Potrzebujemy Twojej pomocy!
Na stałe wspiera nas 454 czytelników i czytelniczek.
Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | architektura | białoruski | biologia, biologiczny | czeski | dawne | francuski | gwara, gwarowe | hiszpański | łacina, łacińskie | medyczne | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | portugalski | potocznie | przestarzałe | regionalne | rosyjski | rodzaj żeński | środowiskowy | staropolskie | ukraiński | włoski | wojskowy
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 2417 przypisów.
umysł (…) jest (…) punktem zetknięcia wszystkich czuć (…) nie zmierzają one, niby promienie, ku ośrodkowi, który je wytwarza — Porównanie, którego używa tutaj autor, opiera się na tzw. teorii emisyjnej światła, opracowanej przez Newtona i zarzuconej dopiero w w. XIX na rzecz współczesnej Newtonowi, ale długo nieuznawanej teorii undulacyjnej Huygensa. [przypis tłumacza]
umysł ludzki jest częścią nieskończonego rozumu bóstwa — Por. List 32 (dawniej 15) § 7–9. [przypis redakcyjny]
umysł (starop.) — tu: zamysł. [przypis edytorski]
umysł — tu: właściwość duchowa, charakter. [przypis redakcyjny]
umysłu równość na przypadki — tu: jako zasada stoicyzmu. [przypis edytorski]
umysły były rozerwane — sens: pojawiały się sprzeczne opinie. [przypis edytorski]
umysły, które (…) wrogo odnoszą się do każdej komedii w ogóle — Por. Myśli Pascala, których zresztą oczywiście Molier znać nie mógł. [przypis tłumacza]
umywalnia (daw.) — mebel razem ze sprzętami do mycia się (miednicą, dzbankiem). [przypis edytorski]
umzogen — eigentlich verdeckt, ich erinnere hiebei an das Goethe'sche Epigramm: «Diese Gondel vergleich ich der sanft einschaukelnden Wiege,/ Und das Kästchen darauf scheint ein geräumiger Sarg.» [przypis tłumacza]
um (z ros.) — rozum, rozsądek. [przypis redakcyjny]
Una — imię pochodzenia irlandzkiego, występujące najczęściej w pisowni Úna, rzadziej Oona i Oonagh. [przypis edytorski]
u najszczęśliwszego z narodów w świecie gromady chłopów normują sprawy państwowe pod dębem i (…) zawsze mądrze postępują — Russo ma na myśli chłopskie kantony Szwajcarii. [przypis tłumacza]
U najwyższej wisiała wieże na kopiji/ Tak rzymski Emiliusz, choć z okrutnym żalem — w rękopisie Chodkiewiczowskim brzmią: U najwyższej widziana wisieć na kopiji/ Wieży: tak Emiliusz rzymski, z wielkim żalem… [przypis redakcyjny]
«Un amant, qui craint les voleurs, n'est point digne d'amour.» — franz.: Ein Liebhaber, der Diebe fürchtet, ist der Liebe nicht würdig. [przypis edytorski]
Un amant, qui craint les voleurs, n'est point digne d'amour (fr.) — Kochanek, który obawia się złodziei, nie jest godzien miłości. [przypis tłumacza]
un amateur d'âmes (fr.) — amator dusz; wielbiciel dusz. [przypis edytorski]
unaminiter (łac.) — jednogłośnie. [przypis edytorski]
un amore appassionato (wł.) — namiętna miłość. [przypis redakcyjny]
un amour passant (fr.) — przemijająca miłość. [przypis edytorski]
Unam sanctam — Bulla Bonifacego VIII. [przypis tłumacza]
Unamuno, Azania, Costa — pisarze i myśliciele hiszpańscy tzw. pokolenia 1898, połączeni doświadczeniem hiszpańskiej klęski w wojnie z USA i utraty hiszpańskich kolonii: Miguel de Unamuno y Jugo (1864–1936), filozof, pisarz, dramaturg i poeta; Manuel Azaña y Diaz (1880–1940), polityk, dramaturg i pisarz, drugi i ostatni prezydent (1936–1939) Drugiej Republiki Hiszpańskiej; Joaquín Costa (1846–1911), polityk, prawnik i historyk. [przypis edytorski]
Unamuno y Jugo, Miguel de (1864–1936) — hiszpański pisarz, dramaturg i filozof, należący do tzw. pokolenia 1898. [przypis edytorski]
unanimes in domo (łac.) — zgodni w domu; zwrot z Ps 67, 7: Deus qui inhabitare facit unanimes in domo (w tłum. Wujka: „Bóg, który czyni, że mieszkają jednych obyczajów w domu”), występujący jako fragment mszy na Zielone Świątki w rycie rzymskim. [przypis edytorski]
unanimitate — jednogłośnie. [przypis edytorski]
unanimitate (łac.) — jednogłośnie, jednomyślnie. [przypis edytorski]
unanimitate (łac.) — jednogłośnie. [przypis edytorski]
unanimitate (łac.) — jednomyślnie, jednogłośnie. [przypis edytorski]
unanimi voce (łac.) — jednomyślnie. [przypis redakcyjny]
unanimi voto (łac.) — jednomyślnie. [przypis redakcyjny]
unaocznianie sobie — w oryginale: Reflexion und Rückblick. [przypis tłumacza]
Una omnes fecere pedem (łac.) — wszyscy razem napięli żagiel. (Wergiliusz, Eneida, ks. V, w. 830). [przypis redakcyjny]
una poenitentium (łac.) — jedna z pokutnic. [przypis edytorski]
una revoluçao, popr.: uma revoluçao (port.) — rewolucja. [przypis edytorski]
una salus victis nullam sperare salutem. (łac.) — jedyny ratunek zwyciężonych: nie spodziewać się znikąd ratunku. (Wergiliusz, Eneida II, w. 354). [przypis edytorski]
U nas inaczej! inaczej! inaczej! — tęskna piosenka (dumka) Józefa Bohdana Zaleskiego (1802—1886), przedstawiciela tzw. szkoły ukraińskiej polskiego romantyzmu, uczestnika powstania listopadowego, przebywającego od 1831 aż do śmierci na emigracji we Francji; dumka wyraża smutek wygnańca i tęsknotę za ojczyzną. [przypis edytorski]
U nas inaczej, inaczej! inaczej — tęskna piosenka (dumka) Józefa Bohdana Zaleskiego (1802–1886), przedstawiciela tzw. szkoły ukraińskiej pol. romantyzmu, uczestnika powstania listopadowego, przebywającego od 1831 r. aż do śmierci na emigracji we Francji; dumka wyraża smutek wygnańca i tęsknotę za Ukrainą: „Ludzie nas nudzą i świat cały nudzi; / Cudzo, och, pusto śród świata i ludzi! / Nie ma bo rady dla duszy kozaczej, / U nas inaczej! inaczej! inaczej! / U nas inaczej! Och, Ojczyzna Lasza [tj. polska, Lachów] / Ta wszechsłowiańska królowa i nasza! / Bracia, zginiemy za nią, kiedy skinie, / Ale śnić będziem o swej Ukrainie”. [przypis edytorski]
una siora maschera (wł.) — zamaskowana pani (siora to skrócenie od signora); formułą „buongiorno, siora maschera” (dzień dobry, pani w masce) podczas karnawału tradycyjnie witano zamaskowaną osobę: przebranie z maską ukrywało tożsamość, płeć i klasę społeczną. [przypis edytorski]
(…) u nas okna zawsze były zamknięte — Należy tu wspomnieć, że w Hiszpanii w owym czasie nie znano jeszcze szyb. [przypis redakcyjny]
un assasin (franc.) — morderca. [przypis redakcyjny]
Un assassino! un tradittore! una spia! (wł.) — Zdrajca! zabójca! szpieg! [przypis edytorski]
una voce (wł.) — jednym głosem, jednogłośnie. [przypis edytorski]
Un baiocco, bella signora, un baiocco ai poveri bambini (wł.) — Pieniążek, piękna pani, pieniążek dla biednych dzieci. [przypis edytorski]
un bas bleu (fr.) — niebieska pończocha. [przypis edytorski]
un beau garcon — piękny chłopiec. [przypis edytorski]
unbemerkter Hintergrund (niem.) — niezauważalne tło. [przypis edytorski]
unbemerkter Hintergrund (niem.) — tło zmieszane, niedostrzegalne. [przypis edytorski]
Unbewusste, das (niem.) — podświadomość. [przypis edytorski]
un bigot (fr.) — pobożniś. [przypis tłumacza]
un boitier vert (franc.) — zielone pudełko. [przypis edytorski]
Un bon curé vaut mieux que dix gendarmes (fr.) — dobry ksiądz (proboszcz) wart jest więcej niż dziesięciu żandarmów. [przypis edytorski]
un brigand (fr.) — bandyta, zbój. [przypis edytorski]
un cachet de virginité (fr.) — pieczęć (znak, znak rodowy) dziewictwa. [przypis edytorski]
un certo punto (wł.) — pewnego punktu. [przypis edytorski]
uncja — ang. jednostka objętości lub wagi, ok. 28 cm³ lub 28 g. [przypis edytorski]
uncja — ang. jednostka objętości, ok. 28–29 cm³. [przypis edytorski]
uncja — dawna aptekarka jednostka wagi, równa 30 g. [przypis edytorski]
uncja — jednostka masy lub objętości. [przypis edytorski]
uncja — jednostka masy używana w krajach anglosaskich, ok. 30 g. [przypis edytorski]
uncja — jednostka wagi lub objętości, ok. 30 g; uncyj — dziś popr. forma: uncji. [przypis edytorski]
uncja — jednostka wagi używana w krajach anglosaskich, równa 1/16 funta, tj. ok. 28 gramów. [przypis edytorski]
uncja — jednostka wagi używana w krajach anglosaskich, równa 1/16 funta, tj. ok. 28 gramów. [przypis edytorski]
uncja — jednostka wagi używana w starożytnym Rzymie, a także w krajach anglosaskich, równa ok. 28 gramów. [przypis edytorski]
uncja — jednostka wagi, używana w starożytnym Rzymie, równa 1/12 libry. Waga libry, w zależności od kraju, w którym była stosowana, wahała się od 0,4 do 0,5 kg. [przypis edytorski]
uncja — pozaukładowa jednostka masy, równa ok. 30 g. [przypis edytorski]
un cochon triste (fr.) — smutna świnia. [przypis edytorski]
un conte de Fée (fr.) — baśń o wróżce. [przypis redakcyjny]
un coup d’etat (fr.) — zamach stanu. [przypis edytorski]
unctuarium (łac.) — pomieszczenie w łaźni służące do masażu i namaszczania ciała. [przypis edytorski]
und alles für nichts (niem.) — i wszystko na nic. [przypis edytorski]
Und der Heilige krümmt sich — Motiv der Versuchung des hl. Antonius. [przypis edytorski]
und die ganze Welt (niem.) — i cały świat. [przypis edytorski]
unde malum (łac.) — skąd [pochodzi] zło. [przypis edytorski]
un demi-aristo (fr.) — skrócone un demi-aristocrate: półarystokrata. [przypis edytorski]
Underwood — marka pierwszej udanej, nowoczesnej maszyny do pisania, wytwarzanej przez amerykańską firmę Underwood Typewriter Company, która do roku 1939 wyprodukowała 5 milionów egzemplarzy tego urządzenia. [przypis edytorski]
Un dessein si funeste, S'il n'est digne d'Atrée, est digne de Thyeste (fr.) — Zamysł tak zgubny, o ile nie jest godny Atreusza, godny jest Thyestesa (Prosper Jolyot de Crébillon, Atrée et Thyeste, akt V, scena 5; słowa Atreusza). [przypis edytorski]
un, deux (fr.) — raz, dwa. [przypis edytorski]
Un, deux, trois, capitaine et roi! (fr.) — dosł.: raz, dwa, trzy, kapitan i król; fragm. dziecięcej rymowanej wyliczanki, używanej do wykluczania kolejnej osoby z dalszej zabawy. [przypis edytorski]
un, deux, trois (fr.) — raz, dwa, trzy. [przypis edytorski]
unde versus (łac.) — stąd wiersz. [przypis edytorski]
Unde (…) villis — Martialis, Epigrammata II, 26, 5. [przypis tłumacza]
Unding (niem.) — coś niedopuszczalnego, nonsens, absurd. [przypis edytorski]
undique (…) agris — Vergilius, Eclogae, I, 22. [przypis tłumacza]
Und mein Liebchen, was willst du noch mehr (niem.) — I, moja kochana, cóż jeszcze chcesz. [przypis edytorski]
Und morgen die ganze Welt… — fragment popularnej piosenki nazistowskiej napisanej przez Hansa Baumanna. Cytowany wers brzmi: „Denn heute da hört uns Deutschland / Und morgen die ganze Welt” (z niem.: „Więc dziś słyszą nas Niemcy, / a jutro cały świat). [przypis edytorski]
Und niemand klagte, wer genas (niem. ) — Nikt, kto wyzdrowiał, nie skarżył się. [przypis edytorski]
Und so auch fürchte ich (niem.) — Toteż tego się obawiam. [przypis edytorski]
und so weiter (niem.) — i tak dalej. [przypis edytorski]
Und wenn der Mensch (…) wie ich leide (niem.) — A kiedy człek uciszy się w swej męce, trzeba mi boga, by wyrazić swe cierpienie (J.W. Goethe, Torquato Tasso). [przypis edytorski]
undyna — duch żywiołu wody (z łac. unda, tj. fala). [przypis edytorski]
Un état d'esprit vraiment prodigieux (fr.) — naprawdę niesamowity stan umysłu. [przypis edytorski]
une absolue puissance (fr.) — absolutną władzę. [przypis edytorski]
une aventure bien stupide (fr.) — bardzo głupia awantura. [przypis edytorski]
une aventure stupide (fr.) — głupia awantura. [przypis edytorski]
Une belle chance (fr.) — Świetna okazja. [przypis edytorski]
une blennorrhagie, c'est absolument vrai (fr.) — rzeżączkę, to rzecz pewna. [przypis edytorski]
une blennorrhagie (fr.) — popr.: une blennorragie, rzeżączka. [przypis edytorski]
Une bonne blague, hein? (fr.) — Dobry żart, co? [przypis edytorski]
Une boule (…) nous fesons — Kula, która wprawia w ruch drugą kulę, pies myśliwski, który z koniecznością i chętnie goni za jeleniem, ten jeleń, który przeskakuje przez głęboki rów z nie mniejszą koniecznością i wolą, wszystko to jest tak samo nieodparcie spowodowane, jak my we wszystkim, co czynimy. [przypis tłumacza]
une chanson, quoi (fr.) — taka piosenka, coś takiego. [przypis edytorski]
Une charogne (fr.) — padlina. [przypis edytorski]
