1530 król Polski. [przypis edytorski]
Zygmunt III Waza (1566–1632) — król Polski i Szwecji, wielki książę litewski. [przypis edytorski]
Zygmunt III Waza (1566–1632) — król Polski, król Szwecji; opowiadał się za kontrreformacją. W 1587 został królem Polski. W 1592 przyjął dziedziczną koronę Szwecji, jednak z powodu złamania umowy koronacyjnej ze szwedzkimi luteranami zawiązała się tam antykatolicka konfederacja, która pokonała w bitwie siły ekspedycyjne Zygmunta; wziętego do niewoli zmuszono do ustępstw i w 1599 zdetronizowano. W 1609 poparł Dymitra Samozwańca II i wszczął wojnę z Rosją, jako wyprawę krzyżową przeciwko prawosławiu, pobłogosławioną przez papieża Pawła V; wobec niepowodzeń wojennych bojarzy zdetronizowali cara Wasyla IV Szujskiego i zawarli układ, zgodnie z którym syn Zygmunta, 15-letni królewicz Władysław, zostanie koronowany na cara, według obrządku prawosławnego i z gwarancją wolności wyznawania religii prawosławnej; Zygmunt chciał jednak samodzielnie objąć tron moskiewski bez żadnych warunków wstępnych; po dwóch latach od zdobycia Moskwy wojska polskie, pozbawione odsieczy, zostały wyparte. [przypis edytorski]
Zygmunt III Waza (1566–1632) — król Polski, król Szwecji; opowiadał się za kontrreformacją. W 1587 został królem Polski. W 1592 przyjął dziedziczną koronę Szwecji, jednak z powodu złamania umowy koronacyjnej ze szwedzkimi luteranami zawiązała się tam antykatolicka konfederacja, która pokonała w bitwie siły ekspedycyjne Zygmunta; wziętego do niewoli zmuszono do ustępstw i w 1599 zdetronizowano. W 1609 poparł Dymitra Samozwańca II i wszczął wojnę z Rosją, jako wyprawę krzyżową przeciwko prawosławiu, pobłogosławioną przez papieża Pawła V; wobec niepowodzeń wojennych bojarzy zdetronizowali cara Wasyla IV Szujskiego i zawarli układ, zgodnie z którym syn Zygmunta, 15-letni królewicz Władysław, zostanie koronowany na cara, według obrządku prawosławnego i z gwarancją wolności wyznawania religii prawosławnej; Zygmunt chciał jednak chciał samodzielnie objąć tron moskiewski bez żadnych warunków wstępnych; po dwóch latach od zdobycia Moskwy wojska polskie, pozbawione odsieczy, zostały wyparte. [przypis edytorski]
Zygmunt III Waza (1566–1632) — król Polski, król Szwecji. W 1609 poparł Dymitra Samozwańca II i wszczął wojnę z Rosją, jako wyprawę krzyżową przeciwko prawosławiu, pobłogosławioną przez papieża Pawła V; wobec niepowodzeń wojennych bojarzy zdetronizowali cara Wasyla IV Szujskiego i zawarli układ, zgodnie z którym syn Zygmunta, 15-letni królewicz Władysław, zostanie koronowany na cara, według obrządku prawosławnego i z gwarancją wolności wyznawania religii prawosławnej; Zygmunt chciał jednak samodzielnie objąć tron moskiewski bez żadnych warunków wstępnych; po dwóch latach od zdobycia Moskwy wojska polskie, pozbawione odsieczy, zostały wyparte. [przypis edytorski]
Zygmunt III Waza (1566–1632) — król Polski w latach 1587–1632. [przypis edytorski]
Zygmunt III Waza (1566–1632) — król Polski w latach 1587–1632. [przypis edytorski]
Zygmunt I Stary (1467–1548) — późniejszy król Polski (w latach 1506–1548). Za jego panowania odbył się hołd pruski i rozbudowano Wawel. [przypis edytorski]
Zygmunt Józef Erazm Kaczkowski herbu Pomian (1825–1896) — pseud. Ein Pole; powieściopisarz i poeta, uczestnik rewolucji krakowskiej, ruchu z 1848 oraz konspiracji z 1860; napisał obszerny cykl będący obrazem życia szlachty Ostatni z Nieczujów. [przypis edytorski]
Zygmunt Krasiński (1812–1859) — dramatopisarz, poeta i prozaik, przedstawiciel polskiego romantyzmu (jeden z tzw. trójcy wieszczów). Najwybitniejsze dzieło, Nie-Boską komedię, prozatorski dramat romantyczny o rewolucji, przedstawiający racje i winy obu walczących stron, opublikował mając zaledwie 23 lata (1835). Twórca radykalnej odmiany mesjanizmu polskiego. Najważniejsze dzieła: Nie-Boska komedia, Irydion, Psalmy przyszłości oraz listy. [przypis edytorski]
Zygmunt Luksemburski (1368–1437) — król węgierski od 1387, niemiecki od 1411, książę Luksemburga od 1419, król włoski od 1431, cesarz rzymski od 1433. Sienkiewicz tytułuje go cesarzem o 30 lat za wcześnie. [przypis edytorski]
Zygmunt Luksemburski (1368–1437) — król węgierski od 1387, niemiecki od 1411, książę Luksemburga od 1419, król włoski od 1431, cesarz rzymski od 1433. [przypis edytorski]
Zygmunt Noskowski (1846–1909) — kompozytor, działacz kulturalny i pedagog muzyczny, propagator twórczości Chopina. [przypis edytorski]
Zygmunt Noskowski (1880–1952) — pseud. Zygmunt Łada; aktor i reżyser. [przypis edytorski]
Zygmunt Nowakowski (1891–1963) — aktor. [przypis edytorski]
zygmuntówka — szabla zdobiona portretem króla Zygmunta III Wazy. [przypis edytorski]
zygmuntówka — szabla z wytrawionym, ozdobionym złotem portretem Zygmunta III Wazy oraz łacińskim napisem: imieniem króla, jego monogramem lub sentencją Sigismundus III Rex Poloniae (Zygmunt III król Polski); cechami samej broni (takimi jak szerokość klingi, krzywizna) poszczególne egzemplarze różniły się między sobą znacznie. [przypis edytorski]
Zygmuntowic — syn Zygmunta. [przypis edytorski]
Zygmunty — polscy królowie Zygmunt Stary (1467–1548) i Zygmunt August (1520–1572). [przypis edytorski]
zygorek (gw.) — zegarek. [przypis edytorski]
zygrywać — bawić się. [przypis edytorski]
Zyndram z Maszkowic (zm. ok. 1414) — polski rycerz niemieckiego pochodzenia. [przypis edytorski]
zyrkać (gw.) — zerkać. [przypis edytorski]
zyskować — dziś popr.: zyskać. [przypis edytorski]
zyszczę (daw.) — dziś: zyskam. [przypis edytorski]
zyszczę (daw.) — zyskam, pozyskam. [przypis edytorski]
zyszczę — dziś popr. forma: zyskam. [przypis edytorski]
zyszczę (starop.) — zyskam, pozyskam. [przypis edytorski]
zyszczecie — dziś popr. forma: zyskacie. [przypis edytorski]
zyszcze (daw.) — dzisiejsza forma: zyska. [przypis edytorski]
zyszcze (daw.) — zyska, pozyska. [przypis edytorski]
zyszcze — dziś popr. forma 3.os.lp: zyska. [przypis edytorski]
zyszcze — dziś popr. forma: zyska. [przypis edytorski]
zyszcze — dziś popr.: zyska. [przypis edytorski]
zyszczem — dziś popr. forma: zyskamy. [przypis edytorski]
zyszczesz (daw.) — dziś: zyskasz. [przypis edytorski]
zyszczyć — zyskać. [przypis edytorski]
zyszczy nam, spuści nam (starop.) — zdobądź dla nas, ześlij nam. [przypis edytorski]
zyz (daw.) — dziś popr. forma: zez. [przypis edytorski]
zyz (daw.) — zez. [przypis edytorski]
zyz — dziś popr. forma: zez. [przypis edytorski]
zyz — dziś popr.: zezem, zezując. [przypis edytorski]
zyz — dziś popr.: zez. [przypis edytorski]
